WERELDOPBOUWFONDS
Te vormen uit geldendie vrijkomen
door wereld-omvattendeontwapening
Vergoeding rampschade
Behandeling van landhouwontwerp
tot a.s. Dinsdag verdaagd
Statenlozen herkrijgen
Nederlanderschap
Enquête over katholieke
boek en zijn lezers
De grote rede van Eisenhower
Vóór een sterke
defensie
29 amendementen ingediend
Buitenlandse
notities
Regering wil kosten dragen van
herstel in oorspronkelijke staat
Vergadering „St. Jan"
Korreltjes
kil J li At* ll 1
WASHINGTON, 16 April (Zie ook pag. 1) President
Eisenhower heeft Donderdag op een lunch-bijeenkomst
van de Amerikaanse vereniging van hoofdredacteuren
te Washington voorgesteld de „wrede krachten van
armoede en nooddruft" te bestrijden om de steun van
een wereldopbouwfonds. De monumenten van deze
nieuwe soort van oorlog zouden zijn: wegen en scholen,
ziekenhuizen en woningen, voedsel en gezondheid.
De Amerikaanse regering is
„bereid haar volk te verzoeken
tezamen met alle volkeren een
aanzienlijk percentage van de
door ontwapening gedane be
sparingen te storten in een fonds
voor steun aan en opbouw van
de gehele wereld", aldus zeide
de president in zijn reeds vooraf
als belangrijk aangekondigde
rede.
Hij maakte duidelijk dat de
Sovjet-Unie niet van een der
gelijk fonds zou worden uitge
sloten.
Hij omschreef het doel van
zulk een fonds als: hulpverle
ning aan andere volkeren voor
de ontwikkeling van ten achter
gebleven gebieden, bevordering
van winstgevende en eerlijke
wereldhandel en het bieden van
hulp aan alle volkeren om „de
zegeningen van productieve vrij
heid" te leren kennen.
De president herinnerde er
De V.S.'-vertegenwoor
diging in Moskou
Sedert Charles E. Bohlen in de
Russische hoofdstad is aange
komen hebben de V.S. weer een
ambassadeur bij het Kremlin.
Het heeft lang geduurd, want
het moment waarop zijn voor
ganger George F. Kennan, die
korte tijd deze functie waarnam,
door de Russen tot persona non
grata werd verklaard ligt al
weer enige tijd achter de rug.
In die tussentijd heeft Washing
ton zich met een zaakgelastigde
in Moskou moeten behelpen Wat
in de dagen rondom het over
lijden van Stalin en de vestiging
van het nieuwe bewind voor de
V.S. een nadeel inhield.
Eisenhower had direct reeds
zijn keuze op Bohlen laten
vallen. En Dulles drong er bij
de Senaat herhaalde malen op
aan, om de benoeming van de
nieuwe ambassadeur zo spoedig
mogelijk te bekrachtigen. De Se
naatscommissie voor buitenland
se zaken gaf aan deze dringende
eis niet onmiddellijk gehoor,
omdat de leden van dit college
eerst een onderzoek naar de per
soon van Bohlen en diens poli
tieke verleden wilden instellen.
Documenten, die op de carrière
van Bohlen betrekking hadden
werden opgevraagd, evenals
rapporten van de Veiligheids
dienst. Er bleek evenwel niets
ten nadele van de betrokkene te
vinden. Alleen werden er bezwa
ren ingebracht tegen.de ver
trouwelijke functie die Bohlen
als tolk en als assistent van
wijlen president Roosevelt had
vervuld bij de besprekingen op
de conferentie van Yalta, waar
Roosevelt, Churchill en Stalin
de toenmalige internationale po
litieke en militaire situatie onder
ogen namen en de grondslagen
legden voor de status van elk
der overwinnende landen in, de
strijd tegen de As-mogendheden.
Het was niet zozeer, dat, men
Bohlen voor een spion kon uit
maken, of hem mocht betichten
van communistische inzichten en
een voorliefde voor Rusland, dan
wel voor een man die onder
een democratisch bewind zijn
land diensten had verleend. Maar
voor fanatieke Republikeinen als
een senator Styles Bridges en
een McCarthy die voor de
grootste communistenjager in de
V.S. doorgaat scheen het laat
ste op zijn minst staatsgevaar
lijk". Volgens deze politici is
iemand die niet de Republikein
se partij is toegedaan onbetrouw
baar. Een kortzichtige en be
krompen opvatting, waar geluk
kig Eisenhower en Dulles geen
strobreed voor uit de weg zijn
gegaan.
Dohlen is één van de beste ken-
O pers van de Russische toe
standen en verhoudingen in de
V.S. Op dit stuk van zaken staat
hij gelijk met Kennan. Bohlen
spreekt en schrijft voortreffelijk
Russisch. Hij is een expert op
het terrein der Russische histo
rie en literatuur en heeft jaren
lang studie gemaakt van de po
litieke en economische ontwik
keling in de Sovjet-Unie sedert
de grote revolutie van 1917. Hij
geldt voor een evenwichtig en
scherp diplomaat, met een grote
eruditie en een geboren aanleg
de meest eenvoudige analyse te
geven van elk ingewikkeld pro
bleem. Een dergelijke figuur is
op deze post voor de V.S. van
het grootste nut. En zeker in de
huidige omstandigheden, naar
welker oorzaken de wereld nog
steeds in het duister tast. Bohlen
zijn grote kennis van Rusland
zal hem dan ook een steun zijn,
om de regering van Eisenhower
in Washington van het gebeuren
ui Moskou op de hoogte te hou
den. Het laatste is van het groot
ste belang om te kunnen streven
naar een goede verstandhouding
tussen beide wereldmachten,
waarbij tegelijkertijd de werke
lijkheid nooit uit het oog mag
worden verloren. Hoe dergelijke
verstandhoudingen zich ontwik
kelen hangt vaak voor een groot
deel af van de diplomaten en
gezanten wederzijds, want de
meeste beslissingen worden in de
ministeries en op de conferenties
genomen aan de hand van de
rapporten der buitenlandse ver
tegenwoordigers. Met Bohlen
heeft Eisenhower naar de me
ning van insiders een uitstekende
keuze gedaan.
4»
aan, dat het plan-Marshall in
1947 bedoeld was om aan de be
hoeften van Oost- zowel als van
West-Europa tegemoet te komen.
Eisenhower deed een beroep
op de S.U. om door ontwape
ning tezamen met de V.S. de
„bijna verloren hoop" op we
reldvrede te redden.
Indien men de koers van de
laatste acht jaar niet zou weten
te verlaten, waren een „atoom
oorlog" en een „leven van voort
durende vrees en spanning" res
pectievelijk het slechtste wat ge
vreesd en het. beste wat ver
wacht kon worden.
Uitdaging
Eisenhower daagde de Sovjet-
Unie uit. de oprechtheid van het
door haar uitgedrukte verlangen
naar vrede te bewijzen door:
„1. Haar beslissende invloed
in de communistische wereld te
gebruiken om niet alleen een
gelegen komende wapenstilstand
in Korea tot stand te brengen,
maar ook een werkelijke vrede
in geheel Azië;
2 andere landen, met inbegrip
van de Oost-Europese vrijelijk
hun eigen regeringsvorm te laten
kiezen en hun het recht te laten
zich vrijelijk met andere landen
te verbinden in, een wereldom
vattende rechtsgemeenschap;
3 samen met anderen ernsti
ge voorstellen aan te vatten voor
een ontwapening welke effectief
gemaakt zou moeten worden door
strikte controle en inspectie van
de V.N."
Als „duidelijke en specifieke
daden", waardoor de Sovjet-
Unie haar oprechtheid zou kun
nen bewijzen noemde hij onder
mee ondertekening van een vre
desverdrag met Oostenrijk en
vrijlating van duizenden krijgs
gevangenen uit de laatste we
reldoorlog. die zich nog in Rus
land zouden bevinden.
Eerst Korea
De eerste grote stap tot red
ding van de hoop op vrede zou
moeten zijn het sluiten van een
eervolle wapenstilstand in Korea
Dit zou onmiddellijke staking var
de vijandelijkheden moeten in
houden en het spoedig beginnen
van politieke besprekingen voor
het houden van vrije verkie
zingen in een verenigd Korea.
Het zou niet minder moeten in
houden het beëindigen van de
„directe en indirecte aanvallen
op de veiligheid van Indo-China
en Malakka". Want een wapen
stilstand in Korea, waardoor
slechts agressieve legers zouden
worden vrijgemaakt voor een
aanval elders zou bedriegerij zijn,
aldus Eisenhower.
Uit een werkelijke en algehele
vrede voor Azië zou de taak
kunnen groeien van het regelen
der andere kwesties tussen de
vrije wereld en de Sovjet-Unie,
zeide hij. De V.S. zijn bereid
hun aandeel in een dergelijke
regeling te aanvaarden. Zij heb
ben reeds al het mogelijke ge
daan om het sluiten van een
verdrag met Oostenrijk te be
spoedigen.
Eisenhower stelde uitbreiding
voor van de plannen voor Euro
pese eenheid tot buiten de lan
den van West-Europa. Een der
gelijke meeromvattende gemeen
schap zou ook een „vrij en ver
enigd Duitsland, met een op vrije
en geheime verkiezingen ge
grondveste regering omvatten en
bij volledige onafhankelijkheid
van de Oost-Europese landen,
het einde van de huidige onna
tuurlijke verdeling van Europa
kunnen betekenen". Een derge
lijke gemeenschap zou kunnen
leiden tot bewegingsvrijheid voor
personen, vrijheid van handel,
en van uitwisseling van gedach
ten.
Eisenhower herhaalde de voor
stellen voor beperking van be
wapening en controle op atoom
energie. zoals deze door de V.S.
in de V.N. *ijn gedaan,.
De president besloot zijn rede
met de woorden:
„Er bestaat een waardevolle
kans voor alle volken om het
duistere getij der gebeurtenissen
te keren. Als wij deze kans niet
aangrijpen, zal het oordeel van
de toekomstige eeuwen hard en
gerechtvaardigd zijn.
Als wij pogingen in de goede
richting doen. doch falen, en de
wereld bijgevolg tegen zichzelf
bewapend blijft, dan zal er in
elk geval niet langer verdeeld
heid behoeven te heersen over
de vraag, wie de mensheid tot
dit lot veroordeeld heeft, omdat
dit dan, duidelijk vaststaat.
Het doel, dat de Ver. Staten
bij het opsommen van deze voor
stellen voor ogen staat, is een
voudig en duidelijk.
De voorstellen komen zonder
bijgedachten of politieke passie
voort uit onze kalme overtui
ging. dat er in de harten van
alle volken een honger naar
vrede bestaat van de volken
van Rusland en van China niet
minder dan van het volk van
ons eigen land.
Zij zijn in overeenstemming
met ons vast geloof, dat God
de mens heeft geschapen niet om
de vruchten van de aarde en van
haar eigen arbeid te vernietigen,
doch om ervan te genieten.
Zij beogen het volgende: van
de rug en het hart van de mens
heid de last van de bewapening
en de vrees te wentelen, opdat
zij zich geplaatst moge zien voor
eèn gouden eeuw van vrijheid
en vrede".
(Van onze parlementaire redactie)
De regering heeft haar aanvankelijk voornemen om bij de afwikke
ling van de stormvloedschade aan andere objecten dan hoofd- en
buitenwaterkeringen de draagkracht van de lagere publiekrechtelijke
lichamen bij de vergoedingsregeling te betrekken, laten varen. Mits
de Staten Generaal hieraan goedkeuring hecht zullen de publiek
rechtelijke organen aanspraak kunnen maken op vrijwel integrale
vergoeding van de schade. Een desbetreffend wetsvoorstel is bij de
Tweede Kamer ingediend.
De regering heeft reeds eerder
medegedeeld, dat zij het herstel
van de hoofd- en buitenwater
keringen voor haar rekening
neemt. Bij nadere overweging is
de regering tot de conclusie ge
komen, dat zij haar zorg verder
zal moeten uitstrekken. Het her
stel der stormvloedschade in de
publiekrechtelijke sector is der
mate groot, dat de draagkracht
van de gedupeerde lichamen
die overigens zeer moeilijk te be
palen is in het niet zinkt.
Daarom heeft de regering aanslui
ting gezocht bij de wet financie
ring wederopbouw publiekrechte
lijke lichamen.
Deze wet stelt voor noodzake
lijke goederen een vergoeding in
uitzicht van de kosten van het
herstel in de oorspronkelijke
staat. Deze vergoeding wordt zo
nodig verminderd met een aftrek
wegens „nieuw voor oud" van
maximaal 25 pet. De aftrek wordt
eerst dan toegepast in die geval
len waarin het herstel duidelijk
een verlenging van de levensduur
van het getroffen object ten ge
volge heeft. De kosten, welke uit
gaan boven het herstel in de oor
spronkelijke toestand blijven
steeds voor rekening van het
lagere publiekrechtelijke orgaan.
In de praktijk zal dit standpunt
te eng worden opgevat. Zo kan
b.v. bij waterkeringen worden
uitgegaan van de kosten, welke
moeten worden gemaakt om het
oorspronkelijke waterkerend ver
mogen te herstellen.
Voor de weinig voorkomende
gevallen, waarin van niet voor
de uitoefening van de taak nood
zakelijke goederen kan worden
gesproken, kent de wet een be
paling, op grond waarvan het
schuldrestant als vergoeding
wordt gegeven. Daarnaast stelt zij
een vergoeding in uitzicht voor
de uiteindelijke ten laste van de
gemeente blijvende kosten van
uitvoering van wederopbouwplan-
nen, voor zover die plannen een
rechtstreeks gevolg zijn van de C.P.N.
in de gemeente aangerichte scha
de. Tenslotte opent de wet de
mogelijkheid om nader aan te wij
zen schade voor vergoeding van
rijkswege in aanmerking te bren
gen.
ZEVEN TEGEN DRIE:
AMSTERDAM Onlangs heeft
het Nederlands instituut voor de
publieke opinie in een represen
tatieve steekproef gevraagd aan
vele mannen en vrouwen: „Vindt
u, dat de kracht waarmee Neder
land zich tegen aanvallen uit het
buitenland kan verdedigen, zo
sterk mogelijk gemaakt moet wor
den of niet?"
71 pet zegt: Ja. Tegenstand
tegen een zo sterk mogelijke de
fensie Wordt gevonden bij 14 pet,
terwijl 15 pet geen oordeel uit
spreekt.
Begin 1951 was 75 pet vóór en
9 pet tegen een sterke defensie,
terwijl 16 pet geen oordeel uit
sprak.
Eind 1951 was het percentage
voorstanders voor een sterke de
fensie gedaald tot 64 pet. Toen
moest 12 pet onder de tegenstan
ders gerangschikt worden en had
24 pet geen oordeel.
Zoals ook bij de vorige keren
vormen de communisten de enige
politieke groepering, die in meer
derheid tegenstander is van een
sterke defensie (n.l. 53 pet).
De aanhangers der zes grote
politieke partijen geven de vol
gende percentages te zien:
K.V.P.
P.v.d.A.
A.R.
C.H.
V.V.D.
Elke vrouw, of zij
nu een „aankomen
de" van 2 jaar is, of
een die de honderd
al is gepasseerd, is
er op gesteld er goed
uit te zien. Zij houdt
van mooie mantels
en bloesjes, hoedjes
en schoentjes. Oók
Oma Gocse van de
Rose Farm, in Mar-
tham nabij Great
Yarmouth (Eng.) Zij
telt 103 jaar, maar
wanneer zij zich een
hoedje aanschaft, be
kijkt zij zich met cri-
tische blik in de
spiegel. Zij besloot
tot de koop van het
hoedje, dat zij hier
oppast. Na afloop
van het winkelen
gebruikte zij de
lunch met de direc
teur van de hoeden
zaak.
(Van onze parlementaire redacteur
De behandeling van het wetsontwerp „Rechtshandelin
gen met betrekking tot landbouwgronden" werd gisteren
in de Tweede Kamer tot a,s. Dinsdag geschorst. Onder
wijl kunnen de 29 amendementen bekeken worden, die
op dit wetsontwerp zijn ingediend. Het belangrijkste
amendement is ongetwijfeld het amendement-Droesen
(K.V.P.)dat de werking van de wet tot vijf jaar wil
beperken.
Gisteren, bij de replieken,
bleek, dat minister Mansholt niet
gelukkig was geweest met zijn
verklaring, dat de Kamer zich bij
dit wetsontwerp zou moeten uit
spreken of zij prijsbeheersing
van landbouwgronden principieel
wenselijk acht. De daardoor wat
kopschuw geworden heer de Rui
ter (C.H.) kwam verklaren, dat
de minister het zijn fractie op
die manier moeilijk maakte. De
heer Droesen (KVP) verklaarde
dat zijn fractie zich slechts een
vraag stelt of prijsbeheersing
vooralsnog noodzakelijk blijft. En
van de heer de Hartog (VVD)
kreeg de bewindsman te horen,
dat de WD prijsbeheersing prin
cipieel afwijst en op deze regel
slechts, zo nodig, uitzonderingen
wil maken.
Of men op deze wijze de be
heersing van de grondprijzen kan
benaderen, blijft intussen een
vraag. De minister had er van
zijn kant op gewezen, dat de eis
inzake bestaanszekerheid voor de
agrariër niet gesteld kan wor
den zonder ook in een durende
prijsbeheersing te bewilligen. De
heren de Ruiter (C.H.). Droesen
(KVP) en de Hartog (WD) be
streden het. Naar hun mening
was het voldoende om de pacht
prijzen in de hand te houden. In
tweede instantie noemde minis
ter Mansholt het echter een illu
sie om te menen, dat een vrijla
ten van de grondprijzen op den
duur geen verstrekkende gevol
gen zou hebben.
En ook had hij nog een andere
goede pijl op zijn boog door te
wijzen op het amendement-Droe
sen (KVP) dat in de wet een
voorkeursrecht voor de pachter
wil regelen. Dat kan nooit zon
der prijsbeheersing, aldus de be
windsman en de heer de Hartog
(VVD) kwam ook tot de erken-
voor
tegen
geên
oordeel
pet
pet
pet
75
9
16
72
17
11
82
2
16
79
7
14
70
17
13
24
53
23
Het lijkt wel of deze drie
voetballers een spelletje
„haasje over" doen in plaats
van voetbal. Maar al lijkt deze
situatie grappig, voor hen
was het een ernstige zaak,
waar een doelpunt van afhing.
Hanson, de doetverdediger
van Bolton Wanderers (ge
deeltelijk zichtbaar), kon ech
ter de bal nog wegkappen,
zodat er voor zijn club geen
ongelukken gebeurden. De
man, die de vervaarlijke
sprong maakt, is Lishman, de
linksbinnen van Arsenal, de
andere Arsenalspeler is on
bekend. De situatie ontstond
tijdens een wedstrijd, die
werd gespeeld in het High
bury stadion te Londen, tus
sen Arsenal en dë Bolton
Wanderers (eerste divisie).
ning, dat een dergelijk voorkeurs
recht dan eveneens tijdelijk zou
worden.
Ir. Droesen (KVP) maakte zijn
pleidooi voor een tijdelijke wer
king van de wet niet sterker
door er vanuit te gaan, dat z.i.
ook over vijf jaar nog wel prijs
beheersing noodzakelijk zal zijn.
Het zou er hem vooral om gaan
om daarna nog eens te kunnen
bezien of het systeem van de wet
wel goed werkt. Minister Mans
holt haakte hier direct bij aan.
Dan zou men zeker de wet niet
tijdelijk moeten maken, want een
systeem kan pas goed werken als
de betrokkenen er vanuit gaan,
dat het blijvend is. Eventuele
wijzigingen kan de Kamer altijd
aanbrengen, b.v. door ieder jaar,
aan de hand van een nota, te
bezien hoe de wet in de praktijk
werkt. Volgende week zullen wij
zien wat het beraad achter de
schermen heeft opgeleverd.
(Van onze parlementaire
redacteur)
De Tweede Kamer maakte gis
teren in de namiddag nog een
begin met de behandeling van
het wetsontwerp „Voorziening
ter wegneming van staatloosheid".
Dit wetsontwerp heeft al een vrij
lange voorgeschiedenis. Het werd
in 1951 door minister Mulderije
ingediend en had de bedoeling
om een 40.000 personen, die door
dienstneming bij een vreemde of
vijandelijke krijgsmacht het Ne
derlanderschap hebben verloren,
dit alsnog terug te geven.
In deze vorm zouden vooral zij,
die tijdens de bezetting bij de
Duitsers dienst namen onder de
wet vallen, maar ook andere
groepen zoals de z.g. Spanje-
strijders, die tegen Franco voch
ten.
In deze vorm is tegen het wets
ontwerp veel bezwaar gemaakt.
De nieuwe minister van Justitie,
mr. Donker, werkte het om en
de enige spreker, die gistermid
dag aan het woord kwam, de
heer Scheps (P.v.d.A.) haastte
zich dan ook om de verschillen
tussen het oorspronkelijke en het
door zijn partijgenoot omgewerk
te wetsontwerp zo breed moge
lijk uit te meten. De werkings
sfeer is inderdaad beperkter ge
worden. Het gaat nu om personen,
die in de afgelopen drie jaren
niet geïnterneerd zijn geweest op
grond van het besluit buiten
gewoon strafrecht, noch interne
ring als bedoeld in het tribunaal-
besluit hebben ondergaan. In het
oorspronkelijke wetsontwerp ge
schiedde het herkrijgen van het
Nederlanderschap automatisch, nu
zullen de betrokkenen een ver
zoek moeten doen en waarvoor
tenminste f25 en ten hoogste
fl.000 verschuldigd kan zijn. Een
nadeel van het gewijzigde ont
werp lijkt echter, dat „vreemde"
krijgsdienst is geschrapt waar
door de Spanje-strijders niet op
één lijn worden gesteld met hen,
die bij de Duitsers dienst namen,
maar daardoor dan ook niet on
der de werking van de wet val
len. De heer Scheps (PvdA.)
trachtte dit nadeel goed te pra
ten, maar vandaag zal hierover
nog wel het een en ander worden
gezegd.
Deken Homulle van Leiden
overleden
In de ouderdom van 74 iaar
is Woensdagavond in het St Eli
sabeth Ziekenhuis te Leiden vrij
plotseling overleden de hoogeer
waarde heer deken A. H. J. M.
Homulle. sinds December 1929
deken van het dekenaat Leiden.
Deken Homulle. die 14 Maart
1879 te Amsterdam werd geboren
is in 1903 tot priester gewiid.
Daarna was hij kapelaan te Lim-
men en werkte van 1905 tot 1923
als leraar aan het seminarie Ha-
geveld aan de vorming der toe
komstige geestelijkheid. In 1923
werd hij tot pastoor te Velzen-
Noord benoemd en in December
1929 tot pastoor der parochie
Maria Hemelvaart en tot deken
van het dekenaat Leiden.
Maandag a.s. wordt in de De
kenale kerk de plechtige uit
vaartdienst gehouden, waarna de
teraardebestelling volgt.
UTRECHT, 16 April De gis
teren te Utrecht gehouden jaar
vergadering van de Katholieke
Nederlandse Boekhandelaren- en
Uitgevers Vereniging „St. Jan",
onder presidium van de heer P.
Bogaard, stond buiten de behan
deling van verschillende huishou
delijke zaken in het teken van
de nadere bestudering van de
noodzakelijkheid en de mogelijk
heid tot een sociografisch onder
zoek naar de verspreiding van
het boek onder de katholieken en
naar de functie van de katholieke
boekhandelaren in de verschil
lende delen van Nederland.
Hierbij werd dan tevens ge
sproken over de medewerking,
welke de katholieke vakgenoten
aan dit onderzoek zouden kun
nen geven.
Het sociologisch research „het
Katholiek Kerkelijk Instituut" te
Den Haag had een praé-advies
uitgebracht in de vorm van een
even omvangrijk als belangrijk
rapport, waarvan de conclusies
op de vergadering te Utrecht nog
eens nader werden belicht, door
de weleerwaarde heer drs. W.
Göddijh O.F.M. van het Instituut.
Daarbij ontwikkelde zich een
interessante discussie, welke er
tenslotte toe leidde, dat de voor
zitter gewaagde van zijn overtui
ging dat er wel reden is om aan
te nemen, dat de katholieke
boekhandelaren en -uitgevers, en
met name „St. Jan" geïnteres
seerd zijn in en bereid zijn tot
het houden van een enquete, zo
als deze in de conclusies van het
rapport wordt geadviseerd. Een
stuk researchwerk dus. dat schier
alle aspecten en achtergronden
van het boek, het katholieke
boek, de lezer en het boek en de
katholieke boekhandelaren en
-uitgevers zal moeten omvatten.
Dit zal dan het eerste grote So
ciologische onderzoek op dit stuk
zijn, dat tot nu toe plaats had.
Tijdens de bestuursverkiezing
werd in de plaats Van de heer
P. G. M. Coebergh gekozen de
heer P. J. F. Schoth, terwijl de
heer A. H. Bloemsma de plaats
innam van de heer P. Brand Jr.
De druk bezochte vergadering
van „St. Jan" wérd o.a. bij
gewoond door de oud-geestelijk
adviseur der vereniging, Mgr. No-
lens.
Verlossend woord I
Ten aanzien van de
kwestie van de salari
ëring van de midden
groepen, heeft de minister van
Ónderwijs, mr. Cals, een méér
verlossend, althans positief
geluid laten horen dan minis
ter Suurhof in zijn Memorie
van Antwoord aan de Eerste
Kamer over Sociale Zaken.
Minister Cals had het over de
leraren, minister Suurhof
sprak, natuurlijk, over de
Middengroepen in het alge
meen en in het bijzonder, voor
zover zij vallen onder het
vrije bedrijf. De minister van
Sociale Zaken houdt maar
vast aan het standpunt, dat
verlichting van de moeilijk
heden hier niet benaderd kan
worden „van de loonzijde", hij
wil het blijkbaar zoeken in
tegemoetkoming in schoolgeld
en belastingen. Mr. Cals heeft
de Senaat, en daarbij niet al
leen de betrokkenen, maar
ook een groot deel van het
Nederlandse volk, dat voor
deze zaak belangstelling heeft,
verrast met een paar con
crete mededelingen. De kwes
tie is natuurlijk nog niet
„rond", het geld ligt nog niet
op tafel, maar na de mede
delingen van de zijde van an
dere bewindslieden, was, wat
minister Cals zeide, goed om
te horen. De minister zei in
ander verband, dat hij zich
een gelukkig mens voelde en
een gelukkig mens is een blij
moedig mens. Dat heeft de
minister ook getoond, toen hij
terloops iets zei over de ook
al minder gelukkige uitlatin
gen „van de kant der belang
hebbenden". Van de zijde der
leraren is nl. in een motie on
langs op een vergadering ver
klaard, dat men eventueel zijn
toevlucht zou moeten nemen
tot „sancties". Wat daar pre
cies mee bedoeld werd, is niet
nader aangeduid, men kan er
naar gissen, „poenale sancties"
zullen het wel niet zijn
Minister Cals is verstandig
geweest. Hij is niet, fris van
de lever tegenover deze on
tactische zet van de leraren
met heetgebakerde argumen
ten van teer getrokken, maar
heeft gezegd, dat de uitlatin
gen van de leraren „hem er
niet van zouden weerhouden,
om te helpen, een oplossing
tot stand te brengen"
Verlossend woord II
Daarmee was het ver-
lossende woord echter
nog niet uitgeput. De
minister heeft meer gezegd.
Hij erkende, dat er van de
zijde der Regering fouten zijn
gemaakt, maar hij zou een
spoedige „voortzetting"
een vriendelijker woord voor
hervatting van wat min of
meer vast gelopen was van
het overleg willen bevorderen.
En hij hóópte, ja, méér kon
hij toch waarlijk in dit stadi
um ook niet zeggen), dat de
regering vóór het begin van
het nieuwe schooljaar een be
slissing over de salarisverbe
tering zal nemen! Dat mag in
de gegeven omstandigheden
toch wel een verlossend woord
qenoemd worden. Men moet
daarbij natuurlijk in aanmer
king nemen, dat dit nooit kan
betekenen, dat de zaak binnen
veertien dagen voor elkaar is.
Het betreft hier nu eenmaal
een ingewikkelde zaak, omdat
er nog meer departementen
mee te maken hebben: Bin
nenlandse Zaken en dan niet
te vergeten de Baas van de
Schatkist, de minister van
Financiën! Maar wij mogen
aannemen, dat minister Cals
zijn woord gestand zal doen,
en hij mag er wél de figuur
voor genoemd worden, om in
deze zaak een drijvende, (in
de zin van voortstuwende)
kracht te zijn. Hij zei immers
ook nog, dat hij zich het on
geduld van de betrokkenen
kan indenken én hij begrijpt
ook, dat het intellect in staat
moet zijn, zijn taak naar be
horen te vervullen. Dat is hier
een belangrijke taak, van ge
wicht voor de emancipatie
Pan ons gehele volk. Dat er
op dit punt met name voor het
katholieke deel van dat volk
wel degelijk ook een achter
stand in te halen is, maakt het
alleen maar begrijpelijk, dat
juist van die zijde de laatste
tijd zo krachtig geslagen wordt
op het aambeeld, dat zo snel
mogelijk iets moet gebeuren.
Ons hart klopt vol verwach
ting.
De interpellatie-Gortzak
(Van onze parlementaire
redacteur)
De Tweede Kamer verleende
gistermiddag de heer Gortzak
(comm.) toestemming om vra
gen te mogen stellen over de
viering van de viifde Mêi. De
interpellatie zal heden of begin
van de volgende week worden
gehouden.
