M 425.
Vijfde Jaargang.
f805.
fjcföer, JlteuraeÖiep, Wiffemsoorö, cn.v
ZATURDAG
17 J U N IJ.
WATERLOO.
1865.
NIEUWE COURANT
VAN DEN
Verschijnt WOENSDAG en ZATURDAG.
Abonnementsprijs voor 3 maandenƒ1.30
Franco per post „1.50
Men abonneert zich bij alle Boekhandelaren en Post
directeuren. Brieven franco aan den Uitgever S. Giltjes.
De prijs der Advertentien van 14 regels is 40
Centen voor eiken regel meer 10 Centen. Zegelrcgt voor
elke plaatsing 35 Centen. Vóór des Dingsdags en Vrijdags
middag 12 uur gelieve mende AdvertentiènIntczenden.
Ingezonden stukken minstens één dag vroeger.
Vervolg en slot.
Napoleon's hoofddoel bij den veldslag van Ligny en Quatre
Bras »de doorbreking van de magt der bondgenooten"
was niet bereikt.
De onvergetelijke prins van Oranjewiens militaire be
kwaamheid zijne energie en beminnelijkheid evenaarde, had
als een Leonidas Quatre-Bras tegen den dapperen Ney ver
dedigd en na bekomene versterking dezen teruggedrevenmet
opoffering van 4,452 gesneuveldengekwetsten en verminkten
waaronder, volgens het officiële rapport van Wellington867
Nederlanders. Gneisnau, een der veldheeren bij uitnemend
heid en als zoodanig de ziel van den ruwemen onversaagden
Blüchervolbragtzonder vijandelijke verhindering en zonder
verlies van kruid, lood en manschappen, een beleidvollen af-
togt in eene noordelijke rigting van Ligny naar Wavre, na
zich te Gemblours met Bülow's leger vereenigd te hebben.
Die aftogt verklaart het feit, waarom de Pruissen ter juis
ter tijde op 't slagveld van Waterloo verschenen en daar de
overwinning voor goed hebben beslist. De verraste Wel
lington begreep uit dien onverwachten terugtogt van het Prui
sische leger het bepaalde sein van eene naauwere aansluiting
zag van de directe voortzetting van den strijd af en liet 's mor
gens ten ló ure zijn leger opmarcheren naar de zijde van
Brussel. In den avond van den 17 Junij had het Engelsch-
Nederlandsch leger, sterk 65,000 man (waaronder 13,000
ruiters) met 200 vuurmonden, de stelling van Waterloo in
genomen, terwjjl dat van Blücher geposteerd stond in de
environs van Wavre en eene sterkte had van nagenoeg 100,000
man. Nq^stond twee uur ten westen van Waterloote Halle
een corps vèh 12 a 15,000 man, onder prins Frederik der
Nederianderf*, voor wieneven als voor de nog in leven zijnde
grijze Hrijdefcsde gouden gedenkdag van Waterloo gewis
eene eigenaardige feestvreugde oplevert.
Het leger des keizers ter sterkte van bijna 67,000 man
verdeeld in 51,790 man infanterie15,120 kavallerie, met 240
vuurmondenposteerde zich des avonds zuidwaarts van mont
St. Jetfoterwijl Grouchy over 36,000 man bevel voerde bij
GembÜurs.
Zoo was in 't algemeen de positie der strijdbare legers.
De zwaar bewolkte lucht ontlastte zich nu in een feilen- en
aanhoudenden plasregendie de opstelling der vijandelijke
legers vertraagde tot half elf ure in den vóórmiddag van den
onvergetelijken Junij-dag. Eene stilteniet geboren uit
hooger aandrift, om op den eersten dag der week het hart
te verheffen tot Hemop wiens adem de starren zweven
niet de vrucht van christelijken ootmoeddie zich neêrbuigt
voor de onbegrensde Almagtdie de liefde zelve is
maar eene verdachte, eene onheilspellende, eene huivering
wekkende stiltedie een woesten storm pleegt vooraf te gaan
zweefde als een booze geest door de gelederen van de vijan
delijke legers.
De hoogmoedige keizer liet zijne geheele strijdmagt in slag
orde scharen en verspilde.altijd in 't idee,dat Bliichers leger
voorshands door de neêrlaag bij Ligny niets kon uitvoeren
door die praalvertooning onnoodig veel tijd. Eindelijk, ten
elf ure en vijf en dertig minuten daar geeft Napoleon
bevel tot den aanval op de beide vleugels van Weliington's
legerom daardoor zijn hoofddoel te bedekkennl. om bij
l i Haye Sainte in 't midden door te breken. Inzonderheid was
Ilougoumont het voorwerp van een heftigen aanval door de
divisie Guileminot, waar bij 's keizers broeder Jerome was,
doch de bezetting van het kasteel bleef hare stelling manhaf
tig verdedigen de Franschen weken terug, alvorens den
brand door granaten in 't gebouw te werpen. Inzonderheid
had de linkervleugel van Weliington's leger (vooral de bri
gade Bylandt in hare vooruitspringende stelling) het meeste
van het vuur te lijden. Acht en zeventig Fransche vuur
monden slingerdengedurende twee urenden dood in het
centrum van WelliDgton's legermagthet bloed stroomde uit der
dapperen zieltogende ligchamen en bedekte de groene vlakte
met een rood tapijtde engel des verderfs waarde door de
beemden van Waterloo en eischte onmeedoogend ziine slagt-
offers.
Napoleon onderrigt van de mogelijke aankomst der Pruisen
gaf den dapperen Ney lastom de verzwakte linie der verbon
denen aan te tasten en de hoeve la Haye Sainte die be
nijdenswaardige positie der geallieerden te veroveren.
Sterke liniën tirailleurs, gevolgd door eene in kolonnes ge
schaarde infanterie en door de geduchte kurassiers, rukten
op naar la Haye Sainte en liepen storm op Oranje's slaglinie.
Hier schitterde de Oranje-vorst in al zijne grootheid »als
held van Waterloo." Z. M. schaarde zijne infanterie in
quarré'sliet de artillerie en de ruiterij ter bescherming in
hare nabijheid plaatsenen in weerwil van de hevige en
herhaalde aanvallen van een vijandopgevoed in de school
van Mars en gehard en beproefd door tal van oorlogen, ge
durende een reeks van jaren, stond die Nederlandsche jeug
dige en nog niet beproefde heldenschaar, als een de stormen
trotserende eikpal en bleef de hoeve meester.
'tWas omstreeks half vijf ure, toen de Pruissen langzaam
maar vast den regter-vleugel van 't keizerlijk leger naderden,
waardoor Napoleon belet werd, onverdeeld zijn krachten te
genover 't geallieerde leger te stellen. Napoleon, die wel is
waar 's morgens door een krijgsgevangen Pruissisch huzaar
van de beweging der Pruissen onderrigt was, had evenwel
niet verwacht, dat het Pruissische leger als éón en een on
verdeeld en frisch militair ligchaam het slagveld naderde,
om in gebiedende omstandigheden zyn kracht toe te passen
daar, waar ze het dringendst noodig was. Diep teleurgesteld
beveelt de keizer den kampstrijd van meet aan voort te zet
ten. Weliington's linie wordt op nieuw, doch vruch
teloos door de Fransche legerscharen, onder Ney, met de
woede eens tijgers aangevallen. En na de bekende ne
derlaag en vlugt der Franschen bij Plancenoit brengt
Napoleonten einde raadzijne garde in 't vuurom
door een grooten slag de beslissing te naderen. Die
dappere keurbende, de ranke klimop van den trotschen
Napolcontischen eik, de type bij uitnemendheid van krijgs
mansdeugd en onkreukbare trouw, die uitgelezen schaar
stelde zich slagvaardig, kolonsgewijze met 't geschut op de
flanken. Bij den stormmarsch wordt de garde voorafgegaan
door Fransche bataillons van linie, die door een hevig kanon
vuur van de Engelscliengesteund door het vernielend geschut
van Chassdbegroet worden evenwel dringen die bataillons
dóór en verdringen do Nassauërs, nadat hun doorluchtige
aanvoerder door een kogel is getroffen.
Nu treedt de eerste kolonne der garde op deu voorgrond
en zet, ondanks het moorddadig vuur van Engelsche en Ne
derlandsche batterijen, den aanval voort, tot dat de helft
ontzield uitgestrekt ligt op het veld van eer. De tweede
kolonne wordt moorddadig gedund door dezelfde batterijen
het overschot van die gedenkwaardige garde trekt sehoorv
tend in verdedigende positie voor de geduchte overmagt 1
en vormt zich bij Rossumme tot een quarrc.