herrijzend
W iering er meerland
Vereemging voor Bedrijfsvoor
lichting in de Wieringsrrr.eer
2c Jaargang no, 39 25 Jan. '47
Redactie
en sdmtelstratle
Nieuwe Niedorp B 58
Tel. 206 Kengetal 2261
Weekblad voor de Wieringermeerbevolking en de herrijzing van het polderland Redacteur: Th. J. van Vegten
Mededeeling nummer 320.
NOGMAALS IETS OVER DE
BIETENLICHTERS.
Naar aanleiding van het artikel
betreffende opgave gegadigden
voor een bietenlichter leek het ons
gewenscht hierop nog even terug
te komen. Aangezien de eenrijige
zoowel als jde drierijige lichter vrij
laat in het seizoen voor de Wie-
rmgermeer ter beschikking wer
den gesteld, werd geen kans meer
gezien hiermede n publieke de
monstratie te houden. Dit was wel
jammer, daar op deze wijze een
meer algemeene bekendheid met
deze apparaten was verkregen.
Om hieraan eenigszins tegemoet
te komen, laten we hieronder 'n
het kort eenige ervaringen volgen.
Van de eenrijige lichter mogen
we veronderstellen dat meerderen
hiermede op de hoogte zijn, aan
gezien hiervan reeds enkele exem
plaren in den polder hébben ge
werkt. Hoewel de bereikte resui-
taten, gezien de zeer verschillen
de omstandigheden, nogal uiteen
liepen, zoowel hier als elders, kan
van deze lichters onjder gunstige
omstandigheden en bij een juis.c
afstelling worden verwacht, da',
hiermede behoorlijk werk kan
worden verkregen. Teneinde de
werking der lichter te toetsen bij
een zeer lichte stand in de lii,
werden op een der rijen-af stands-
proeven, waar de bieten zoowel op
33 als op 67 cm. rijenafstand wa
ren gezaaid, hiermede enkele je
gels gelicht. Dit ging op beide ob
jecten goed, terwijl de meerdere
ruimte bij de breedere rijen af
stand als een voordeel kon wj:-
den aangemerkt. V/el werd door
de meerdere loofontwikkeling dei
bieten, gezaaid op 67 cm. afstand,
een enkele maal "t bezwaar on
dervonden dat dit aanleiding gaf
tot verstopping in de cirkelvormi
ge opening boven de lichter. Br,
een rijenafstand van 40 a 50 cm.
zal men hiervan echter weinig na
deel onjdervin.den. In tegenstelling
met deze lichters, welke onder de
boom van een karploeg moetpr.
worden bevestigd, is de drierijige
lichter van de Fa. W. Schipper
en Zoon uit Goes een meer vol
ledige machine. Het bestaat uit
een vlak raam met twee groote
wielen, welke instelbaar zijn en
een bestuurbaar voorstel, voorzien
van een dubbele korrel. Op de
machine is een zitplaats voor de
bestuurder aangebracht, waardoor
een goed overzicht worjdt verkre
gen. De achterwielen zijn aang -
bracht aan een gebogen as en kan
de machine door middel van ee-i
hefboom en tandenboog van de
grond worden gehaald. Doord-t
de bestuurder met de machine ook
zijn eigen gewicht moet opheffen
ging dit uit het werk stellen vrij
zwaar, al waren hiervoor reeds
hulpveeren aangebracht. De fa
brikant overweegt echter (dit door
middel van tandkraan en ladder
automatisch te doen uitvoeren.
Onder het raam zijn een drietal
bietenlichters gemonteerd, t.w. één
voor in de machine en twee ach
ter. Door hieraan strijkarmen te
bevestigen werd bereikt dat de
drie gerooide rijen bijeen werden
gebracht. De heflichamen zijn hiec
in tegenstelling met 1de eenrijige
lichter waar beide schoenen tot
een vast geheel zijn gemaakt, af
zonderlijk gehouden wat de af
stelling, die nu in alle .richtingen
mogelijk is, ten goede komt.
Deze machine was in te stellen
voor een rijenafstand varieeren 1
van 33 tot 40 cm. Het behoeft
geen betoog dat een drierijige
machine het beste zou passen voer
bieten welke op drie of op zes
rijen waren gezaaid. Voor de 67
cm. rijenafstand is de machine
niet geconstrueerd, terwijl op 33
cm., rijenafstanjd te weinig ruimte
aanwezig is om hierdoor in ert
rijp gewas met paarden of trek
kers te gaan. Ook elders in den
lande waren deze bezwaren on
dervonden en was de fabrikant in
overweging gegeven de machine
vijfrijig te bouwen, waardoor één
machinegang gelijktijdig kon wor
den gelicht. Vanzelfsprekend
heeft ook de Commissie voer
Landbouwwerktuigen in ide W'e-
ringermeer zich hierover berade
Deze was van meening dat.bij r-
vijfrijige lichter de tractie moei
lijkheden zou opleveren. In den
polder zijn vele wieltrekkers van
de lichtere en middelzware klasse
aanwezig, welke grootendeels m i.
luchtbanden zijn uitgerust. H. i
valt te betwijfelen of een derge
lijke wieltrekker onder minder
gunstige omstandigheden vijf
rijen zal kunnen lichten .afgezien
van het feit, dat ook de rijenaf
stand van 40 cm. wel wat klein
wordt gevonden met het oog op
de breedte der luchtbanden.
Aangezien een rupstrekker uit
de aard der zaak voor deze werk
zaamheden niet worden gebruikt,
is nu voor deze groote lichters ui
sluitend op de zware wieltrekkers
aangewezen. Het kwam de Corr -
missie dan ook gewenscht voor
aan de fabrikant te adviseeren de
mogelijkheid onder oogen te zien
voor bouw van tweerijige en ev
tueel vierrijige lichters voor een
rijenafstand van 50 cm. Wij mee-
nen dan ook voor het mechanisch
lichten der bieten deze rijen f-
stand te kunnen adviseeren, gezie i
de gunstige resultaten met de ge
nomen rijenafstandsproeven, waar
op tot uiting kwam, dat «.b- op
brengst hierdoor niet gaat d -r..
mits men het aantal planten per
ha weet te handhaven. Vooral op
dit laatste komt het aan. De twee
rijige lichters zouden dan zeer
geschikt gebruikt kunnen worden
achter de meest gangbare wiel
trekkers, waardoor dus ui n
omgang een zaaimachine breedte
is gelicht. Voor die bedrijven die
over voldoende tractie beschik- cn
en 'b.v. voor gecombineerd gebruik
een lichter willen aanschatfen zou
de vierrijige kunnen d,-enen. Een
schrijven van bovenstaande strek
king is reeds naar de f abri Kant
uitgegaan. In verband hiermede en
in aansluiting op de vorige mede
deeling zouden we gaarne op
korten termijn vernemen of en zoo
ja, naar welk type lichter de be
langstelling uitgaat, waarna stap
pen in die richting kunnen worden
gedaan. Daar de volgende Com
missievergadering is vastgesteld
op 4 Febr. a.s. raden we iedere
belangstellende met klem aan ons
zijn Wenschen voor genoemden
datum ^e doen toekomen. Tenslot
te kan nog even worden opge
merkt dat we van de fabrikant de
mededeeling ontvingen dat, gezien
de veranderde materialenpositie,
de in het vorig artikel genoemd
bedrag voor de drierijige lichter
aan de lage kant moet worden
beschouwd.
E. Oosterhoff.
ZONDAGSDIENST VOOR
ARTSEN.
A.s. Zondag hebben idienst de
artsen O!ree, Tamsma, Wemel
de Boer. van Sloten, Groenhart,
Swalers, van der Sluis.
Geen dienst: de artsen Vee
nis, Bleeker, Spits, Hoogkameer,
Brand, Schreuders, Boerma, Ko
ning, Bouwman.
Ratten veroorzaakten schade van
1000 gulden bij een
zakkenfabrikant.
Een fabrikant had in zijn pak
huis eenige honderden zakken op
gestapeld. Voor deze zakken was
hem f 5 per stuk in rekening ge
bracht, welk bedrag hem zou wor
den terugbetaald, wanneer hij _e
in onbeschadigden toestand retour
neerde. Plotseling bemerkte hij,
/dat er ratten in zijn pakhuis aan
wezig waren. Bij controle bleek
toen, dat ruim 200 zakken wa
ren kapotgeknaagd, hetgeen ver
den fabrikant een verliespost be-
teekende van 200 maal f 5 of dui
zend gulden. Dergelijke gevallen
zijn bij tientallen te noemen.
Indien deze fabrikant de voor
zorg had genomen deze ratten
doeltreffend te bestrijden, ha(d hij
zich deze verliespost kunnen be
sparen, temeer daar de Afdeeling
Ratten en Muizenbestrijding van
den Plantenziektenkundigen
dienst te Wageningen desge
vraagd gaarne advies verstrekt.
EE^ VLAMMEND PROTEST
Zoo is er dan weer een oorlog verklaard! Wat zijn de
wezens, \iie zich menschen noemen rare schepselen 'Nau
welijks hebben ze de meest verschrikkelijke ellende achter den
rug, nog zuchten ze onder die gebeurtenissenof plannen tot
nieuwe vernietiging worden beraamd en ten uitvoer gelegd.
O ja, het $aat dezen keer niet per agressiemaar met een
eerlijke oorlogsverklaringdatumuur en methode vooraf aan
gekondigd.
Wij kunnen dus op onze hoede zijn. Wij protesteeren ech
ter met alle kracht tegen de methode"Ligt het niet in de
oorlogswetten vastgelegd, dat er niet met gif gewerkt mag
worden? En nu! Men wil ons in ons dagelijks brood laten
krepeeren, verpakt in de krant, bij wijze van hoon, waarin
we eerst nog de laatste nieuwtjes kunnen lezen in casu onze
doodsberichten
Hebben we dat verdiend vragen we U. Moeten wij plaats
maken voor vreemdelingen? Hebben wij soms Uw dijk door
gestoken? Namen wij niet actief deel aan het verzet, door
den vijand het voedsel voor de neus weg te kapen? Kreeg
de vijand (ook U?) geen koude rillingen over zijn rug bij
onzen helaas wat grauwen aanblik? Kan men ons beschuldi
gen van zwarthandel? Zeker wij hebben onze gebreken en
tekortkomingen. U niet soms? Het zij zoo. Er komt oorlog.
„DE TOTALE OORLOG"We zullen ons te weer stellen
met alle middelen. Geen provisiekast, geen graanzak zal rneei
veilig zijn. We zullen U 's morgens bij het ontwaken op de
bedrand tegengrijnzen en Uw huid op die der kippen doen
gelijken. En let vooral op Uw Dijk!
Wij spreken ook namens al onze broeders en zusters. Hun
devies zij: „Geen stoelgeen tafel, geen piano of er moet
zoo'n vrouwmensch op staan"
Dr. RAT.
Mr. MUIS.