herrijzend
W iering er meer land
vruchtbaar land
Jaarvergadering Coöp. Aankoopver.
„Wieringermeer"
3e Jaargang No. 30 22 Nov. 1947
Redactie
en administratie
Nieuwe Niedcxj*p B 58
Tel. 206, Kengetal 2261
Weekblad voor de Wieringermeerbevolking en de herrijzing van het polderland R.edacteur: Th. J. van Vegten
Van
XX
tot
(v.V.) „Door beëndiging van de 'ont-
wateringswerken moeten noodwendig
een gro'ot aantal arbeiders wor'den
ontslagen. Het kan niet worden ver
wacht, dat deze arbeiders in de land
en tuinbouwbedrijven op het oude
land wederom werk zullen vinden.
Teneinde een aantal van deze mensen
die anders zouden zijn aangewezen op
de werklozensteun, aan het werk te
kunnen houden, wordt overwogen de
randkavels, welke dit najaar moeten
worden ingezaaid, niet te ploegen,
doch te spitten onder werkverschaf-
fingsvoorwaarden". Aldus lezen we in
een. verslag medio 1932. Dit tékende
wel overduidelijk de toestand waarin
ons land zich in die tijd bevond cn
onder welke omstandigheden de WTie-
ringermeer in cultuur werd gebracht.
Ongeveer 2000 arbeiders werden in
Juli 1932 naar huis gezonden, waar
van er 550 definitief werden ontsla
gen, de rest zou in afwachting van
de besprekingen in Den Haag, weer
opgeroepen kunnen worden voor het
spitwerk op de randkavels. Van de
ze 200.0, mensen kwamen er il74 uit
Noordholland, wat maar ten dele juist
is, omdat de meeste dezer mensen die
oorspronkelijk uit andere provinciën
kwamen zich in de loop der jaren in
de randgemeenten van de polder had
den gevestigd in verband met de
Zuiderzeewerken.
Schrikbar^vl was de werkloosheid
in die dagen o.a. op Wieringën, Bar-
singerhorn (Kolhorn), Medemblik,
enz. De gemeentebesturen werden,
voor grote moeilijkheden geplaatst.
Intussen kwamen er meerdere wo
ningen te Slootdorp gereed en werden
deze woningen betrokken door arbei
dersgezinnen die tewerk werden g"e-
steld bij de Cultuurmaatschappij.
De uurlonen van de arbeiders bij
de Cultuurmij. waren in die tijd laag.
Gemiddeld bewogen deze zich tus
sen 35 en 37 cent per uur. Bij de
Ontginningsmaatschappijen liepen
deze van 50 tot 53 cent en de Grond-
mij. betaalde zelfs 53 tot 55 ceht per
uur.
Doch dit waren de toplonen en hier
voor moesten topprestatiesworden
verricht en had met landarbeid na
tuurlijk niets te maken.
Er hadden in die tijd verschillen
de officiële gebeurtenissen plaats.
Zo werd op 2 April 1932 de eerste
steen gelegd voor het Gereformeerd
kerkgebouw te Slootdorp. Dr. H. Co-
lijn verrichtte deze plechtigheid.
H.K.H. Prinses Juliana bezocht op
25 Mei 1932 de polder en stelde de
waterleiding te Slootdorp in gebruik
terwijl H.K.H. tevens de eerste steen
legde voor het N.H. kerkgebouw al-
'daar.
Het R.K. kerkje werd op 12 Juli
1932 in gebruik genomen en zo waren
er allerlei gebeurtenissen die «op de
voortschrijdende incultuurbrenging
wezen terwijl in. binnen en buitenland
het werk de aandacht trok.
Alle drie de kerkgebouwen' te Sloot
dorp werden in 1932 reeds in gebruik
genomen. Er waren vakmensen ge
noeg, het werk stagrieerde alleen
maar door onwerkbaar weer.
Natuurlijk was er in deze nieuwe
gemeenschap ook nogal eens wrij
ving; het liep ijiet alles op rolletjes.
Er zijn verschillende Stakingen ge
weest en het was vooral op Wierin-
gen waar het grootste contigent ppl-
derarbeiders woonde en waar menig
protestvergadefing ,-in „Concordia"
werd gèhouden..
Ondanks dat men meende van over
heidswege de toevoer van werkkrach
ten naar de polder in de hand te heb
ben, kon men toch niet verhinderen,
dat grote groepen zich in de randge-
meenten vestigde, terwijl er velen wa
ren .blijven hangen na afloop van de
werken aan de afsluitdijk. Deze men
sen waren echter niet voorbeschikt
om in de toekomst tot de kernbe
woners der polder gerekend te wor
den. £>e kernbevolkingvan de Wie-
ringermeer betrok men via de werk
loosheidbemiddeling, waai*voor de
maatschappelijke werkster Mej. Ols-
der het land afreisde.
Deze kernbevolking hield min of
meer gelijke tred met het gereed ko
men der woningen. Zo ook met het te
werk stellen van de bedrijfsboeren.
Plet Oostelijk gedeelte van de pol
der werd voorlopig nog niet grondig
in cultuur gebracht waardoor het aan
tal bedrijfsleiders in 1932 nog liiet
op volle sterkte was. Voor deze baan
waren zeer ve&l gegadigden, doch
maar weinig waren uitverkoren. Een
aantal van deze mensen' vestigde zich
in afwachting van misschien nog eens
een kans te hebban alvast in de rand^
.gemeenten. Soms lukte het, doch
meestal was te werkstelling alleen
mogelijk als arbeider aan de schop,
en verkreeg men op deze wijze gele
genheid de aandacht' op zich te doen
vestigen.
Doch zoals reeds gezegd niet allen
waren uitverkoren en velen moesten
blijvend met ,een functie als adspirapt
bedrijfsleider, voorman, tractor-chauf
feur, karteerder of iets dergelijks ge
noegen nemen.
Ook hier zijn de traditionele haken
en ogen natuurlijk niet uitgebleven.
Het kon ook niet anders. Dë Wierin-
gerrneer wejd ambtelijk tot in alle
onderdelen geleid. Als werkkrachten
had men nodig mensen die gewend
waren zich vrij te bewegen. Boeren
die wars waren van ambtenarij. Zij
werden in een ambtelijk keurslijf ge
perst, moesten weekstaten en allerlei
andere papieren invullen, die nu een
maal onvermijdelijk zijn bij overheids-
werk. Er zijn er maar weinigen ge
weest die zich echt konden schikken.
De rest heeft zich nooit overgegeven.
Bleven boeren. Het heeft er daii ook
wel eens „gekookt/' in die hoekkamer
van het Cultuurgebouw bij de Terp,
als- de meningen van de practische
boer botste tegen die van theoreti
sche landbouwkundig ingenieur. En
toch is deze polder een pracht van
een leerschool geweest voor de be-
drijfsboeren in het algemeen, uitein
delijk zijn zij een niet gering onder
deel gaan vormen van de kern der
polderbevolking.
(Nadruk verboden) Wordt vervolgd.
(N.B. In de laatste schets is we
derom een regel weggevallen, die zeer
zinstorend is. Er staat namellijk: Die
eerste woningen daar aan de Sloot
weg, het waren deftige woningen, oud
en ouderwets ingericht. Dit moet na
tuurlijk zijn; Die" eerste woningen
daar aan de Slootweg, het waren def
tige woningen, althans in de ogen
van de bewoners. Velen kwamen uit
woningen, oud, en ouderwets inge
richt. v.V.)
Onder voorzitterschap van de heer
P. G. Luth werd Vrijdag 14 Nov. de
jaarvergadering gehouden van de C.
A.V. in hotel „Smit" te Middenmeer.
De heer Luth kon aan een flink
aantal leden het welkom toeroepen,
waarbij in het bijzonder aan Mr. Hen
driks van het Centraal Bureau, die-
aanwezig was voor het houden van
een" inleiding. In grove trekken me
moreert de voorzitter het vele wat de-
coöperatie in het afgelopen jaar voor
éfe leden heeft verricht. Spr. deelt me
de dat als gevolg van onjuiste tech
nische berekeningen de drogerij is-
gaan verzakken. De drogerij zal wor
den onderheid, hetgeen vool- rekening",
van het Centraal Bureau komt. Het
onderheien van het nieuwe pakhuis
komt echter voor rekening van de
Coöp. Aankoopverenigfng.
Door de uitzonderlijk droge zomer#
heeft de drogerij weinig- te Boen ge
had, zo weinig" zelfs dat de droogca-
paciteit nog niet kon woi-den vastge
steld.
De notulen en het jaarverslag, uit
gebracht door de secretaris de heer G.
Smid worden onder dankzegging aan
de samensteller goedgekeurd.
De voornaamste omzetten der C.A.
V. waren: Meststoffen 8.842.20Ó kg.;
Voorartikelen 34l-700 kg.; Zaaizaden
212.700 kg.; Bestrijdingsmiddelen
55.800 kg. Geldelijk betekent dit een
omzet van f 1.669.000.;
De omzet aan inl. granen bedroeg
4000 ton.
Het filiaal te Wieringen werd op
geheven en omgezet in een plaatselij
ke coöperatie aldaar genaamd „Ons
Belang", hetgeen t<?t stand is geko
men door het initiatief van de heer
Spikman.
De balans en d^ verliet- en winst
rekening worden hierop besproken en
grotendeels -toegelicht door de direc
teur de heer R. Spikman. De cijfers
waren alle leden toegezonden, zodat
wij ons ontslagen achten deze, tè ver
melden. Enige besprekingen volgden
hierop doch deze waren alle van on
dergeschikt belang. Het rapport van
de Raad van Toezicht adviseerde tot
goedkeuring, zodat Het bestuur de
charge werd verleend.
Aan de rapp.orteurs werd dank ge
bracht voor hun werk, terwij! direc
teur en personeel, eveneens een woord
Van dank mochten ontvangen van de
voorzitter.
De bestuursverkiezing, die hierop
volgde, had tot gevolg, dat de aftre
dende bestuursleden de heren P. G.
Luth, G. Smid, en W. van Zadelh'off
met grote meerderheid van qfemmen
werden herkozen. In de plaats van ue
heer Th. Oostenburg die zich niet hei-
kiesbaar stelde werd gekozen de heer
W. de Feyter. Aan de heer Oosten-
brug werd dank gebracht voor het
vele werk wat hij in het belang van
de C.A.V.heeft verricht. De heer
-Oostenbrug is vanaf de oprichting be
stuurslid geweest.
Tot lid van de Raad van Toezicèt
werd benoemd de heer Tj. Spriensma
in de plaats van de heer W. de Fey-
.tër, die reglementair niet herkiesbaar
is.
De voorzitter deelde mede dat door
ifet bestuur is aangekocht de wagen
makerij van. Mevr. de Boer. Het be
stuur is van oordeel, dat men in de
toekomst nog over meerdere pak
huisruimte moet beschikken.
De vergadering was het met deze
aankoop eens en verleende dus de
machtiging.
Hierna kreeg de heer Mr. Hendriks
gelegenheid voor het houden van zijn
inleiding.
De heer Hendriks begon met op te
merken dat- het C.B. het een voor
recht acht om de coöperatie Wierin
germeer tot haar leden te mogen re
kenen. Spr. zegt vervolgens dat de
landbouw-coöp. zich heeft ontwikkeld
in Nederland, waardoor de boeren
zich voor een belangrijk deel vrij
hebben gemaakt, vooral wat betreft
de voedermiddelen en de meststoffen
Wat de landbouwwerktuigen betreft
hierbij js men nog voor een groot
deel afhankelijk van handel en indus
trie. Hier zullen nog vele muren
doorbroken moeten worden.
Ondanks de slechte prijzen van de
producten heeft de boer toch nóg een
zekere bestaanszekerheid, hetgeen
mede komt door de coöperatie.
We mogen echter niet op onze lau
weren rusten, want stilstand is ach
teruitgang. We zijn er echter nog
lang niet. Er ligt nog een groot ter-
