Kamer beziet het vraagstuk van de vrije loonvorming Bevolkingstoename zal 't zwaarst drukken op katholieke volksdeel BADIO Kabouter JEUK: D.D.D Wil nauwe betrekkingen met Nederlanders Monteur doodgedrukt in departementale lift Bambang Sugeng thans chef-staf Ind. landmacht Huisvredebreuk in eigen garage gepleegd Inleiding van drs. Th. J. Platenburg programma Naar ivij vernemen Katwijkse yisser verongelukt Sociale Zaken en Volksgezondheid P.v.d.A. tegen kinderbijslag in verhouding tot loon Truman geeft verantwoording Indonesische oud-minister: Tuberculose onder scholieren Staatsmuntbedrijf Collega bleef ongedeerd Hof legt fabrikant hoge boete op DONDERDAG 18 DECEMBER iVoü „De gevolgen van de bevolkingstoename in ons land sullen het zwaarst drukken op het katholieke volksdeel" aldus verklaarde drs. Th. J. Platenburg één dezer dagen in een lezing voor de Katholieke Volksuniversiteit in Den Haag. Drs. Platenburg, één van de samenstellers van het veelbesproken rapport over de middengroepen, ont wikkelde in zijn lezing aan de hand van uitgebreide statistische gegevens een scherp getekend toekomstbeeld dat in zijn realiteit alarmerend is voor de katholieke bevolkingsgroep in ons land. Na gewezen te hebben op de groei van de bevolking in het algemeen 2.600.000 in 1829, 7.900.000 in 1929 en ruim 10.000.000 in 1952 ging drs. Platenburg uitvoerig in op de betekenis van het verschil in ge boorte- en sterftecijfer tussen het katholieke en niet-katholieke volksdeel. Op het platteland zijn er onder de katholieken gemid deld 7,38 kinderen per huwelijk, onder de Viiet-katholieken 4,92. Voor de grote steden zijn deze cijfers respectievelijk 5,07 en 3,92. Dit betekent, dat bij een verdere daling van het sterftecijfer de katholieken niet alleen absoluut, maar ook relatief in aantal zul len stijgen. De knelpunten van de snelle bevolkingstoename in het algemeen zullen daardoor voornamelijk op hen gaan druk ken. Het grote probleem is na tuurlijk de overbevolking. Agra risch is ons landreeds overbe volkt. Door landaanwinning kan nog wel ongeveer 700.000 ha cul tuurgrond toegevoegd worden aan de 2.300.000 ha van het ogen blik, maar deze toename houdt niet in, dat aan meer land- en tuinbouwers werk gegeven kan worden. Enkele bezwaren tegen emigratie Het tekort aan grond en het feit, dat er tussen 1950 en 1960 300.000 jongeren (waaronder 140.000 katholieken) meer de arbeidsmarkt zullen bereiken dan ouderen verlaten, dwingt uit te zien naar middelen om het ar- beids- en bevolkingsoverschot op te vangen. Die middelen kunnen zijn: emigratie, industrialisatie, beroepsspreiding en uitvoering van niet direct noodzakelijke werken. Drs. Platenburg constateerde, dat b.v. voor de boeren factoren als beroepsgebondenheid en be houd van zelfstandigheid pleiten jf VRIJDAG 19 DECEMBER HILVERSUM II 402 m 7.00— 24 00 KRO. 7.00 Nieuws; 7.10 Gr.muz.; 7.45 Morgengebed en Liturg, kalender; 8.00 Nieuwsen weerberichten; 8.15 Gr.muz.; 9.00 v.d. huisvrouw; 9.35 Waterstanden; 9.40 Gr.muz.; 10.50 Blazersensemble; 11.00 v.d. zieken; 11.40 Kamerorkest en solist; 12.00 Angelus; 12.03 Lunch concert (12.30-12.33 Land- en tuinbouwm ededelingen); 12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws en Kath. nieuws; 13.20 Actualiteiten, 13.25 Pianoduo en soliste; 13.45 Voor de vrouw; 14.00 Der Apo theker, opera; 15.00 Salonorkest; 15.15 Gr. muz., 15.25 Sopraan, tenor en piano; 16.00 Voor de zieken; 17.00 Voor de jeugd; 17.15 Kinderkoor; 17.35 Kamer orkest en solisten; 18.00 Militaire reportage 18.10 Dansmuz.; 18.30 Amusementsmuziek, 18.52 Actua liteiten, 19.00 Nieuws, 19.10 Re geringsuitzending: Verklaring en Toelichting ;19.30 Gr.muz.; 20.25 De gewone man zegt er 't zijne van:" 20.30 Brabants programma; 21.05 Doornroosje, radio-muziek- sprookje; 22.05 Om de toekomst van Nederland, klankbeeld; 22.25 Gr.muz.; 22.35 Sportpraatje; 22.45 Ik geloof in ene heilige Katho lieke Kerk, causerie; 23.00 Nws; 23.1524.00 Gramofoonmuziek. HILVERSUM II 298 m: 7 00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VARA, 12.00 AVRO, 16.00 VARA, 19.30 VPRO 21.00 VARA, 22.40 VPRO, 23.00—24.00 VARA. 7.00 Nieuws; 7.10 Gr.muz.; 7.15 Ochtendgymn.; 7.30 Gr.muz.; 8.00 Nieuws en weerberichten; 8.18 Gr.muziek; 8.o0 Voor de huisvrouw; 9.05 Gr.muz.; 9.40 v. d. kleuters; 10.00 Thuis, causerie; 10.05 Morgenwijding, 10.20 Gram. muz.; 10.30 Schoolradio; 19.50 Gr. muziek; 11.25 Radiofeuilleton; 11.45 Vocaal Dubbelkwartet; 12.00 Dansmuziek; 12.33 Land- en tuin- bouwmededelingen; 12.33 Sport- en prognose; 12,48 Gr.muz.; 13.00 Nieuws; 13.15 Mededelingen of gr muz.; 13.20 Lichte muziek; 14.00 Kookpraatje; 14.20 Mezzo sopraan en piano; 14.50 Boekbe spreking; 15.10 Pianotrio; Lichte muziek; 16.00 orgelspel; 16.30 Voor de jeugd; 17.00 Clave- cimbel-recital; 17.20 Muzikale causerie; 18.00 Nieuws; 18.15 Fe licitaties; 18.45 Denk om de bocht; 19.00 Meisjeskoor; 19.15 Het volle pond. causerie; 19.30 Moreel Beraad, causerie; 19.50 Berichten; 20.00 Nieuws; 20.05 Boekbespreking; 20.10 Bariton en piano; 20.30 Benelux, causerie; 20.40 Leven op aarde, causerie; 21.00 Gr.muz.; 22.00 Buitenlands weekoverzicht; 22.15 Dansmuziek, 22.40 Vandaag, causerie: 22.45 Avondwijding; 23.00 Nieuws; 23.15 In huwelijk en gezin, cau serie; 23.30—24.00 Vrouwenkoor en luit. Televisie-programma VRIJDAG 19 DECEMBER KRO: 20.0021.30 Openings voorstelling Circus Strassburger. voor emigratie. In het algemeen echter was hij geen voorstander van het bevorderen van emigra tie op grote schaal als het voor naamste hulpmiddel bij het op lossen van het bevolkingsvraag stuk. Herinnerende aan de waar schuwende woorden van de bis schoppelijke emigratiecommissa ris verklaarde hij, dat emigreren niet alleen een zaak is van ma terieel belang. Factoren als de godsdienst, de gebondenheid aan het vaderland, het gezin en de familie, kunnen zich uitspreken tegen emigratie. Drs. Platenburg liet er weinig twijfel over bestaan, dat naar zijn mening bij het bevolkings probleem de klemtoon dient te vallen op de industrialisatie. Hij bestreed de opvatting, dat indus trialisatie een noodzakelijk kwaad zou zijn. De industrie is geen kwaad in zich. Zij kan tot zegen strekken, indien de mens de industrie weet te beheersen in plaats van door haar beheerst te worden. In het algemeen zal de industrialisatie het ontstaan van steden tot gevolg hebben. Eind hoven b.v., in 1909 nog een dorp van 5000 zielen, telt thans reeds ver over de 100.000 inwoners. Amsterdam heeft forensensteden doen ontstaan als Hilversum, Baarn en Bussum, waardoor het natuurschoon van het Gooi voor goed geschonden is. Voor de katholieken zal de industrialisatie spanningen van velerlei aard teweeg brengen, spanningen in het gezin, in de werkgemeenschap en in 't werk. In het werk zullen spanningen optreden, omdat de katholieken en masse in aanleg en ontwikke ling nog een grote achterstand hebben in te halen. Zolang die achterstand bestaat op het ogenblik brengt 60 pet. van de katholieke manne lijke jeugd het niet verder dan de lagere school en 70 pet. gaat zonder vakkennis een be roep tegemoet, zullen de katho lieke jongeren alleen geschikt zijn voor de lagere functies in fabrieken en werkplaatsen, voor ongeschoolde arbeid. Drs. Platenburg betwijfelde of zij in en door hun arbeid geluk en tevredenheid zullen vinden. Velen zullen ontevreden zijn, om dat hun natuurlijke begaafdheid groter is dan hun ontwikkeling. De industrialisatie zal ook spanningen doen ontstaan tussen de katholieke mentaliteit en de industrie-mentaliteit. Bij het voortschrijden van de industria lisatie bestaat het gevaar dat de sfeer van de industrie zal gaan overheersen. Zullen wij over 25 jaar nog kunnen spreken over een geloofsbeleving, zoals wij die thans kennen? Er zijn reeds ge vaarlijke aanwijzingen in de richting van vervlakking en ge loofsafval. Drs. Platenburg be sloot zijn betoog met de waar schuwing, dat de katholieken met verenigde krachten zullen moe ten werken om gevaren die hen bedreigen bijtijds op te vangen. 'Advertentie) Ao.--' V \Ai. .v •■'■s,'ji, X1- me •- -/-Lz?.- heeft de Ned. Kath. Fabrieks- arbeidersbond St. Willibrordus de hoofdbestuurder H. B. Vink als nieuwe bondsvoorzitter gekozen; zendt de Amerikaanse vlieg tuigindustrie op grond van con tracten met de Amerikaanse re gering in het kader van de we derzijdse verdediging binnenkort een aantal tweemotorige militaire vliegtuigen, model 18, naar Ne derland; verkeerde Marken gisteren nog steeds in een geïsoleerde positie. De tramboot „Koningin Emma" raakte vast in het ijs. Ook bij Enkhuizen en Lemmer ondervond de scheepvaart nog hinder van het ijs; slaagde het merendeel van de 700 Nederlandse emigranten, die de laatste drie maanden in West Australië zijn aangekomen, er reeds in werk te vinden; liep de „Sibajak" gisteren met kennelijk grote haast de Rotter' damse haven binnen. Oorzaak van die haast: acute blindedarm ontsteking van een der matrozen. Ook op de heenreis van 't schip deed zich een geval van blinde darmontsteking voor; maakte men in New York, bij de opening van een cosmotron, bekend, dat het Nederlandse Philips-product ferroxcube een belangrijke rol heeft gespeeld bij het opvoeren van de energie der atoomdeeltjes, hoger dan ooit te voren mogelijk was. IJMUIDEN. In de IJmuiden- se haven is gisteren binnenge lopen de logger Katwijk 176 met de vlag halfstok. Aan boord be vond zich het stoffelijk overschot van de 29-jarige matroos F. van Duivenbode uit Katwijk aan Zee. De matroos is dezer dagen tijdens het verblijf in de Franse Kanaal haven Dieppe, door de duisternis misleid in een sous-terrain ge stapt, waarvan de luiken blijk baar niet goed vast lagen. De man brak een nekwervel en moet op slag dood zijn geweest. (Van onze parlementaire redacteur Vrijdaguiiddag begon de Tweede Kamer aan het laatste begrotingshoofdstuk, dat van „Sociale Zaken en Volks gezondheid". Voor het nieuwe jaar zal dan nog slechts „Maatschappelijk Werk" overbijven, waarvan de begro ting op dit ogenblik nog niet gereed is. Over de loon politiek werden al bij de aanvang van het debat tegen gestelde geluiden vernomen. De heren Stapelkamp (A.R.) en van Leeuwen (V.V.D.) pleitten voor een vrijere loonvorming. De heer Stapelkamp ging hierbij minder ver dan de heer van Leeu wen. De A.R. woordvoerder sprak van enige ruimte om extra pres taties te kunnen belonen, de heer van Leeuwen achtte prikkels om de productie op te voeren belang rijker dan het nadeel, dat in ver schil in loonpeil gelegen zou kun nen zijn. Als het ene bedrijf meer kan betalen dan het ander moet zulks aanvaard worden. De heer Berger (P.v.d.A.) die een verzorgde maidenspeech hield, dacht hierover wezenlijk anders. Om extra prestaties 'te kunnen belonen; aldus de woord voerder van de P.v.d.A., is geen vrije loonvorming nodig. Zulks kan op .een andere wijze geschie den o.m. door werkclassificatie. En ook tegen een vrije loonvor ming met een plafond ontwikkel de hij bezwaren. De meest ren dabele bedrijven zouden de lonen naar dat plafond optrekken en aldus zouden toch beduidende verschillen ontstaan. Van de ver breking van de samenhang in de loonvorming vreesde hij een ver- stroring van de arbeidsvrede. En over de gevolgen hiervan wilde hij niet licht denken. In Neder land gaan jaarlijks slechts enkele duizenden arbeidsdagen door sta king verloren, in België echter millioenen. Kinderbijslag. Met betrekking tot de kinder bijslag ging de heer Berger (P.v. d.A.) er vanuit, dat zijn fractie een voorstander is van de in schakeling van het behoefte-ele ment, maar hij maande tot voor zichtigheid ten aanzien van een verdere doorvoering. Ook maakte de heer Berger bezwaren. Als er meerdere kosten zijn als, gevolg van milieu, zouden deze z.i. toch voor rekening van de eigen ver antwoordelijkheid dienen te ko men. Voor een omslaan over de bedrijfsgenoten achtte hij geen rechtsgrond aanwezig. Daarnaast zouden er grote bezwaren aan verbonden zijn in verband met be rekening en zulks klemt vooral bij de zelfstandigen. Over de K.V.P.-rapporten in zake de middengroepen sprak de heer Berger (P.v.d.A.) tot op zekere hoogte met waardering. Hij vroeg zich echter o.m. af of niet al te zeer het rechtvaardige van het levenspeil van 1938 werd benadrukt. En ook was het hem niet duidelijk hoe men in vier jaren, tot een verhoging van 30 pet. zou kunnen komen, zonder andere groepen mee te trekken. Hiervoor ware z.i. dan toch wel een zeer strakke loonpolitiek no dig. De regering zal de verschillen de mogelijkheden echter dienen te bestuderen, waarbij de heer Berger ook naar „de weg naar vrijheid" verwees. De heer Zege- ring Hadders (V.V.D.) leverde critiek op de wijze waarop de wachtgeld- en werkloosheidsver zekering door werknemers en Q rlvtprtpïittp Niet krabben. De beider vloeibare D. D. D. kal- meert de jeuk in enkele seconden, doodt de ziektekiemen en ge neest tot diep in de huidporiën. GENEESMIDDEL TEGEN HUIDAANDOENINGEN werkgevers wordt misbruikt. De heer Stapelkamp. (A.R.) had in zijn rede mede.--aandacht gewijd aan de compensatie voor de aan staande huurverhoging. Met loonsverhoging wilde hij voorzich tig zijn, beter ware een verlaging van de kosten van levensonder houd, desnoods door middel van subsidies. De heer Weiter betoog de, dat investeringen het meest voor de hand liggende en natuur lijkste deel zijn om werkloosheid te voorkomen. Dit woord was hij echter in de schriftelijke stukken niet tegengekomen, vermoedelijk, naar zijn mening, omdat dan er kend zou moeten worden, dat de belasting politiek principieel zou moeten worden gewijzigd. WASHINGTON. 16 Dec. President Truman heeft vandaag verklaard dat dank zij ziin be wind honderden millioenen men sen voor slavernij gespaard ziin gebleven. Voorts richtte hii tijdens een toespraak tot de oud-leerlingen van de Armed Forces Industriel College de' waarschuwing aan de toekomstige Eisenhower-regering geen cent te bezuinigen op het defensie-programma dat door hem was opgesteld. Truman wees er op dat de Amerikanen het konden betalen en dat iedere Amerikaan zou inzien dat het de moeite waard is te betalen, wanneer daardoor een derde wereldoorlog vermeden kan wor den. DJAKARTA, 17 Dec. (Aneta). Oud-minister Wibisono, lid van de uitvoerende raad der Masjumi, heeft, sprekend over de verhou ding tussen Nederland en Indo nesië, de recente Nederlandse uitlating, dat de liefde niet van één kant kan komen, onder streept. Hij zeide ten aanzien van de contacten met Nederland, dat hij voorstander is van het onder houden van nauwe betrekkingen met Nederland. Men heeft Nederlandse krach ten en bedrijven nog nodig voor de opbouw. Wibisono meende, dat de onderhandelingen beter kunnen worden uitgesteld tot de binnenlandse toestand van Indo nesië stabiel is, omdat zij slechts kunnen slagen, wanneer Indone sië vooral intern sterk is. De besprekingen over de Unie die nen gescheiden te worden van die over West-Irian. Men moet niet overhaast eenzijdige ophef fing van de Unie eisen. De eis tot terugroeping landse Militaire van de Neder- Missie dient niet vergezeld te worden door bedrei gingen en ruwe manieren, die de gevoelens van de Nederlanders kunnen kwetsen. De kwestie van de arrestatie van Go Gien Tsjwan en Sunito moet niet buiten pro porties worden opgeblazen. An derzijds drong Wibisono er bij de Nederlanders op aan hun best te doen de psychologische en po litieke toestand in Indonesië te begrijpen, indien zij een goede verstandhouding met Indonesië wensen. Het Indonesische volk, dat nog jong is en zijn vrijheid pas verkreeg, is in het algemeen nog overgevoelig. Ofschoon de tuberculosebestrij ding in Nederland berust op vrij willigheid en een verplicht onder zoek van leerlingen met dit be ginsel dus niet in overeenstem ming zou zijn, vindt minister Cals de eventuele besmetting van leerlingen toch wel een zo bij zondere reden om van dit be ginsel af te wijken, dat daartoe in een desbetreffend wetsontwerp is besloten. Zoals reeds eerder gebleken is, is de minister er zich van bewust, dat dit een zeer diepgaande maatregel is. Besmet ting van leerlingen door leer krachten komt in Nederland meer voor dan besmetting van leerlingen onderling. Overigens is de minister van oordeel, dat met de ontwikkeling van het be volkingsonderzoek op tuberculose een verdere afneming van het gevaar van onderlinge besmet ting door leerlingen te verwach ten is. Helicopters redden bemanning LIVCRNO. Het hoofd kwartier van de militaire zee- transportdierist heeft zojuist be kend gemaakt, dat de laatste man thans van boord is gehaald van het voor de Italiaanse kust gestrande Amerikaanse koel- schip „Grommet Reefer". Een zegsman verklaarde, dat de laatste man die zich aan boord bevond, uit ziin hachelijke positie weid bevrijd door een helicopter. (Van onze parlementaire redactie) Toen de begroting van het Staatsmuntbedriif voor 1951 werd opgesteld is men uitgegaan van een programma, dat bestond uit de aanmaak van 150 milliioen stukken voor Nederland. Door het aanvaarden van een tweetal opdrachten van de Indonesische regering voor het vervaardigen van 450 millioen stukken, is het noodzakelijk gebleken de munt- begroting voor 1951 vrij ingrij pend te wijzigen. Het tótaal zo wel van de lasten als van baten wordt verhoogd met f 685.500. en gebracht op f 1.719.000.Het totaal der uitgaven en ontvang sten wordt elk verhoogd met f 151.700.en gebracht op f 215.200.— Een en ander deelt minister v. d. Kieft aan de Tweede Kamer mede. APOTHEEK VAN ARTS VERNIETIGD BERKEL, 16 Dec. Naar wii vernemen is de volledige apo-1 theek van de arts O. te Berkel. die, zoals bekend is, wegens ver denking van moord op ziin echt genote in arrest wordt gehouden. Maandag op last van de genees kundig hoofdinspecteur vernie tigd. Zoals men zich zal herinneren, waren bii het onderzoek in een groot deel der aanwezige genees middelen sporen cyaankali aan getroffen. DEN HAAG. Twee verwar mingsmonteurs zijn gistermiddag tegen half twee verongelukt in het gebouw van het Ministerie van Oorlog in Den Haag. Het ongeval vond plaats toen zij met een langzaam, doch voortdurend bewegende open lift, de zoge naamde paternoster, omlaag gin gen. Een der mannen werd di rect gedood, doordat hij beklemd raakte, de tweede wist zich te redden, doch kreeg een shock. Het was aanvankelijk nog niet duidelijk hoe zich het ongeluk heeft toegedragen. De twee man nen moeten op de bovenste ver dieping van het oude gebouw bezig zijn geweest met isolerings werkzaamheden. Verondersteld wordt, dat de mannen beiden waren ongeveer twintig jaar op inplaats van in de lift zijn gestapt. De monteur Piet Ver baan moet toen bekneld zijn ge raakt. Een portier hoorde gegil en gestommel en zette de lift stil. De andere monteur kon onge deerd bevrijd worden. De brand weer moest echter met snijbran ders een liftkooi en de staal kabel in stukken snijden voor dat het stoffelijk overschot van Verbaan bereikt kon worden. Het onderzoek is in handen van de Kon. Marechaussee, om dat het ongeluk gebeurde op ge bied van het Ministerie van Oor log. NEDERLANDSE VLIEGER IN AMERIKA OMGEKOMEN Dinsdag is op de vliegbasis Writtenhöuse nabij „Williams Airforce-base" in Arizona in de V.S. een Harvardlestoestel ver ongelukt. De inzittenden, de Ne derlandse reserve-korporaal leer ling-vlieger L. I. P. G. Ie Coca d'Armandville en zijn Ameri kaanse instructeur kwamen om het leven. De korporaal le Coca d'Armand ville vertrok op 8 April 1952 naar de V.S. Hii was gehuwd en in Den Haag woonachtig. DJAKARTA, 17 Dec. (P.I.-Ane- ta). Woensdagochtend heeft premier Wilopo meegedeeld, dat Bambang Sugeng is benoemd tot chef-staf van de landmacht. Deze verklaring werd afgelegd na be sprekingen tussen Wilopo en Bambang Sugeng en een onder houd tussen vice-premier Pra- woto, de minister van defensie, In hoger beroep heeft het Am sterdams Gerechtshof de fabri kant J. W. R., woonachtig te Blaricum, wegens huisvredebreuk, gepleegd in de naast zijn woning gelegen garage, die aan een ander onderverhuurd was, veroordeeld tot f 500.boete subs, twee maanden. In eerste instantie was hem door de rechtbank een veel la gere straf, t.w. f 100.boete, op gelegd. Met dit arrest vonniste' het Hof boven de eis van de procureur-generaal, die f 250. luidde. Deze affaire is reeds herhaalde malen in civiel rechterlijke pro cessen onder de loupe genomen. Het betreft hier een reeds enkele jaren oud conflict tussen het ge meentebestuur van Blaricum en de fabrikant, die voortdurend heeft gepoogd zelf weer de be schikking te krijgen over zijn garage. Aanvankelijk leek het er op, alsof de Justitie hem in het ge lijk zou stellen. Hij won enkele korte gedingen, in hoofdzaak om dat de gemeente Blaricum de garage niet op de wettelijk voor geschreven manier zou hebben gevorderd. Sultan Ifamengku Buwono, en Bambang Sugeng. De premier is voor een lichte operatie in hei ziekenhuis opgenomen. P.I.-Aneta verneemt van wel ingelichte zijde, dat verwacht kan worden, dat ook in de daerahs mutaties zullen geschieden. Naar verluidt, besloot de regering reeds aan kolonel Sadikin van Borneo het commando van het zevende territorium (Oost-Indo- nesië) toe te vertrouwen. Warouw heeft in een verkla ring aan de president en de mi nister-president de zienswijze van 'de Brawidjaja-divisie ten aanzien van de gebeurtenissen rond de zeventiende October on derschreven; hij meent, dat de functionarissen van het hoofd kwartier, die betrokken zijn bij deze kwestie, uiterlijk voor het eind van het jaar vervangen die nen te worden. De voorlichtings functionaris van Warouw ant woordde bevestigend op de vraag of hem bekend was, dat de op standeling Kahar Muzakkar mede werking aan Warouw aanbood, maar dat Warouw de acties tegen Muzakkar voortzet. (Advertentie) FEUILLETON: •TT EEN ZONDAGSKIND 50. „Er bestaat geen vuur, of het zal uitdovendie liefde bestaat niet, die ooit zal sterven!" Hij zong de Roemeense Horra, het Poolse ghetto-lied „der Rebbe" en de onstuimige Russische „Boeran". Natuurlijk, hij zong ook „Go down Moses". Zelden was de betekenis der woorden van dit laatste ge zang zo diep tot hem doorge drongen. Stilaan wenden zijn ogen aan de donkerte voor hem. Hij zag vaag de tot luisteren geheven gezichten. Maar hij kon niemand van die stille wezens herkennen. Toen hij een losse Engelse sailor - song inzette, dacht hij een ogen blik aan de dwaze situatie waar in hij zich bevond. Nu sta ik hier student, monteur, halfwas zaken- Door Toon Kortooms man, te zingen voor de koningin en drie ministers, voor honder den deftige Amsterdammers. En er is geen conservatorium aan te pas gekomen, hemel nog aan toe, waarom sta ik hier? Niet om die mensen daar, niet om mezelf. Niet om jonkheer Menda van Daal. Ik sta hier om een ver harde fossielachtige vader te ver murwen, maar juist hij is niet aanwezig. Mogelijk zit hij aan het andere eind van de wereld, in Rio de Janeiro of daarom trent, en luistert hij naar José Mojica. Terug van zijn reis rond de wereld, onderging Theodoor op nieuw de pijnlijke situatie van een duizendvoudig applaus. Schijnwerpers flitsten aan. Het doek gleed open en dicht alsof het leefde. De schouwburg was één groot bloemenveld waar de wind doorheen joeg Theodoor neeg en glimlaohte. Student, dacht hij naar links. Monteur, dacht hij naar rechts Halfwas zakenman, dacht hij naar het midden. Hij begreep niet goed waarom het applaus aanhield. Hij had er alles voor over, als men dat handgeklap maar wilde staken. Er was maar één moge lijkheid: zingen. Hij nam zijn guitaar. De stilte viel onmiddel lijk in. Nu herinnerde hij zich een soortgelijke situatie, inder tijd te Utrecht; men verlangde een toegift. Hij boog zich over een denkbeeldige legerstede en zong: „Dobrü noc, ma nüla.... slaap zacht, mijn liefste." Van Tricht schreide half en half, toen Theodoor achter het doek kwam. „Dat meisje en die hardvoch tige vader worden peulschilletjes voor je", zei hij. Zijn in de grond van hun hart niet alle mensen hetzelfde? Hou den we niet allemaal als we eerlijk willen bekennen van bravour? Theodoor zong met bravour zijn aria's toen hij voor de tweede maal op het podium stond. Hij deed dat graag, zijn stem eens flink losgooien. En toen het doek voor het laatst dicht gleed, wist hij, dat hij, zoals de jonkheer het uitdrukte, Amsterdam veroverd had. Van Tricht was buiten zijn eigen van vreugde. De oude le raar begon er hoe langer hoe jonger uit te zien. Naderhand schreden zij naar de foyer, waar de journalisten hen opvingen. Met een charmante glimlach be antwoordde Theodoor hun vragen en toen André van Tricht even werd weggeroepen, gaf hij een lofrede over de bekwaamheid van zijn leraar, aan wie hij zo zei hij alles te danken had. Ach, roem is zoiets vreselijks. Het is als een epidemie, die snel om zich heen grijpt en niet meer te stuiten is. Jij en ik hebben dat nooit ondervonden, maar die er van mee kunnen praten, zul len het getuigen: alleen de ster ken blijven op de been, de rest wordt onder de voet gelopen en verpletterd. Theodoors naam ging door het land. En onverbrekelijk daar aan vast reisde die van André van Tricht mee. Afbeeldingen van beide mannen stonden in de bla den. Culturele periodieken grepen in onbegrijpbare artikelen het merkwaardige geval Bronkhorst- Van Tricht aan. Het was in de gesohiedenis van de zang en de muziek hier te lande nog zelden of nooit voorgekomen, dat een zo jeugdig solist, na een zó kort stondige opleiding, dergelijke re sultaten had bereikt. Even zelden had een voorheen onbekend pia no- en zangleraar zó snel de lad der van de renommée beklom men. Een der critici had een com plete reportage aan leraar en leer ling gewijd: „Theodoor Bronk- horst staat daar- glimlachend voor ons en strijkt een beetje verlegen door zijn donker krullend haar. Wat zijn toekomstplannen zijn? Met zijn diepe welluidende stem zegt hij, dat hij zijn studies aan de handelsschool zal voltooien om dan het beheer over het bedrijf van zijn vader waar te nemen. Maar als men deze athletisch ge bouwde jongeman in de ogen kijkt, leest men daar geheel an dere dromen". De hoge gasten in de schouwburg hadden zo schreven de verslaggevers na afloop van het concert tegenover jhr. Menda van Daal hun grote verrassing en bewondering geuit over de prestaties van de jonge zanger. Al deze dingen vermaakten Theodoor, terwijl André van Tricht een alsmaar jonger en frisser uiterlijk begon te verto nen. Eenmaal op weg naar de roem, werd Theodoor niet meer losgelaten. De studenten or school keken hem eerbiedig a - en Christ Morees, het krom na ventje, dat naast hem zat, ver giste zich weer en zei „u". (Wordt vervolgd)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noordhollands Dagblad : dagblad voor Alkmaar en omgeving | 1952 | | pagina 7