J\d. 157.
Tweede Jaargang.
1802.
|eföer, JTieumeDiep, WiffemsoorÖ, 015.
ZATURDAG
29 NOVEMBER.
NIEUWE COURANT
VAN DEN
Verschijnt WOENSDAG en ZATURDAG.
Abonnementsprijs voor 3 maandenƒ1.30
l'Vanco per post «1.50
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post
directeuren. Brieven franco aan dcnTJitgevcr S. Giltjks.
De prijs der Advertenties van 14 regels is 40
Centen voor elkeu regel meer 10 Centen. Zegclregt voor
elke plaatsing 35 Centen. Vóór des Dingsdags en Vrijdags
middag 12 uiir, gelieve mende Advertentiën iutezenden.
Ingezonden stukken een dag vroeger.
Dc Jonker-partij in Pruisen.
In Pruisen heeft de regering één geliefkoosd hoofddoel:
het soldaatje spelen. De ingezetenen hebben dan ook ruim
schoots gelegenheid om daarvoor offers op het aldaar des
vaderlands te kunnen storten, daar die zucht het land zoo
duur komt te staan dat de begrooting van oorlog de helft
van alle staatsinkomsten behoeft. De organen der aristo
cratie verbloemen dien toestand nietmaar noemeu hem door
de noodzakelijkheid geboden. Men heeft er van dien kant
openlijk op geroemd, dat de tegenwoordige afstammeling uit
het Hoheuzollernsche huis voor alles "soldaat" was die eene
stipte gehoorzaamheid vorderde. Wilhelm I, geheel ver
blind door zijne dwaze voorliefde voor het krijgswezen
heeft zich niet ontzien aan eene volksdeputatie ruiterlijk te
verklarendat het gedrag der volksvertegenwoordiging hem
gegriefd had, ofschoon zij enkel gebruik had gemaakt van
het regt haar bij de grondwet toegestaandat in eene wij
ziging van de begrooting van oorlog bestond. Hij voegde
er zelfs in dreigenden zin de woorden aan toe, dat hij de
regten der kroon ongeschonden zou weten te handhaven.
Het gevolg van die verwikkelingen is dan ook geweest
dat de regering thans op een ongrondwettig standpunt staat,
daar het Heerenhuis heeft kunnen goedvinden, om de door
de volksvertegenwoordiging gewijzigde begrooting ouder de
bank te werpen en het oorspronkelijk regeringsontwerp aan
te nemendat nu de regering tot rigtsnoer schijnt te wil
len nemen. De Pruisische militie moet bij voortduring 3
jaren onder de wapens komen, ofschoon in andere rijken,
als Hanover, de exercitie in de helft van dien tijd, in Ne
derland in het -l gedeelte kan worden aangeleerd. In Prui
sen is dus het bestuur van den staat aan handen toever
trouwd, die de hulpbronnen des lauds, in plaats van ze
voor het algemeen te besteden, met do hoogste zelfvoldoe
ning wegwerpen tot uitrusting van een leger, dat in dc
garnizoenen zijnen tijd slijt, en de nijvere bevolking dwingt om
hunne beroepen te laten varen en een gcruimen tijd met het aan-
leeren van de behandeling der wapens te dooden, 0111 dat dc
Koning het wil. In plaats van haren tijd hare zorg en hare ge
negenheid te wijden aan het volk door de vermeerdering van de
hulpbronnen zijns bestaans, onttrekt de regering de jonge
lieden in de kracht huns levens aan den landbouw en de
nijverheidplaatst ze in de gelederenwaar zij op de 011-
beschoftste wijze door de officieren die voor het groote
mccrendeel van adel zijnworden behandeldzoodat zelfs
geheele compagniën, door dc brutaliteit der superieuren tot
liet uiterste gedreven de gehoorzaamheid opzeggen en allen
door overmagt tot hunnen pligt moeten worden gebragt.
De regering blijft bij haar streven volhardenin weerwil
dat zij den wil des volks verneemtdat zijne afgevaardigden
bij" hunnen terugkeer uit de vergaderzaal thriomphantelijk is
tegemoet gesneld, een sprekend bewijs der onderlinge sym
pathie tusschen volk en vertegenwoordiging.
De feudale- of zoogenaamde jonker-partij zat niet stil en
het ontbrak niet aan demonstratien in tegenovergcsteldcn zin
door het tot den koning afvaardigen van deputatiën, door
hevige dagblad-artikelen, door het schorsen van ambtenaren,
afgevaardigden en wat dies meer zij.
Wij zullen niet verder in de inwendige staatkundige en
maatschappelijke bijzonderheden van dat land treden. 1 let is ge
noegzaam bekend op welke wijze de Duitschers^en^bij name
de Pruisen, worden geregeerd, en of deze wijze van regeren
geschikt is om dc harten des volks te winnen'[mogen] wij
met het volste regt betwijfelen. I11 weerwil der krachtige
houding der Kamer bij de laatste beraadslagingen, is de
jonkerpartij niet te ligt te achten. Zij bezit [onmiskenbare
talentenveel vermogen en grooteu invloed. Zij is magtig,
ook door eenheid van beginsel en eenstemmigheid in haro
handelingen. Zij bestaat uit de aanzienlijken des lands en
heeft groote offers voor haar beginsel veil. Ziedaar eene ge
duchte spanning tusschen de zonen van eene natie, tusschen
den adel en het volk, die de treurigste gevolgen kan na
zich slepen. Maar ziedaar dan ook een zeer gewigtig tecken
des tijdsdat zich juist in Pruisen openbaart, gehecht als het an
ders is aan zijne constitutionele regeringsvorm en andere staats
instellingen, en hetwelk gewigtiger kan zijn in oorzaak en gevol
gen dan men misschien oppervlakkig wel zou vermeenen. Yelo
en gewigtige oorzaken zijn daar, om zulk een stand van
zaken begrijpelijk te maken. De adel blijft nog steeds zeer
gehecht aan de middeneeuwsche voorregten, overheersching
en zelfverheffing boven het volk, hoewel die eigenschappen
des adcls door de eeuwen en de beschaving gelouterd zijn,
is toch het grootste deel van veroordeel en minachting jegens
het volk blijven bestaan.
Maar ook het volk heeft door de eeuwen en die beschaving
gewonnen, zeer veel gewonnen. Het ouderwijs de drukpers,
de kunsten en wetenschappende middelen van.vervoerdit alles
door den tijd verbeterd en veredeld, moest strekken om de
volken te doen beselfen dat ook zij kinderen waren van één
vader, vanéén groot gezin, dat ook zij mot een heerlijken
geest en aanleg voor het sclioone edele en goede waren bezield
dat ook zij meuschen waren. Zi j kwamen tot het gevoel van
zelfbewustzijn en eigenwaarde, door verdiensten alleen ont
wikkeld en niet aan vergulde ketenen geklonken door vor
stengunst en nietsbeduidende eeretitels.
Dat gevoel van eigenwaarde bij de volken ontwaakt meer
en meer, en naarmate men het zal trachten te onderdrukken
zal het losbarsteu met al hare vreeselijke kracht.
Ook wij hebben onze feudale partij.
Ongelukkig het land waar rang en voorname standzonder
eenige andere verdiensten, wordt voorgetrokken, en wezen
lijke verdienste dikwijls wordt achteruit gezet en in haren
vluït belemmerd en ontmoedigd.
POLITIEK OVERZIGT.
In de zitting van de Tweede Kamer van gister is het
Hoofdstuk Marine aangenomen met 45 tegen IC stemmen,
nadat alle uitgaven voor pantsering daarvan waren afgenomen.
Wie zal er koning van Griekenland worden Dit is de
vraag die de dagbladpers van Europa voor het tegenwoordige
niet weinig bezig houdt. De candidatuur van Prins Alfred
van Engeland is in den laatsten tijd van overwegend be-
