NIEUW EDIEPER COURANT.
HELDERSCHE
n. 92.
Vrijdag 4 Augustus 1ö93.
Nieuwsblad voor Hollands Noorderkwartier.
Jaargang 51
NEDERLAND.
Hot Vadorlandt ghetrouwre
Blijf iok tot in don doot.
IVilhelm utlied.
Q 2)
EN
„En dcstapereert nimmer I"
Jan Pielen. Coen.
Versoüyat locloron Dinsdag, Ooradoranst on Zaterdt«.
Abonnementsprijs per 3
Voor de courant binnen de gemeeente
j naar de overige plaatsen van Nedorlaod
alle landen, die in het postverdrag
zijn opgeuomen (inbegrepen
Oost-Indiê en Amerika).
au Znid-Afrika
maanden:
f 0.70, met Jong Holland 1.20
0.90, 1.40
1.75,
2.50,
2.60
J. H. VAN BALEN.
Molenpleiu.Helder.
Prijs der Adverti
Van 15 regels 50 cents, elke regel meer 10 cent.
hoeveelheid regels, aanmerkelijk lager.
Adrertentiën voor liefdadige doeleinden
Dienstaanbiedingen voor den werkenden stand
De AdvertenUSn kunnen overnl worden fjeplfl'it.it, tnsschen den tek.it.
HELDER, 3 Augustus.
Offlciëele berichten
uit de //Staatscourant".
Bij Kon. besluit is benoemd bij bet wapen
der infanterie bij het lste reg. tot majoor
de kapt. G. J. Couvée, van het 8ste reg.
Bij beschikking van den Min. van Marine
zijn, met ingang van 1 Sept. a. s. benoemd
tot adspirant-ndmin. bij de opleiding alhier
de jongelingen W. Muurling, F. LI. Hoogh-
winkel, P. A. Kempen en H. J. J. Renier.
bedoeling van U zeer zeker zal zijn, te j
trachten het algemeen belang te bevorderen j
dat adressant overtuigd is, dat een der
beste middelen, om het bestaande euvel te
keeren, is, het invoeren van een verkorte
arbeidsdag met een daaraan geövenredigd
loon.
Redenen waarom adressant tot U komt
met het verzoek Uwe gewaardeerde mede
werking te verleenen, en voortaan in de
bestekken van werken, die U aangaan, be
palingen op te nemen, waardoor den werk
lieden een minimum loon en een maximum
werktijd verzekerd wordt, evenals dat door
verschillende Collegifin en particulieren al is
Het Hoofdbestuur van den Algeraeenen I
Nederlandschen Timmerliedenbond heeft j
het volgende adres gericht aan de hoofden
van Ministerieele Departementen, Gedep. j
Staten der Provinciën, Besturen van Ge
meenten, van Polders en van Waterschappen,
en voorts aan allen die dit zullen zien of
hooren lezen en in de gelegenheid zijn j
aan het in dit adres voorkomende verzoek j
te voldoen
dat ingevolge besprekingen en besluiten
der jaarvergadering van genoemden Bond,
welke gehouden is te Arnhem op den
2isten en 22Sten Mei jl., adressant ver
plicht is, het volgende onder Uwe wel
willende aandacht te brengen;
dat sedert jaren de arbeidende klassen,
en, onder hen niet het minst de bouw
vakken, veel te lijden hebben van de
telkens in grootere mate terugkeerende
werkeloosheid, een werkeloosheid die een
groot en werkzaam deel der bevolking
vast en zeker tot geheelen ondergang doemt
dat de daardoor ontstane achteruitgang
van zeer velen ook van zelf achteruitgang
van de geheele maatschappij tengevolge
heeft, en dat adressant vertrouwt dat de
In het jongste nummer van „De nieuwe
Tijd" komt een artikeltje voor, onder het
opschrift„Gratie voor Poutsma", naar aan
leiding van het bekende bericht uit de „Arn-
hemsche Courant". Daarin wordt o. a. ge
zegd
„Wat wij echter wel weten is, dat Poutsma
onlangs, toen wij hem in tegenwoordigheid
van den directeur der gevangenis bezoch
ten, zich nog dezelfde vurige socialist be
toonde, d ie hij was, toen hij de cel betrad".
En na eenige uitweiding, dat gratie geen
gunst is, luidt het verder„Als Poutsma
uit de gevangenis is ontslagen, zal hij zijn
taak als uitgever van „De nieuwe Tijd" weer
opvatten en dus te Amsterdam moeten gaan
wonen. Dit zal zeker tengevolge hebben,
dat hij zich met „woelingen in het Noor
den" niet meer zoo zal kunnen bemoeien
als hij deed, toen hij te Sneek woonde.
Wij welen echter zeker, dat hij indien
hij niet gedwongen ware buiten Friesland
zijn troost te zoeken daar even goed de
autoriteiten zou blijven dwarskijken en het
volk opwekken, als hij te Sneek heeft ge
daan en als hij in het vervolg overal zal
doen, waar het op zijn weg ligt".
Te Roermond zou Vrijdag een verga
dering plaats hebben, waar ds. W. Bax, pre
dikant te Zaandam zou spreken, over Chris
tendom en Socialisme. Vergezeld van den
bekenden socialist Vliegen, uit Maastricht,
en een ho ofdconducteur der Staatsspoorwe
gen, werd de heer Bax, op weg naar de
vergaderzaal, door een groote massa volk,
die van alle kanten kwam opdagen, met
de zijnen met steenen geworpen, uitgejouwd,
mishandeld, hun parapluien stuk gebroken
en waren zij genoodzaakt naar het station
te vluchten. Onder bescherming der ge
meente- en Rijks-politie werd aan het station
de trein afgewacht, waarmede zij blijde waren
Roermond te kunnen verlaten.
Sedert eenigen tijd worden, op initia
tief van jhr. Henry Tindal, aan de Leerhoeve
te Oudshoorn proeven genomen met het
zuiveren van water.
De heer Tindal schrijft daarover in „De
Tel.," „dat de uitvinder van hel daar ge
bezigde procédé, hetsteriliseeren van water,
is de heer Wisse en de ontwerper der ste
rilisatoren de heer J. H. G. Van der Weide.
Of werkelijk de bewerking plaats heeft met
ozon, zooals „De Tel." had medegedeeld,
kan de heer Tindal niet mededeelen, daar
het procédé nog geheim gehouden wordt.
Volgens den schrijver is het echter vol
komen juist, dat het meest verontreinigde
water gemakkelijk en op weinig kostbare
wijze in goed drinkwater te veranderen is.
Volgens de „Daily News" is de toe
stand in Bangkok „dreigend". Naar de ver
klaring van dit blad dat, gelooven wij,
voeling houdt mer. de Eogelsche regeering
heeft de Fransche admiraal Humann de
Engelsche oorlogsschepen „Pallas" en
„Swift" gelast buiten de lijn der blokkade
te gaan.
Dit zou natuurlijk een hoogst ernstige daad
zijn tegenover Engeland.
Daar Nederland ook een kanonneerboot
voor Bangkok heeft, heeft het „Hbld",
waaraan wij dit ontleenen, onmiddellijk na
ontvangst van het Reuter-telegram aan hare
Haagsche correspondent getelephoneerd dat
hij inlichtingen zou vragen, wat onze Regee
ring dienaangaande vernomen heeft.
Hij meldde daarop het volgende
De Nederlandsche regeering heeft
het Hollandsche oorlogsschip, dat voor
Bangkok ligt, geenerlei bevel gegeven
te vertrekken.
(Dit is Hr. Ms. schroefstoomschip 4de kl.
„Soembawa", commandant de luit. ter zeerste
kl. W. H. Souman, dat een maand geleden
onttrokken werd aan de Vereenigde Scheeps
macht in de wateren van Atjeh met bestem
ming naar Bangkok.
Admiraal Humann had den bevel
hebbers der oorlogschepen allen mede
gedeeld, dat ze óf in de haven moes
ten blijven óf zich buiten de lijn der
blokkade moesten begeven.
Een vroeger bericht,"dat een viertal
gevangenissen vol zijn, kan, naar het „Vad."
uit goede bron verneemt, in dien zin wor
den aangevuld, dat op dit oogenblik alle
gevangenissen (behalve die te Leeuwarden)
geheel bezet zijn, terwijl er nog een ach
terstand van ongeveer 1000 vonnissen te
executeeren valt.
Men leide hieruit echter niet af, dat het
tegenwoordig geslacht hoe langer hoeboo-
zer wordt, daar de schuld voor een deel
ligt aan gemeentelijke keuromanie met de
gevolgen van dien en aan overdreven
dienstijver van ambtenaren van 't Open
baar Ministerie, waartegen de Minister on
langs een zoo gegronde waarschuwing in
de wereld heeft gezonden.
Het behoeft overigens wel geen betoog,
dat de straf voor allerlei nietigheden haar
doel geheel en al mist, als zij wordt ge-
executeerd, wanneer de „misdadiger" hel
feit al lang is vergeten.
In de afdeelingen der Eerste Kamer
heeft de groote meerderheid zich voor aan
neming der bedrijfsbelasting verklaard.
Het „Vad." verneemt, dat, nu aan
het Departement van Financiën de werk
zaamheden voor het opmaken der Staats-
begrooting, dienst 1894, zijn afgeloopen,
de Minister Pierson de hand heeft doen
leggen aan de samenstelling van de toe
gezegde voordracht tot herziening van de
personeelc belasting.
Het bericht, dat onlangs in sommige
bladen stond, als zouden de opbrengst der
vermogensbelasting de raming verre over
schrijden, mist eiken grond van zekerheid
54
derlijk verbaasde oogeu lang aan.
a Waarom zou ik u wantrouwen, mevrouw Von Rinkow
vroeg hij. „En waarom zou ik uw vijand zijn Ik ben
niemands vijand."
,/Zijt gij dan niet dien Wilhelm Abrikat, van wien men
zegt, dat bij haat en ontevredenheid zaait onder de visschers
van Sakran
Met kalme waardigheid schudde hij het hoofd.
z/Dat heb ik niet gedaan. Maar de naam, dien gij daar
noemt, ja, dat is de mijne. En er is geen andere in
Sakran, die zoo heet, want ik heb geen familie meer."
z/Dan is er geen twijfel aan. Men zegt dat gij gevaar
lijke redevoeringen houdt en de lieden opruidt. Zou dat
werkelijk niets dan verbeelding zijn
//Gevaarlijke redevoeringen zeide hij lachend. „Is het
gevaarlijk, om van de liefde te spreken, mevrouw von
Rinkow
Voor een oogenblik deed deze zonderlinge vraag haar
denken, dat hij den spot dreef met haar, maar zijn blik en
de uitdrukking van zijn gelaat verdreven haar argwaan weer.
z/Ik begrijp u niet," zeide zij. //Men beschuldigt u, haat
en wangunst te zaaien. Gij echter zegt liefde te prediken.
Hoe rijmt zich dat samen
„Ik weet het niet, maar ik denk tocli wel dat zij, die
zich over mij beklagen, de liefde nog niet goed begrepen
hebben."
Gij spreekt erg raadselachtig. Maar welke liefde is dat
dan, die gij meent en hoe moet die in toepassing worden
gebracht
„Zoodanig, dat niemand een ander meer iets boos toe
voegt en dat alle menschen op aarde leven, alsof dezelfde
51
niet ongeroepen in uwe familieaangelegenheden mengen, maar
ik geloof toch wel te mogen zeggen, dat dit onmogelijk
den goeden weg kan zijn, om de genegenheid van een
meisje te veranderen en haar tot gehoorzaamheid jegens
haren vader te brengen."
„Mevrouw begrijpt zooiets zeker beter dan ik, onbeschaafd
man, en daarom zal mevrouw mij dan misschien wel raad
willen geven, op welke wijze ik haar die onzinnige gedachten
uit het hoofd kan zetten. Want dat ik haar zal laten
trouwen met een teringachtige jonge man, die, voor een
jaar verloopen is, daarginds op het kerkhof zal liggen, als
men hem niet vóór dien tijd wegens ophitsing in het tucht
huis heeft gezet, dat zal mevrouw Von Rinkow toch zeker
niet van mij verlangen."
Het meisje snikte nog harder bij deze brutale beschul
diging, maar de jonge man bleef onveranderd in dezelfde
houding staan, ofschoon hem geen woord kon ontgaan zijn.
En met verdubbelde deelneming keek Editli hem aan. Na
de woorden van Jankowski was het niet te betwijfelen, dat
deze jonge man de geestdrijver was, die de schuld was van
de ontevredenheid der Sakraner bevolking. Nimmer echter
had de werkelijkheid zoo weinig beantwoord aan het beeld,
dat Edith zich van dien man gevormd had, want de man
geleek meer op een in visscherskleeding gestoken monnik,
dan op een gevaarlijke volksleider. Terstond was Edith
besloten hem nader te leeren kennen, maar daar hij in zijn
zwijgen bleef volharden, haperde het haar aan een voor
wendsel, om het gesprek te beginnen.
„Het is mijn zaak niet u in deze aangelegenheid raad
te geven," antwoordde zij met voorname waardigheid, „en
als gij werkelijk twijfelt wat u te doen staat, kan ik u
Daartoe zou vanwege het Departement
aan de inspecteurs der registratie eene op
gave moeten gevraagd zijn, terwijl wij met
zekerheid kunnen meedeelen, dat de opgaaf
tot heden noch gevraagd, noch gedaan isj
(N. R. Ct.)
STATEN-GENERAAL.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag 1 Augustus.
Kieswet-ontwerp.
De beraadslaging wordt voortgezet.
De heer Rutgers van Rozenburg begint
met er op te wijzen, dat, vooral sinds 18S7,
van het in 1848 veileend recht van petitie
schromelijk misbruik is gemaakt. Meer en
meer zoekt men zijn kracht in veelheid van
handteekeningen, in stede van in kracht van
argumenten. Daarna zijn gekomen de mon
ster-meetings, de betoogingen onder dak en
in de open lucht, etc. etc. Op vreesachtigen
moest dit alles zekeren indruk maken. En
hoewel dit kabinet onder deze categorie niet
te rekenen is, aan de genoemde invloe
den van buiten heeft het geen weerstand
kunnen bieden. Door de indiening van dit
ontwerp nu, zegt spr. heeft de Ilegec-
ring eene zeer zware verantwoordelijkheid
op 2ich geladen. Wordt het verworpen en
doen zich betreurenswaardige gevolgen voor,
zij, de Regeering, zal er de schuld van
dragen. De berekening des Ministers, dat 74
pet. van de mannelijke bevolking het stem
recht zal erlangen, acht spr. vaag, onbe
trouwbaar en in de lucht hangend.
De Volksvertegenwoordiging moet doof
zijn voor al dat rumoer van buiten en
moet beseffen, dat 't haar plicht is om in
deze een objectief besluit te nemen. Of
zullen ook wij ons verliezen in dat Hosan-
nah-geroep? Reeds in 1887 had spr.
voorspeld, dat men van art. 20 zou kun
nen maken wat men wilde. Toch had hij
niet gedacht, dat men er zoo spoedig race
zou komen
Wat men te duchten heeft, is niet eene
echte democratie, een medc-regeeren van
gansch het volk, maar wèl eene ochlo
cratie, een regeeren van de onderste, on
rijpe lagen der maatschappij. Daarom zou
spr. zijn stem aan dit ontwerp onthouden.
Uitbreiding van kiesrecht kan spr. huldi
gen, maar niet volgens de methode van
dit Kabinet.
Deomkooperij zal schrikbarend toenemen
de „waarde" der stemmen in gelijke verhou
ding verminderen. De volksmenners zullen
gansche drommen ter stembus voeren en de
onverschilligen zullen ook dan thuisblijven.
En nu de kenteekenen. De Regeering
is er, in het gevoel van haar onmacht,
eindelijk toe gekomen om een kenteeken
te nemen, zich tc behelpen met een ken
teeken, dat het gemis van het tegendeel
aanduidt. Daar komt het eigenlijk op
neer. (Wordt vervolgd.)
Uit onze Koloniën.
Aan het „Bat. Nbld.» is uit Batoe
Djadjarecn treurig ongeval gemeld. Jl. Zaterdag
is namelijk bij het proefvaren meteen 12 c.M
achtcrlaad, een granaat in dien vuurmond
gesprongen, ten gevolge waarvan de gehccle
bediening, bestaande uit vier Europeesche
kanonniers en een Inlaiulschen kanonnier,
onder een Europeescben korporaal, deerlijk
werden verw nd. Een der kanonniers werden
de handen afgeslagen, een tweede werd blind
en door granaatscherven met wonden overdekt,
een derde kreeg een granaatscherf tegen den
arm en daardoor een groote wond en allen
zijn onkenbaar gemankt door dc verschrikke
lijke uitwerking van het kruit. Van eerstge
noemde heeft men dc armen moeten afzetten.
„Bonjour" schrijft aan dc „8oera!>. Ct."
Kr wordt gemompeld over 't voornem -:i
des vijands, om een inval te doen, doch ik
kan cr niet aan gelooven. Wel weten de
Atjehers met wijs overleg verschansingen op
te werpen, hij troepjes aan te vallen, 1:1
hinderlagen te liggen, enz., in een woord,
uitmuntend den guerilla te voerfn, doch om
„en massa» tegen geregelde «ro^p--.
ren, neen, die kunst verstaan ».ij gelukkig
nog niet, anders hadden wij 't hard te ver
antwoorden. Pedir alleen telt 70,000 strijd
bare mannen, d. i. ongeveer driemaal zooveel
als de sterkte van het Indische leger.
