HELDERSCHE
NIEUWEDIEPER COURANT.
w
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
ijuag ju JL^lUVtJlIIUÖi' xoyi.
EN
jaargang w:
J. II. VAN BALEN.
P. A. DE BONT's
Cacao en Chocolade,
teeii met KimMi YleescMoi.
P. DE GEUS, Confiseur,
JLUa.
dmipartert nimmer l*
Jkh PUltrr. Cotn.
[Het Vaderlandt jhetrouwe
Blijf ick tot in den doot.
Wilhelmuslied.
Ver®oHlJnt locloron Dinsdag, Donderdag on Zaterdag.
Abonnementsprijs per 3
Voer ii courant binnen de gemceente
t t naar de orerige plaatsen van Nederland
f alle landen, die in bet postverdrag
zijn opgenomen (inbegrepen
Ooit-lrxdië en Amerika).
Zuid-Afrika
maanden:
f 0.70, met Zondagsblad f 1.05
0.90, nw» 185
1.75,
2.50,
2.10
r 8.—
REDACTEUR-UITGEVER
Molenplein. Helder.
Telefoonnummer* 20.
P r q s der A d v er t|e n t i n
Van 15 regels 50 cents, elko regel meer 10 cent. Bij abonnement, naar gelang Taaie
hocreelhoid regels, aanmerkelijk lager.
Ingezonden raododeelingen cn aanbovelingen, geplaitat tnsscben den tekst, ptr regel 10 Ct.
Advortentiën voor liefdadige doeleinden5»
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand5
Agent in liet buitenl.nd: België, Mr. N. Bertoux, Agence de publicité, 12 Rue Ste-Gudule, Bruiellcs.
NEDERLAND.
HELDER, 19 November.
In de heden te houden vergadering der
Prov. Staten van Noordholland is aan de
orde gesteldde benoeming van een lid
der Eerste Kamer van de Staten-Generaal,
in plaats van wijlen den heer M. H.
Insinger.
Blijkens een telegram van den
Gouv.-Gen. van Ned.-Indië van 16 dezer,
wordt de gouvernements-koflieoogst op Java
voor dit jaar thans geraamd op 383.796
pikols.
Van den Hoek van Holland wordt
gemeld
De storm op den n dezer van hetZW.
en WZW. heeft veel schade aan den kop
van den Noorderdam in zee toegebracht;
een tweehouderdtal rotsblokken, waarvan
de meeste 2000 en 2500 kilo wegen, zijn
van 2 meter onder laagwaterpeil op den
dam geworpen en hebben door hun kracht
een 2otal zware platen weggeslagenook
de lichttoren heeft daardoor veel te lijden
gehader zijn boven in dien toren twee
ruiten door de zee en het opwerpen van
kleinere steenen aan stukken geslagen en
het daarin geplaatste zelfiegistreerende ge
tijuurwerk is zwaar beschadigd. Ook de
ijzeren toren heeft veel aan zijn verband
geledengroote stukken trekbanden en
verbindingsijzers zijn weggerukt en het is
bewonderenswaardig om te zien, hoe die
groote steenen zich tegen den toren en
daaromheen hebben opgestapeld gelukkig
liep de wind niet naar het NW., anders
waren de rampen niet te overzien geweest;
ook de loodskotters, voor den N. R. Wa
terweg kruisende, hadden het zwaar te
verantwoordensomtijds werden die vaar
tuigen plat op zijde geworpen, doch daar
het hoogst zeewaardige scheepjes zijn,
hebben zij dien storm glansrijk doorstaan,
ofschoon van loodskotter No. 5 eenige
nieuwe zeilen zijn weggewaaid.
Ook de pas nieuw opgerichte seinstelling,
die een gewicht heeft van elf ton, stond
op de fondamenten te dreunen en dreigde
telkens daarvan afgerukt te worden alleen
de degelijke samenstelling heeft dit voor
komen.
Feuilleton t(b da Heliereche- aa Niauwed. Courant.
6) Herfstdagen.
NAAR HET HOOGDUITSCII
ran
Friedrich Jacobsen.
(Slot.)
Een ongestadige reislust dreef mij voort
en joeg mij van de eene plaats naar de
andere, zonder dat ik rust vond. Omstreeks
dien tijd werd er eene wetenschappelijke
expeditie uitgerust, die in de eerste dagen
van December van uit Hamburg naar zuide
lijke streken zou vertrekken. Ik solliciteerde
naar de betrekking van scheepsdokter en
ontving weldra mijne aanstelling.
In het midden van November reisde ik
van Munchen, mijn laatste domicilie, naar
Hamburg. Ik bad te voren aan mijne moeder
een brief geschreven, waarin ik haar verzocht
met mij te Luneburg samen te komendaar
wilde ik met haar nog eenen dag doorbren
gen, het was misschien voor het laatst.
Volgens mijne berekening zou ik 's avonds
te Luneburg kunnen zijn, maar het toeval of
«ene beschikking van God wilde, dat ik van
«en vroegeren trein gebruik maakte en reeds
des middags de plaats mijner bestemming
bereikte. Aan een conducteur vroeg ik den
weg naar het goed mijns oomsde man
antwoordde
«Het ligt drie uur van bier, mijuheer
U kunt niet misloopen, de weg voert dwars
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag 17 November.
Indische begrooting.
Door ongesteldheid van den heer Gleich-
mati presideerde de heer Van der Schrieck.
De minister van Koloniën beant
woordde de sprekers van jl. Vrijdag. Hij
handhaafde de beginselen, die in de stukken
zijn uiteengezet, meer bepaald wat aangaat
herstel van het financieel evenwicht en de
versterking van Indie's productief vermo
gen. De voorgenomen enquête zal niet door
een commissaris-generaal plaats hebben
zij zal, in overleg met den Gouv.-Gene
raal, die het volle vertrouwen der Regee
ring geniet, voornamelijk moeten dienen
om de ambtenaren den plicht tot zuinig
beheer in te prenten, zullende zij, die in
de vervulling van dien plicht tekort schie
ten, geacht worden, niet berekend te zijn
voor hunne taak.
De conversie van communaal en indivi
dueel grondbezit zal geleidelijk en zonder
eenige pressie van buiten geschieden.
De overmacht van de Chineezen zal
zooveel mogelijk gefnuikt wordentot
beperking van hunne toelating in de
Vorstenlanden zijn reeds maatregelen ge
nomen.
Versterkingen van het politiewezen zal
een gevolg zijn van de regeling der heeren
en dessadiensten, die naar verhouding van
de draagkracht der bevolking zal geschieden.
De blokkade van Atjeh zal krachtig
worden gehandhaafd; de licentien zullen
worden beperkt. De gouverneur van Atjeh
geniet het volkomen vertrouwen van de
Regeering en den Gouverneur-Generaal.
Na den minister voerden nog het woord
de heeren Cremer en Rutgers, de eerste
zijn vertrouwen in het ministerieel beleid
betuigende, tegelijkertijd den heer Levys-
sohn beantwoordende en diens advies om
trent de koffiecultuur bestrijdende; de
tweede om zich te verklaren tegen split
sing tusschen gewone en buitengewone uit
gaven voor Indië, tegen de voorgenomen
enquête, waarvan hij niets goeds verwacht,
vóór eene Indische leening ten laste van
Nederland en vóór eene krachtige hand
having van de Atjeh-blokkade.
De afdeelingen hebben gekozen tot voor
zitters de heeren Roell, Rutgers, Van der
Kaay, Van Kerkwijk eu Van Deldentot
onder-voorzitters de heeren Van der Fcltz,
De Beaufort (Amsterdam), Van Karnebeek,
Borgesius en Viruly.
Zitting van Woensdag 18 November.
De heer Van de Velde verdedigde de
anti-revolutionaire koloniale politiek, door
het vorige ministerie voorgestaan, door
mannen als Groen en Elout verdedigd.
over de heide, anders is er geen en halfweg
staat een herberg."
Het was mijn vaste voornemen mijne moe
der slechts te gemoet te gaan wij konden
elkander niet misloopen en in de herberg
wilde ik op haar wachten.
Waartoe zon het ook dienen, oude herin
neringen op te wekken en Maigreet nog
eens weder te zien zij had mij stellig al
lang vergetende jeugd vergeet immers zoo
spoedig. Zij moest nu vierentwintig jaar oud
zijn en indien de bloem geworden was wat
de ontluikende knop beloofd had, dan was
zij nu eene schoone vrouw.
Zoo was de loop mijner gedachten en het
hart sloeg daarbij volkomen normaal; ik was
dokter eu moest het dus wel weten.
Het was een der Novemberdagen, welke
met hunne grauwe lichttinten zoo geheel in
overeenstemming zijn met het majestueuse
karakter der heide. Zwarte stormwolken
bedekten rondom den horizon, nu en dan
drong een matte blecke zonnestraal door het
sombere gordijn heen en streek schuw over
de dorre, bruine heideplanten. Bremkruid en
erika hadden hunnen bloesem reeds lang
verloren en de jeneverbessenstruik geurde
niet meer. Dan weder doken grijze, van den
regen hard geworden zandvlakten voor het
oog op, omzoomd door verschrompelde spar-
reboomen en schrale, verwaaide wilgen
struiken. Als een alleenhcerscher op zijn
onbetwist gebied, zoo joeg de stormwind over
de vlakte en mijn mantel sloeg mij in 't
aangezicht.
Ik bemin den storm, want lij is een kind
De liberalen meeneu alleen te kunnen
reorganiseeren door uitwendige hervormin
gen, terwijl Christelijke inwerking in Indie
de grondslag moet zijn der koloniale politiek.
De heer Guyot bleef aandringen om
invoer te land op Atjeh tegen te gaan en
de werken aan den mond der Solo-rivier
vooral te bestemmen voor verbetering van
het vaarwater, in 't belang! van Soerabaja.
De heer Levyssohn constateerde, dat
hij principieel niet ver van den heer Cremer
af staat.
De minister van Koloniën liet het
verschil tusschen liberale en antirev. kolo
niale politiek ter zijde; practisch kan het
verschil zoo groot, niet zijn, waar dezelfde
Gouv.-Generaal onder het vorige en dit
ministerie regeert.
Het zendingswerk bestrijdt hij niet, maar
wil volkomen vrijheid.
De heer Van de Velde verklaarde, dit
ook niet te eischen, maar wel het stelsel,
door den heer Kuyper als Kamerlid inder
tijd uiteengezet.
Het algemeen debat is gesloten.
Bij de onderdeelen drong de heer Le
vyssohn aan op strafbepalingen tegen con
tractbreuk van werklieden.
De heer Veegens bestreed dit en de
minister herhaalde, een onderzoek te
willen instellen, of de nadeelen de voor
deden overtroffen.
Door den heer Donner werd opgeko
men tegen belemmering van het zendings
werk en aangedrongen op vrijheid voor
de kerkgenootschappen op Java.
Morgen voortzetting.
De heer Schreinemacher heeft verlof
bekomen, den minister van Oorlog te
interpelleeren aangaande het garnizoen te
Maastricht.
Dit, na vele proefnemingen verkregen
product, samengesteld uit twee grond
stoffen, zeer gezocht door hunne rijkdom
aan voedende en licht verteerbar©
elementen, is onmisbaar voor zieke en
herstellende personen en kinderen met
zwakke magen, aangenaam van smaak
en wordt door HH. doctoren aanbevolen.
Cacao m. pepton per bus kilo f 1.50.
Chocolade m. pepton per doos f0.75.
Voor Helder verkrijgbaar bij
Spoorstraat.
van mijn geliefd Friesland en menigmaal
heb ik hem getrotseerd.
Maar op de heide duldt hij geen tegenstand.
Met moeite hield ik den kampstrijd vol
en worstelde voorwaarts
Daar lag opeens, onder geweldige eiken
verborgen, de herberg voor mij. Van stevig
metselwerk opgetrokken, stond zij daar, zich
harer sterkte bewust, te midden der drukkende
eenzaamheidgeen heg, geen omheining,
geen aardwal die haar beschermend omgaf.
De bruine heide stiet tegen de grauwe steenen
van het fondament, en boven het spitse, met
mos begroeide stroodak huilde de wind door
de naakte takken der eiken.
Daar klonk boven het geloei van den storm
het geluid van een naderend rijtuig, voor de
herberg hield het voertuig stil en steeg er
een bejaarde vrouw uit.
„Aioeder 1
Wij vielen elkaar om den hals na jarenlange
scheidingde herbergier zag stilzwijgend toe.
De. vreugde van ons samenzijn duurde slechts
kort.
Mijn oom was ziek geworden, zoodat wij
van ons oorspronkelijk plan moesten afzien.
„Ik kan mijn broeder onmogelijk lang
alleen laten," zeide mijne moeder, „het is
goed, dat ge me te gemoet gekomen zijt
zoodra de storm wat bedaard is, keer ik weer
terug."
Waarom drong ze er bij mij niet op aan,
haar te begeleiden Het zou toch niet meer
dan natuurlijk geweest zijn. In hare woorden
en hare bewegingen lag eene zonderlinge
gejaagdheid en onrust; zij moest mijstelUg
Blnnenlandsoh nieuws.
Anna Paulowna. Gemeenteraad.
Vergadering van 17 November.
Tegenwoordig alle leden, behalve de heer
Zurrauhlen (afwezig met kennisgeving).
Na opening der vergadering, voorlezing en
goedkeuring der notulen, is aan de orde
1. Suppletoir kohier hoofdei, omslag en
2. idem hondenbelasting. Worden vast
gesteld.
3. Reclame hoofdei, omslag. In gesloten
zitting behandeld.
4. Ingekomen missive van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Helder, verzoe
kende ndhaesie te betuigen aan een adres,
gericht tot den Raad van Toezicht op het
beheer der spoorwegen, om de trein, die
's avonds 8.30 van Amsterdam naar Alkmaar
vertrekt, tot Helder te doen doorloopen.
Wordt met meerderheid van stemmen beslo
ten, dit adres te ondersteunen.
5. Ingekomen verzoekschrift van het depar
tement Anna Paulowna der Maatschappij
„Tot Nut van 't Algemeen", in zake den
genceskuudigen dienst. Het adres houdt in
een verzoek aan den Raad, om den heer J.
C. O ver duin, te Wieringerwaard, gemeente
geneesheer alhier en tevens van het Zieken
fonds van het departement, uit tc noodigen,
zich in deze gemeente te vestigen, of, bij
eventuëele weigering, een geneesheer te be
noemen, die verplicht is in deze gemeente te
wonen. Het adres bevat nader eene toelich
ting, waarin betoogd wordt, dat een en
ander is in het belang der gemeente, der
geraeentenaren en ook van dat van den heer
Óverduin zelf. B. en W. stellen den Raad
voor, hierop afwijzend te beschikken. Zij
meenen, dat dit verzoek niets zal baten, dat
de lieer O. met een te benoemen dokter zal
concurrccren en dat daardoor de inkomsten
minder zullen zijn dan is voorgesteld. De
gemeente is van den heer O. goed gediend.
Wie weet, wat wij te wachten hebben van
een ander De heeren Scheuk en anderen
zijn het niet met B. en W. eens en meenen,
dat wel degelijk de omstandigheden gunstig
zijn om een geneesheer in de gemeente zelve
te hebben. Na uitvoerige discussie wordt,
op voorstel van den heer D. Schenk, met
algemeene stemmen besloten, de stemming
over bedoeld verzoek uit te stellen tot de
volgende vergadering.
Bij de omvraag vestigt de heer Wuiboer
de aandacht op de verordening der brand
weer. Bij den laatsfen brand toch aan de
Kromme Tocht zijn vele brand weer plichtigen
afwezig geweest en is tegen deze proces
verbaal opgemaakt. Allen, of nagenoeg allen,
zijn echter daarna vrijgesproken. Dit bewijst,
dat in deze regeling eene leemte lieerscbt, die
slechts ten nadeele van het gezag kan uit-
loopen. De Voorz. belooft, dat deze zaak
nauwkeurig in overweging zal worden geno
men en sluit hiermede de vergadering.
iets medcdeelen, waarover zij een inwendigen
strijd voerde.
De storm had uitgewoed en de koetsier
drong er op aan te vertrekken. Tot nog toe
had ik niet naar Margaretha gevraagd en toen
mijne moeder reeds in het rijtuig had plaats
genomen, boog zij zich tot mij over en
sprak op gedempten toon
„Ge hebt over uw nicht nog geen woord
gesproken, mijn zoon ik meen de oorzaak
daarvan te kennen. In de afgeloopen week
heeft ze zich verloofd met een bejaard amb
tenaar uit Luneburg; de man had haar al
langen tijd het hof gemaakt.
Dit heeft ze mij voor u meegegeven"
Toen het ratelend geluid der wielen reeds
lang weggestorven was en de heide in al
hare verlatenheid weer voor mij lag, raapte
ik het kaartje op, dat uit de hand mijner
moeder voor mijne voeten was neergevallen.
Het stukje papier droeg aan de eene zijde
Margaretha's naam, terwijl op den anderen
kant met onzekere halen van hare hand
geschreven stond
„Een laatsten groet aan mijn waarden
Neef van zijn
Nichtje."
Ik liïcf mijne oogen op naar den horizon
onder een donkere wolkenmassa blonk eene
smalle, helle lichtstreep aan de westerkim
het was geen avondrood, maar de droefgees
tige weerschijn van den vluchtenden dag.
De laatste trekvogels vlogen over mijn hoofd
heen, en langzaam daalde de avond neder.
Toen ik vertrok, riep de waard mij na
UU loopt verkeerd, mijnheer, de weg naar
Wieringerwaard.Gemeenteraad.
Zitting van Dinsdag 17 November.
Tegenwoordig alle leden.
Na opening der vergadering, voorlezingen
goedkeuring der notulen, werd overgegaan
tot de behandeling der opmerkingen, door
Ged. Staten gemaakt naar aanleiding der
onlangs vastgestelde herziening van het politic
reglement der gemeente.
Aan de respectievelijke opmerkingen werd
door den Raad tegemoet gekomen en aldus
gewijzigd, werd de verordening vastgesteld.
Ingekomen was een verzoekschrift van de
Kamer van Koophandel te Helder, houdende
uitnoodiging, van gemeente-wege adhaesie te
schenken aan een door genoemde Kamer bij
de Directie der Holl. IJz. Sp. Maatsch. in te
dienen aanvrage,, om-den trein, die 8.30 uit'
Amst. vertrekt cn slechts loopt tot Alkmaar,
door te laten loopen tot Helder, 'de tusschen-
gelegen stations aandoende. Zulks, met het
oog op het buitengewoon late uur, waarop
tegenwoordig de laatste trein binnenkomt.
Wordt besloten, de bedoelde adhaesie te
vcrleenen.
Verder deelde Voorz. mede
1. Dat goedkeuring van de gemeente-
begrooting was ingekomen.
2. Dat uit een over het verstreken dienst
jaar opgemaakten staat gebleken was, dat aan
het telefoonkantoor waren verzonden 386
berichten, tegenover 385 in het vorige jaar,
en ontvangen 405 tegenover 390.
Bij de rondvraag merkt de heer Jb. Zijp
op dat (1e lantaarns te Anna Paulowna mer
kelijk beter licht geven, dan die in deze
gemeente.
Spr. vermoedt dat zulks het gevolg is van
de aanschaffing van een beter soort branders,
en zou dergelijke verbetering ook achten in
het belang van het publiek verkeer in deze
gemeente.
Door den heer J. L. T.. Groneman wordt
aan den Burgemeester verzocht, vooral streng
toezicht te doen houden op de bepaling in
het politie-reglement ten opzichte van het
laten schijnen van kunstlicht uit de huizen.
Spr. wijst er op dat vooral in de Groote- en
Kleine Buurt aan die bepaling niet de hand
wordt gehouden.
Ilierua werd de vergadering gesloten.
Schagen. Jl. Zondag had in het
lokaal van den heer Kos alhier, met wel
willende medewerking van Schagen's Har
moniekapel en de gymnastiek-Vereeniging
Lycurgus, de reeds vroeger vermelde gym-
nastiekuitvoering plaats van de kir.derklassen
van den heer Roep. Het doel dezer
uitvoering, gelden te verzamelen voor
het gedurende de wintermaanden ver
strekken van boterhammen aan de arme
kinderen der openbare lagere school alhier,
werd ten volle bereikt. Niet minder dan
t 125 werd er ontvangen. De heer
de stad gaat links af."
Maar ik draaide mij om en sprak
„Neen, goede vriend, ik loop niet ver
keerd. Tc ver reeds ben ik van den rechten
weg afgeweken, uu ben ik genoodzaakt mijn
pad ten einde toe te volgen."
Ik trok over de donkere heide, steeds het
spoor volgend van 't rijtuig. De opkomende
maan lichtte mij voor en de jagende storm
wolken wezen mij den weg.
Zoo schreed ik, alleen met mijne gedachten,
daar henen, tot een donker gebouw uit de
duisternis voor mij omhoog rees. Oude
boomen spreidden er hunne takken over uit,
van de vele vensters was er slechts een
verlicht.
Niemand heeft mij gezegd, wien de scha
duw toebehoorde, die zich achter de mat ver
lichte glasruiten rusteloos heen en weer bewoog,
dat wist ik zelf 't beSte.
Ik leunde tegen een boom aan en liet
scheen mij toe, als klonk in de enge ruimte
tusschen mij en het huis het golfgeklots d
oceaan» reeds in mijne ooren.
In die enkele, pijnlijke oogenblikken zijn
de laatste jaren mijns levens met huivering
wekkende klaarheid aan mijn geestesoog
1 voorbij getrokken, en ik heb gevoeld, dat de
1 hand Gods over mij was. Toen is het licht
1 verdwenen en zelfs de schaduw van wat mij
eens zoo dierbaar was, vlood heen.
Heden, jiu ik al deze regels neerschrijf,
kan ik nauwelijks meer de woorden van het
handschrift lezen op het van ouderdom geel
j geworden naamkaartje, dat ik onder een sta
pel papieren vandaan haal.
