Tot deze partij belioort de aigevaarde uit ons kiesdistrict
die een zetel inneemt naast dien van den heer Poortman
een ijverig en vurig belijder der Thorbeckiaansche beginselen.
De staatkundige partij van den heer van F. is nu duidelijk
gekarakteriseerd; ze gaat terug tot het uiterste punt der re-
actiën en gerustelijk kunnen rvij op haar toepassen wat Mi-
rabeau eenmaal, hoewel onder geheel andere omstandigheden
zeide »ze gaat daarom zoo ver, omdat ze alles gelooft wat
ze zegt".
Even duidelijk is met een enkel woord de hoofdgedachte
van 't Ministerie Thorbeclce te omschrijven, het is: ontwik
keling van de vrijzinnige beginselen in de Grondwet nedergelegd.
Tusschen die twee partijen moeten de kiezers uitspraak doen.
Hunne keuze is niet moeijelijk.
1TI3UW3TIJDIITO BH.
Helder, Nieuwediep, Willemsoord, enz. 31 Mei 1864.
Uit het vroeger opgemaakte zestal van predikanten,
heeft de breede kerkeraad der Hervormde gemeente te Schiedam,
het volgende drietal opgemaakt Ds. F. Haverschmidt aan
den Helder; J. C. Koeh, th. dr. te Wormerveer; en J. van
Witzenburg, te Bergen op Zoom.
Gisteren zijn alhier aangekomen, en in het Hotel
den Burg afgestaptde heer baron van Langenaubuiten
gewoon gezant en gevolmagtigd minister van Oostenrijk bij
het Nederlandsche hof, en echtgenoote, en zijn hedenmor
gen weder naar den Haag vertrokkenna gisteren middag
op het alhier ter reede liggende Oostenrijksche admiraalschip
Blisabeth te hebben gedineerd.
Zr. Ms. stoomfregat Zeeland, kapt.-luit". t/z. G. C. C.
Pels Bijckenis den 28 dezer te Falinouth gearriveerd.
Alles wel aan boord.
Z. M. heeft bepaald dat in dit jaar de commissie tot
het afnemen van het eind-examen der adelborsten 2e kl. bij
het kon. instituut voor de Marine alhier, zal bestaan uit:
den heer J. M. Obreenpresident der commissie tot het
examineren der zee-officieren enz., als voorzitterde kapt.-luit.
t/z. J. v. Gogh, thans non-actief; de kapt.-luits.t/z. P. Tou-
tenhoofd, 1B officier op het Wachtschip alhier en G. Lam-
bertthans non-actief; en den luit. t/z. 1° kl. jhr. H. O
Wichersadjudant van den Minister van Marine, als leden.
Met den 1 Junij a. s., wordt het alhier liggende in
structievaartuig Uraniain dienst gesteld, onder bevel van
den luit. t/z. lckl. Brouwer, om dezen zomer een oefenings-
togt to doen, met do adelborsten van het laatste studiejaar,
aan het koninkl. inst. voor de marine alhier.
Door heeren dijkgraven en heemraden van den polder
Waard en Groet, zoomede van de polderbesturen te Wierin-
gen, is aan den Minister van Binneulandsche Zaken verzon
den, een adres van adhaesie, op het door den heer J. L.
Kikkert ontworpen en door de belanghebbenden van Texel
aan Zijne Excellentie den Minister van Bincenlandsche Zaken
aangeboden adres, ook hebben de gemeenteraad en de inge
zetenen van Vlielandnaar aanleiding van dat adreszich
tot den Minister gewend.
Men hoopt algemeen, dat door al deze verschillende po
gingen, het doel der adressanten zal worden bereikt.
-- Men schrijft ons uit 'sHage, 30 Mei. De spanning,
veroorzaakt door de predicatien van Ds. Zaalberg betreffende
de moderne théologie, neemt dagelijks toe. Toen ZWEw,
ZG. Zondag avond in de nieuwe kerk optrad, waren ruim
4000 personen in 't gebouw aanwezigterwijl ontelbare toe
schouwers zich daarbuiten bevonden. Toen de predikant het
kerkgebouw verliet, moeten er zelfs eenige ongeregeldheden
hebben plaats gegrepen, die de lusscheukomst der politie
noodzakelijk hebben gemaakt.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal zal Donderdag
2 Junij hare werkzaamheden hervatten, ten einde de door
de Tweede Kamer aangenomen wetsontwerpenen daaronder
de wijziging in de concessie Jager te onderzoeken. Waar
schijnlijk echter zullen hare vergaderingen van korten duur zijn.
Van eene bijeenkomst der Tweede Kamer in 't laatst van
Junij of iu 't begin van Julij, waarvan sommige bladen
hebben melding gemaaktis tot dusverre niets bekend.
De Fransche Moniteur bevat het berigtdat de keizer
van Rusland de keizerin naar Kissingen zal brengen en
daarna Nederland zal bezoeken, waar hij eenige dagen bij de
koningin-moeder, de zuster zijns vaders, zal doorbrengen.
Wij hebben dezer dagen ontvangen de le afl. van het
Handwoordenboek bij het gebruik van den Bijbelbevattende
eene verklaring van talrijke vreemde uitdrukkingen woorden,
eigennamenenz. iu den Bijbel voorkomende. Naar 't Hoog-
duitsch van F. L. Fischer. Het werk zal in 5 afl. compleet
zijn en hoogstens twee gulden kosten. De uitgever, de heer
G. L. Funke, te Amsterdam, heeft voor eene nette uitvoe
ring gezorgd. Van den inhoud kunnen wij zeggen, dat
de vertaler een goed werk heeft verrigt met de overzetting
van dit beknopt en zaakrijk handboek, waarvan .de le druk
in Duitschland in korten tijd was uitverkocht. De verkla
ringen van moeijelijlc te. bevatten plaatsen en woorden zijn
gegrond op de Heilige Schrift en worden met Bijbelteksten
opgehelderd. Voor Bijbellezers is dit handwoordenboek zeer
nuttig.
Vrijdag jl. is te Zutphen gearresteerd de persoon van
Hendrikus Engelen, schipper op een met grint geladen
vaartuig, bestemd voor Zwolle. Hij had twist gekregen met
zijne vrouw, en toen zijne kinderen tusschen beiden wilden
komen, had hij hen, een jongeling van twintig en een
meisje van achttien jaren, over boord geworpen. De jongeling
heeft zich gereddoch het meisje is verdronken.
De Times zegt, dat de landverhuizing in Engeland
nog nooit zoo uitgebreid is geweest als tegenwoordig. De
groote schepen gaan thans in zee met zooveel personen als
zij eenigzins behoorlijk aan boord kunnen nemen, en toch
moeten er telkens nog een groot aantal, wegens gebrek aan
scheepsgelegenheidachterblijven. Een reeder heeft zich
onlangs openlijk beklaagd dat hij geene schepen genoeg kon
krijgen, daar hij anders binnen den tijd van twee maanden
ongeveer 50,000 landverhuizers naar de Vereenigde Staten
had kunnen overbrengen.
3[n0C50nücn J^tuftlicn.
De Medactie onderschrijft niet altoos de gevoelens der inzenders.
En vele kleintjes bij elkaar,
Die maken wis een groote.
JUDELS.
Dat in den gemeenteraad heel goede, opperbeste financiers zijn is nog
onlangs gebleken toen men de gemeente gelden 30 mille ongeveeraan
iemand (was liet ook een lid van den gemeenteraad a 3 pCt. ten gebruike
gat', terwijl de man er meê begiftigd, misschien 10 of meer procent maakt,
Voorzigtigheid is de moeder van de porceleiukastderhalve de ge
meenteraad heeft gelijk dat hij met een matigen intrest tevreden is ten
minste wanneer de geldgcbruiker solidezeer solide isal daalden de Am-
ricanen en Metalliekenen de Effecten-mannen mogen weten wat meer
anen en ieken zelfs tot weinige percenten. Waarom is men in publieke
zaken zoo geheim met namen? Huldigt men het beginselnamen noemen
is zonde", dan heb ik hierover niets te zeggen want ik zou niet graag
willen dat de edelachtbare heeren om den wille van mijne nieuwsgierigheid
zonde bedreven. 't Is zonde neen dat wou ik niet.
Dat de gemeentekas dat is de kas van de gezamentlijke bewoners van
de gemeente, door het niet uitzetten der gelden gedurende geruimen tijd, en
de nu zoo weinig winstgevende plaatsing, schade heeft geleden, is ontwij
felbaar zeker. Deze schade was en is echter tijdelijk maar er zijn zaakjes
schijnbaar geringdie jaarlijks op nieuw uit de gemeentekas moeten vol
daan worden en daarop maak ik van toepassing de woorden die Judels in
zekere vaudeville zoo iiaïl' gebruiktEn vele kleintjes enz. Het lust mij
eenige van die zaakjes te noemen. Aan een controleur der plaatselijke be
lasting item zooveel. Is die Ambtenaar noodig, daar Burgemeester
en "Wethouders de kas van den ontvanger verifiëren en de dagelijksche dienst
volgens deskundigen gemakkelijk door den ontvanger met eenig verhoogd
salariszou kunnen worden verrigt. De raad zal binnen kort de al dan
niet noodzakelijkheid van dien ambtenaar te beslissen hebben wanneer de
vervulling der vacature ter sprake komt.
Aan pensioenwat eigenlijk de gemeente niet verpligt is item
zooveel. Hierover willen wij niet uitweiden; misschien is de zaak te teer.
Aan muziek- teeken- waarom ook niet dans- en catechiseermeesters
item zooveel. Zulk eene subsidie is eene goede zaak in plaatsen waar één
van de zoodanigen geen bestaan kan vinden, of waar men ze in't belang der
gemeente acht om nieuwe bewonersdie 't niet aangaat waar ze hunne ten
ten opslaante lokken. In geen van de beide gevallen verkceren wij
w ant voor meer dan een muziek- en teekenmeester, van zessen klaar, is hier een
goed bestaan te maken. De eoncurrentie is niet eerlijkwanneer de een
eene subsidie heeft en de ander niet. -Bovendien omdat er gelegenheid
voor onderwijs in de muziek en het teekeneu is komt niemand aan den
Helder wonenzoo aangenaam is het hier niet derhalve behoeft men ook
om die reden de subsidie niet te verleenen. Men zal zeggenja die men-
schen zijn er nu eenmaal op beroepen en men kan ze die toelage niet meer
ontnemen. Als dat waar ismoest men ook consequent zijn en aan een
zekeren Instituteurdie beroepen was op eene toelage vrije woning en
schoollokalen, die niet ontnomen hebben zoodra men begreep dat de letter,
niet de geest van de nieuwe wetdit even toeliet. Voor de subsidie die
men aan muziek- en teekenon der wijs verleent bestaat geen wet, zoover we
weten, men zou het althans zoo goed, zoo niet beter kunnen intrekken
dan die van den bedoelden instituteurzoo komen wij van zelf op het cha
piter onderwijs. Aan eene institutriceitem zooveel.
Hulde aan den raad voor zijne galanteriedat hij ten minste aan eene
institutrice gaf wat hij een instituteur ontnam. Wij twijfelen echter of de
bedeelde dame met haar goed bezette school die toelage noodig heeft. Of ver
leent men haar die subsidie omdat het onderwijs er zoo degelijk is Aaneen
onderwijzer Binnenhaven idem zooveel. Voor een zekeren tijd onder
zekere bepalingen is die subsidie verleend zegt gij. Wij meenen dat dit
ook bij het verleenen der subsidie aan de institutrice bepaald werddie
dame bleef tot hiertoe in 'i bezit er van. En die onderwijzer had reeds
een goed bestaan een jaar na zijne vestiging. Dat men iemand op het
paard helptkeuren we niet zoo streng afofschoon het eene waarheid is
dat dé eerlijke concurrentie er door te loor gaatmaar om die toèlage to
blijven verleenen .wanneer de begiftigden een goed en ruim bestaan hebben dat
riekt naar previlegiëu die in onzen tijd niet meer moesten bestaan vooral
wanneer men willekeurig geeft en neemt. Aau kosten van schoolbehoeftcn
aan hen die het dubbel en dwars kunnen betalenmaar die zich niet ont
zien om de kruimkens die voor het volk bestemd zijn mee op te happen
idem zooveel.
Heerlijk vinden wij 't dat de schoolwet bepaalt, zooveel mogelijk kosteteloos
openbaar onderwijs daardoor toch behoeft niemand verstoken te blijven van die
voortreffelijke gave, die alle ouders, zonder onderscheid hunne kinderen kuunen
doen deelachtig wordenmaar waarom de gemeente behalve het onderwijs ook al
de schoolbehoeften present doet aan hen die ze zeer goed kunnen betalen
dat begrijpen wij even min als dat gegoeden ze durven aannemen.
Wij hebben wel eens hooren zeggen dat het zoo moeijelijk is om de grens
te bepalen wie al en wie niet kunnen betalen, maar och die komt ons zoo
gemakkelijk voor. Laat vrijdie zeggen„wc kunnen 't niet betalen
