HELDERSCHE-
NIEUWEDIEPER COURANT.
Jaargang 49.
M. 34. Vrijdag 20 Maart 1891.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
J. H. VAN BALEN.
PREIVUEPLAAT.
DOLORES.
,Er. descsperecrt nimmer I'
Jan Piettrsz. Coen.
Het Vaderland! ghetrouwe
Blij! ick tot in den doot.
Wilhelmuslied.
VersclaUïit lederen Dinsdag, Donderdag en Zaterdag.
Abonnementsprij» per 3 maanden.
Voor dc courant binnen de gemeentef 0.70, met Zondagsblad 1.05
t u naar de overige plaatsen van Nederland 0.90, n n 1-35
uaar alle landen, die in bet postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen Oost-
Indië en Amerika) 1.75, 2.10
naar Znid-Afrika2.50, „na 3.—
REDACTBUlt-UITGEVER
Molenplein 162/163.
HELDER.
P r y s der advertentiën:
Van 15 vegeh 50 cent, elke regel meer 10 cent. Bij abonnement, naar gelang van de
hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Ingezonden mededeeliugen en aanbevelingen, geplaatst tnsschen den tekst, per regel 15 ot
Advertentiën voor liefdadige doeleinden5,
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand. a 5,
Agenten in liet buitenland: België, Mr. N. Bertoux, Agence de publicité, 12 Rue Ste-Gudule, Bruxelles; N.-Jersey en Omstreken: Mr. P. Langeveld Mz., Okonite Co, Passaic.
Aan onze abomes buiten de gemeente,
die de staalgravure .VOORJAARSVREUGDE"
verzocht hebben, wordt medegedeeld, dat
wij die, na ontvangst van het bedrag (f 1.25
met 15 cent verhooging voor port en
emballage), aan hun adres zullen afzenden.
Zij, die zich met
1 April a. s. op dit blad
aboimeerén, ontvangen de tot dien
datum verschijnende nummers
gratis.
Zij, die zich per
week op dit blad willen
abonneeren, kunnen zich daartoe
aan ons kantoor vervoegen. De
prijs is 5l cent per week voor de
courant en 8 cent met Zondagsblad,
bij vooruitbetaling.
NEDERLAND.
HELDER, 19 Maart.
Het „Vad." bevat het volgende
Reeds is April bijna in het land, en nog ver
neemt men niets van de pensioenen der weduwen
en weezen van overleden ambtenaren, waarop zij
met 1 Januari recht hadden. Behalve over deze
langzaamheid wordt geklaagd over de kosten, die
liet verkrijgen der noodige stukken voor onvermo
genden medebrengt. Het is waar, dat die zegel-eu
legeskosten op zichzelf geen hoog bedrag vertegen
woordigen en bij dit betrekkelijk onverwacht voor
deel wel te dragen zijn, maar een bezwaar is, dat
zij bij kleine bedragen onevenredig hoog kunnen
loopen en dat zij terstond moeten worden voldaan,
terwijl de Staat zelf bij zijn verplichte betalingen
in verzuim schijnt te blijven. Bovendien is de zaak
Kenilletou van de Heldcrache- en Niauwedieper Courant.
91)
Iloinan van Gravin EUFEMIA BALLESTREM.
(Uit het Duitse li.)
„Het is een hemeltergende zonde aan de kunst.
Gij zoudt even beroemd hebben kunnen worden als
Gatalani en Malibrau en de verbleekende glans dei-
ster van eene Patti begon reeds op u over te gaan
riep Keppler in volle overtuiging uit.
„Men zal die ster niet meer begeeren," antwoord
de Dolores, met eene poging om te schertsen.
„Dat deed men tocli eens waarom uu niet
meer?" vroeg hij ontroerd. Zij bloosde diep en
keek naar omlaag,
„Ik kan niet deze sterren hebben hunne be
koorlijkheid voor mij verloren, ik begeer ze niet
meer."
Hij zuchtte diep, bijna ongeduldig.
„Wat zoudl ge wel van mij zeggen, als ik op
een goeden dag penseel en palet in het vuur wierp
en zeide: Ik kan niet meer schilderen."
„Maar ik heb immers alleen het blanketsel en
het valsche hennelein iu het vuur geworpen," ant
woordde Dolores. De muziek zal mij ten allen
tijde overblijven en ik hoop nog menig lied te
componeeren, dat mij nader zal brengen tot. den
componist van de Satanella, gij weet wel, zulk een
lied, waarvan Geibel zegt:
Es singcn'o bald zu Nacht om Bom
f Die Miigde mit den Krügen
Der Jiiger suramt es vor sicli her,
Spurt er im Buchenliage,
Der Fisoher wirft das Netz in's Meer.
Und siugt's beiin liuderachlage.
noodeloos duur gemaakt door de onbegrijpelijke
massa stukken, die het bestuur van het fonds eischt.
Niet tevreden met de huwelijk.sacte'van den overleden
ambtenaar, vraagt men ook de geboorte-acte van
hem en van zijne weduwe, alsof beider leeftijd niet
reeds uit de huwelijksucte blijkt. En wanneer de
weduwe niet eens aanspraak maakt op weczenpen-
sioen, eischt men nog een gezegelde en gelegaliseerde
verklaring, onderteekend door twee anonymi, dat
zij werkelijk geen kinderen heeft. Er zou reeds veel
gewonnen zijn, als men die overbodige stukken niet
aanvroeg. Is er bezwaar onvermogenden vrij te stellen
van zegelrecht, wat inderdaad de wet voor dit geval
niet schijnt toe te laten, het komt ons voor, dat
de zaak kon vergemakkelijkt worden door de gemeen
tebesturen de zegelkosten der uittreksels uit de
registers van den b. s. te dpen voorschieten en die
te verhalen op de eerste pensioeubetaling.
De last orn ieder kwartaal ten stadshuize de attesta
tie de vita te doen teekenen blijft ook voor de
pensioentrekkenden in de toekomst weder bestendigd.
Het kon. besluit, onlangs dienaangaande uitgevaar
digd, maakt alleen, dat meu volstaan kan met écu
gang naar 't stadshuis in plaats van twee, en dat
legaal wordt, wat tot nog toe gebruikelijk is. (lat
niet de burgemeester maar een ambtenaar bij
't plaatsen der handteekeuing tegenwoordig is. Onver
klaarbaar blijft als voorheen, waarom een persoon,
die als pensioentrekkende een vordering op den
Staat heeft, op deze wijze van zijn bestaan moet
doen blijken, terwijl de Staat aan andere schuld-
eischers soms tonnen gouds uitkeert op een eenvou
dige quitantie. De onzinnigste gebruiken kunnen
het taaiste leven hebben. Waar de gemeentebesturen
nu bovendien verplicht zijn een register van de in
de gemeente verblijvende pensioentrekkenden te hou
den, waarop natuurlijk ook hun overlijden wordt
aangeteekend, is het minder duidelijk, waarom dan
nog een waarborg voor hun in leven zijn wordt
gevorderd, die overigens een zeer slechte waarborg is.
Eerc, wieu eere toekomt! Het rondschrijven vau
den minister Lohman over de nalatigheid der
gemeentebesturen, die niet voldoende voor openbare
scholen zorgen, is een flinke daad. Het is een ver
diende bestraffing voor die gemeentebesturen, die
uit zuinigheid hun wettelijken plicht verzaken, maar
niet minder een gevoelige terechtwijzing voor de
eigen vrienden, die inecnen, dat men in de nieuwe
pacificatieëra vergunning heeft het openbaar onder
wijs te doen verloopeu. Het is in de clericale pers,
en meer nog in de clericalen-vieiende pers, herhaal
delijk gezegd, dat naar den geest der nieuwe school
wet het bijzonder onderwijs meer nog dan het
openbare moest bevorderd worden, en men indirect
het bijzondere behoorde te begunstigen door bet
openbare te doen vervullen. Jl. Zaterdag nog is bet
door den heer van Asch van Wijck te Dordrecht
verklaard, dat ieder burgemeester, ieder gemeente
raadslid, die het openbaar onderwijs bevordert, han
delt in strijd met de bedoeling der tegenwoordige
Heeft deze eerzucht geen groot veld voor mij
Zoudt ge dan nog willen, dat ik bovendien op het
tooneel vandaag met den eene zou lachen, met den
andere sterven en den derden beminnen zou?"
Keppler moest onwillekeurig lachen.
„Met vrouwen valt niet logisch te redeneeren,"
zeide hij, „maar ik zal er ook niet verder op aan
dringen waut gij zult mij toch niet zeggen wat
deze plotselinge omkeer in u bewerkt heeft. Één
vraag slechts moet ge mij beantwoorden. Hebt ge
hier nog gecomponeerd
„In het begin wel, toen heb ik nog een paar
liederen geschreven."
„En sedert niet racer?"
„Neen."
„O, wat beeft die Valkenhof toch van u gemaakt 1"
„Welnu, iedereen heeft toch wel eens een feest
dag in het jaar."
„Alsof het componeeren voor u een arbeid ware,
die rust vordert," zeide Keppler somber. „Neen,
men heeft uwe vleugels geknot en men heeft daarbij,
jammer genoeg, misschien de geheele kracht er van
gebroken."
„Misschien wel," zeide zij koel.
„Zoover zou het niet zijn gekomen, als ge mijne
vrouw géworden waartriep hij heftig uit.
„Misschien niet," zeide zij even koel, maar ver-
bleekend.
Nu sprong hij op en trad tot vlak bij haar.
„Dolores," zeide hij met bevende stem, „nog
kunuen uwe vleugels wassen. Keer hun allen
hier den rug toe en wordt mijne vrouw, ik bid het
u, doe het."
Verbleekend wendde zij zich af. Moest ook dat
nog gebeuren
„Dolores, antwoord mij," bad hij.
Daar keerde zij haar schoon gelaat weder naar
hem toe.
„Neen," zeide zij.
„Neen! Weder neen!" riep hij buiten zichzelf.
wet en "met de belangen der ingezetenen. Zoo doet
men eenvoudig, alsof niet uitdrukkelijk gehandhaafd
is art. 16 der onderwijswetIn elke gemeente wordt
voldoend lager onderwijs gegeven in een genoegzaam
aantal scholen, welke voor alle kinderen, zonder
onderscheid van godsdienstige gezindheid, toeganke
lijk zijn.
Maar de minister, met de uitvoering der wet
belast, kan dat artikel niet als ongeschreven beschou
wen en eischt met volle recht, dat de gemeente
besturen daaraan indachtig zijn, vooral die van de
grootcre gemeenten, waar tal van kinderen van onder
wijs verstoken blijven of te vroeg de school verlaten
wegens gebrek aan ruimte op de openbare scholen.
„De verklaring van dit euvel," schrijft de minister,
„moge voor een deel te vinden zijn in de sterke
toeneming der bevolking in de groote centra, en
in de onmogelijkheid om terstond aan alle aanvragen
tot plaatsing te voldoen, het wil mij toch voorkomen,
dat hiermede de bestendiging van dezen gebrekkigen
toestand niet is gerechtvaardigd en dat art. 18 der
wet op het Lager Onderwijs niet toelaat, vrede te
hebben met een onvoldoend getal scholen in eenige
gemeente, waar toch art. 16 van gemelde wet niet
alleen aau de gemeentebesturen de verplichting op
legt om te zorgen voor een genoegzaam aantal
scholen, maar het aangehaald art. 18 daarenboven
aan Gedep. Staten en aan 's Lands Regeering de
zorg opdraagt om voor de naleving der bedoelde
verplichting te waken.
„Er bestaat, naar mijn zienswijze, bijzondere aan
leiding om meer dan tot dusverre op de stipte na
leving van het wettelijk voorschrift toe te zien, waar
het gebrek aan de noodige ruimte geenszins is toe
te schrijven aan onverwachte omstandigheden, doch
eenvoudig aan de nalatigheid der gemeentebesturen,
om tijdig in de behoefte aau schoolruimte te voorzien.
Vervolgens doet de minister uitdrukkelijk uit
komen, dat het 't belang is der mindergegoede be
volking, dat hier behartiging eischt, dat het de
kinderen des volks zijn, wier opvoeding door de
gemeentebesturen schromelijk wordt verwaarloosd.
Waar verschillende uitgaven vau weelde geschieden
door de gemeentebesturen, iets waartoe zij vrijheid
hebben, is het hun plicht echter in de allereerste
plaats te zorgen voor de noodzakelijke uitgaven ter
voorziening in de behoeften, waarvan de vervulling
door de wet aan de locale besturen is opgedragen.
Nu de miuister toont er zoo grooten prijs op te
stellen, dat de gelegenheid om openbaar onderwijs
te genieten nergens en voor niemand ontbreekt,
durven wij hopen, dat hij er ook toe zal willen
medewerken, dat geen kind door de verplichte
schoolgeldheffing van 'l gebruikmaken der verstrekte
gelegenheid wordt buitengesloten.
H. M. de Regentes heeft lieden de hooge
militaire autoriteiten in de residentie aan de
koninklijke tafel genoodigd.
Dit zal het laatste zijn van de reeks diners,
welke H. M. zich voorgenomen had te geven.
„Dolores, nu heb ik het recht u te vragen, waarom
ge mijne hand, de hand van een fatsoenlijk man,
die u ten tweede male geboden wordt, afslaat. Terug
te wijzen met een eenvoudig kort en hard „neen",
zonder iets meer. Heb ik dat verdiend
„Waarom kwelt ge mij toch zoo riep zij smar
telijk uit.
„Kwel ik u? Neen, bij God, dat wil ik niet I"
riep hij uit; „want het is niet edel kwaad met
kwaad te vergeldenEu hij greep zijn hoed.
„Welnu, vaarwelEeus echter zult ge lot de
ervaring komen, dat het niet goed is een hart af
te wijzen, dat u waarlijk liefheeft. En als eenmaal
uwe jeugd vervlogen en uw hart gebroken is, dan
is het te laat om u in de armen der kunst te
werpen, dan zal zij u niets meer bieden dan hoogstens
het middelmatige."
Zij wilde hem antwoorden „Gij zijt een pro
feet, die te laat voorspelt, want mijn hart is reeds
gebroken en mijne jeugd is reeds vervlogen," maar
zij sloot de lippen weder en zweeg, bleek en koud.
En toén hij nog eenmaal terugkeerde, vol berouw
over zijne harde woorden en baar weifelend de hand
reikte, legde zij de hare er in, maar die hand was
koud en ijzig als marmer.
En toen hij heen was gegaan zonk zij als ge
broken ueer en sloeg de handen voor het gelaat.
Twee edele menschen hadden haar de hand geboden
en rang en aanzien aan hare voeten gelegd en zij
had dat alles moeten afwijzen. Waarom was dat
alles zoo beschikt? Waarom mocht zij den eenigen
man, die zij lief had, wien haar hart geheel toebe
hoorde, niet beminnen
Dezelfde trein, die de bewoners van Monrepos
in de vooraf bestelde salonwagen zou meevoeren,
bracht voor Dolores gasten, nl. professor Balthazar
en diens vrouw, die tegenwoordig met haar be
roemden man in bet strijdperk der kunst trad, met
hare fraai gepenseelde landschappen en bekoorlijke
aquarellen. Dolores begroette hen met oprechte
Het schijnt volgens de „Zw. Ct." zoo goed
als zeker te zijn, dat de Kon. familie omtrent
15 April Het Loo zal betrekken.
Aan het einde van een manifest van de
vrouwen-vereeniging „de Volharding", te Rot
terdam, over de „bloedwet", lezen wij in „R.
v. A." het volgende
En nu, Jongelingeneen woord aan u. Inge
val er een werkstaking of oorlog uitbreekt, niet
het geweer gericht op uw ouders, maar op
(gij begrijpt zeker wel op wien), dan zal de schrik
hun om 't hart slaan.
Is dit opruien of niet
Al de bierbrouwerijen in Brabant zijn in
opschudding door de concurrentie, hun door een
Trappisten-Klooster aangedaan. Zij zijn in 's Her
togenbosch saam komen overleggen hetgeen hun
te doen stond, en daar is een adres aan den Paus
opgesteld, dat door bemiddeling van den Inter
nuntius te 's Gravenhage zal opgezonden worden,
waarbij zij, in het belang hunner gezinnen, in
het belang der werklieden en van de maatschappij,
Z. H. met kinderlijke gevoelens van den diepsten
eerbied smeeken aan genoemde Paters het recht
tot deze onmogelijke concurrentie in het uitoefe
nen der bier-industrie te ontzeggen.
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag 17 Maart.
De Kamer heeft heden het debat over art. 2 der
postwet voortgezet. (Staatsmonopolie voor brieven
vervoer).
De minister vnn Waterstaat had geen overwegend
bezwaar tegen liet amendement-Smidt om brieven
boven een half kilogram vrij te laten vervoeren, doch
bracht tevens een wijziging, waardoor strafbaar
wordt het vervoer van brieven in een pak of om
slag, anders dan van of voor leden van een gezin
buiten den kring van een post- of hulpkantoor.
Het amendement-Smidt is met algemeene stemmen
aangenomen. Art. 2 is daarna goedgekeurd.
Door Amsterdamsche kruiers zal alleen brieven
vervoer kunnen worden toegelaten bij te verleenen
vergunning onder voorwaarden, te regelen bij Kon.
besluit.
Zitting van Woensdag 18 Maart.
Bij het verder debat in de Kamer over de post
wet is nog bepaald, dat het maximum-gewicht van
brieven bij Kon. besluit zal worden geregeld.
Ongefrankeerde brieven worden met dubbel port
belast. Bij niet-aanneming of verderzending wordt
geen bijport geheven, tenzij het een brief geldt
met stadsport belast, welke buiten het rayon wordt
vervoerd.
Door den heer Van Asch van Wijck is voorge
steld dubbel Zondagsport voor alle postzaken.
De Commissie van Rapporteurs wil de gelegen-
vreugde, want van dit even gelukkige als lieve
echtpaar hoopte zij veel voor de zwaarmoedige
stemming, die in den laatsten tijd bij haar hoe
langer hoe erger werd. Doch ofschoon haar wil
goed was, scheen het, alsof de kracht haar ontbrak
om zichzelf te veranderen. Zij, die voorheen zoo
vol energie en levenslust was, verkeerde nu in eene
lustelooze, zwaarmoedige stemming, die met den dag
erger werd. Het viel hare bezoekers zóó op, dat
professor Balthazar en diens echtgenoote zich ge
durig afvroegen, wat er toch met haar aan de hand
was. Van de geestige, vroolijke Dolores was niets
overgebleven, dan een stil, bleek, maar schoon meisje.
Was dat de schepster van de beroemde Satanella
De professor ried veel wandelen aan, maar zijne
vrouw begreep ras, met het fijne inzicht aan vrouwen
eigen, dat hier een ongelukkige liefde in het spel
was.
De weken gingen voorbij en ook professor Bal
thazar vertrok weder, ditmaal echter ging ook Do
lores met hen mede, waut zij moest naar Noordland,
voorAlfreds huwelijk. Dat was eeu lei-
denskelk te meer op haar doornig pad. Maar wat
kwam het er op aan. Heette zij niet Dolores, d.
w. z. „de smartelijke". En bovendien geloofde zij,
nu zij in den laatsten tijd meer tot kalmte was
gekomen, dat zij nu ook zonder eenige vrees zijn
huwelijk zou kunnen bijwonen.
Dokter Rusz en zijne vrouw waren alleen op den
Valkenhof achtergebleven en hij had derhalve zijn
voornemen uitgevoerd. Het verblijf van de heer en
mevrouw Balthazar had eene heele levendigheid in
de eentonige levenswijs gebracht, waaronder mevrouw
Rusz een beetje was opgefleurd. Ook de Schinga's
hadden ijverig hunne buren bezocht en waren tijdens
het verblijf der gasten bijna dagelijksche bezoekers
geworden, behalve op zeer heete dagen, want dan
zonderde mevrouw Sohinga zich ouder gewoonte
in haar vertrekken at in negligé en met hare slangen.
(Wordt vervolgd.)
