HELDERSCHE-
NIEU WEDIEPER COURANT.
Jaargang 49.
M 20. Zondag 15 Februari 1891.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
J. H. VAN BALEN.
77) DOLORES.
,En dcacspereert nimmer I"
Jan Pieterts. Coett.
Het Vaderlondt ghetrouwe
Blijf ick tot in den doot;
Wilhelmuslied.
VeraoUlJnt lotloron Dinsdag, Donderdag on Zaterdag.
Abonnementsprijs per 3
Voor de courant binnen dc gemeente
nanr de overige plaatsen van Nederland
n naar alle landen, die in het postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen Oost-
Indiè en Amerika)
naar Zuid-Afrika
maanden.
f 0.70, met Zondagsblad f 1.05
0.90, 1.35
1.75,
2.50,
2.10
3
REDACTEIJR-UITGEVER
Molenplein 162/163.
HELDER.
Prjjs der advertentiën:
Van 15 regels 50 cent, elke regel meer 10 cent. Bij abonnement, naar gelang van de
hoeveelheid regels, nanmerkelijlc lager.
Ingezonden medodeeliugen en aanbevelingen, geplaatst tusscheu den tekst, per regel 15 ct
Advertentiëu voor liefdadige doeleinden5
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand5
Agenten in liet buitenland: België, Mr. N. Bertqux, Agence de publicité^l'2 Ru «3 Ste-G*....le, Bruxelles; N-.-Jersey en Omstreken: Mr. P. Langeveld Mz., Olconite Co, Passaie.
NEDERLAND.
HELDER, 14 Februari.
Gewag makende van de beschouwingen
der Eerste Kamer over de wenschelijkheid van
een nieuwe ridderorde 2de qualiteit, ter vervan
ging van de voor Nederland verloren gegane
Eikenkroon, zegt de schrijver der „brieven uit
de hofstad" in de Arnh. Ct."
Wanneer men in 1887 eene ernstige Grond
wetsherziening naar den geest des tijds had wil
len tot stand brengen, in plaats van met Heems
kerk in de goot te morsen, dan had men de
artikels over adeldom en ridderorden moeten
schrappen en eenvoudig vervangen door de
bepaling, dat adellijke titels, persoonlijke onder
scheidingen van welken aard ook, nimmer eenige
burgerlijke of staatkundige rechten kunnen geven.
Dan was de geheele zaak, die de volksrechten
in de verste verte niet raakt, onder het „systeme
libre" gebracht; waarom zou het aan vorsten,
en zelfs aan particulieren, die er lust in hebben
niet vrijstaan, gunsten en onderscheidingen uit
te deelen in den vorm dien zij verkiezen
Waarom mag men geen ridderorde aannemen
en dragen zonder vergunning of toekenning van
het Hoofd van den Staat, terwijl het iedereen,
die het betalen kan, vrijstaat zijne bedienden
in de meest kakelbonte pakjes en livreien, als
kenmerken van dienstbaarheid, te laten rond-
loopen Zoo'n „systeme libre" is bovendien
geheel in den geest van den tijd, zelfs van een
bacteriologisch-standpunt want in den beginne
zou er zich eene vervaarlijke overdrijving voor
doen, maar de oververzadiging met smetstof en
bacillen zou ook hier de door de geneeskundigen
beoogde immuniteit te voorschijn roepen en
het maatschappelijk lichaam van de tuberkels
der ijdelheid en kruizenjacht verlossen. Zoo zij
I het
Men schrijft uit den Haag aan „de Am
sterdammer"
Hoe de minister van Marine enkele vrienden
heeft, ,voor wie hij hart toont te bezitten, kan
j blijken uit het volgende.
Den ióden September 1S88 werd de heer
Kraakman als luitenant ter zee iste kl. gepensi-
onneerd. Het bedrag van zijn pensioen werd
bepaald op f 1659. Weldra werd hij geplaatst
aan het departement van Marine, toegevoegd aan
Feuilleton ran de Heldersche- en Nienwedieper Courant.
Homan van Gravin EUFEMIA BALLESTREM.
(Uit het Duitse h.)
„Genadige vrouw," zeide hij eindelijk, „ik zal
zelf de smid uit het dorp halen en hem hier brengen,
zonder dat iemand hem ziet. Die kan dan de deur
I, zoodanig sluiten, dat niemand cr meer door kan.
Daarna zal ik onderzoeken, van waar die voetstappen
j gekomen zijn."
Dolores was hiermede tevreden en dankte inner-
lijk haren Schepper, dat zij in Ramo zulk een trouw
en verstandig bediende had.
Onwillekeurig dacht zij aan dien draaienden schoor
steen in haren droom en eene lichte huivering over
viel haar, toen zij deze met dit voorval vergeleek
en ook de gestalte van dokter Rusz haar voor den
geest kwam.
Zou dit een waarschuwing zijn, dat dokter
Rusz
Met groote wilskracht echter ontrukte zij zich
aan deze onwaardige gedachte en zij schaamde zich
over deze verdenking van een man, die even beschaafd
was als zij en die haar nog nooit het bewijs had
gegeven, dat hij een vijandelijk indringer was, die
bij den nacht hare papieren kwam doorsnuffelen
Want waarvoor anders zou hij gekomen zijn Neen,
hij, wien deze voetstappen toebehooren, was gekomen
of wilde komen om te stelen een ellendig mensch,
een dief, want al had hij het nog niet volvoerd,
hij was het toch van planalleen de gedachte aan
zidk een daad deed haar huiveren.
Huiverend keerde zij zich om, om den noordelijke n
vleugel te verlaten zij had een gevoel, alsof haar
uit alle hoeken van deze sombere kamers geesten
tegemoet kwamen en dit gevoel werd zoo sterk, dat
zij snel voortliep. Zij ademde weer vrijer, toen zij
den chef der Hydrographie, en hem daarvoor
toegekend, boven zijn pensioen, een toelage van
f 900.
Eenige weken geleden meende het permanente
lid der commissie tot het examineeren van zee
officieren en adelborsten zijn ontslag te moeten
vragen. Aan die betrekking is eene bezoldiging
verbonden van f 600. De „St.-Ct." van 8 en 9
Februari bevat nu een Kon. besluit, waarbij ook
weer tot die opengevallen betrekking wordt be
noemd de gepens. luitenant ter zee iste kl. J.J.
Kraakman.
De bekwaamheden van genoemden officier
buiten beschouwing latende, is het toch wel een
weinig bar, te genieten een pensioen van f 1659,
een toelage van f 900 en een idem van f 600.
Het komt wenschelijk voor, de vraag te stel
len, of een dergelijke opeenhooping van bezol
digingen niet in strijd is met de bestaande be
palingen.
STATEN-GENERAAL.
Eerste Kamer.
Het afdeelingsverslag der Kamer over de be
grooting van Koloniën is vrij uitvoerig. Vele
leden misten in 's Min. beleid de noodige veer
kracht om dringend noodzakelijke hervormin
gen in te voeren. Intusschen waren velen geneigd
een afwachtende houding aan te nemen, behalve
ten aanzien van 's Min. gedragslijn ten opzichte
van Suriname. De toestand der geldmiddelen
werd zorgwekkend geacht en op bezuiniging
aangedrongen. Bepaaldelijk werd stilgestaan bij
de comptabiliteitswet, de regeling van het mijn
wezen, de herziening van het regeeringsreglement,
de opiumpacht, enz.
De meeste leden der Eerste Kamer verklaarden
zich, bij het afdeelings-onderzoek van de begroo
ting van Koloniën, voor Staats-exploitatie van
de Ombiliensteenkolenwerken en van den spoor
weg.
Binnenlandsch nieuws.
Helder. Statistiek der geboorten en sterften
naar den leeftijd en de oorzaken van den dood
in Nov. 1890. Aantal inwoners op x Jan. jl.
22985; levend geborene 65; levenl. aangegeven
5overleden (met inbegrip der levenl. aang.)
4° aantal overledenen met lev. aang. op 1000
inw. per jaar 21.17 overl. op den leeftijd van:
minder dan 1 jaar 12, 15 j. 4, 514 j. x,
1420 j. 1, 2050 j. 5, 5065 j. 6, 6580
j. 5, boven 80 j. 1overl. tengevolge van
in den verlichten corridor was aangekomen en zij
het landschap weer overzien kou, dat in de zon
lag te baden.
En toch zij voelde dat er een wolk vol on
heil boven haar hing. Hoewel zij zich zelf onver
standig en dwaas noemde, de wolk bleef hangen en
zij keek naar boven, evenals de landman, die beangst
is voor een alles verwoestende hagelbui en zich van
die angst niet kan bevrijden.
Terwijl zij aan het venster van haar slaapkamer
stond, zag zij Alfred Falkner van Monrepas komen,
met vasten tred, hoog en trotsch, als een echte
telg uit een edel geslacht. De vraag kwam bij haar
op „waarom moest hij mij haten, zoodat ik het
pantser der trotsch tegen hem moest aantrekken Hij,
de eenige, aan wiens liefde mij zooveel gelegen is
waarom, waarom
Een half uur daarna werd de Vrijheer von Falkner
aangediend. Zij ontving hem in de familie-zaal en
toen hij was binnengetreden, scheen het hem toe
dat zij er buitengewoon bleek uitzag.
„Ik kom hier voor twee zaken," zeide hij, toen
zij hem, onbevangen maar een weinig hoogmoedig,
begroet had, om iedere vertrouwelijkheid van vroeger
te voorkomen, want zij had een trotsch hart, dat
weliswaar gaarne vergaf, maar niet zoo spoedig
vergeten kon en wilde.
„Ge maakt mij nieuwsgierig!" antwoordde zij,
plaats nemende.
„Ja, het eerste is een mededeeling en het tweede
een verzoek".
„Een verzoek herhaalde zij verwonderd en
voegde er met den ouden spot, die hem altijd zoo
gekwetst had, bij „Zeker eene van te voren over
legde zaak, die geheel onafhankelijk is van mijne
toestemming of afwijzing, niet waar?"
„Misschien wel niet," antwoordde hij rustig.
„Het is een werkelijk verzoek," voegde hij er glim
lachend bij.
„Dat klinkt bijna, alsof een Eskimo zijn tegen
voeter wil verzoeken om een teug uit diens veld-
flesch," zeide zij, eveneens glimlachende. „Of zou
het einde der wereld nabij zijn?"
lichaamszwakte (tering) 7, kanker 1, typhus
1, stuipen 3, apoplexia 2, herzenziekte 1, keel-
en longtering 2, acute ziekten der ademhalings
werktuigen 10, chronische idem 4, acute ziekten
der spijsverteringswerktuigen 2, onbekende oor
zaken 2.
Texel. Ook door de eigenaars der oester
bedden nabij de oostkust alhier wordt belangrijke
schade geleden, doordien de strenge vorst dui
zenden oesters gedood of voor den handel on
bruikbaar gemaakt heeft.
Sint-Maarten. Dezelfde welwillende lezer
van ons blad, die ons in het nummer van Vrijdag
6 dezer een en ander mededeelde over den toestand
der boeren-arbeiders in het Noorderkwartier,
de heer Reus, schrijft ons nog het volgende
Mijn vorig verhaal over den toestand der boeren
arbeiders is geen opgesmukt verhaal, zooals gij er
wel mogelijk in denkt te zien? Neen, het is de
toestand zoo als die over het algemeen is, hier
in ons Noorderkwartier.
Ik heb reeds langer dan een hal/e eeuw met
boeren-arbeiders omgegaan en ben er dienaangaande
al vrij goed mee bekend. Op uw daartoe in uw
blad gedaan verzoek, heb ik u het voornaamste van
den toestand der boeren-arbeiders te kennen gege
ven, en wil nu daarover nog het een en ander
vermelden.
De woningen der boeren-arbeiders zijn over het
algemeen ruim en gezond, meestal met een tuintje
er bij, en meerendeels het eigendom van boeren, bij
wie ze werken, slechts enkelen van particulieren.
Sommige arbeiders hebben een eigen woning, maar
die is dan meestal wat bezwaard, zoodat ze dan
eenige rente betalen en voor onderhoud zorgen moe
ten de huur van arbeiderswoningen bedraagt meest
al. .75, ct. per week, maar die een eigen woning
hebben, zijn beter in de gelegenheid om eenden en
kippen te houdenarbeiders, die goed kunnen
ploegen en zaaien, hebben meestal een vaste boer
en dan vrije woning en een stukje bouwgrond om
de benoodigde vruchten voor hun huisgezin op te
teelen, met 6 gulden weekgeld en vrij koenat. Som
mige losse arbeiders gaan in den zomer te maaien
en in oogsttijd te zichten en verdienen dan meestal
ruim twee gulden daags; zij hebben dan aangenomen
werk, het maaien gaat per gars of per morgen,
het zichten per snees (42 snees is een hectare) voor
en na hooi- en oogsttijd nemen ze dan slootwerk
en ook wel moddertrekken aan en in den winter
natuurlijk wat ze maar kunnen krijgen te arbeiden.
Wat hunne kleederen betreft daarvoor zorgen ze
wel, dat zij in den winter warm gekleed zijn, zoo
wel vrouwen en kinderen als de mannen, en Zon
dags gaan de meesten zelfs netjes gekleed, want zij
besteden hun geld niet aan sterke drank, wat zoo
Iiij gaf niet dadelijk antwoord. Hij wilde eerst
de roode kleur, die zijne bruine wangen had geverfd,
overwinnen.
„Wij hebben immers vrede gesloten vroeg hij
toen rustig en niet zonder humor.
„Zekerriep zij lachende uit. „Ter zake
dus
„Ter zake!" herhaalde hij. „Dan eerst mijne
mededeeling. Ik heb mij met toestemming van den
hertog met prinses Eleonora van Noordland ver
loofd."
Dus tochZij had echter zooveel kracht, dat zij
het smartelijke gevoel, dat dreigde haar te over
meesteren, onderdrukte. Haar zeltbeheersching reikte
echter niet zóóver, dat zij aan hare ijskoude hand
de natuurlijke warmte kon teruggeven.
„Ik wensch u geluk," zeide zij en voegde er,
schijnbaar vroolijk, bij „Gij verrast mij echter
niet
„O, na hetgeen gisterenavond is voorgevallen
viel hij haar in de rede.
„Daaraan heb ik volstrekt niet gedacht," zeide
zij. „Maar daar de prinses, uwe bruid, mij reeds
vroeger in haar vertrouwen had genomen, was dit
nieuws niet meer geheel vreemd voor mij. Ik ver
heug er mij over, dat de hertog dadelijk zijne
toestemming heeft willen geven."
„Het is zeer grootmoedig van u, dat ge mijne
vreugde wilt deelen," antwoordde Falkner, maar op
zulk een zonderlingen toon, dat Dolores niet wist,
hoe zij deze woorden moest opvatten, óf als ironie,
óf als een beleefdheidsvorm, óf als werkelijk ge
meend.
„Behoort er werkelijk grootmoedigheid toe, om
dc vreugde van een ander te deelen?" vroeg zij met
een pijnlijk glimlachje. „Ik geloof, dat gij nog
altijd geloof slaat aan mijne veelgeroemde harte
loosheid."
Het gevoel van bitterheid, dat hem bezielde, was
oorzaak geweest dat zijne woorden niet zonder spot
waren; nu had hij daar echter berouw over.
i/Mea cuVpazeide hij smeekend; „maar", voegde
hij er lachend bij, „gijzelf zijt ook niet geheel zonder
menig arbeider in de steden doet, maar wat ze
verdienen besteden zij tot onderhoud van hun huis
gezin waar het gezin wat sterk vermenigvul
digt, beginnen de oudsten, zoodra ze van school zijn,
ook wat mee te verdienen en zoo komt dat dan
ook al weer ten goede.
Al wordt de toestand der boeren-arbeiders in
„Recht voor Allen" met zwarte kleuren afge
schilderd, naar andere arbeiders gerekend, zijn
zij er nog zoo heel kwalijk niet aan toe, en dat
begrijpen zij zelf ook heel goed. Men hoort hen
dan ook nimmer klagen of morren en ze gevoelen
volstrekt geen neiging om met de Socialisten
mee te doen. En waar wij van allerlei soort van
arbeiders dagelijks hooren van strike maken, nog
nooit heeft men dat van boeren-arbeiders gehoord,
want die zijn met hun lot en deel tevreden en
leven over het algemeen vroolqk en opgeruimd, met
vlijt en ijver dagelijks arbeidende in Gods vrije
natuur.
Het zal hun dan ook wel nooit in de gedachten
komen (en nog veel minder zullen zij het in prac-
tijk brengen) om strike te maken.
Schoorl. De bevolking dezer gemeente bestond
op 1 Jan. 1890 uit 695 m. en 684 vr„ totaal 1379.
De vermeerdering door geboorte was 21 ra. en
16 vr., totaal 27 door vestiging 44 m. en 35 vr.,
totaal 79; te zaraen 65 m. en 51 vr., totaal 116.
De vermindering wasdoor overlijden 18 m. en
10 vr., totaal 28 door vertrek 64 m. en 53 vr.,
totaal 117 te zamen 82 m. en 63 vr., totaal 145,
zoodat de bevolking verminderde met 17 m. en
12 vr., totaal 29 en alzoo op 1 Januari 1891 bestond
uit 678 m. en 672 vr., totaal 1350. Het getal vol
trokken huwelijken bedroeg 8.
Enkhuizen. De gemeenteraad heeft besloten
de Westfriesche Kanaalvereeniging te steunen met
eex*e bijdrage- in eens van f 25 en eene jaarlij ksche
contributie van f 5.
Enkhuizen. De stoomboot „Minister
Havelaar" heeft jl. Donderdagmorgen de spoor-
haven alhier verlaten en de reis naar Urk aan
vaard. De boot was zoo dicht bij het eiland,
genaderd, dat zij gemeenschap met den vasten
wal had en is 's nam. ten 1 ure met 106 pas
sagiers, meest visschers, die hunne schuiten gaan
opzoeken, alhier teruggekeerd. Het openen van
de geregelde vaart zal nog wel een paar dagen
uitgesteld worden.
Bovenkarspel. Jl. Maandagavond werd
alhier eene uitvoering gegeven van „Bovenkarspel's
Mannenkoor. Een genot vollen avond werd door
gebracht. De opkomst was zeer bevredigend.
Aan het einde der uitvoering bracht een der
aanwezigen den dank namens allen aan boven
genoemd gezelschap.
schuld, want als men denkt u in uwe ware gedaante
te zien, dan komt ineens de Satanella bij u boven,
zoodat het is alsof men opeens een koud stortbad
ontvangt."
„Nu ziet ge dadelijk, dat ge ongelijk hebt,"
zeide zij, „koud water werkt altijd weldadigik
dacht echter dat dat in de hel heet was."
„O, al te heet en al te koud zijn twee dingen,
die in de hel zijn te vinden," zeide hij met een
lichte zucht, en op hartelijken toon, zooals zij hem
nog niet had hooren spreken, voegde hij er aan
toe: „Neen werkelijk, Dolores, ook gij moest aan
mijn moeielijk verkregen overtuiging gelooven."
„Moet ik dat als een compliment beschouwen,"
vroeg zij.
„Neen," zeide hij eerlijk. „Maar waarom ook
niet. Iets wat men moeielijk heeft verkregen, ge
tuigt van eene overwinning over menige mensche-
lijke zwakheid, en daar ik die overtuiging eene
betere noemde, kunt ge het ook als een compli
ment beschouwen, alleen maar om 's llemelswille
niet in de gewone beteekenis van een gedachte
loos salon-compliment."
Nu keek Dolores hem ernstig en vriendelijk aan.
„Ge hebt gelijk," zeide zij, op geheel veranderden
toon. „Ik zal mijn best doen steeds aan die opvat
ting te denken en tevens aan de spreuk van ons
huis uAlle Valken eerlijk en nu ge mij heden
de tijding hebt gebracht, dat ge eene vrij vrouwe
Von Falkner voor u gekozen hebt, nu wil ik nog
meer doen, namelijk al het vroeger voorgevallene
vergeten en begraven I"
„Doloresriep hij en greep hare hand en kuste
diezonder die terug te trekken, maar ook zonder
druk lag die in de zijne. Toen keek hij haar lang
en met eene zonderlinge uitdrukking in deoogen aan.
„Dus, dat is dan de prijs, waarvoor wij den vrede
sluiten vroeg hij langzaam.
„Ja," zeide zij, met raste maar vriendelijke, zelfs
bijna vroolijke stem.
(Wordt vervolgd.)
