J& 08.
Tweede Jaargang.
1862.
<§e(Öer, JTteuroeÖicp
WOENSDAG
UMemsoorÖ, cii^.
22 JANUARIJ.
NIEUWE
VAN
COURANT
DEN
Abonnementsprijs per kwartaal ƒ1.30.
Franco per post//1.50.
Verschijnt WOENSDAG en ZATURDAG.
Brieven franco aan den Uitgever
S. GILTJES.
Prijs der Advertentien 10 Ct. per regel,
behalve 35 Ct. Zcgelr. voor elke plaatsing.
Een woord over den tegenwoordigen
toestand van Europa.
II.
In ons vorig uommer hebben wij gc-tracht de oorzaak na
te gaan van den grooten invloed dien Frankrijk tegenwoor
dig op het lot van ons werelddeel uitoefent, doch het zal
waarschijnlijk menigeen verwonderd hebben, dat wij eender
groote mogendheden uit onze beschouwingen hebben uitge
sloten namelijk Pruissen. Dit koningrijkslechts sedert
betrekkelijk korten tijd eene mogendheid van den eersten
rang, kan door zijne geschiedenis slechts eene lijdelijke rol
in de groote aangelegenheden van Europa bekleeden.
Frederik Wilhelm 1, de groote keurvorst, verhief het
keurvorstendom Brandenburg tot een koningrijk, terwijl zijn
zoon en opvolger Frederik II of de Groote zich, door
zijne talenten, zoo krijgskundige als wetenschappelijkeniet
alleen een' onsterfelijkeu naam verwierf, maar ook het nieuwe
koningrijk uitbreidde en nieuwe provinciën aan hetzelve toe
voegde. Maar Frederik de Groote was slechts een lichtend
punt in de historie van de nieuwe monarchiereeds na zijn'
dood verloor ze veel, zeer veel zelfs, van haren vroegeren
luister, en de oorlogen door de Pruissen tegen de soldaten
der Fransche republiek gevoerdtoonden aan hoe weinig het
leger na Frederiks dood te beteekenen had. De groote ne
derlagen de grievende vernederingen en beleedigingen die
Pruissens koningen voornamelijk de koningin—van den
eersten Napoleon te lijden had, en die ze geduldig verdra
gen moesten, zijn overbekendslechts de staatkunde van den
keizer schonk het Pruissische koningrijk zijn voortdurend volks
bestaan. De lotgevallen van den dapperen verdediger van Pruis
sens onafhankelijkheid, zijn dood voor het heil van het vader
land, van Ferdiuand Schill, doen ons zien hoe diep het
nieuwe rijk reeds gezonken wasdaar de kouing genoodzaakt
was een zijner dapperste officieren niet alleen te negéren,
maar zelfs als landverrader te doen vervolgen. Slechts na
den terugtogt uit Rusland, toen het Fransche leger ten
eenenmale verstrooid en verspreid, door koude en honger
verkleumd en afgemat, als 't ware ontbonden was, toen
eerst waagde Pruissen het, hoewel angstvallig en ongerust
en door den hertog van York genoodzaakt, de wapenen voor
zijne onafhankelijkheid op te vatten; doch lang nog had
Frederik-Wilhelm geaarzeld en getwijfeld welke gedragslijn
bij te volgen had, en zonder raadslieden als v. Steijn, von
Gentz en Ilardeuberg zoude hij welligt nooit er toe hebben
kunnen besluiten de wapenen tegen den beheerscher van
Europa op te vatten.
Het vorig overzigt was noodig om te doen zien, dat de
lijdelijke politiek die Pruissen in de laatste jaren gevolgd
heeft, reeds sedert den dood van den Grooten Frederik tot
grondslag van zijne handelingen gestrekt heeft. In den
krim-oorlog liet het Rusland, waaraan het in 1813 en 14
"•"i wedergeboorte te danken had, aan zich zelv' over en
zorgde slechts aan geen der beide oorlogvoerende partijen
aanstoot te gevenwisselde dépêche op dépêchenota op
nota, doch zonder verder eeuige beslissende handeling te
volbrengen. In den Italiaanschen oorlog liet het eveneens
Oostenrijk aan zich zelv' over, hoewel het tegen eene veel
magtigere tegenpartij ten strijde gerukt was, en zorgde
eveneens slechts voor zijn eigenbelang. Wat ondertusschen
het gevolg van die weifelende politiek voor Pruissen zelf
geweest zoo zijnzoo Napoleon niet door verschillende om
standigheden gedwongeneen' ouverwachten vrede had ge
sloten is moeijelijk te beslissendoch zoo veel is zeker,
dat de daden door de Pruissen sedert Frederik den Groote
tot op ouzeu tijd verrigt, niet veel hebben bijgedragen om
dat rijk een' grooten invloed op de Europesche vraagstuk
ken te verzekeren. Vestigen wij nog onze aandacht op de
r;„ "üonaire beginselen door den tegenwoordigen koning ge
huldigd en beledenop beginselen die sedert de groote
staats-omwenteling meer en meer op den achtergrond ge
raakt ziju, die slechts door de ultra-conservatieven worden
vereerd en aangenomen, en die dus in dat rijk zelf, door
velen niet zullen worden gedeeld, dan gelooven wij gerus-
telijk tot het besluit te mogen komen, dat Pruissen niet
op den weg der vooruitgang is, en dat het niet ligt zal
besluiten tot deelneming aan ecu' oorlog wanneer ziju eigen
bestaan daarmede niet gemoeid is.
Frankrijks Keizer ondertusschen, wel verre van op de
beginselen van //het goddelijk regt" te steunen, verklaart
ziju gezag te danken te hebben aan den wil des volks
een beginsel dat hem van de zijde des volks ondersteunen
moet.
Terwijl alzoo Pruissen zich door zijne diplomatieke han
delingen neutraliseert, Oostenrijk door schulden uitgeput,
voor Victor Emmauuel vreest, Rusland door binnen- en
buitenlaudsciie onlusten bedreigd, genoodzaakt is zijne ge-
heele aandacht op de binnenlandsche aangelegenheden te
vestigen, staan slechts Frankrijk en Engeland wezenlijk tegen
elkander over, en houden zij daardoor Europa in eveinvigt.
Het is duidelijk dat deze beide natiën, hoewel hunne di
plomatische betrekkingen uiterlijk zier vriendschappelijk
zijn, elkander wantrouwend gadeslaau, en steeds trachten
hunne krachten gelijk te maken. Van daar dan ook, dat
er geen linieschip gebouwd wordt in Frankrijk of terstond
zet Engeland een dergelijk schip op stapel; van daar de
steeds voortdurende en klimmende uitgaven voor land- en
zeernagt; van daar de oprigting van corps vrijwilligers en
boogschutters, welke binnenslands dienst zullen doenindien
Engeland in geval van oorlog verpligt is, zijne vloot te
doen zee kiezen.
Is nu een oorlog tusschen Frankrijk en Engeland waar
schijnlijk? Hoewel het moeijelijk is deze vraag te
sen, voornamelijk daar men den tijd niet bepalen^lfan wan
neer zulks geschieden zal, zoo gelooven wij ze/bevestigend
te moeten beantwoorden. Engeland en Frank/ijk. kunnen,
de wereldgeschiedenis bewijst het sedert eeuwerj en .eeuwen,
geene bondgeuooten zijn Eene Engelsch-Fran^phe «lliuftie-
