s
Achter deze ontsnapping
zaten hersens
DE LEVENSLANG GESTRAFTEN
FIETSTEN VRIJ OP STRAAT
Delinquent ontsnapte
kofferruimte van auto
Kamer verwierp eis tot
aftreden minister
Dagblad
voor
r„ Alkmaar
en omgeving
***Zorg van
geestelijken
Mr In 'f Veld verbaast zich
over Duitse houding
Veenhuizen: paradijs der politieke misdadigers
wuivend naar politiewagen!
Scheepsfootsing bij IJmuiden
Kamper coaster gezonken
Minister Donker beantwoordt interpellatie
Gegevens werden gesmokkeld in code
Hok van 4000,-
voor 2 legerhonden
Katwijkse treïler zwaar beschadigd
beide bemanningen gered
Hoestbui met
kwade gevolgen
Japanners ten
strijde in Korea?
Oranje met Willem
Ruys in aanvaring
NOORDHOLLANDS i
Abonnementsprijs f6.20 per kwartaal, f2.07 per maand, f 0.48 per ÈSSi
week inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50: in alle edities 26 et. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59.
tel 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52,
tel 2046 K 2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230:
Schagen. Ged. Gracht 39. tel. 459 K 2240.
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Woensdag 7 Januari 1953 - 48e Jaargang - No. 12671
DIT GAAT NIET tenminste
niet direct over geestelijke
zorg, maar wel over geestelijken-
zorg. De zorg, waarvan vele, zeer
vele geestelijken in ons land zijn
vervuld, vanwege de onvoldoen
de geldelijke toestand, waarin zij
verkeren.
Onlangs heeft de „Volkskrant"
op de nood van vele onzer pries
ters gewezen. In hetzelfde vlak
lag een beschouwing in het jong
ste nummer van „De Linie" over
de financiële nood van de Kerk.
De „Gelderlander" nam als uit
gangspunt voor een soortgelijke
beschouwing het besluit in enige
Noordbrabantse en Limburgse
gemeenten, om subsidiëring van
kerkbesturen voor de salariëring
van pastoors en kapelaans moge
lijk te maken.
Het is de moeite waard, en ac
tueel, aan dit probleem in wijder
kring aandacht te schenken. Me
nigeen zou nl., denkend aan het
financiële probleem van de Mid
dengroepen, denken, dat de pas
toors en kapelaans, die immers
voor een deel nog uit de „betere
standen" voortkomen, ook onder
die Middengroepen vallen. Maar
dit is in genen dele het geval,
temeer niet, als men let op de
omschrijving van het begrip
Middengroepen, welke in het be
faamde rapport is gegeven!
Hoe dan ook, een zeer groot
deel van de dienstdoende paro
chiepriesters behoort tot de sjo
fele groepenDe geldelijke
zorgen van de parochiegeestelijk
heid zijn groot en zwaar.
Men kan daar allerlei maat
schappelijke en economische, ethi
sche en culturele oorzaken voor
zoeken. Het schijnt ons toe, dat
er. speciaal in de kring van onze
geloofsgenoten, eens ernstig over
dit punt moet worden nagedacht
en dat men naar een degelijke
oplossing ter verbetering moet
streven.
Moet ook dit weer gevonden
worden in meer en beter hulp
van de Overheid, uit de kas van
Rijk en Gemeenten? Zeker niet
in de eerste plaats, hoewel het
feit, dat de bijdragen van het
Rijk in het levensonderhoud van
de geestelijke bedienaren, niet is
aangepast aan de verande
ring in de levensstandaard sinds
tientallen jaren, in dit opzicht
toch wel iets zegt. Men staat in
de bevoegde kerkelijke kringen
blijkbaar en wij geloven te
recht op het standpunt, dat
het niet in de lijn van de Over
heid ligt, de salariëring van
geestelijken volledig voor haar
rekening te nemen. Maar wan
neer het Rijk in 1815 in de Grond
wet heeft vastgelegd, dat van
Overheidswege aan de priesters
(en predikanten) een passend
traktement moet worden betaald,
dan kan het antwoord op de
vraag, of de bestaande regeling
aan dit begrip nog wel beant
woordt, niet moeilijk zijn
Er valt principieel wel iets te
zeggen voor het betoog van de
„Gelderlander", dat met alle
waardering voor de houding van
bepaalde gemeentebesturen in 't
Zuiden des lands de nood
zaak van overheidsingrijpen op
dit gebied een bewijs is, dat de
nood hoog gestegen is en de ge
lovigen tekort schieten in hun
primaire plicht, te zorgen, dat hij,
die het altaar bedient, ook van
het altaar kan leven; maar dat
deze methode van gemeentelijke
steun een gevoel van onbehagen
schept.
Intussen zijn de beweegrede
nen van de betrokken gemeente
besturen zeer gezond. Zij houden
een erkenning in, dat het hier
om een groot belang van de
geestelijke volksgezondheid gaat!
En zo zijn er wel voor minder-
belangrijke zaken gemeentesub
sidies verstrekt
Maar het wil ons toch voorko
men. dat de meest-gezonde weg
toch is, dat tot het primaire uit
gangspunt wordt teruggekeerd,
hoezeer wat de Overheid doet
(zeker. waar het de gemeente
betreft) ook als aanvulling kan
worden gewaardeerd en aan
vaard.
Dit uitgangspunt is. dat de ge
lovigen. voor vandaag hier maar
kort gezegd, zich beter doordrin
gen van het besef, dat zii hier
een taak en een plicht hebben,
welke niet mag worden verwaar
loosd In dit opzicht schiint ons
ad rem de herinnering o.a. aan
het Herderlijk Schrijven van Z.
Em. Kardinaal de Jong. die. twee
iaar geleden al. wees op de
plichten van de Katholieken,
waarbij hij er van uitging, dat
ten onrechte de mening heerst,
al zouden pastoors en kapelaans
we! „van de Kerk leven." Dat is
in genen dele het geval.. Boven
dien is het vanzelfsprekend, zo.
dat de kosten van 't levensonder
houd zeer zijn gestegen (wie
wee* daar niet van mee te pra
ten!) terwijl de inkomsten van
de geestelijkheid hoegenaamd
niet evenredig zijn omhoog ge
gaan.
Hier bestaat voor de gelovigen
een dringende plicht. De oudere
generatie, zo stelde Kardinaal de
Jong indertijd in het licht, stelde
er een eer in. zelf rechtstreeks
voor het nodige levensonderhoud
van de priesters te zorgen, maar
„het schijnt, dat de oudere gene
ratie zich beter bewust is ge-
r
«if.
'Ui
1WÏN
Het Deense koopvaardij-opleidingsschip Danmarkbracht een bezoek aan Curagao. Op
Oudejaarsdag voer het de Annabaai binnen, de Nederlandse vlag hoog in de top van de
voormast, de Deense vlag in de top van de achtermast. Links het fort „Waterfort", dat
binnenkort zal worden verbouwd tot een toeristencentrum.
(Van onze parlementaire redacteur)
Voor de interpellatie die gistermiddag in de Eerste Ka
mer gehouden werd over de ontvluchting van zeven oor
logsmisdadigers uit de strafgevangenis te Breda bestond
een enorme belangstelling. Zowel de gereserveerde als
de publieke tribune was stampvol. Achter de regerings
tafel zaten de minister van Justitie, Mr Donker en de
twee ministers van Buitenlandse Zaken, Mr Beyen en Mr
Luns. Ook verschillende Tweede Kamerleden woonden
de interpellatie bij.
De interpellant mr. in 't Veld
(P.v.d.A) wees er op. dat er zel
den een ontvluchting uit een
Nederlandse gevangenis zoveel
beroering onder ons volk zal
hebben gewekt, als de ontvluch-^
ting van de zeven oorlogsmisda
digers. Er is nu allerwege ver
ontwaardiging en verontrusting.
(Van een onzer redacteuren
GRONINGEN Het is momenteel niet zo heel eenvou
dig meer met een auto door Veenhuizen te rijden. Bij de
hoofdwegen wordt men aangehouden door mannen van
de Rijkspolitie die dezer dagen een versterking van 25
man kregen en met stenguns de wagens doorzoeken.
Zelfs de bagageruimte ivordt niet gespaard. Daar is ook
alle reden toe, want sinds de ontvluchting van de zeven
politieke delinquenten uit de strafgevangenis van Breda
is men ook in de strafgestichten van Veenhuizen op zijn
hoede.
fraude, welke gepleegd werd in
de strafgevane mis te Leeuwar
den. De vergrijpen waren even
wel niet van dien aard, dat door
de justitie maatregelen zijn ge
nomen.
Ook de ambtenaar, die gebruik
had gemaakt van rijkshout, is
thans nog in dienst.
Wellicht heeft men ook andere
activiteiten van V. bespeurd. Hii
is toen cellulair opgesloten, ter
wijl men nauwlettend ziin post
naging.
Dit was in een periode dat de
Duitse delinquenten nog in Veen-
huizen waren ondergebracht.
Het is derhalve niet onmogelijk
dat V in contact gestaan heeft
met een organisatie, die de ont-
Men weet, dat men te doen
heeft met een vrij ruim vertakte
organisatie, die haar steunpunten
niet alleen in Duitsland, maar
ook in Nederland, België, Zweden
en Denemarken heeft.
Daarnaast herbergt Veenhuizen
nog vele zware jongens, die nog
talrijke jaren voor hun politieke
daden zullen moeten uitzitten.
Ook intern zijn de bewakings
maatregelen in Veenhuizen aan
zienlijk verscherpt. De delinquen
ten genieten slechts een beperkte
vrijheid, terwijl men dezer da
gen zal beginnen de terreinen
rond de werkplaatsen af te ras
teren met een meter hoge prik
keldraadversperring. Men denkt
hiervoor 20 km. prikkeldraad
nodig te hebben.
Enige tijd geleden werd voorts
een politiek delinquent, een ze
kere Vriens, cellulair opgesloten,
omdat hij gegevens over het straf-
gesticht en zijn ambtenaren heeft
verzonden. Hetgeen voorts aan
leiding was om onder de ambte
naren een onderzoek in te stel
len.
Gebruik van code
Reeds geruime tijd had V. kans
gezien om bepaalde gegevens
over gesticht en ambtenaren per
post weg te zenden. Zijn brieven
werden niet gecensureerd en ook
werden hem door bezoekers brie
ven in handen gespeeld. Waar
heen hij deze gegevens heeft ge
zonden is niet bekend. Wel zond
hij materiaal over ambtenaren
van de strafgestichtetn naar Den
Haag.
Hij constateerde, dat ambtena
ren wel eens fouten maakten, die
weliswaar niet veel om het lijf
hadden, maar door V. toch nauw
keurig werden opgetekend. Hij
deed dit in code en men heeft
een ambtenaar moeten belasten
met de decodering van deze ge
gevens.
Zo wilde het wel eens gebeu
ren, dat een ambtenaar materiaal
van de magazijnen ten eigen bate
gebruikte, waarin V. aanleiding
zag, dit in Den Haag te rappor
teren. Door een delinquent was
voor een ambtenaar een ledikant
gemaakt van hout, dat afkomstig
was van het kamp Westerbork en
dus eigendom van de Staat. Ook
dit werd door V. gerapporteerd.
Een en ander was aanleiding,
dat twee rechercheurs vele amb
tenaren aan een streng verhoor
hebben onderworpen, waarbij, zo
deelde men ons mede, ook de di
recteur niet verd gespaard. Beide
rechercheurs waren destijds ook
belast met het onderzoek van de
Ook werd van Duitse zii de bii
de directie een schrijven ontvan
gen. waarin werd med-gedeelcL
dat wanneer men de Duitse de
linquenten niet vrii liet. men zé
zou komen halen.
Wel: men heeft het gepoogd.
Bteda is daarvan het bewijs, al
hoewel men er niet in geslaagd
is ook Duitsers mee te krijgen.
De man waarom het te doen was
in Breda, was dr. Harster. die
destijds ook in Veenhuizen ver
bleef.
Of V. een rol heeft gespeeld
in de voorbereidingen voor de
ontsnapping van deze delin
quent uit Veenhuizen. is niet be
kend.
Wel heeft Den Haag een spe
ciale belangstelling voor deze
man Met Kerstmis mocht hii nl.
wel bezoek ontvangen, doch in
biiziin van een ambtenaar van 't
gesticht, terwijl het V. en ziin
bezoek tevens verboden werd een
zetting van de Duitse delinquen- vreemde taal te spreken,
ten voorbereidde. (Vervolg pag. 3)
De oude wonden gaan weer
schrijnen, aldus de interpellant,
wanneer men leest waarover het
hier gaat. De ontvluchten ziin
mensen die in de donkere jaren
van de bezetting goede Neder
landers ondragelijke kwellingen
hebben laten ondergaan en die
medewerkten aan silbertanne-
noorden en executies Wij gunnen
deze sadisten en landverraders
niet. dat zii weer in vrijheid ver
keren en dat hun zonden niet
ten volle zouden worden geboet.
Naast dit alles kunnen wij de
indruk niet van ons afzetten, zo
ging Mr. in 't Veld voort, dat
achter de ontvluchting een goed
georganiseerde organisatie schuil
gaat en dat hieraan niet vol
doende aandacht is geschonken
De interpellant wees in dit ver
band ook op actuele persberich
ten. Ons volk wil zekerheid, dat
ons geen herhaling van een en
ander te wachten staat. De on
rust is nog versterkt door de
gemakkelijke wijze, waarop de
ontvluchten de grens hebben
kunnen overschrijden en ook dit
schiint geen uitzondering te ziin
De interpellant gaf uiting aan
ziin bevreemding over de Duitse
houding. Wii zouden niet gaarne
zien dat de ontvluchting een
nieuwe verwijdering zou schep
pen tussen Nederland en Duits
land. maar dan moet ons volk
ook niet de indruk kriieen. dat
oorlogsmisdadigers veilig ziin als
zii er maar in slagen om de Duit
se grens te bereiken.
De interpellant stelde tenslotte
een aantal vragen.
Minister Donker gaf in ant
woord op de gestelde vragen
eerst een relaas van het feitelijk
gebeuren. Op de avond van de
Tweede Kerstdag ontvluchtten
zeven oorlogsmisdadigers. Drie
hunner deden dienst als stoker,
hetgeen hen een zekere vrijheid
van beweging gaf. En als zoda
nig hebben zij ook de gelegen
heid gehad om de ontvluchting
te organiseren.
(Zie vervolg pag. 5)
(Van onze parlementaire redacteur)
Nu <Ie uiteeïiaeMiiig van de ministers in de Eerste Kamer
verklaarde Mr In 't Veld zich gistermiddag in tweede
instantie in hoofdzaak voldaan. Zijn conclusie was, dat
voortaan naast een humane behandeling een scherper
toezicht zal moeten staan. Als zodanig deed de interpel
lant de suggestie om aan de directeur een politieman toe
te voegen, speciaal belast met de zorg voor de bewaking.
weest van deze plicht dan de
jongere
Hier is dus reden tot nieuwe
bezinning. De klacht van de Kar
dinaal. die niet alleen voor het
Aartsbisdom bestemd was. moet.
in het licht van de cijfers en ge
gevens. welke thans <veer onder
de aandacht worden gebracht,
menigeen wel brengen tot her
ziening van ziin standpunt, tot
verbetering van zijn houding, die
wel het gevolg zal ziin van de
„nieuwe stijl" in het denken en
handelen, die zeker niet 't beste
product genoemd mag worden
van de na-oorlogse „progressie
ve" denkbeelden
Ongelovige Kopenhagenaars
hebben vandaag naarstig navraag
gedaan naar een bericht dat het
leger achtduizend kronen (ruim
vierduizend gulden) heeft uitge
geven voor de bouw van een
hondenhok voor twee legerhon
den.
In het avondblad Extra-Bladet
verklaart de architect dat het
hok met voor minder geld ge
bouwd kon worden, omdat het
leger eiste dat er voor iedere
hond een aparte kamer moest
ziin. benevens een grote betegel
de ren. Verder moest er een hoge
muur gebouwd worden aan de
ene kant. om de dieren tegen de
Noordenwind te beschermen.
Verschillende andere snufjes op
het gebied van de woninginrich
ting voor honden, moesten het l
comfort verhogen.
De Katwijkse treiler Kw 766 „Excelsior 3", eigendom
van de Visserij-Maatschappij Kennemerland is gistermid
dag op de Noordzee, zeven mijl buiten IJmuiden, in aan
varing gekomen met de coaster „Frederik" van reder
eigenaar G. Reumer uit Kampen. De coaster is gezonken.
bemanning van de „Frederik"
hier aan boord gegaan, totdat de
„Libelle" kwam opdagen.
Begeleid door een sleepboot en
de „Neeltje Jacoba" zette de „Ex
celsior" daarna langzaam koers
naar IJmuiden, waar het schip
tegen 7 uur in zinkende toestand
arriveerde.
Schipper C. Plug van -de „Ex
celsior", die zeer overstuur was,
weigerde iets over de oorzaak
van de aanvaring te vertellen.
Hij had ook zijn bemanning een
spreekverbod opgelegd en zelfs
de bemanning van de redding
boot heeft niets te horen gekre
gen.
De „Frederik", die 520 ton
meet, was met een lading graan
op weg van Denemarken naar
Antwerpen. Er was een beman
ning van 7 koppen aan boord,
afkomstig uit verschillende Ne
derlandse plaatsen; kapitein was
de Belg Timmerman uit Tami-
neau.
Naar tegen middernacht werd
medegedeeld, was de gehele be
manning gered en aan boord van
de Duitse kustvaarder „Libelle"
op weg naar Rotterdam.
Van de „Excelsior III" werden
gistermiddag te 17.17 noodseinen
ontvangen, volgens welke ook dit
schip, dat juist ter visvangst was
uitgevaren, in zinkende toestand
verkeerde. Onmiddellijk voer de
„Neeltje Jacoba" van IJmuiden
uit, terwijl ook de reddingboot
„President Steyn" uit Egmond
aan Zee te hulp snelde. De „Ex
celsior III", die 9 koppen aan
boord had, maakte toen reeds
veel water. Bovendien was de
OOK AANVARING
BIJ TERNEUZEN
Dinsdagmiddag omstreeks half
vijf zijn op het kanaal Terneuzen
Gent bij Terneuzen het Noorse
stoomschip „Royal", metende
2.051 ton en het naar Gent opva
rende Deense stoomschip „Betty
Maersk", metende 6361 ton, met
elkaar in aanvaring gekomen. De
„Betty Maersk" liep in de voor
steven een gat boven de waterlijn
op. Van de „Royal" werd de
Gistermidag werd op de Sta-
dionweg te Rotterdam een auto
mobilist door een hoestbui over
vallen, waardoor zijn auto op 't
fietspad terecht kwam. Een daar
rijdende 33-jarige kantoorbe
diende werd opeens „geschept"
en belandde met zijn fiets op de
motorkap. De fiets gleed er met
een weer af en twintig meter
verder kwam ook de bediende
weer op de weg terecht.
De echtgenote van de bestuur
der, die naast haar man zat, ver
loor haar tegenwoordigheid van
geest niet, duwde haar man's
voet van het gaspedaal en remde,
zodat de
Zowel hij als mr. Wendelaar
wilden niet opzij gaan voor ho
gere kosten, die meer effectieve
maatregelen met zich zouden
brengen. Mr. In 't Veld noemde
zulks de consequentie van het
gratiebeleid. Vertrouwensposten
wilde mr. Wendelaar niet meer
aan misdadigers als deze zien toe
bedeeld, waartegenover minister
Donker opmerkte, dat de gevan
genis te Breda uitsluitend zware
gevallen herbergt.
MOTIES
De heer Brandenburg (comm.)
diende tenslotte twee moties in.
In de eerste werden onmiddellijk
afdoende maatregelen gevraagd
en in de tweede werd er van uit
gegaan, dat het „in het belang
van het land en de werkende be
volking" zou zijn, dat de be
windsman onmiddellijk aftrad.
Beide moties werden met 28 te
gen 2 stemmen verworpen.
En hiermede eindigde deze in
terpellatie, waardoor het gebeur
de in elk geval duidelijker is ge-
Worden, hoewel geenszins volle
dig verklaarbaar. Maar de ge
maakte fouten werden dan ook
geenszins door minister Donker
verdoezeld, en ook de interpel
lant onderstreepte deze nog eens
in zijn slotwoord. Na de waar
schuwing van de bgwaker had
men direct appèl moeten houden
en niet tijdens de filmvoorstel
ling. En voorts heeft het ook
daarna allemaal verschrikkelijk
lang geduurd.
50.000 man getraind
in de Sovjet-Unie
TAIPEN, 6 Jan. Het Natio
nalistische Chinese nieuwsagent
schap Ta Tao, heeft vandaag be
kend gemaakt dat 50,000 in de
Sowjet-Unie getrainde Japanners
in Mandsjoerije klaar stonden
om ingeschakeld te worden in de
strijd in Korea.
De Japanners waren voorma
lige krijgsgevangenen die na een
opleiding van anderhalf iaar in
de Sowiet Unie naar Noord-
Oost-Mandsioeriie ziin overge
bracht.
Voorts voorspelde het agent
schap een zeer onverwachte ge
beurtenis op het eiland Hokkai
do Vermoedelijk wordt hier ge
wagen tot stilstand
kwam. Het slachtoffer is met in-
voorsteven gedeukt en een anker I wendige kneuzingen in een zie- doeld op een invasie op dit noor-
beschadigd. I kenhuis opgenomen. delijke eiland van Japan.
Toen de minister arriveerde
moest hij nog zelf last geven om
een beloning uit te loven, de po
litie te - waarschuwen en om de
ontvluchting door de radio om
te roepen. En daarnaast bleken
ook bij andere diensten tekortko
mingen.
De verantwoordelijke man van
de identificatiedienst was niet te
bereiken, het Ministerie van Jus
titie was Kerstzaterdag potdicht
en bij de landsdrukkerij kon die
dag geen extra opsporingsblad
gedrukt worden.
Gebeurt dat bij Defensie ook
zo? had de heer Wendelaar tij
dens het debat wat sarcastisch
gevraagd.
En hij voegde daar een geluk
wens aan het Nederlandse volk
aan toe, dat het desondanks de
Kerstdagen zonder ongelukken
was doorgekomen. Er hadden ook
wel ongemerkt een paar tanks
over de grens kunnen komen
Vrij ernstige schade
AMSTERDAM. 6 Januari De
motorschepen „Oranje" van de
N.V. Stoomvaartmaatschappij
„Nederland" en de „Willem Ruys"
van de Koninklijke Rotterdam-
sche Lloyd N.V. zijn hedennacht
in de Rode Zee tér hoogte van
Port Soedan met elkaar m aan
varing geweest. Beide schepen
hebben vrij ernstige schade opge
lopen. De „Oranje" was onderweg
naar Indonesië, de „Willem Ruys"
naar Nederland.
Persoonlijke ongelukken heb
ben zich niet voorgedaan. Zowel
de „Oranje" als de „Willem Ruys"
vervolgen met verminderde
vaart hun reis.
De Ruys wordt Donderdag 4 u.
in Suez verwacht.
Het voorschip werd boven de
waterlijn aan stuurboordzijde
aanzienlijk gehavend. Twee rui
men maken enig water, dat ech
ter door de pompen gemakkelijk
kar worden bijgehouden.
Een eventuele noodrenaratie
zal waarschiinliik in Port Said
geschieden. De Ruvs heeft 600
passagiers aan boord.
RUS PISSAREV BLIJFT
IN HECHTENIS
Na de verdachte te hebben ge
hoord. heeft de Haagse Recht
bank gisteren in de Raadkamer
gevangenhouding van de Rus
sische journalist Pissarev voor
de tiid van 30 dagen bevolen.
Deze dertig dagen gaan in na
afloop van het thans lopende,
door de Rechter-Commissaris ge
geven bevel tot bewaring.
7
