Noorwegen verwelkomt
Nederlands Koningspaar
Scheepsramp op Noordzee
eiste vier doden
Twee landen gaan voor
naar geluk en vrede
Belangrijk nieuw voorstel
van de Noordelijken
West-Duitsland vergoedt
materiële oorlogsschade
Zwaar gehavende Harwïchboot
in thuishaven terug
110.7 millioen
Dagblad
voor
Allernaar
en omgeving
Europa maakt
geschiedenis
Goede wensen van
Koning Haakon
Aangifte voor
31 Augustus
Sov jet-officieren
topspionnen
KWESTIE-LAOS
VOOR V.N.?
in Rampenfonds
Buiten God is 'f nergens veilig (Vondel)
Donderdag 7 Mei 1953 - 49e Jaargang - Nummer 12773
NOORDHOLLANDS
Abonnementsprijs 6,20 per kwartaal, 2,07 per maand, 0,48 per
week, inclusief incasso. Advertentie-tarief "per editie 16 ct per mm,
minimum 2,50; in alle edities 26 ct per mm, minimum 4,
familieberichten 20 ct, resp. 30 ct per mm. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur H. N.
Smits. Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draaf-
singel 59, tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar,
Ritsevoort 52, tel. 2046 K 2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel.
2800 K 2230; Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
i.
HET IS MOGELIJK, dat geschie-
dienboekjes van later een zeer
gewichtige bladzijde bevatten over
de geschiedenis van Europa. Op
die bladzijde zou kunnen staan,
dat in de jaren die wij doorma
ken, Europa grondig veranderde.
Dat oude tegenstellingen, waaraan
millioenen in bloedige oorlogen
ten offer vielen, voorgoed ver
dwenen. Dat Europa in die jaren
zijn militaire kracht bundelde,
waardoor het mogelijk werd om
een botsing tussen Oost en West
te voorkomen. Dat de landen, die
tot dan toe niet enkel door gren
zen, maar ook door handelsbar
rières gescheiden werden, zich tot
een sterk economisch geheel ver
enigden. Dat daardoor nieuwe
welvaart ontstond, een welvaart
die Europa, dat afgezakt was tot
een geografisch begrip, opnieuw
tot grootheid bracht. Dat in die
jaren de landen een Europees
gezag boven zich uit hieven en
dat toen de mannen en vrouwen
voor het eerst naar de stembus
togen om afgevaardigden te kie
zen voor een Europees parlement.
Zullen w ij het inderdaad zijn, die
deze bladzijden schrijven? Het
was de grote verdienste van het
Tweede Kamer-debat van de af
gelopen week, dat het ons nog
eens opnieuw met deze gewich
tige mogelijkheid heeft gecon
fronteerd.
Bij dit debat bleek dat er in
het Nederl'iHse parlement slechts
weinigen zijn, die deze mogelijk
heid niet ernstig kunnen of wil
len nemen. De communisten be
horen uiteraard tot deze categorie
wij dus wel zonder meer voorbij
kunnen gaan, ware het niet, dat
de communistische woordvoerder
Paul de Groot ons een andere
mogelijkheid had voorgehouden,
waarvan in de toekomst ook op
het Europese vlak een aantrek
kingskracht zou kunnen uitgaan,
die zeker niet moet worden on
derschat.
Dat de mogelijkheid van een
nieuw Europa ons thans zo sterk
bezig houdt, is ongetwijfeld voor
een niet gering deel het gevolg
van de tot voor kort steeds toe
nemende dreiging uit het Oosten.
Die dreiging overwon aarzeling
en reserves ten aanzien van af
staan van eigen nationale be
voegdheden aan „boven-nationale"
Europese organen. Maar die aar
zeling is zeker niet geheel over
wonnen en zij kan weer sterker
dan tot voor kort naar voren ko
men, nu de mogelijkheid aanwe
zig schijnt, dat de dreiging uit
het Oosten gaat afnemen.
Een dergelijke ontwikkeling
proberen de Paul de Groot's in
Europa ongetwijfeld aan te moe
digen door op het alternatief van
een vrede, gebaseerd op een over
eenkomst van de Grote Vijf te
wijzen. Het voor het moment
verlokkende hierin is, dat toch
een nieuw perspectief zou worden
geopend, zonder dat het nodig
lijkt om ingrijpende wijzigingen
aan te brengen in het beeld van
Europa. Ons parlement bleek ech
ter desondanks het grote doel in
het oog te willen houden en het
is te hopen, dat men ook op het
Europese vlak aan deze commu
nistische verleiding weerstand zal
weten te bieden.
De K.V.P.-woordvoerder, dr.
Kortenhorst, stelde terecht vast,
dat wij nog niets weten omtrent
Russische vredesdaden, maar ook
wanneer de .koude oorlog inder
daad met een overeenkomst van
de Grote Vijf zou worden afge
sloten, blijft het zaak om onder
wijl door te gaan met de bouw
van een nieuw Europa. „Ik huiver
bij de gedachte, dat wij dan niet
gereed zouden zijn", zei dr. Kor
tenhorst zelfs, een uitspraak die
een Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken eens in an
der verband deed, maar die hier
ontegenzeggelijk met nog veel
meer reden gebezigd werd.
De koude oorlog heeft de vrije
wereld gedwongen om haar eco
nomie in het teken van een grote
militaire inspanning te zetten.
Omschakelen naar een andere
economie zou adembenemende
problemen scheppen.
Er is wel eens verondersteld,
dat Amerika zijn enorme over
productie in dat geval zou moeten
ruimen door een nieuw gigan
tische Marshallplan op te zetten
ten behoeve van de onontwikkel
de landen.
Maar de crisis van de dertiger
jaren heeft in elk geval wel bewe
zen hoezeer een crisis in het eco
nomische bestel zich als een olie
vlek uitbreidt en hoe onmachtig
dan zeker elk Europees land af
zonderlijk is om stilstand in de
productie en werkloosheid te
voorkomen. Zelfs een Europa dat
zijn krachten gebundeld heeft,
OSLO6 Mei Koningin Juliana en Prins Bernhard zijn
vandaag in Oslo aangekomen ter bevestiging van de ban
denwelke tussen de twee landen op economisch, u^eten-
schappelijk en militair terrein bestaan. Dit is het eerste
bezoek van de Koningin, sinds zij Koningin Wilhelmina
is opgevolgd. Toen de Koningin en de Prins vandaag
op het vliegveld Fornebu uit hun Dakota stapten, werden
zij hartelijk begroet door de 80-jarige Koning Haakon
en Kroonprins Olafdie beiden het gala-uniform van
admiraal droegen.
Een kapel van de koninklijke
lijfwacht speelde het Wilhelmus
en bracht daarna het „koninklijk
saluut".
De Koningin inspecteerde
vluchtig een erewacht van de
koninklijke garde in zijn zonder
linge zwarte uniformen en zijn
veel van dophoeden weg hebben
de helmen met zilveren versie
ring en tressen van paardenhaar.
Het Koninklijk Paar werd
verwelkomd door leden van
de Noorse regering, onder wie
de minister president Torp,
de Nederlandse gezant in Oslo,
Jhr. M. P. M. van Karnebeek
en leden van de Noorse de
fensiestaf.
Met de Koninklijke gasten ar
riveerde minister Luns.
Toen de Koningin en Koning
Haakon van het vliegveld in een
open wagen wegreden, gevolgd
door Prins Bernhard en Kroon
prins Olaf, brak de zon door de
zware bewolking heen en deed
de kleuren van de Nederlandse
en Noorse vlaggen langs de route
goed uitkomen.
Na een kort verblijf op het
Koninklijk Paleis, waar de Ko
ningin en de Prins als de gasten
van Koning Haakon zullen ver
blijven, reden de Koninklijke
bezoekers door juichende menig
ten naar het kasteel Akershus,
waar zij een krans legden bij het
Noorse oorlogsmonument.
De Koningin en de Prins lie
pen langzaam naar het monument
toe en zetten de enorme witte
krans tegen het granieten mo
nument, dat de inscriptie draagt:
„Zij vochten, zij gaven alles".
Na de plechtigheid wandelde
het gezelschap de stadswal op.
Koning Haakon wees hier de
Koningin op de stadsgezichten
van Oslo.
Het gezelschap reed daarop
naar het nieuwe stadhuis van
Oslo, een enorm bakstenen ge
bouw met twee massieve torens
bij het havenfront. Terwijl de
Koningin, Koning Haakon en
Kroonprins Olav zich door de
burgemeester van Oslo, Brynjulf
Buil, het stadhuis lieten tonen,
gaf Prins Bernhard er de voor
keur aan dit op eigen gelegen
heid te doen. Slechts vergezeld
door een gids van het stadhuis
bewonderde de Prins de moderne
muurversieringen, de prachtige
tapijten, waarop taferelen uit de
Noorse geschiedenis zijn afge
beeld en het luxueuze meubilair.
Nederlandse onderdanen kun
nen aangifte doen van in Duits
land geleden materiële oorlogs
schade. Zij zullen te zijner tijd
in aanmerking komen voor een
schadevergoeding.
Om voor een uitkering in aan
merking te komen moet daartoe
door de belanghebbende een ver
zoek worden ingediend bij de
autoriteiten van de gemeente,
waar de schade is toegebracht.
Voor in Nederland wonende be
nadeelden verleent het consu
laat-generaal van de Bondsrepu
bliek Duitsland, Joh. Vermeer
straat 17 Amsterdam (Z) zijn be
middeling. Dit consulaat ver-
In Westduits complot
KARLSRUHE, 6 Mei De
openbare aanklager Carl Wiesch-
mann heeft vandaag verklaard,
dat het onlangs in West Duits
land ontdekte spionnagecomplot
„inderdaad een uiterst gevaar
lijke organisatie was, waarin Sov
jet officieren een hoofdrol speel
den".
Wieschmann verklaarde, dat
van de 38 verdachten, die aan
vankelijk gearresteerd zijn er 11
vrijgelaten zijn, maar hij voegde
hieraan toe, dat dit geen aanwij
zing was, dat zij inderdaad geheel
vrijuit gaan.
zou een dergelijke problematiek
niet afdoende kunnen bestrijden
of voorkomen; een van de socia
listische woordvoerders in het
debat, de heer Nederhorst, heeft
daar terecht op gewezen, maar hij
zei ook: hoe veel zou er echter
al gewonnen zijn, wanneer wij
het althans zo ver zouden kunnen
krijgen!
(Slot volgt).
strekt ook de benodigde formu
lieren.
Tot aangifte is gerechtigd iede
re natuurlijke persoon, aan wie
op 1 April 1952 het beschadigde
of het verloren gegane vermo
gensbestanddeel in eigendom toe
behoord heeft of zou hebben. Dit
kan derhalve zijn de benadeelde
of zijn erfgenaam. De aandacht
wordt erop gevestigd, dat geen
aangifte kan worden gedaan van
materiële oorlogsschade geleden
in de Russische bezettingszone
van Duitsland, of in Oost-Berlijn.
Aangifte moet voor 31 Augus
tus '53 plaats vinden.
Tijdens het diner) hield Koning
Haakon een toespraak waarin hij
het Koninklijk Paar verwelkom
de. Hij bracht middels H.M. de
Koningin zijn beste' wensen over
aan Prinses Wilhelmina en gaf
uiting aan het medeleven van
alle Noren bij de ramp die Ne
derland heeft getroffen en aan
hun waardering voor de Neder
lands-Noorse samenwerking bij
het kernonderzoek te Kjeller. Hij
eindigde zijn rede met de vol
gende woorden:
„Ik wens Nederland een lichte
en gelukkige toekomst en met
deze woorden drink ik op de
goede gezondheid en het geluk
van Uwe Majesteit, Uwe Konink
lijke Hoogheid, H.K.H. Prinses
Wilhelmina, het Nederlandse Ko
ninklijke gezin en het welzijn van
het Nederlandse Volk".
In Haar antwoord dat tevens
een dankwoord was, wees H.M.
Koningin Juliana op de sterke
wil die Noorwegen en Nederland
bindt om samen voor te gaan in
het belang van het geluk en de
vrede in de toekomst.
Woensdagmiddag hebben Koningin Juliana en Prins Bernhard een krans gelegd bij het
monument voor de Noorse strijders, gevallen in de strijd tegen de Duitsers. Deze plechtig
heid vond plaats in het oude Akershus Fort in Oslo. H.M. de Koningin en Prins Bernhard
leggen tezamen de krans bij het monument, terwijl Koning Haakon toeziet.
(Telefoto)
HARWICH De ramp met de „Duke of York" op de
Noordzee heeft vier mensen het leven gekost. Drie van
hen stierven aan boord van het zwaargehavende schip,
beklemd tussen de wrakstukken. Hun namen zijn nog
niet bekend gemaakt. De vierde, de 56-jarige mevrouw
Margo Ansdell, die na een week vacantie in Delft op de
terugweg was naar Buckinghamshire en eveneens uren
lang onderdeks bekneld had gezeten, overleed in een
ziekenhuis, kort nadat zij uit haar netelige positie was
bevrijd. Volgens de laatste officiële opgaven had het
schip 442 passagiers aan boord, 72 Nederlanders, 214
Britten, 75 Duitsers, 45 Amerikanen en 36 statenlozen.
De bemanning telde 70 koppen.
Het schip is Woensdagavond de
haven van Harwich binnenge
sleept en bleef, met sleepboten
langszij, gedurende de nacht op
300 meter van de Parkeston-kade
gemeerd. Donderdagochtend werd
medegedeeld dat de toestand van
alle andere gewonden „bevredi
gend" is. In plaats van de „Duke
of York" vertrok vannacht de
„Koningin Emma" uit Harwich
naar Hoek van Holland.
Alle geredden zijn eenstemmig
in hun lof voor de bemanningen
van het rampzalige schip en de
andere vaartuigen die aan het
hulpwerk hebben deelgenomen.
De snelheid waarmede zij aan
boord van andere schepen zijn
genomen, heeft een grote scheeps
ramp voorkomen. De „Haiti Vic
tory" die van Bremen onderweg
was naar de Ver, Staten, liep
slechts lichte schade op.
Men meldt dat een groep van
de Britse Bond van Oudstrijders,
welke een bezoek aan oorlogs
graven in Nederland heeft ge-
Het Amerikaanse ss. „Haiti Victory" is Woensdagochtend vroeg in aanvaring geko
men met het Britse passagiersschip „Duke of York" eigendom van de Britse spoorwegen,
dat onderweg was van Hoek van Holland naar Harwich. Luchtfoto van de „Duke
of York" met in de nabijheid een sleepboot (rechts) en een motorsloep. De voorsteven
van het Engelse schip is geheel weggeslagen. (Telefoto)
bracht, zich ook aan boord van
de Duke bevond.
De schipbreukelingen, die in
Dt>ver aan land gezet zijn, heb
ben gistermiddag laat Londen
met een speciale trein bereikt. Zij
trokken in hun pyama's met
daarover een jak of jas geslagen,
wel de aandacht op het volle
Victoria Station.
WASHINGTON, 6 Mei De
minister van Buitenlandse Zaken
John Foster Dulles heeft van
daag gezegd, dat de V.S. met
verscheidene bondgenoten over
leg plegen over een mogelijk be
roep op de V.N. maatregelen te
nemen tegen de communistische
invasie in Laos.
Dulles zei, dat de aanval op
Laos „niet eens voorwendt een
revolutionnaire poging te zijn,
maar gewoon militaire agressie
is".
Hij verklaarde, dat uitbreiding
van de aanval tot Thailand een
bedreiging voor Burma en Indo
nesië zou zijn en de toekomst
van Japan „uiterst precair" zou
maken.
's-GRAYENHAGE, 6 Mei -
Het Nationale Rampenfonds
heeft tot vanmiddag 110,7
millioen gulden ontvangen.
In de stijging van vandaag
is begrepen een bedrag van
ongeveer 195.000 gulden
(18 millioen Franse francs)
afkomstig van het „Comité
de coordination de secours
aux sinistres dans les Pays
Bas" te Parijs.
BLOEMBOLLENCULTUUR
WORDT KONINKLIJKE
HAARLEM, 6 Mei. De Com
missaris van de Koningin in de
provincie Noordholland, dr. J. E.
Baron de Vos van Steenwijk,
heeft tijdens een avondreceptie in
het Provinciehuis, aangeboden
door Gedeputeerde Staten van
Noordholland ter ere van de in-
tenationale jury van de bloemen-
ttenoonstelling „Flora 1953", me
degedeeld, dat het H. M. de Ko
ningin behaagd heeft het praedi-
caat „Koninklijke" te verlenen
aan de Algemene Nederlandse
Vereniging voor Bloembollencul
tuur, die de „Flora 1953" heeft
georganiseerd.
TOKIO, 7 Mei. De Noorde
lijke onderhandelaars te Pan-
moendjon hebben Donderdag een,
volgens de leider van de delegatie
der V.N., luitenant-generaal Har
rison, „belangrijk" voorstel ge
daan. De Verbondenen verzochten
hierop, de onderhandelingen tot
Zaterdag te verdagen. Generaal
Harrison deelde dit aan verslag
gevers mede. Volgens de New-
Yorkse radio hebben de Noorde
lijken ingestemd met het voorstel
der V.N. om na het sluiten van
een wapenstilstand de gevange
nen, die niet onmiddellijk willen
repatriëren, in Korea te houden.
Het Noordelijke voorstel omvat
acht punten.
De communisten stellen voor,
een repatriëringscommissie, be
staande uit vertegenwoordigers
van Tsjecho-Slowakije, Zwitser
land, Polen, Zweden en India, te
vormen „teneinde de terugkeer
van de gevangenen, die niet bin
nen twee maanden na het sluiten 1
van een bestand zijn gerepatrieerd
te vergemakkelijken".
Volgens dit voorstel moet elk
van de genoemde landen een
evengroot aantal militairen zen
den teneinde de gevangenen ge
heel onder controle te houden.
Voorts zouden de landen, waar
uit de gevangenen afkomstig zijn,
de gelegenheid moeten krijgen
om vertegenwoordigers te sturen,
die de „bezorgdheid van deze ge
vangenen moeten wegnemen".
Generaal Harrison verklaarde,
dat de communisten hebben toe
gegeven, dat er geen gevangenen
uit Korea moeten worden weg
gevoerd.
Hij zeide voorts o.m.: „De kwes
tie is zo belangrijk, dat iedere
grote beslissing door de regerin
gen zelf moet worden genomen".
In het Noordelijke voorstel
wordt tenslotte gezegd, dat over
het lot van alle gevangenen, die
na vier maanden onder de hoede
van de repatriëringscommissie te
heben gestaan nog weigeren naar
huis te gaan, moet worden beslist
op een politieke conferentie.
