Wilde betogingen in Teheran's straten Indonesische N. S.B.'ers gingen naar Suriname Aanhangers v. Mossadeq slaags mei communisten Dagblad voor Alkmaar „Afkeuring gevraagd" Amerika wil een verdrag met Europese Defensiegemeenschap Vervoer in dichtgelast ruim schip door torpedo ondermijnd Zeventig officieren gearresteerd Churchill bereid Schepen in de mist H. Vader hervat audiënties In twee dagen 5000 vluchtelingen Prins Bernhard te Fontainebleau Bond Zonder Naam kreeg een huis Ruim 69 millioen Op twee wielen over de Moerdijk Staat der Nederlanden gedagvaard Staatsgevaarlijke veertienjarige Japanse premier zei „domkop" NOORDHOLLANDS Abonnementsprijs f-fiiZO per kwartaal, 12.07 per maand, f 0.48 per week. inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 et. per m.m., minimum f2«50: in alle edities 26 ct. per m.m.. minimum f4. familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangTijke korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelatie: Ned. Credietbank. Eantoren: Hoorn, Draafsingel 59, tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar, Bitsevoort 52, tel. 2046 K 2200; Den Helder. Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230: Sehagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240. Builen God is 't nergens veilig (Vondel) P STADSEDITIE Dinsdga 3 Maart 1953 - 48e Jaargang - No. 12718 IN DE „Leeuwarder Crt" vroeg men om „afkeuring" van de zijde der R.K. pers over „moeilijkhe den", welke in verschillende ka tholieke landen aan de protes tanten in de weg worden gelegd. Het blad is van oordeel, dat de katholieke pers daar te weinig j aandacht aan schenkt, dat zij on omwonden haar afkeuring moet te kennen geven over zekere ge- j beurtenissen in Spanje en dat wij dit moeten doen naast de „vele ruimte", welke wij beschikbaar stellen voor.... „moeilijkheden" achter het IJzeren Gordijn en de 1 kerkvervolging in de satellietlan- den van Rusland. Wij verwonderen ons een beetje over dit vragen naar de bekende weg, waar het uiteraard toch aan de „Leeuwarder Crt" bekend moet zijn, dat wij, in het jongste ver leden, vele malen, in het bijzon der tegenover dit blad, ons standpunt in deze kwestie ken baar hebben gemaakt! Daar kan met name géén misverstand over bestaan. Wij menen, dat het volkomen gerechtvaardigd is, aan de ge beurtenissen in de communisti sche landen ruime aandacht te schenken, waar het zeer stellig wel om iets méér gaat dan om „moeilijkheden", waarop onze collega doelt ten aanzien van Spanje, Portugal, Columbia enz! Wanneer wij de Sovjet-Unie zelve even buiten beschouwing laten en maar terloops de dra ma's van onmenselijkheid en ter reur aanroeren, waaraan de Bal- tische landen b.v. ten offer zijn gevallen, dan behoeven wij alleen maar de namen te noemen van Kardinaal Mindszenty, Mgr Ste- pinac, Mgr Beran, om van de vele andere vervolgde en gemartelde geestelijken maar te zwijgen; en dan is het voor ieder onbevoor oordeelde duidelijk, dat hier spra ke is van een geloofsvervolging tot het bittere einde, die niet al leen in de katholieke pers de scherpste veroordeling moest hebben, maar in heel de be schaafde wereld verzet en ver oordeling moet oproepen, wat dan ook gelukkig ten dele wel is ge beurd en nog wel geschiedt. Zo vinden wij b.v. dat deze vervolging en terreur in de Sov jet-landen niet alleen „v o o r e e n deel terecht" door ons en andere katholieke bladen aan de kaak wordt gesteld, maar dat dit ge heel en onverdeeld en zonder voorbehoud volkomen terecht geschiedt. Omdat daarmee inder daad „de grote zaak van de vrij heid van geweten wordt gediend" Wij nemen gaarne aan, dat een drietal bladen van de wereldpers, op gezag, van de „Leeuwarder Crt", gerekend dienen te worden tot de „meest betrouwbare bla den" ter wereld, en dat dus op hun gezag aangenomen moet worden, dat de genoemde moei lijkheden in enkele met name ge noemde landen er inderdaad zijn (wat wij nooit hebben ontkend, maar wel betreurd). Of dit, en dan wel in het bij zonder bij opvordering van de „Leeuwarder Crt", die terzake zelf altijd in een glazen huisje gezeten heeft, uitdrukkelijk onze afkeuring andermaal zou behoe ven, is ons niet recht duidelijk. De „Leeuwarder Crt" schijnt er met name behoefte aan te hébben, het bestaan van wantrouwen tus sen katholieken en niet-katholie- ken aan te wakkeren, door te beweren, dat een bepaalde me thode van tegenspraak (inzake een „geloofsvervolging" in Co- lubia) wantrouwen bij an dersdenkenden oproept, een wan trouwen, dat de Leeuwarder Crt wel betreurenswaardig vindt, maar ook „door de feiten ge rechtvaardigd". Welke feiten zijn dat nu? Wij hebben, tegenover de berichten over een vervolging van protes tanten in Columbia, de medede lingen opgenomen van de ge zant van Columbia in Ne derland Waar de Leeuwarder Crt natuurlijk de buitenlandse bladen die berichten over die „moeilijk heden" hebben gegeven, het eti ket van betrouwbaarheid volledig geeft, menen wij, dat de officiële gezant van een bevriend land dit etiket niet minder verdient. Zeker achten wij deze zo be trouwbaar als indertijd de we- reldpers-in-het-algemeen, en dat zal grotendeels nog wel zo we zen; nog niet zo heel lang gele den (om precies te zijn in de en cycliek „Divini Redemptoris" van 19 Maart 1937) moest Z.H. de Paus zich beklagen over „het cordon van stilzwijgen", dat de wereldpers trok rond de ernstige feiten der kerkvervolgingen in verschillende landen, o.a Mexico, welk land nu ook door de „L.C." (op grond van „be trouwbare" mededelingen van enige bladen) als getuige tegen de katholieke pers opgeroepen wordt. En als er iets zou zijn, waarvan men kan zeggen, dat het „door de feiten gerechtvaardigd is" (zo als o.a. blijkbaar het door de „L.C." „betreurde wantrouwen") dan is het toch zeker wel dit, dat de feiten van hevige vervol gingen als voorheen in Mexico en in Spanje, om van de meest- recente dan maar te zwijgen, voor ons wel een rechtvaardiging be tekenen, om, wat daar in die lan den tegenover de Kerk is mis daan, nog niet te vergeten, al hebben wij „afkeuringen" daar over in de niet-katholieke pers nooit zo royaal gelezen flf Ijj&wg F -y*: Nadat de Sjah van Perzië zijn volk had mede gedeeld, dat hij onmiddellijk en, voor onbe paalde tijd het land zou verlaten, verzamelde zich voor zijn Paleis te Teheran een joelende menigte, die de Sjah op fanatieke wijze wilde trachten te bewegen in het land te blijven. De Sjah besloot zijn reis uit te stellen, waarmee hij de menigte tot kalmte hoopte te brengen. Deze bestormde echter het huis van Premier Mossadeq, waarbij een aanvaller werd gedood en verscheidene andere gewond. Een deel van de menigte voor het Paleis. PARIJS, 2 Maart De Ame rikaanse regering heeft een bila- 'eraal pact met de Europese De- énsie Gemeenschap opgesteld, lat dienst zal kunnen doen zodra Ie Gemeenschap in werking reedt. Volgens betrouwbare woord voerders is het pact aan de Ame rikaanse autoriteiten in Parijs toegezonden. Deze zullen het t.z.t. ter goedkeuring aan de E.D.G. voorleggen. Het pact betreft de. levering van Amerikaanse militaire goe deren aan detachementen van net Europese leger. De details van het pact zijn geheim, doch ver moedelijk bevat het o.m. clausu les betreffende de levering van uitrusting aan de Duitse militaire eenheden, die van het leger deel •uilen uitmaken. De Amerikaanse autoriteiten hopen, dat de onderhandelingen met de zes E.D.G. landen zo vlot zullen verlopen, dat het pact tus sen de V.S. erf de E.D.G. vrijwel op dezelfde dag ondertekend zal kunnen worden als het verdrag betreffende de Europese defensie zelf. Dit kan echter nog wel enkele weken of maanden duren. De zes E.D.G.-landen beginnen morgen met het herzien van de tekst van de protocollen, die Frankrijk aan het verdrag wenst te zien toege voegd. TEHERAN (Reuter-A.P.) Het is gisteren opnieuw tot verwarde demonstraties gekomen in de Perzische hoofd stad, waarbij ditmaal de aanhangers van Mossadeq de overhand hadden. Duizenden studenten, enorme foto's van de premier met zich voerend, trokken in een optocht van anderhalve kilometer lengte door de straten. De stoet werd gevolgd door een kleinere groep studenten van de communistische Tudeh-partij, die verklaarden dat zij zich bij de Mossadeq-groep aansloten in het gevecht tegen de „imperialisten". Via luidsprekers en vlugschrif ten liet de pro-Mossadeq-groep weten dat zij niet gediend was van de steun van de communis ten, die gisteren uitgebreid aan de relletjes begonnen deel te né men en o.a. vier Amerikaanse jeeps met stenen bekogelde. Het kwam tot een handgemeen tussen beide groepen studenten, waarbij een pro-Mossadeq student door een messteek werd gedood. In allerijl werden militaire ver sterkingen voor de politie aange voerd. De spanning steeg tot een hoogtepunt toen de aanhangers, met het ontzielde lichaam van de door de communisten vermoorde student hoog op hun schouders, het plein voor de Majlis betraden. De kreet „Mossadeq of de dood" was niet van de lucht. In het verward rumoer van politieke redevoeringen, strijd leuzen en verhitte debatten via luidsprekers, mengde zich het doffe ontploffen van de traangas bommen, waarmede de politie di betogers op een afstand poogdi te houden. Majoor Moqhaddam hoofd van een der politiedistric ten, werd door een messteek in -de wang gewond. Betogingen vooi de Sjah werden gisteren nauwe lijks gehouden. Mossadeq schijn de situatie weer geheel te beheei sen. Het communistische blad „Bes- soeje Ajendeh" heeft echter een beroep op hem gedaan gemene zaak te maken met het anti- imperialistische front, dat door de communisten wordt geleid. Tot ontmoeting met Eisenhower en Stalin LONDEN, 2 Maart Premier Winston Churchill heeft vandaag in het Lagerhuis, in antwoord op een vraag, gezegd, dat hij „vol komen bereid is een ontmoeting van president Eisenhower en maarschalk Stalin bij te wonen". De ontmoeting zou echter moe ten plaats vinden „op de grond slagen, die door president Eisen hower uiteengezet zijn". Volgens de laatste berichten zouden 12 betogers van de Tudeh gearresteerd zijn. In de loop van Zondagavond en Maandagmorgen zijn voorts in Teheran 65 voormalige officieren en 5 officieren in actieve dienst gearresteerd. Zij worden er van' beschuldigd aan de demonstra ties te hebben deelgenomen. Sinds hij aan de macht kwam heeft Mossadeq tot nog toe ruim 500 officieren ontslagen. Een deel van hen zou volgens minister Fa- temi in de afgelopen dagen ge probeerd hebben Mossadeq te vermoorden. De Perzische Tweede Kamer, de Majlis, is tegen hedenochtend bijeengeroepen. Mossadeq zal een vertrouwensvotum vragen, en misschien een speciale verorde ning afkondigen om de Zaterdag en Zondag aangehouden aansto kers der betogingen te berech ten. Gisteravond was het rustig in de stad en slechts hier en daar werden nog verspreide kleine demonstraties gehouden. Het paleis van de Sjah en de woning van Mossadeq worden door tanks bewaakt. De Britse regering heeft in verband met de jongste gebeur tenissen in Perzië' besloten, Sir Brian Robertson, opperbevelheb ber van de Britse landstrijdkrach ten in het Midden-Oosten, naar het aangrenzende Irak te zenden. Eisenhower heeft gisteren enige bezorgdheid te kennen gegeven over de verslechteringen van de betrekkingen tussen de Arabische landen en Amerika. Hij verklaar de dit na een ook door minister Foster Dulles bijgewoonde ont moeting met Prins Faisal, de Mi nister van Buitenlandse Zaken van Saoedie-Arabië. Het zicht in de IJmuidense haven was gisteravond niet meer dan vijftig meter. Omdat het niet mogelijk was ze veilig binnen te loodsen, moesten drie zee- schenen voor de haven ten an ker gaan. Een vierde, de „Ar- detta". bestemd voor Amsterdam- werd met behulp van de haven- radarinstallatie binnengebracht. Ook het uitgaande verkeer was gestremd. Ook bij Hoek van Holland kon geen schip de Nieuwe Waterweg binnenkomen als gevolg van het gebrek aan zicht door de mist.. Het laatste schip dat gisteravond de Hoek passeerde was de Har- wichboot van de maatschappij „Zeeland", die op radar vaart en het dientengevolge aandorst de Waterweg op te stomen. In de mist boven de Schelde liep gisteravond het 9240 brt metende Belgische tankschip „Belgian Pride" in de Pas van Terneuzen op de. Suikerplaat aan de grond. Om half twaalf kwam net schip zonder assistentie weer vlot. Op 19 Maart VATICAANSTAD (K.N.P.) Met het oog op de verbetering in Zijn gezondheidstoestand zal de H. Vader zo deelt de Os- servatore Romano mede op 19 Maart Zijn audiënties hervatten en daarbij de gewone gang van zaken volgen. De Paus ontvangt i die dag in bijzondere audiëntie de studenten van de Italiaanse Volkshogescholen. Er was gisteren geen officiële herdenking ten Vaticane van de 77ste verjaardag van Z.H. de Paus en de 14de verjaardag van de Pauskeuze, maar uit alle hoe ken der aarde werden toch dui zenden gelukwenstelegrammen ontvangen. De H. Vader zelf stond als naar gewoonte vroeg op en las de H. Mis in Zijn par ticuliere kapel. Vervolgens be gon hij Zijn verlichte, maar nog altijd zware dagtaak, gewijd aan het bestuur van de Kerk. Op 12 Maart, de verjaardag van de Paus-kroning, zal een pontificale H. Mis gecelebreerd worden in de Sixtijnse kapel. De Paus zal deze plechtigheid waarschijnlijk wél bijwonen. De Franse minister van Buiten landse Zaken, Bidault, heeft Maandagavond gezegd, dat de Franse aanvullende en verkla rende protocollen op het E.D.G.- verdrag, waarin echter geen en kele wijziging van het verdrag zelf wordt voorgesteld, in de ogen van de Franse regering een fun damentele noodzaak blijven. Ook Britse voorstellen om zich nauwer te binden aan de Euro pese Defensie Gemeenschap zijn gisteren naar Frankrijk gezonden. BERLIJN Volgens de West- Berlijnse autoriteiten heeft de stroom vluchtelingen uit de Rus sische zóne naar West-Berlijn de laatste 48 uur een nieuw hoogte punt bereikt. Op 1 en 2 Maart werden in totaal 5000 vluchtelin-. 1 gen geregistreerd. In Februari is het record-aan tal van 40.015 vluchtelingen ge teld. Sinds het begin van het jaar hebben 65.008 Oostduitsers de wijk naar het Westen genomen. Z.K.H. Prins Bernhard heeft Maandag een officieel bezoek ge bracht aan het Hoofdkwartier van de Geallieerde Luchtmacht in de Centrale Europese sector te Fon tainebleau. De Prins werd ontvangen door de opperbevelhebber, generaal Lauris Nordstad, diens plaats- verv. stafchef voor de admini stratie, de Nederlandse Commo dore Wartena, en andere Neder landse officieren. De Prins werd ingelicht over de organisatie en de taak van de tactische luchtstrijdkrachten, die thans in de centrale Europese sector worden gevormd. De Prins inspecteerde ook het Nederlandse leger-, vloot- en luchtmachtper- soneel, dat te Fontainebleau is gedetacheerd. Opbouw in rampgebied AMSTERDAM Een goede gever heeft aan de „Bond zonder Naam" een zomerhuis aangebo den, dat plaats biedt aan een ge zin. De Bond zonder Naam heeft dit huis ter beschikking gesteld aan de gemeente Hank-Dussen in West-Brabant. Een dezer da gen zal met de opbouw worden begonnen. De plaatselijke auto riteiten zullen voor dit huis een gezin aanwijzen. 's-GRAVENHAGE -- Bij liet Nationaal Rampenfonds was tot gisteravond een bedrag binnengekomen van ruim 69 millioen gulden. Zater dagavond was de stand ruim 68 millioen gulden. ISoord-Zuid-verbinding weer hersteld De A.N.W.B. deelt mede dat de Noord-Zuid verbinding Dord recht - Moerdijk - Zevenbergsche Hoek - Breda, welke thans ruim een maand onderbroken is ge weest en waarvan het gedeelte direct bezuiden de Moerdijkbrug nog slechts nauwelijks boven water is, weer is opengesteld voor voetgangers, fietsers, brom fietsen en motorfietsen zonder zijspan. Zwaarder verkeer wordt op dit gedeelte beslist niet toe gelaten, daar de ondergrond nog geheel doordrenkt is van water. Nederland-Denemarken uitverkocht Naar de K.N.V.B. ons ver zoekt mede te delen, is het on nodig nog geld voor plaatsbewij zen voor de wedstrijd Nederland Denemarken van Zaterdag a.s„ 7 Maart, naar het bureau van de bond te zenden. Het Feijenoord - Stadion, waar de wedstrijd wordt gespeeld, is namelijk geheel uit verkocht. Dit zijn de laatste modellen pakken voor het vliegen op grote hoogte. Links het T-l „luchtmacht-pak", dat door burger- en militaire vliegers wordt gebruikt. Rechts het „marine-hogedrukpak" (Van onze verslaggever) „Naar mij verteld is, zijn deze mensen in een ruim, waar van de luiken waren dichtgelast en in een schip, dat on dermijnd was met een torpedo, naar Suriname gebracht. Handelingen als wassen en scheren werden hun geduren de de overtocht niet toegestaan. Dit alles is op z'n minst ergerlijk en ik vraag mij af, of dit niet een unicum hij het afvoeren van mensen is geweest." Aldus rnr A. G. Besier uit Amsterdam, die gistermorgen voor de Civiele Kamer van de Haagse Rechtbank, gepresideerd door mr Meyer, bovenstaande schildering gaf van het vervoer van een groep van 145 personen, die in Januari 1942 van Nederlands Oost Indië naar Suriname werden gebracht. De heer Miga vorderde te ho ren verklaren, dat het feit van zijn internering in Indonesië, zijn deportatie naar Suriname en het voortzetten van de internering een onrechtmatige daad is ge weest. Hij eiste schadevergoeding van f60.000 wegens derving van salaris en nadeel, ontstaan door diefstal, plus symbolische ver goeding van I gulden voor her stel van zijn eer en goede naam. De Amerikaanse onderzeeboot „Icefish" werd overgedragen aan de Koninklijke Marine. De „Icefish" is het eerste Ame rikaanse oorlogsschip, dat onder het MS A-programma, als lening, aan een lid van de NATO werd overgedragen. De nieuwe Commandant van de „Icefish", Luitenant Wolderling, (links) drukt de hand van de vroegere commandant Lt. V. L. Vitucci. De „Icefish" werd herdoopt in „Walrus". Zij werden verdacht van lid maatschap van de N.S.B. Volgens mr. Besier bevond zich onder deze groep o.m. een jongen van 14 jaar, die gearresteerd was, omdat hij had gezegd, dat het Duitse leger het zo goed deed. Hij zat 6 jaar. Na de oorlog werd hem een studiebeurs geweigerd. Men vond hem staatsgevaarlijk, omdat hij zo'n Duitse naam had. Dit geding waarin mr. Besier voor eiser optrad, was een pro ces dat door de voormalige ge- interneerde van een kamp in Su riname, de heer C. Miga uit Den Haag, is aanhangig gemaakt te gen de Staat der Nederlanden, Indonesië en Suriname. Zowel de Staat der Nederlan den als Indonesië en Suriname hadden in dit proces gesteld, dat zij niet aansprakelijk waren. Mr. Besier wees er in het be gin van zijn pleidooi op dat de arrestaties in Oost-Indië in Mei 1940 zeer willekeurig zijn gedaan. Van de groep van 145, die ten slotte naar Suriname werd over gebracht, waren er ongeveer 80, onder wie ook de heer Miga, lid van de N.S.B. Het karakter van de N.S.B. in Indië zou echter vol gens mr. Besier geheel anders zijn geweest dan in Nederland. Hij haalde verschillende uitspraken van ter zake kundige personen aan waaruit dit kon blijken. Overigens zou de groep niet naar Suriname zijn gevoerd we gens lidmaatschap van de N.S.B maar omdat de mensen „onver zoenlijk" waren. Mede gezien de samenstelling van de groep waar in ook kinderen en oude lieden op aanwijzingen waren opgeno men, achtte mr. Besier het ge heel een onrechtmatige daad, waarbij de overheid buiten haar boekje was gegaan. (vervolg op pag. 5) Tot de orde geroepen TOKIO Het Japanse Lager huis heeft Maandag met 191 tegen 162, bij 113 onthoudingen, een resolutie goedgekeurd, waarin premier Josjida tot de orde wordt geroepen, omdat hij Zaterdag een socialistische afgevaardigde een domkop had genoemd. Leden van de oppositie had den verzocht om disciplinaire maatregelen tegen de premier wegens het bezigen van „een on beschaamde uitdrukking" waar door „een lid van het Huis voor de gehele wereld bespottelijk werd gemaakt". Josjida trok la ter zijn woorden in en gaf toe, dat zij onbetamelijk waren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noordhollands Dagblad : dagblad voor Alkmaar en omgeving | 1953 | | pagina 1