HELDERSCHE-
NIEUWEDIEPER COURANT.
M 75.
Woeijsdag 24 Juni 1891.
Jaargang 49.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
EN
J. H. VAN BALEN.
B ERICH T.
i desespcreert nimmer!1*
Jan Pieterz. Coen.
Het Vuderlandt ghefcrouwo
Blijf ick tot in den doot.
WWielmutlied.
Veraontlnt ledleren Dinsdag, Donderdag en Zaterdag.
Abonnementsprijs per 3 maanden:
Voor de courant binnen de gemceente 0.70, met Zondagsblad 1.05
n H naar de overige plaatsen van Nederland 0.90, 1.35
H u alle landen, die in het postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen
Oost-lndië en Amerika). 1.75, 2.10
Zuid-Afrika2.50, 3.
REDACTEUR-UITGEVJfiR
Molenplein 162/163.
HELDER.
Prijs der Advertentiën:
Van 15 regels 50 cents, elke regel meer 10 cent. Bij abonnement, naar gelang Tan de
hoeveelheid rogels, aanmerkelijk lager.
Ingezonden mededeelingen en aanbevelingen, geplaatst tusschen den tekst, per regel 15 Ct.
Advertentiën voor liefdadige doeleiuden5
Dienstaanbiedingen voor den werkenden standw 5
Agenten in het buitenland: België, Mr. N. Bertoux, Agence de publicité, 12 Rue Ste-Gudule, Bruxelles; N.-Jersey en Omstreken: Mr. P. Langeveld Mz., Okonite Co, Passaic.
De Heldersche- enNieuwedieper
Courant zal vanaf heden in grooter
formaat verschijnen, waardoor wij in
staat zullen zijn onzen lezers voortaan
meer lectuur te verschaffen.
Uit Zuid-Afrika.
En nu weer terug naar den Tafelberg. Aan
den voet der drie samenhangende bergen
Tafel-, Duivels- cn Leeuwenberg, breidt zich
het Metropolis van Zuid-Afrika uit. Onder
de beschutting van deze drie machtige reuzen,
ligt de grootste en meest bevolkte stad ten
zuiden van de Zambesi en de tweede handels
stad der Engelsche koloniën in Zuid-Afrika.
Onwillekeurig maakt zich van u een behaaglijk
gevoel van gerustheid meester, als ge, lang
zaam het strand der Tafelbaai volgend, Kaap
stad nadert. De witte, tusscheu het groen der
straten, lanen en tuinen, half verscholeu huizen,
hier en daar versierd met slanke torentjes,
schijnen den vreemdeling toe te roepen, dat
hier na de stormachtige overtocht rust en
vrede is te vinden. Het lijkt u als uitverkoren
voor een vredig oord. En toch ziet men ook
bier weer dat de schijn bedriegtwant als
de zich elk oogenblik herhalende stormen
woeden, dan wordtde geheele stad in dichte
«tofwolken gehuld zelfs bij stil weer stijgt
de door het drukke verkeer opdwarrelende
stof in zulke raassa's op, dat men op honderd
pas afstand niet voor zich uit kan zien. Een
gevolg hiervan is, dat iedereen, die het maar
eenigszins doen kan, zelfs al moet hij het
grootste gedeelte van den dag voor zijne zaken
in de stad zijn, zijne woning kiest daarbuiten,
aan den voet der Leeuwen- en Tafelbergen.
Dit kwaad zal wel altijd aan de stad eigen
blijven, daar in de eerste plaats tegen de uit
de Simonsbaai komende zuidoostelijke storm
winden niets te doen valt en in de tweede
plaats de straten niet bestraat zijn. Tegen de
ombarmhartige nukken van den oceaan, waar
van de talrijke aan het strand der Tafelbaai
verstrooide wrakken de stomme getuigen zijn,
heeft men in den laatsteu tijd krachtige maat
regelen genomen, door den aanleg van grooter
haven- en verdedigingswerken.
Voorzichtig werd ons schip de haven binnen
geloosd. Aan den oever stond eene groote
menschenmassa, want slechts tweemalen per
Feuilleton van de Helderache- en Nieuwed. Courant.
M A R UJ A,
DOOR
BRET HARTE.
Het eerste morgenlicht bescheen den hoofd
weg, die naar San José voertde stofferige,
effene sporen van den weg werden steeds
meer en meer zichtbaaraan beide zijden
strekten zich de ontwakende koren- en haver
velden uitin bet oosten en zuiden weken
de sterren voor den komenden dag in het
westen glinsterden er nog eenige tusschen
de boschnctyige heuvels van de «Canada del
Raimuiulo" door, waar de nacht nog een
poosje scheen te willen vertoeven ginds vlogen
eenige nachtvogels laag over den grond daar
hinkte, een grijze wolfshond, die door den
morgen overvallen was, zoo lomp mogelijk
over den weg voorten ook daar klom een
voetreiziger, die den slofferigen weg, door
geen dauwdropje verkwikt, doorgeploeterd
was, op eene heining, alsof hij zien wilde
hoe ver hij gevorderd was.
Een poosje hielden man en beest gelijken
tred, ja er bestond in hunne houding en
uitdrukking van gelaat eene vreemdsoortige
gelijkenisde verhouding van den wilden
wolfshond tot zijn beschaafder en onschul
diger natuurgenoot, de huishond, was de
zelfde als die van den landlooper tot den
gewonen voetreizigerzij vertoonden beide
denzelfden luien, vagebondachtigeu, tuchte-
loozen karaktertrek. De sluiperige, steelsclie
wijze van loopen van den wolfshond kwam
geheel overeen met den schuifelen den gang
•n de gluipende blikken van den landlooper.
maand kwam er toen een post aan en dat was
natuurlijk een heele gebeurtenis. Daar waren
menschen, die familie verwachtten, de post
beambte met een menigte helpers en een groot
aantal Maleiers, Hottentotten. Kaffers, enz.
Nog eenige minuten en het stoomschip lag
aan den wal. Ofschoon wij slechts twee dagen
te Kaapstad zouden blijven, om dan de reis
voort te zetten naar Port-Elisabetb, haastte
toch iedereen zich om aan den wal te gaan,
ten einde in die beide dagen nog zooveel van
Kaapstad te zien, als mogelijk was. De haven
is aan de landzijde door een muur omgeven,
binnen welken dwangarbeiders in donkere
grauwe kielen, bewaakt door gewapende op
zichters, aan het werk waren. De zware ketens
aan de voeten van velen schenen te duiden
op straf voor pogingen tot ontvluchting.
Na eenige honderde schreden te hebben
afgelegd kwamen wij aan de visehmarkt, die
zich door de sterke, onaangename reuk reeds
van verre verraad, iets wat wel doet begrijpen,
dat een aanleg op grooter afstand verkiese
lijker ware geweest. Uitgenomen des Zondags,
worden hier eiken dag groote massa's visch
door de Maleische visschers aangevoerd, welke
menigte ook altijd gretige afnemers vindt.
Wiens reukorganen er tegen kunnen, heeft
hier een vruchtbaar veld van onderzoek, vooral
ook voor ethnografische waarnemingen, want
de Maleiers zijn aan hunne kleeding en gewoon
ten getrouw gebleven. Het is een aardig
gezicht, die bruine gestalten, de ouden in
wit linnen hemden gehuld, de jongeren met
rooden heupdoeken om, de eene met een
hoofddoek, de andere met reusachtige uit st.roo
gevlochten kegelvormige hoeden op het hoofd,
als beschutting tegen de brandende zon, allen
bedrijvig hunne vangst ter markt brengend.
Hun gelaatsvorra is plat en weinig bezield,
doch de oogen verraden hun tropische her
komst vooral bij de vrouwen zijn zij groot
en schoon. De vrouwen helpen hunne mannen
ijverig eu lachen en schertsen vroolijk, in een
half Maleisch, half Hollandsch elkander toe
roepend. Zij dragen bont gekleurde hoofd
doeken, een wit hemd en een groot aantal
rokken, waarvan de omvang aan de crinoline
doet denken. Tusschen de mannen en vrouwen
buitelen en scharrelen hunne zwarte kinderen
de meisjes in lange witte hemden op levende
poppen gelijkend, de knapen in korte buisjes
en broeken gekleed. Nauw half volwassen,
helpen zij hunne ouders reeds ijverig met hun
bedrijf, groote visschen naar de markt sjouwend.
Wij verlaten de visehmarkt en begeven ons
door een der vele paralel de stad doorkrui
sende straten naar de paradeplaats. In de stad
zelf worden wij minder door den bouwstijl
der huizen, die voor een groot deel nog in
oud-Hollandschen stijl zijn gebouwd, dan wel
door de drukte in de straten geboeid. De
Beiden waren jong en krachtig van bouw,
maar hun gluiperige houding en hun vreem
de gang wekten terstond afkeer en wantrou
wen. Zy vervolgden op deze wijze hun wég,
zonder van elkander eenige notitie te nemen,
totdat het instinct van het redeloos dier het
waarschuwde, dat het in de nabijheid van
de vijandelijke beschaving geraakte, zoodat
het plotseling op een draf in oostelijke rich-
tiug de vlucht nam, terwijl de man ongeveer
vijf minuten later door het geblaf van eeni
ge honden gedwongen werd, in westelijke
richting een omweg te maken, ten einde een
bebouwd stuk land te mijden, dat'vóór hem
lag.
Het spoor dat hij volgde leidde naar een
van die schaarsche beekjes, die uit bet
Canada-gebergte ontspringen en die geheel
op de heete Junivlakte doodloopen. Het
was dik met eisen en wilgen omzoomd, zoo
dat het een bebouwd en beplant pad tusschen
de dichte wouden en kreupelbosschen vormde.
Hij liep als het ware doelloos voortnu eu
dan hield hij op en keek naar de verschil
lende voorwerpen, die hij op zijn weg ont
moette, op een slaperige, werktuigelijke wijze,
meer om zijn tijd zoek te brengen dan uit
nieuwsgierigheid en hij doopte nu en dan
drooge stukken brood, die bij uit zijn zak
haalde, in de enkele waterplassen. Zelfs dit
scheen hij meer te doen uit plezier om het
brood in het water te plassen, dan om zijn
honger te stillen. Eindelijk bereikte hij een
bekervormig hol in de heuvels, met wilde
klavers bedekt, die een harsachtigen geur
verspreidden. Uier verschool hij zich onder
een mauzanita-boschje en lei zich te slapen.
Deze handelwijze toonde, dat hij reeds ge
woon was aan de eigenaardige gewoonten
inboorlingen, die hier evenwel in de minder
heid zijn, trekken natuurlijk het meest de
aandacht. Men vindt ze als dragers, koetsiers,
bedienden, enz., op elke hoek van een straat,
in ieder huis. Maleiers, Kaffers en kleurlingen
liggen overal vredig bij elkander te wachten
op een karreweitje.
De kleurlingen vertooneiyhier de meest ver
schillende tinten van huidkleur, van licht
bruin, bij geel af tot de donkerste chocolaadtint.
De zwarten zijn Kaffers, Hottentoften en negers
van de Oost- en Westkust en St. Helena.
Kaapstad is de zetel van de Engelsche
regeering in Zuid-Afrika, van het hooge ge
rechtshof en het departement voor de Engelsche
bezittingen in Zuid-Afrika. Verder van den
Anglicaanschen bisschop. Er zijn zes kerken,
bedehuizen niet medegerekend, en onder de
bewoners, waarvan het meerendeel uit niet-blan-
ken bestaat, vindt racn alle denkbare secten.
Onder de blanken is het Hollandsche element
overwegend. Voor hunne rechten wordt door
consuls gewaakt. Deze consuls zijn meest koop
lieden, die het consulsambt- als bijzaak waar
nemen. Frankrijk en Portugal worden elk
door consuls van beroep vertegenwoordigd.
Van de openbare gebouwen noemen wij de
Stadshal, de kerken, het Gouvernementshuis,
het zeemanshuis, de militaire gebouwen en het
spoorwegstation. Vóór alles verdienen echter
vermelding het museum met het monument
van Sir Grey en met de aangrenzende bota
nische tuin en de aan de zeezijde gelegen
vestingwerken, mot het terrasvormig aange
legde kasteel, waarin de chef der militaire
zaken resideert, en dat ^,1872 de voorloo-
pige gevangenis was van Cetschwayo, den
onttroonden Zulukoning.
Eene uitvoerige beschrijving van de Kaap
stad zullen we niet ondernemendat zou ons
te ver voeren. Wij willen nu nog een blik
op de omstreken werpen, die alleszins beziens
waardig zijn, om daarna onze rei3 naar het
binnenland te ondernemen, waar ik zeven jaren
doorbracht.
E. H.
NEDERLAND.
HELDER, 23 Juni.
Manifest der Liberale Unie. Het
bestuur der „Liberale Unie" beeft het
volgende schrijven tot de kiezers gericht,
dat wij, hoewel voor het doel waarvoor
het is geschreven door ons te laat gepu
bliceerd, toch nog opnemen, daar het met
het oog op den tegenwoordigen politieken
toestand zeer belangrijk is
zijner klasse, welke de onfeilbaar droge, hel
dere nachten voor hare wandelingen en de
snikheete dagen voor de rust pleegt te nemen.
Ondertusschen werd het steeds lichter en
lichter, zoodat de naburige landerijen en
velden steeds meer en meer zichtbaar werden.
Eene laan doorsneed het parkachtige bosch
zij was behoorlijk, voor zoover het kreupel
hout reikt, van de reusachtige varens gezui
verd, die bij menigte in deze streek groeiden,
en liep tot het gebergte door. Hier trof men
een groot grasperk aan, waarvan de eentonig
heid door kolossale bloemperken verbroken
werd daar achter zag men bloeiende wijn
gaarden en heestergewassen, die de pilaren,
de warande, ja zelfs den langen voorgevel
van een groot, indrukwekkend gebouw ver
borgen. Maar het verrukkelijke gezicht van
de kolommen bloemen en heesters, die als
het ware langs de pilaren tegen het dak op
klommen, en de rijkdom van kleurschakee-
ringen van de veelsoortige rozen en andere
bloemen konden den grootschen indruk niet
uitwisschen, die het gebouw op u maakte.
Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de
oorspronkelijke casa een ouderwetsch ge
bouw van geen geringe afmeting, uit den
Spaanschen tijd dateerende dat in zijn
geheel bewaard was gebleven, zooals het daar
stond met zijn donker-roode houten muren,
met zijn patio of binnenplaats, die door lage
galereien omgeven was, terwijl er later nog
grootere gebouwen dan het oorspronkelijke
aangebouwd waren, niet als vleugels of vreemd
daarbij behoorende gedeelten maar als ééne
bij elkaar behoorende massa, waurdoor de
stijve rechthoek in een los paralellogram ver
anderd was. Had het patio den ouden
Spaanschen stijl met zijne fresco's behouden,
„De herstemmingen staan voor de deur.
Wij achten ons verplicht, nog eenmaal
tot u te komen met een ernstig woord.
In haar manifest van 11 April jl. sprak
de „Liberale Unie" de overtuiging uit,
dat het land zich zou afwenden van de
tegenwoordige regeeringspartijen, die ge
toond hadden, zijne behoeften niet te
kunnen bevredigendat het verlangde
zijn vertrouwen te hergeven aan een
waarlijk liberale staatkunde.
Reeds de eerste stemming heeft bewezen,
dat zij juist zag. De staatkunde der
laatste jaren is door u veroordeeld.
De partijen, die de meerderheid vorm
den, verloren reeds nu zes zetels, terwijl
de liberalen geen enkel verlies leden.
De herstemming kan de rechterzijde
niet meer in die mate versterken, dat zij
tot regeeren in staat wordt.
Dat de anti-revolutionairen meer dan I
26 zetels zullen verwerven, is ondenkbaar,
en dat zij dit cijfer zullen bereiken reeds
meer dan onwaarschijnlijk.
Alleen kunnen zij dus niet regeeren. j
En met de Roomschen kunnen zij het
evenmin. De „Maasbode" zegt het terecht
bij deze verkiezing is „de val van het 1
bondgenootschap" tusschen anti-revolutio
nairen en katholieken een feit geworden.
Reeds nu staat dus vast, dat in de
eerstvolgende vier jaren niet anders dan
naar liberale beginselen kan worden
geregeerd.
Maar wil een liberaal bewind inderdaad
kracht ontwikkelen, wil het met vasten
tred voortschrijden op den weg van den
vooruitgang, dan moet het gesteund wor
den door eene behoorlijke meerderheid in
de Tweede Kamer.
Gij hebt het in uwe hand, er die te
brengen.
Is het u inderdaad ernst met uwe
begeerte naar hervormingen, wilt gij ruime
uitbreiding van het kiesrecht, wilt gij ver
betering van het belastingstelsel, in den
geest van ons manifest en voorziening in
financieelen nood van een aantal gemeen
ten, wilt gij dat onze wetgeving den
stempel ga dragen van hoogere sociale
rechtvaardigheid, dan is het uw plicht
thans de liberale meerderheid zooveel
mogelijk te versterken.
Sommigen hebben u gezegdde libera
len beloven wel voorzieningen van gewicht,
maar zij meenen niet wat zij zeggen, hunne
woorden zullen niet door daden worden
gevolgd.
Eene onwaardige verdachtmaking. Nie
mand heeft het recht te twijfelen aan den
ernst der verklaringen, door een groot
aantal liberalen bij de stembus afgelegd.
de groote kolonade van de warande aau de
zuidzijde daarentegen, was volgens Ameri-
kaansche smaak gebouwd en versierd aange
zien deze vrij breed was, waren de kamers
aan deze zijde veel donkerder dan aan gene,
waar alle schaduw ontbrak.
Toen de zon opkwam, scheen dit gedeelte
van het rustige huis, dat het eerst door hare
stralen verwarmd werd, te ontwaken. Eenige
vadsige politie-soldnten en bedienden versche
nen aan den ingang van het patiogewoon
lijk waren zij in de tuinen en stallen reeds
vroeger bezig, maar de zuidelijke kant van
het gebouw was klaarblijkelijk in het geheel
niet naar bed geweestin de groote balzaal
brandden de lichten nog met fietsen glans,
een blad met glazen stond bij een deropene
Fransche vensters, die op de warande uitkwa
men en verder lag een half geopende gele
waaier, als een gevallen vleugel van den een of
anderen bonten vogel. Het geluid van een
naderend rijtuig op de grint werd met dat
van stemmen en gelach vernomen in vollen
draf zag men een char a baucs passeeren,
waarin eenige in mantels gehulde personen
zaten, die zich zooveel mogelijk voorover buk
ten, ten einde de zonnestralen, die regelrecht
op hen afkwamen, te vermijden.
Toen het rijtuig wegrolde, lagen vierman
nen achteloos door een open venster van de
warande naar buiten te turen en hielden
hunne handen voor de oogen voor het zon
licht. Een van hen was nog in avondtenue
en een ander had het uniform vau een kapi
tein der artillerie de anderen hadden hun
galapak reeds voor een eenvoudiger gewisseld.
De oudste van het gezelschap, die veel van
een Engelsch toerist had, bracht met een
Schotsch accent de meest mogelijke hulde
Anderen zijn beducht, dat verschil van
inzicht onder de liberalen eene belemme
ring zal zijn voor krachtige hervorming.
Ook dit thans ten onrechte. Omtrent
een aantal onderwerpeninkomstenbelas
ting, leerplicht, persoonlijken dienstplicht,
is door stemmingen in de Tweede Kamer
reeds van eenstemmigheid op het hoofd
beginsel gebleken en de drang der kiezers
naar hervorming hiervan kunt gij u
overtuigd houden heeft ook op de
meer omzichtige liberalen indruk gemaakt.
Eene liberale regeering, steunende op
eene krachtige liberale meerderheid, zal
in het eerstvolgende wetgevend tijdperk
aan Nederland belangrijke hervormingen
geven, die het dringend behoeft. Maar
ook zulk eene regeering alleen zal daartoe
in staat zijn."
Volgens officiCele mededeellng is
de aankomst van de keizerlijke familie te
Amsterdam bepaald op Woensdag 1 Juli
tegen den middag. Het vaartuig waarmede
HH. KK. MM. aankomen, zal aan den
versierden steiger van den Koninklijk
West-Indische Maildienst aanleggen, waar:
HH. MM. de Koningin en de Regentes,
de hooge gasten zullen ontvangen. Van de
De Ruyterkade begeven de vorstelijke per
sonen zich naar den Dam, waar dejeuner
plaats heeft. Na afloop daarvan wordt een
rijtoer gemaakt, waarbij een bezoek aan
het Rijksmuseum gebracht wordt. Des
namiddags in een groot galadiner ten
paleize en 's avonds de reeds vermelde
muziekuitvoering op den Dam.
De eigenaardige bezwaren die bestonden
tegen de deelneming van de stafmuziek
der schutterij aan het monsterconcert op
den Dam, zijn opgelost.
Ook met het oog op de schutterij wet,
die bij vereenigd optreden van schutterij
en landmacht, aan eerstgenoemde corpse-'
den voorrang toekent, zal de heer Joh. M.i
Coenen de uitvoering leiden. Met inbegrip
van de tamboers en hoornblazers zullen
800 A 900 personen medewerken.
Het is niet ,;onmogelijk, dat men, om
eenige afleiding aan den toeloop te geven
de défilé, waarmede het feest op den Dam;
eindigt, tot ver in de stad zal uitstrekken,
en aldus den dag met een retraire militair:
en taptoe besluiten.
Omtrent den tweeden dag meldt de!
officieele mededeeliqg, dat HH. MM. in
den voormiddag een bezoek zullen brengen
aan het Stadhuis. Daarna wordt de rijtoer
tot bezichtiging der stad voortgezet, waarbij
wellicht nog enkele andere inrichtingen
met een bezoek vereerd zullen worden.
aan de zon en vroeg of de heeren wel wisten
welk een prachtige morgen het was, zoo zon
der wolken, mist of nevel De jonge man
in het galagewaad stemde zulks vlot toe en
voegde er iu een eigenaardig Fransch-Engelsch
accent bij, dat men thans moest inzien, dat j
het bed eene beleediging voor iemands hoo
gere natuur en een bewijs van ondankbaar
heid voor hunne bevallige gastvrouw was, j
die dezen prachtigen tuin en bosschen ten
hunnen genoege beschikbaar gesteld had
dat niets schooner was dan de dauw die het
roosje bedekt, of het ochtendlied der kleine
vogeltjes.
De andere jonge man viel hierop in,
dat Californië geen dauw kende en dat de
vogels in dit gedeelte van het land niet zingen.
De jonge vreemdeling hoorde dit beweren
met verbazing en verwondering aan
gevoelde een hartstochtelijk berouw over
zijn eigene onwetendheid. Maar daar het
toch een prachtige dag was, zou zijn galante
vriend, de kapitein hier, de uitnoodiging van
den dapperen Engelschman wel aannemen,
om voor de eer van zijn vlag en voor dui
zend pond «tegen hem op te loopen
De galante kapitein was echter ongeluk
kigerwijs van meening dat hij, indien hij in
zijn uniform ging wandelen, eenige vertra
ging zou ondervinden door de reizigers, die
hem vragen zouden waar het circus stond,
waartoe hij noodwendig zou moeten behooren,
indien bij al niet voor een vreemden Cali-
fornischen vogel aangezien en door een of
anderen hartstochtelijken jager geschoten
werd. In deze omstandigheden zou hij
liever alleen maar rond het huis wandelen,
totdat zijn rijtuig ingespannen was.
(Wordt vervolgd.)