Kleine werktuigen en materialen
zijn verolren. De ver. is tegen mo
lest verzekerd. Het archief is ge
red. Hetgeen belangrijk is. Het
werkplan en de begrooting voor
1946 liggen ter inzage. Een om
lijnd plan uitvoeren is mogelijk.
Men zal zich aan de omstandig
heden moeten aanpassen. De bij
drage van 1 van de pachtsom
wordt niet geheven, aangezien
ook over 1945 geen pacht zal
v/orden behoeven betaald. De
vereeniging beschikt nog over
middelen om 1945 zonder in
komsten in te gaan.
De begrooting vermeld geen
inkomsten. Aan uitgaven een be
drag van 5000.Spr. geeft
hierop het woord aan Ir. Ovinge.
De toestand in den polder en
de wederopbouw.
Ir. Ovinge geeft allereerst een
relaas van de toestand in den
polder. Het is nu bijna 6 maanden
geleden, aldus de heer Ovinge.
dat wij den polder moesten ver
laten. Er is veel gebeurd in die
maanden. Van de gebouwen is niet
veel meer over. De dorpen zijn
practisch weg. In Wieringerwerf
staat alleen nog het Domeinkan
toor en een huis en dat mag
eigenlijk nog maar een brok van
ene huis heeten. In de andere
dorpen is het al niet veel beter.
Met de boerderijen is het slecht
gesteld. Alle boerderijen die in
2 a 2Yi meter water hebben ge
staan zijn weg. Zestig van de 512
boerderijen kunnen als verloren
worden beschouwd. Schijn be
driegt ook hier. Als men op den
dijk staat lijkt het niet zoo erg.
Doch spr. kan verzekeren dat op
meevallers niet moet worden ge
rekend.
Doch het water zakt. Er is een
peil bereikt van 1.64\Ve zijn
begonnen op 9 Aug. met 38
zoodat reeds 1.26 water is uitge
slagen. De hulpgemalen zijn be
gonnen mee te malen. Geruchten
als zou reeds een hulpgemaal zijn
verzakt, moet spr. tegenspreken.
Er is stagnatie geweest doordat
een drijfriem niet functioneerde
doch dit is reeds weer verholpen.
Wanneer de gemalen op volle
capaciteit draaien en we een nor
male regenval hebben, zal de
polder aan het eind van het jaar
droog zijn.
Ruim 1000 H.A. ligt thans weer
droog. De randwegen liggen weer
bloot en de toestand van deze
wegen valt mee. We zijn dus
thans aan het herstelwerk en de
wederopbouw toe.
Spr. geeft hierna een beschou
wing ovpr het col'p^e ^Weder
opbouw. De dezer dagen benoem
de Commissie (men zie ons num
mer van vorige week) dient men
goed te onderscheiden van de
vroecere Directie. Hier ziin in
stanties uit dc Wieringermeer in
geschakeld. Spr. noemt de Ge
meente. Heemraadschap en het
Domeinbeheer, die ieder hun
eigen bevoegdheden houden.
Bovendien is er nog een raad van
advies die gevraagd en onae-
vraagd adviezen kan geven. De
polder heeft medezeggenschap.
Doch men zal zich niet bemoeien
met de cultuurtechnische kwestie.
Deze wordt uitgevoerd door het
Domeinbeheer. in overeenstem
ming met de Dienst Landbouw-
herstel. De Landb.voorlichting
wordt ingeschakeld. Doch de
controle berust bij de landb kun-
dicie afd. van het Domeinbeheer.
Er is te Alkmaar een bureau
gesticht voor de prov. schade
regeling. In deze stichting neo-
ben zitting voor de Wieringer
meer, Ir. Ovinge, lr. Dijkema en
de voorzitter van de raad van
advies.
De wederopbouw van de dor
pen. Over de kwestie een dorp
of drie dorpen kan spr. nog geen
uitsluitsel geven. Deze zaak is in
handen gegeven van een stede-
bouwkundige, die op kort ter
mijn een rapport zal uitbrengen.
Men moet over dit probleem niet
te licht denken. Het voordeel van
een dorp kan groot zijn. Doch de
materialenpositie speelt 'n groote
rol. Particuliere bouwers kunnen
zelf een architect kiezen. Komen
de dorpen alle drie weer terug,
dan zal een herverkaveling voor
verschillende perceelen noodzake
lijk zijn.
Wat betreft de arbeiderswo
ningen, ook hierover is nog niets
positiefs mede te deelen. Er
worden rapporten gevraagd over
aan te brengen verbeteringen.
Aan de arbeiders zal worden ge
vraagd wat zij aan de woningen
verbeterd willen zien.
Een persoonlijke wensch van
spr. is dat de woningen meer
een plattelands karakter krijgen.
B.v. zooals de Oostzijde van
Sternstraat te Wieringerwerf
Spr. wijst dan nog op het nijpend
gebrek aan woningen wat reeds
voor den oorlog aanwezig was.
Van de 425 arbeiderswoningen
was de helft slechts door land
arbeiders bezet. Wanneer men
dan weet dat ongeveer 2500 ar
beiders in het drukst van den tijd
in den polder werken, dan spreekt
het tekort aan woningen des te
meer. Ook de vraag naar land
arbeidersplaatsjes ingevolge de
Landarbeiderswet, zal onder de
oogen worden gezien. De arbei#
dersorganisaties zullen dit in
overleg met de gemeente ter
hand moeten nemen.
De boerderijen. De boeren
langs de rand van den polder
komen vrijwel allen voor den
winter op hun bedrijf terug. Veel
veranderingen zullen aan de
boerderijen niet aangebracht
worden. Over het algemeen vol
deden ze goed. Al zal het terrein
van de woonkeuken niet meer
betreden worden en allerlei wen-
schen voor verandering in over
weging worden genomen, zullen
toch geen ingrijpende verande
ringen worden aangebracht. We
deropbouw van boerderijen moet
men niet onderschatten. Spr.
kree gdezer dagen de mededee-
ling, dat er ongeveer 10 jaar mee
gemoeid zal zijn in ons land. Het
materiaalspook en arbeidskrach
ten staat ook hier weer op den
achtergrond.
De problemen zijn groot. Hoe
zullen de rompen van de boerde
rijen het houden, als straks de
stormen komen.
Zooals reeds gezegd de wegen
hebben zich goed gehouden. De
opritten zijn weg. kanalen zijn in
tact. de bruggen hebben zich ook
goed gehouden. De sluizen lijken
ook goed al meent men dat de
sluis te Slootdorp geleden zou
hebben. Als dit zoo is. dan is
dit voor de scheepvaart in de
secties A en E funest, aangezien
de dam in de Wieringerwerf*
vaart ook weq is waardoor dc
oolder een peil zou hebben ge
kregen.
Het weer in cultuur brengen
van de gronden zal aan de boe
ren worden overgelaten. Ieder
kan dus op zijn eigen bedrijf aan
den slag. Alleen zal men het
eigen belang niet mogen laten
domineeren. Men moet geen ar
beidskrachten bij anderen weg-
koopen, door aanbiedingen van
hooger loon enz.
Men zal een vergoeding krij
gen volgens taxaties zooais die
door landbouwherstel worden be
paald. Er zal dus niet gewerkt
worden zooals vroeger bij de
Cultuurmij. Men moet elkaar
echter zooveel mogelijk helpen.
Men hoort nu al de opmerking
dat er geen arbeiders zijn te krij
gen. De boeren moeten zich ech
ter zelf redden. Het land wordt
opgeleverd in een lichte grond
bewerking en zaaiklaar.
De beplanting heeft erg ge
leden. Toch zal er niet zoo maar
weggekapt mogen worden.
Staatsboschbeheer heeft hoop dat
enkele soorten als populieren,
wilg en eik het zullen overleven.
Als dit zoo is dan komt dit de
bewoonbaarheid van den polder
weer ten goede. Ook hier is weer
een gebrek aan materiaal. Staats
boschbeheer zal dan ook weer
over moeten gaan tot het aanleg
gen van kweekerijen.
De diensten P.T.T.. P.E.N. en
P.W.N. zijn hun werkzaamhe
den alweer gaan aanvangen.
Waterleidiriq en elecfr'sch zal
aan de rand weer spoedig func-
tioneeren.
Spr. geeft vervolgens nog een
opsomming van de moeilijkkhe-
den om gereedschappen en an
dere materialen te bekomen.
Er zal naar worden gestreefd
om zoo spoedig mogelijk de men-
schen die noodig zijn in den pol
der, onderdak te verschaffen.
Er zijn 1000 a 1100 woningen
weg. Het probleem noodwonin
gen en barakken is echter niet
gemakkelijk. Er moet eerst vee'
opgeruimd worden. Zoodat men
in 1946 pas met den definitieven
herbouw zal kunnen beginnen.
Het probleem van de arbeids
krachten moet niet onderschat
worden. Spr. geeft met voorbeel
den aan wat in den N.O P. plaats
vindt. Daar ligt 20.000 H.A.
braak. Het riet groeit tot mans
hoogte op. Men kan daar a.h.w.
een complete oogst van riet
maken.
Spr. drukt de boeren dan ook
op het hart om pas in 1947 over
een normaal zaaiplan te denken.
Boeren, arbieders en midden
standers loopen gevaar als zij
buiten den polder zouden moeten
blijven, dat zij concurrentie vati
de randwinkeliers zouden krij
gen doordat die zich op de le
verantie gaan werpen van de
poMerbewoners.
Er zullen z.g.n. steunpunten
worden ingericht voor paarden,
vee en werkf-ninen. vooral in het
midden en Oosten van den pol
der zal dit noodig zijn.
Slot volgt.
Nieuwe Woning Cultuur
Onder auspiciën van de Bond
van Boerinnen e.a. Plattelands
vrouwen, afd. Wieringermeer,
werd Donderdag in café Laan te
Winkel, door den Architect Joh.
Niegeman, Leeraar Inst. voor
Kunstnijverheids-onderwijs, te
Amsterdam, afd. Binnenhuis-ar
chitectuur, een lezing gehouden
over het onderwerp: ..Hoe nu
mijn woning weer in te richten.''
Mevr. Doornbos, de presidente,
kon aan een flink bezette zaai
een welkom toeroepen, in het bij
zonder aan Burgemeester Log
gers en Wethouder Breebaart
alsmede aan den inleider van
deze bijeenkomst.
De spr. begon zijn lezing met
er op te wijzen, hoe moeilijk het
is, speciaal over de Wieringer
meer te spreken, omdat er nog
geen bepaalde plannen zijn.
Bij het zien van een paar plat
tegronden van woningen, waren
spr. twee dingen opgevallen n.1-
dat de stookplaats en goo.stee-
nen ten aanzien van dc lichtval
door de ramen een ongunstige
plaats innamen. Dan is het vol
gens spr. de vraag, zijn er bij de
inrichting goede meubelen te krii-,
gen. Het schetsje hoe men van
een kist een crapaudie kan ma
ken, verwekte hilariteit. Van niets
iets maken hebben we allemaal
de laatste vijf jaar wel geleerd.
Aan de hand van lantaarn
plaatjes liet spr. zien hoe prac-
tische indeeling niet altijd koud
behoeft te zijn.
Spr. toonde aan hoe men bij
een juiste indeeling van berg
plaatsen vanzelf komt tot een
rustige volnorde van "werkzaam
heden en hoe belangrijk het is re
kening te houden met de bewe
gingen. door het practisch plaat
sen van kasten enz., in verhou-
dina tot de menschelijke figuur.
Na de nauze werd gelegenheid
aecieVen tof het stellen van vra-
aen, waarbij het woonkeukenpro-
bleem, de vloerbedekking en de
ramen ter sprake kwamen. De in
leider wees nog op de belangrijk
heid der kleuren in de vertrekken.
De presidente dankte den heer
Niegeman voor zijn lezing. Wel
heeft zij uit een en ander kunnen
opmaken, dat de heer Niegeman
niet voldoende op de hoogte is
met de toestand in den polder,
hoe erg het eigenlijk wel is met
de vernieling.
Medegedeeld werd nog, dat de
Burgemeester 30 Oct. a.s. een
lezing zal houden over den
wederonbouw. wel^e mededeeling
met applaus werd begroet.
Mededeelingen
van de Commissie ter be~
hartiging van dc belangen
der geëvacueerde Wie-
ringermeerbewoners.
De heer H. A. Giesen deelde
Woensdagmorgen namens de P.
B. H. mede:
Landbouwers welke vee hebben
ingeschaard bij anderen moeten
een aanvrage indienen voor in-
scharing bij de P.B.H. Formulie
ren zijn hiervoor verkrijgbaar.
Houder-s van loopende fokzeug-
vergunningen worden verzocht
hun vergunning, indien deze dit
jaar gebruikt is, af te laten stem
pelen op het kantoor der P.B.H.
voor het jaar 1945, daar deze an
ders ongeldig zijn.
Vervolgens werd namens de
P.B.H. nóg bekend gemaakt, dat
het de heer Spikman, Dir. v. d.
Coöp. Aankoopver. .Wieringer
meer". gelukt is om 1000 ton le
klas Klaverhooi te koopen in Gro
ningen.
Dit klaverhooi is bestemd voor
het vee van alle Wieringermeer-
boeren. De verdeeling is als volgt
vastgesteld:
a. Voor de periode van 1 Nov.
45 tot 1 Maart '46 voor dat vee
boven 1 jaar wat in die periode
gestationeerd is in de Wieringer
meer 5 K.G. hooi per dier per dag.
