DE KRINGLOOP VAN KALK IN DE NATUUR
II
Er 'zijn kort v.oor het kunstmest-
gebruik, perioden geweest, waarin
men mergelaanwending als een basis
beschouwde van vruchtbaarheid. Het
mergelen werd toen algemeen, zon
der onderscheid en zonder rekening
te houden met de plaatselijke toe
stand van de grond en de grond
soort, aanbevolen. Dit geschiedde in
een tijd, toen men nog geen begrip
had van het verschil, dat bij dezelf
de grondsoorten op diverse percee-
len in bedrijven kin bestaan. Toen
had men in de bemesting zelf een
slecht inzicht en onderscheidde men
niet de voedingsbestanddeelen zoo
als wij dit thans doen. Die geregel
de kalkaanwending na eeuwen be
mesting met enkel stalmest, moet
heilzaam zijn, omdat eenzijdige stal-
bemesting, sterk ontkalkend werkt
en veel kali in de grond brengt,
waardoor de verhouding van kalk en
kali ongustig wordt beinvloed. Dat
weten wij nu achteraf. Onze voor
vaders wisten dit niet en zetten de
bemesting zoover door, dat er een
teveel ontstond en na aanvankelijk
succes, de andere voedingsbestand
deelen uitgeput raakten, zoodat de
opbrengsten, achteruitgingen. Toen
sprak men ervan, dat een bemesting
„rijke vaders en arme zonen gaf" en
zoo ontstond de uitdrukking „uit
mergelen".
Liebig bracht door zijn mineraal
theorie een groote eenheid in de in
zichten en toonde aan waarom het
bij de plantenvoeding ging. Daarbij
werd de kalk vergeten, omdat men
meende, dat de grond van nature
kalk genoeg zou bevatten, evenals
magnesium en kalium, terwijl men
toen, d.i. ongeveer honderd jaar ge
leden, van de kalk als regelator in
de grond niets wist. In het laatst
van de vorige eeuw werd de bekal-
kingsvraag opnieuw opgenomen en
ontdekte men, dat op sommige plaat
sen groote voordeelen werden be
reikt en op andere minder. Lang
zaam drong het begrip bodemreac
tie door en sedert dien beschikten
wij over uitnemende methodes om de
kalkbehoefte van de grond en gewas
te bepalen, dank zij zeer verbeter
de inzichten waarover wij beschik
ten. Dat er met kalk zoo gesold is
en eigenlijk de kalk als noodzakelij
ke meststof nog niet is erkend,
vindt zijn oorzaak in het feit, dat de
kalk een grondverbeteringsmiddel is
en plantenvoedsel tegelijk en dat in
hoeveelheden gesproken, het grond
verbeteringsmiddel meer vraagt dan
het plantenvoedsel. Beiden moeten
gedoseerd worden, d.w.z. men moet
juist zooveel gebruiken als de grond
nodig heeft, niet meer en niet min
der; en teveel schaadt bij vele lich
te gronden en een tekort is nooit
goed.
Zonder inzicht in de eigenschappen
van grond en gewas, kan een bekal-
kingshoeveelheid niet aangegeven
worden. Zoo kwam het voor, dat een
boer veel profijt had van een be
paalde hoeveelheid en de buurman
bijv. niet. Bij de eerste was de dosa-
ge toevallig goed, bij de tweede niet
en wel te gering. Terwijl men voor
de kali, stikstof en fosfaatbehoefte
eenigszins kan schatten wat men
per ha. noodig heeft, omdat men
weet wat de gewassen gemiddeld af
voeren, kan men dit voor kalk niet,
omdat de kalk de regulator is voor
de grond en zijn structureele op
bouw.
Deze benoodigde hoeveelheden han
gen af van de gehalten aan orga
nische stoffen en humusachtige stof
fen bij de zandgronden en van de
gehalten aan kleibestanddeelen van
de zalvel- en kleigronden. Humus en
klei zijn de zetels waar de kalk is
ondergebracht.
Het is daarom begrijpelijk, dat
men vroeger zoo uiterst verdeelde
meningen over de kalkaanwending
zag heerschen. Een interessant voor
beeld gaven de Groningsche en Drent
sche veenkoloniën, waar kalkaan
wending overbodig was, omdat
het gebruikte stadsvuil zoo kalkrijk
was, terwijl de nieuwste ontginnin
gen, die met enkel kunstmest be
gonnen, aanvankelijk zonder kalk
begonnen of het met uiterst geringe
hoeveelheden moesten doen.
Dat gaf tenslotte onbevredigende
resultaten, zoodat men van de con
servatieve meningen, als zouden de
hoogveenontginningen weinig of geen
kalk noodig hebben, heeft moeten
afstappen.
Vast staat, dat de verarming aan
kalk bij de cultuurgronden een na
tuurlijke oorzaak heeft, die gelegen
is in het feit dat in ons klimaat de
winteruitspoeling de verdamping ver
overheerscht en daaraan is niets te
veranderen. Overal op de wereld ziet
men waar dit het geval is, de grond
aan kalk verarmen. Daardoor wordt
het leven in de zeeën van schelp
en schaaldieren, van de kalkwieren
enz. enz. van de gewervelde dieren
onderhouden en tot een overweldi
gende vitaliteit gebracht. Zooals wij
zeiden zijn de hoeveelheden kalk,
welke daar aangevoerd worden niet
meer te schatten, zij bedragen eeni-
ge milliarden tonnen per jaar. En
wanneer de aarde zoo dicht be
woond ware als onze intensieve cul
tuurstreken zou de mensch, che mil
liarden tonnen uit de kalkgebergten
zelf moeten uitbreken, om weer op
het land te brengen.
Dit is nu gelukkig niet het ge
val, de aarde is slechts ten deele en
zeer ten deele zoo dicht bevolkt, dat
elke ha. voor de productie moet ge
bruikt worden.
Gelukkig behoeft het me» schdom
dus niet aan die haast onmogelijke
taak te beginnen, doch in de inten
sief bebouwde streken is dit anders.
Daar is inderdaad de kalkvoorzie-
ning primair voor een rationeele pro
ductie, omdat nu eenmaal de ver
liezen het grootst zijn.
Een onderzoek, dat door schrijver
dezes met zijn medewerkers is ter
hand genomen in de lage veenen van
Nederland heeft aangetoond, dat de
ontkalking van de eens zoo kalkrijke
gebieden, zoover is voortgeschreden,
dat er zeer groote tekorten zijn ont
staan. Ir. Duyver geeft daarvan 'n
duidelijk beeld. Hier en daar kan men
van achterstanden spreken, die in
de duizenden tonnen lopen en daar
vindt men perceelen, die per ha. 40
ton kalk noodig hebben om weer in
de oorspronkelijke toestand te gera
ken. Dit danken zij aan de eeuwen
lange bemesting met de ontlcalkende
stalmest, en aan het hooge gehalte
aan organische stoffen en kleibe-
standeelen waardoor de kalkarmoede
verschijnselen eerst zeer laat en zeer
langzaam tot ontwikkeling kwamen.
(Wordt vervolgd)
MINISTER MANSHOLT NEEMT
DRASTISCHE MAATREGELEN.
Minister Mansholt heeft de Onder
vakgroep commissionairs binnenland-
sche groothandel in groenten en fruit,
de Ondervakgroep commissionairs i:
groenten en fruit en de Vakgroep de
tailhandel in aardappelen, groenten
en fruit ,de verordende bevoegdheid
ontnomen, gezien het verzoek van de
ze vakgroepen aan haar leden ,om op
12 Februari de in- en verkoop, val
lende onder de maximum-prijsregeling
stop te zetten'.
Men kent de kwestie. De handel
wenscht, gezien de geringe aanvoer
die er momenteel van groenten is, on
der "de maximumprijzen uit. De mi
nister wenscht ook bij geringe aanvoer
maximum-prijzen waarbij de handel
regelend zou optreden bij de verdee
ling van de ter veiling aangevoerde
groenten.
Over deze zaak voert de handei
reeds weken lang besprekingen met
den minister. Wekenlang heeft de han
del het dreigement staking gebruikt.
De minister gaat hier n.iet voor uit
den weg. Een aansporing tot staki.u
in een belangrijke sector van de voed
selvoorziening in een tijd waarin met
alle krachtsinspanning moet worden
getracht het Nederlandsche volk van
voedsel tegen redelijke prijzen te voor
zien heeft den minister tot deze dras
tische stap genoodzaakt.
De consequentie van deze maatre
gel is, dat een ieder thans vrij is om
zich groenten rechtstreeks op de vei
ling of bij den tuinder te verschaffen,
hetzij voor eigen gebruik, hetzij voir
handelsdoeleinden ,een en and-er met
inachtneming van de maximumprijsre
geling. De minister zal dan ook over
gaan tot schorsing van de erkennings
reglementen voor de groentehandel en
van de veilplicht voor telers.
Dit laatste moet men zoo verstaan,
dat de minister tijdelijk de juridische
en administratieve belemmeringen, die
bestaan voor aankoop door particulie
ren, heeft opgeheven. Deze -maatrege
len liggen dus niet op organisatorisch
terrein, leder, die dat wenscht, kan
trachten bij een veiling of teler de
groenten, die onder maximumprijsre
geling vallen, aan te koopen voor
eigen gebruik of voor de handel in die
l groenten.
IN DE RECHTEN VAN DE VRIJWILLIG VERZEKERDEN
AANGESLOTEN BIJ HET ZIEKENFONDS VOOR ALKMAAR
EN OMSTREKEN
Wet ingang van 2 Februari worden de rechten van de vrijwillig ver
zekerden, aangesloten bij het ZIEKENFONDS VOOR ALKMAAR
EN OMSTREKEN, in overeenstemming gebracht met de bepalingen
van de huidige verplichte-verzekering, zonder de uitkeering bij over
lijden, waardoor in verschillende gevallen een aanzienlijke uitbrei
ding van rechten plaats vindt.
De belangrijkste uitbreidingen van deze rechten zijn:
ZIEKENHUIS VERPLEGING en -BEHANDELING
gedurende 42 dagen per geval;
ZIEKEN VERVOER,
naar en van het Ziekenhuis;
SAN ATORIIJ MVERPLEGIN G,
een vergoeding van f 3.— per dag gedurende een vol jaar;
PROTHETISCHE TANDHEELKUNDIGE HULP,
een vergoeding bij het aanschaffen van een volle- of par-
tieele prothese, varieerend van f 15.tot f 45.
VRIJE VERLOSKUNDIGE HULP,
te verleenen door een vroedvrouw, of waar geen vroed
vrouw is gevestigd, door een arts.
Wordt in plaatsen waar een vroedvrouw is gevestigd, ver
loskundige hulp verleend door een huisarts, dan wordt een
reductie verleend van f 22.50.
T ITVVENDIGE GENEESWIJZEN,
te weten: bestralingen, heilgymnastiek en massage e.d.
Het is noodzakelijk, dat hiervoor de premie wordt verhoogd tot 50
cent per week per verzekerde vanaf 16 jaar en ouder, f 1.— per
week voor gezinnen met of zonder kinderen beneden 16 jaar en
f 0.75 per week voor onvolledige gezinnen (1 ouder met een of meer
kinderen beneden 16 jaar). Voor verzekerden, die de ziekenhuisver-
pleging niet wenschen te sluiten zal de premie vanaf 2 Februari be
dragen f 0.40 per week per verzekerde vanaf 16 jaar en ouder, f 0.80
per week per gezin met of zonder kinderen beneden 16 jaar en f 0.60
per week voor onvolledige gezinnen (1 ouder met een of meer kin
deren beneden 16 jaar).
Wenscht men de verzekering zonder ziekenhuisverpleging dan dient
men zulks vóór 17 Februari a.s. schriftelijk aan den bode of admi
nistratie kenbaar te maken, zulks onder vermelding van naam,
huisarts, bode en inschrijvingsnummer. <-
Deze verzekerden moeten er dan wel rekening mede houden, dat bij
latere aanmelding een wachttijd zal gelden, terwijl zij dan om ge
zondheidsredenen kunnen worden geweigerd.
Bij deze regeling is bepaald, dat de personen met een inkomen bo
ven f 3750.per jaar aan hun ziekenfondsverzekering geen rech
ten kunnen ontleenen.
ZEER BELANGRIJK
De verzekerden, die geen bezwaar maken tegen de verhoogde premie
van f 0.50 per verzekerde per week, hebben voor ziekenhuisverple
ging en sanatorium geen wachttijden of uitsluitingen.
Zij, die in een ziekenhuis op medische gronden of in een der erken
de sanatoria worden verpleegd, vallen ook onder bovenstaande be
palingen.
Zij, die nog niet waren verzekerd bij het ZIEKENFONDS VOOR
ALKMAAR EN OMSTREKEN, kunnen worden ingeschreven met
inachtneming van de gebruikelijke wachttijden, met uitzondering
van hen, die vóór 3 Februari woren uitgeschreven wegens over
schrijding van de toenmalige weistandsgrens; deze kunnen VOOR
17 FEBRUARI a.s. met direct ingaande rechten worden ingeschre
ven. Overschrijvingen uit de verplichte-verzekering vindt plaats
zonder wachttijden en zonder uitsluitingen.
ALG. AFD. Ziekenfonds „ALKMAAR EN OMSTREKEN"