De Biieiswe bonnen
Onderzoek van graanstro
!FlLiW©=nieuws
In het T.N.O. Nieuwsorgaan van
de organisatie voor toegepast natuur
wetenschappelijk onderzoek troffen
wij een belangrijk artikel aan van
de hand van ir. E. L. Ritman, direc
teur van het Ned. Proefstation voor
Stroverwerking, over het onderzoek
van graanstro.
In verband met de vroegere on
derzoekingen die in de Wieringer-
meer zijn gehouden voor een fabriek
waar het stro verwerft zou kunnen
worden tot karton en wat is afge
stuit op, naar wij menen te weten,
het probleem afvalwaterzuivering,
leek het ons toch goed dit artikel
geheel te plaatsen, gezien de grote
interesse die ook onze gemeente
heeft bij de onderzoekingen die
worden gehouden om stro ook te
bezigen voor nadere doeleinden.
Er staan ons geen cijfers ten
dienste van de hoeveelheid stro welke
jaarlijks uit de Wieringermeer komt
doch dit beloopt zeer zeker in ere
duizende tonnen.
Daar in de toekomst op een zie
lenaantal van 10 a 15000 wordt ge
rekend in de Wieringermeer, waar
er ook rekening mee wordt gehou
den dat zich op de duur ook indus
trie zal vestigen in de polder lijkt
het ons niet ondienstig dat de land
bouwers en ons gemeentebestuur al
le aandacht besteden aan de onder
zoekingen voor stroverwerking en
de mogelijkheden die zij voor een te
vestigen industrie kunnen inhouden.
Wij laten hieronder het artikel
van Ir. Ritman volgen:
Graanstro is in de volle betekenis
van het woord een bodemproduct in
ons land althans in Groningen
en het is uit dien hoofde niet ge
wenst, het te rangschikken onder de
„agricultural wastes" (afval), zoals
in Amerika geschiedt.
Er waren tijden, dat het loonde
de mestgift in de akker in te stel
len op een zo hoog mogelijk stro-ren
dement van het gewas, en de geval
len zijn niet zeldzaam, dat hierdoor
een graanakker ging legeren, waar
dat zonder die extrabemesting wel
licht niet het geval ware geweest.
Onder deze omstandigheden was het
rampzalig, toen de stroprijs inzakte
en men tenslotte voor al zijn moei
te nog geen veertig cent per pak
stro kreeg.
De enige uitweg voor blijvende
verbetering van die situatie was 't
LANDBOUWHUISHOUDSCHOOL
TE SCHAGEN
In aansluiting op de advertentie in
ons vorig nummer delen wij nog' me
de, dat met September a.s. in de
Landbouwhuishoudschool te Schagen
een opleiding Huishoudkundige ten
Plattelande zal aanvangen voor meis
jes, die in het bezit zijn van diplo
ma MULO A of B of gelijkwaardige
opleiding van een middelbare school.
Het behalen van dit getuigschrift
geeft toegang tot leraresopleiding
N. 19.
Tot het verkrijgen van betrek
kingen als leidster in vacantiekolo-
nies, tot huishoudkundige hulp in
inrichtingen enz.
Eveneens vangen met September
a.s. aan de nieuwe Landbouwhuis-
houdcursussen voor meisjes die 6 of
meer klassen v. d. lagere school of
1 of meer klassen ULO doorlopen
hebben.
Ook zal er met September a.s. een
éénjarige cursus van één dag per
week voor meisjes van 16 en oiicier
gegeven worden in koken, huishou
delijk werk, wasbehandeling en cos-
tuumnaaien.
zoeken naar nieuwe producten, uit
stro vervaardigd, die aan het stro
een redelijke prijs zouden waarbor
gen. Dit was de opdracht, welke in
1939 aan het Proefstation voor stro
verwerking werd verleend. Het was
de Groninger Maatschappij van
Landbouw, die dit initiatief heeft
genomen en zo draagt ons onder
zoek dan ook het stempel van
grondstoffenresearch. In hoofdzaak
wordt die betaald door de boeren en
houdt zich de industrie afzijdig.
—O—
Het is duidelijk, dat „afzijdig
heid" van „de" industrie een term
is, welke in dit verband enige op
heldering behoeft.
Typische £iijverheidsresearchinsti-
tuten worden gekenmerkt door de
omstandigheid, dat hun werkpro
gramma's gericht zijn op de hand
having en verhoging van het welzijn
van bepaalde industrieën. De diver
se instituten, gebundeld in de Nij
verheidsorganisatie T.N.O., zijn daar
van even zovele voorbeelden.
Wanneer echter een instituut zich
gaat richten op een bepaalde grond
stof, wordt de toestand geheel an
ders. Nu heeft ons land maar wei
nig grondstoffen, doch voorzover die
er zijn, zijn er evenzeer instituten,
die onderzoek op het gebied der toe
passing van die grondstoffen ver
richten. Men denke slechts aan de
schitterende inrichtingen, annex
aan de Staatsmijnen. Nu is de grond
stof steenkool perse reeds in de in-
dustrieële sfeer betrokken; met
graanstro echter is dat niet of al
thans in veel mindere mate het ge
val. Eén grote industrie is inder
daad op basis van deze grondstof
opgebouwd: de Nederlandse Stro-in
dustrie, die met een verwerkingsca
paciteit van 400.000 ton stro (per
jaar een goede tweede is na Ame
rika en bijv. meer grondstof ver
werkt dan de hele Engelse esparto-
verwerkende industrie. Deze stro-
cartonindustrie fabriceert een stan
daardproduct, zoals bij wijze van
spreken een ringspinnerij een stan
daardproduct maakt: de fijnheid
varieert en de ene spinnerij werkt
een weinig verschillend van de an
dere, doch de grote massa is stan
daardproduct. De fabrieken zelve
voorzover ze daar behoefte aan heb
ben komen ook met andere car-
tonsoorten op de markt en zulke fa
brieken zijn min of meer te vergelij
ken met fijnspinnerijen.
Hoe interessant de problemen,
welke met een dergelijk streven sa
menhangen ook zijn, ze zijn zó zeer
gekarakteriseerd door de bijzondere
omstandigheden waaronder de ver
schillende fabrieken werken, dat zij
wel typische bedrrjfsproblemen ge
acht mogen worden, welke zich voor
onderzoek van wijder strekking niet
lenen. Bij de ene fabriek is het een
probleem der waterhuishouding, bij
de ander een van krachtwarmte-
balans, bij een derde een van maal-
capaciteit enz. enz., waarbij het bij
na altijd uitdraait op een rekensom:
hoeveel investatie is nodig om in de
speciale behoeften te (voorzien en
wat komt er voor terug?
Uit een oogpunt van grondstofre-
search zit daar weinig in, want bij
na altijd komt het mij efficiënter
voor om voor een nieuwe soort kar
ton (in de ruimste betekenis van 't
woord) een nieuwe fabriek op te
richten dan een bestaande om te
bouwen. Dit laatste helpt bovendien
niet of weinig mee om de stro-afzet
in „de industrie" te verhogen.
O
Neen, ofschoon steeds openstaan
de voor vragen uit de strocartonin-
dustrie, zie ik als voornaamste taak
van ons Proefstation: het verkrijgen
van een entree voor stro in de Ne
derlandse papierindustrie, en het
ontwikkelen van geheel nieuwe in
dustrieën.
Wat het eerste betreft, is het na
tuurlijk gewenst en zelfs noodzake
lijk, dat de papierindustrie daar in
derdaad behoefte aan gevoelt. In
ons land werkt buitendien reeds
sinds jaar en dag de strocellulose-
fabriek de Phoenix in Veendam, zo
dat in zijn algemeenheid voor ons'
Proefstation slechts een zeer be
scheiden taak is weggelegd in dit
opzicht. Er zijn echter twee onder
werpen, die integendeel zeer veel
inspanning onzerzijds waard zijn, en
wel: krantenpapier en pakpapier.
Hieraan wordt druk gewerkt en het
is hier, dat wij zeer de behoefte voe
len om onze ervaring te toetsen aan
de eisen, gesteld door de betreffen
de industrieën, welke tot voor kort
geheel waren aangewezen op bui
tenlandse grondstoffen.
De enorme belangstelling van de
pers voor onze pogingen, om stro
MEDEDELINGEN VAN
HET P.B.H.
Het veeartsenijkundig instituut uit
Amsterdam vraagt koeien voor het
proberen van serum tegen mond- en
klauwzeer.
Zij betaalde voor iederrund, wel
ke aan de hierna te noemen eisen
voldoet, een premie van f 50.bo
ven de centrale prijs op basis van
de slachtveeprijzen.
Voor levering zijn de volgende
eisen gesteld:
1. Het betreffende rund moet de
laatste 4 jaar vrij van mond- en
klauwzeer geweest zijn.
2. Het betreffende rund mag ook
niet met een bepaald serum zijn in
gespoten tegen mond- en klauwzeer.
Veehouders welke aan deze eisen
kunnen voldoen en hiervoor in aan
merking wensen te komen, kunnen
dit opgeven aan de marktadmini-
stratie of hun P.B.H.
Dc plaatselijk Bureauhouder maakt
bekend, dat:
Zij die nog geen toewijzing heb
ben aangevraagd voor vezeltouw
voor de a.s. oogst, dit zo spoedig
mogelijk moeten doen, daar de ter
mijn voor aanvrage reeds lang is
verstreken.
De PBH Stompedissel
Programma:
2e Pinksterdag 1 uur Flevo a
Winkel a. Dit is een zeer belangrijke
wedstrijd voor Winkel, aangezien zij
bij een overwinning kampioen zijn.
Flevo a zal natuurlijk alle moge
lijke moeite doen ook uit deze wed
strijd de punten weg te slepen.
Om 5 uur speelt Flevo 1 een
wedstrijd om een beker tegen VCV
te 't Veld.
Dinsdag 27 Mei 7 uür Flevo 3
Succes 5. Woensdag 28 Mei 7 uur
Kaagvogels veteranenFlevo vete
ranen.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
lll!lll!llllllllllillll!llli;illlllllllllllll!!IM
voor het tijdvak van 25 Mei tot
en met 7 Juni 1947 geeft elk
der volgende bonnen recht op
het kopen van:
BONKAARTEN KA, KB, KL
705 (serie
D01 brood 8UU gram broud
D—02 brood 400 gram brood
D01 boter 125 gram boter
D02 boter 250 gram marga
rine of 200 gram vet
D01 melk 4 liter melk
D03, D—05 melk 7 liter melk
D01 vlees 100 gr. vlees
D—02 vlees 300 gr. vlees
O01 algemeen 200 gr. kaas
D02 algemeen 1 ei
D03 algemeen 100 gr. bloem
of zelfrijzend bakmeel of
kindermeel (niet uit rijst
bereid)
D04 algemeen 125 gr. koffie
D05 algemeen 50 gr. thee
D—06 algemeen 100 gr. suiker
werk
D01 reserve 125 gra marga
rine of 100 gr. vet
D03 reserve 1600 gr. brood
D—04 reserve 125 gr. marga
rine of 100 gr. vet
D06 reserve 800 gram brood
D07 reserve 125 gr. boter
D07 algemeen 120 gr. spijs
olie (voorinlevering uiter
lijk op 31 Mei a.s.)
BONKAARTEN KD, KE 705
(serie D)
D11 brood 800 gr. brood
D11 boter 250 gr. boter
D12 boter 125 gram marga
rine of 100 gr. vet
D13, D15 melk 12 liter
melk
D11, D12 vlees 100 gram
vlees
D11 algemeen 100 gr. kaas
D12 algemeen 1 ei
D13 algemeen 100 gr. sui
kerwerk
D—13 reserve 800 gr. brood
D14 reserve 100 gr. bloem ol
zelfrijzend bakmeel of kin
dermeel (niet uit rijst be
reid)
D16 reserve 600 gr. bloem ol
kindermeel (niet uit rijst
bereid) of zelfrijzend bak
meel
D14 algemeen 120 gr. spijs
olie (voorinlevering uiter
lijk op 31 Mei a.s.)
Bonkaarten MA, MB, MC, Ml)
ME, MF, MG 7(>5i (bij/., arbeid
a.s. moeders en zieken)
(Serie D)
D -21 brood 800 gr. brood
D 21 boter 250 gr. boter
D 22 bot.er 250 gr. margarine
of 200 gr. vet
D -21 melk 5 liter melk
D —21 vlees 300 gr. vlees
D22 vlees 100 gr. vlees
D21 kaas 200 gr. kaas
D21 eieren 5 eieren
Op 29 Mei zullen bonnen woe
den aangewezen voor suiker,
versnaperingen en tabak.
De bonnen D06 en D13
algemeen geven uitsluitend
recht op 100 gr. suikerwerk
niet op chocolade, suiker, jam
e.d.
De niet-aangewezen bonnen
van de serie C kunnen worden
vernietigd.
De bonnen D07 en D1-1
algemeen moeten uiterlijk op
31 Mei a.s. bij een detaillist,
die gewoon was spijsolie te
verkopen, ingeleverd worden
Omtrent de aflevering zui
len nog nadere berichten voJ
gen.