RADIO
Muziekconcours
Schoorl gaat weer
woningen bouwen
Het Wonder van Fatima
Visserij aan Vlaamse kust
en in de oude Zuiderzee
van Zaanland's Kapel
programma
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
Tuinbouw verontwaardigd
over Belgisch invoerverbod
Volkskimdedag te Eiikhuizen
Hoop op leerstoel
voor volkskunde!
Scheepsberichten
Naar ivij vernemen:
Markt en Beurs
Geen verrassingen
in Daviscupstrijd
Voor krijgsraad
Van Nederlandse tomaten
Maandag 15 Juni 1953
Pagina 5
In een van de zalen van het Zuiderzeemuseum te Enk
huizen, tvaar de glorie van roemrijke jaren uit het verre
verleden in schoonheid en statigheid schijnt te zijn gecon
serveerd, heeft het Nederlands Volkskundig Genootschap
zijn jaarlijkse „V olkskundedag" gehouden. Er was een
klein gezelschap in de oude stad aan het IJselmeer bijeen,
onder voorzitterschap van de bejaarde, maar nog benij-
denswaardig vitale heer K. ter Laan, die met veel over
tuigingskracht vooraan staat, om met zijn vereniging de
volkskundige verscheidenheid in ons land te bestuderen
en de folklore in ere en op peil te houden. J.l. Zaterdag
werden lezingen gehouden door prof. dr P. de Keyser uit
Gent en door de heer J. de Veen, verbonden aan het
Instituut voor Visserij-onderzoek te s-Gravenhage
„Vlaamse vissersfolkloreen „Vissersvolk rond de Zui
derzeewaren de respectievelijke onderiverpen.
Begrijpelijk, dat de directeur
van het Zuiderzeemuseum, de
heer S. J, Bouma, als gastheer
een welkomstwoord sprak en ook,
dat hij bij die gelegenheid op het
stedebouwkundig schoon van Enk
huizen de aandacht vestigde. Hij
zei het met deze woorden: „Enk
huizen is een stad voor de fijn
proevers van de architectuur.
Grote drommen vreemdelingen
zien we hier niet en voor het
herhaalde „van je hela hola" blij
ven we over het algemeen be
spaard".
De heer Bouma wijdde ook
enkele woorden aan het Museum,
dat nog lang niet is voltooid. De
verwachtingen gaan uit naar een
biologische afdeling met een zout
water-aquarium en ook het mu
seum-dorp moet nog tot stand
komen.
Een geheel andere wens had de
heer ter Laan. „We moeten het
zover zien te krijgen dat aan een
onzer rijks academies een leer
stoel voor de bestudering van de
volkskunde zal worden gesticht.
Daarvoor is de hulp van de rege
ring nodig. Reeds heeft men er
kenning voor ons werk, getuige
de subsidie welke wordt verstrekt.
Wij moeten tonen dóór ons werk,
dat we verwezenlijking van onze
andere verlangens waard zijn".
DINSDAG 16 JUNI 1953
HILVERSUM I. 402 m. 746
kc/s. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nws; 7.15 Meisjes- en
jongenskoor; 7.45 Morgengebed en
ïit.k.: 8.00 Nws en weerber.; 8.15
Gram.; 9.00 V. d vrouw; 9.35
Waterst.; 9.40 „Lichtbaken", caus.;
10.00 V. d kleuters; 10.15 Con
certgebouw ork.; 10.45 Gram.;
11.00 V. de vrouw; 11.30 School
radio; 12.00 Angelus (12.3012.33
Land- en tuinb.meded.); 12.55
Zonnewijzer; 13.00 Nws en Kath.
mys; 13.20 Act.; 13.25 Lunchconc.;
14.00 Gevar. muz.; 14.35 Kamer
orkest en solist; 15.30 „Ben je
zestig?"; 16.00 V d. zieken; 16.30
Ziekenlof; 17.00 V. d. jeugd; 17.15
Felicitaties v. d. jeugd; 17.45 Re-
ger'ingsuitz.: J. J. v.d. Laan: Ar
gentinië; 18.00 V. d. Jeugd; 18.20
Sportpraatje; 18.30 R.V.U.: Dr A.
L. Constandse: „Rond de oude
wereldzee: Het Arabisch natio
nalisme"; 19.00 Nws; 19.10 Act.;
19.15 Uit het Boek der Boeken;
19.30 Gram.; 20.10 De gewone
man; 20.15 Gram.; 20.20 Holland
Festival 1953: Residentie ork. en
solist (In de pauze: Radiodokter);
plm. 22.15 Gram.; 22.20 Cembalo-
gezelschap; 22.45 Avondgebed en
fit.k.:; 23.00 Nws; 23.15—24.00
Gram.
HILVERSUM II. 298 m. 1007
kc/s. 7.00—24.00 AVRO (7.50
—8.00 VPRO)
AVRO: 7.00 Nws; 7.10 Gram.;
7.15 Gym; 7.30 Gram.; VPRO: 7.50
Dagopening; AVRO: 8.00 Nws;
8.15 Gram.; 8.45 ld.; 9.00 Morgen
wijding; 9.15 Liederen; 9.25 V. d.
vrouw; 9.30 Gram.; 10.50 V. de
kleuters; 11.00 V. d. zieken; 11.30
Pianorecital; 12.00 Lichte muz.;
12.30 Land- en tuinb.meded.; 12.33
V. h. platteland; 12.40 Een blik
sembezoek aan Luzern; 13.00 Nws;
13.15 Meded. of gram.; 13.20
Amus. muz.; 14.00 Amerikaanse
muziek-kaleidoscoop; 14.30 „De
Nationale Reserve caus.; 14.35
Gram.; 14.40 Schoolradio; 15.00
Gram.; 15.15 V. de vrouw; 15.45
Gram.; 16.30 V. d. jeugd; 17.30
Lichte muz.; 17.50 Militaire caus.;
18.00 Nws; 18.15 Pianospel; 18.30
Reportage of gram.; 18.35 Paris
vous parle; 18.55 Fanfare-ork.;
19.20 „Waar laten wij onze huis
dieren tijdens de vacantie?"; 19.28
Omr. ork. o.I.v. Stanford Robin
son; 20.00 Nws; 20.05 Weens
prtogr.; 20.55 „Ellen Nelson's Di
lemma", hoorsp.; 21.30 Gevar.
progr.; 22.05 Meded.; 22.10 Lichte
muz.; 22.30 Buitenl. overz.; 22.45
Orgelconcert; 23.00 Nws:, 23.15
New York calling; 23.2024.00
Gram.
TELEVISIE-PROGRAMMA
DINSDAG 16 JUNI
AVRO: 20.15—21.45.
1. Actualiteiten.
2. Weerpraatje.
3. Pauze.
4- Uitz. gewijd aan Toneel, Mu
ziek, Dans en Film.
Prof. de Keyser heeft in jaren
lange studie van de structuur der
Vlaamse Westkust en de geaard
heid en gebruiken der vissersbe
volking aldaar, een schat van
wetenswaardigheden opgedaan,
waarvan hij in zijn lezing een
imponerend blijk gaf. Tal van
onderwerpen roerde hij aan; in
het korte tijdsbestek uiteraard
zeer beknopt, maar bijzonder
leerzaam voor de geïnteresseerde
luisteraars. Hij schetste het land
schap, de karakters van de bevol
king die haar broodwinning vindt
in landbouw en visserij beide,
besprak de betekenis van de vis
serij en wat dit laatste betreft in
het bijzonder ,de strandvisserij, de
scheepstypen, de behuizing der
kustbewoners. Uitvoerig wijdde
prof. de Keyser uit over het
schilderachtige „vissen te paard",
door de kleine boeren als neven-
bedrijf uitgeoefend. Deze metho
de, welke vroeger ook op het
eiland Walcheren schijnt te zijn
toegepast, wordt hier nog altijd
in ere gehouden, ofschoon de ver
diensten wel aan de zeer lage
kant zijn. Met lichtbeelden en een
filmpje werd de behandelde stof
nader toegelicht. Voorzitter ter
Laan overhandigde de professor
als blijk van dankbaarheid voor
het leerzame betoog een boek
werk.
Zuiderzee in het verleden
De heer J. de Veen behandelde
in korte trekken de wordingsge
schiedenis van de Zuiderzee. Van
de jaren vóór 800 zijn weinig be
trouwbare gegevens bekend. Na
dien is wel het een en ander over
de Zuiderzee opgetekend dat meer
I houvast voor de geschiedkundigen
biedt. Volgens deze gegevens moet
het „woud zonder genade" bij
Vollenhove in 695 en 839 bij stuk
ken en brokken door de zee zijn
verzwolgen. In het Noordelijke
deel schijnen enkele stadjes te
hebben gelegen die nog slechts
bij naam bekend zijn, zoals Lam
meer, Ten Dorp, Leeuwenhorn,
Dijkshorne, Grondseind, Grebbe
en Griend. In het gebied van het
Flevomeer waren vier grote eilan
den gelegen, nl. Ruthne (Ruit),
Urch (waarop het dorpje Espel),
Schokland en Nagel. Urch was
toen het grootst, 14 kilometer lang
en in de omgeving van het tegen
woordige Urk 7 kilometer breed.
Over de bevolking van deze eilan
den is niets bekend. De grote
overstromingsrampen tussen 1170
1410,'die elkaar met de regel
maat van de klok opvolgden,
moeten duizenden mensen het
leven hebben gekost.
In 1133 en 1134 werden de ste
den IJselmuiden en Vollenhove,
aldus spr., als belangrijke zee
plaatsen genoemd. Later werd ook
Kampen in het verbond van de
Hanze opgenomen. In 1323 sloot
deze stad met „Der Schellinge"
overeenkomsten over de verlich
ting. Met vrij grote zekerheid kan
worden gezegd, dat deze aanlei
ding zijn geweest voor de bouw
van de Terschellinger lichttoren,
die aan de H. Brandarius werd
gewijd.
De heer de Veen kwam tot de
conclusie dat in de geschiedenis
van de Zuiderzee drie hoogtepun
ten voor wat betreft het wel
vaartspeil van de vissersbevolking
zijn aan te wijzen. De eerste is de
periode tussen 1100 en 1400, toen
aan de Oostwal druk gevist werd
door de mannen van Vollenhove,
IJselmuiden, Kampen, Elburg en
Harderwijk; de tweede periode
ligt tussen 1500 en 1700, toen de
haringvisserij op de Noordzee een
grote 'bron van welvaart was. De
laatste periode ligt tussen 1880 en
het tijdstip waarop de Zuiderzee
werd afgesloten. In 1880 kwam n.l.
het machinaal vervaardigde ha
ringnet ing ebruik, dat vele eco
nomische en practische voordelen
bood boven het oude, met de hand
gebreide „ladderingnet".
Na de lezing van de heer De
Veen werd gedemonstreerd met
het geluidsbandapparaat als me
thode tot het vastleggen van
volkskundige gegevens.
KOOG AAN DE ZAAN. Gis
teren is het internationaal con
cours, dat op Zondag 7 Juni was
begonnen en gehouden wordt ter
gelegenheid van het 60-jarig ju
bileum van Zaanland's Kapel, in
Koog aan de Zaan voortgezet.
De resultaten waren:
Mars wedstrijd: „Concordia", te
Oostzaan, 97 pint., Ie prijs; Zaan-
dijks Fanfare corps, 100 pnt.,
Ie prfjs.
Tamboerwedstrijd:
Vendel Gymnastiekver. „Willen
is Kunnen", Enkhuizen, 102 pnt.,
Ie prijs; Bergens Harmonie, Ber
gen (N.H.), 102 pnt., Ie prijs;
Simsons Drumband, Koog-Zaan
dijk, 93 pnt. 2e prijs; Wormer-
veers Vendelcorps, Wormerveer,
90 pnt., 2e prijs; „Harmonie", As
sen d'elft, 90 pnt., 2e prijs; Drum
band R.K. Harmonie, Zaandam,
8 pnt., 2e prijs.
Coi
ioncertwedstrijd:
le afd. Harmonie: Harmoni'e-
gezelschap „Soelen", Zoelen, 314
pnt., 3e prijs.
Afd. Uitmuntendheid: Wormer-
veerse Vendelcorps, Wormerveer,
294 pnt., 3e prijs.
Ere-afd. Harmonie: „Apollo",
Hoorn, 363 pnt., 2e prijs.
Superieure afd. Fanfare: „Har
monie", Assendelft, 431 pnt., le
prijs; „Concordia" Oostzaan, 438
pnt., le prijs met lof der jury.
Op de ere-wedstrijd, die het
internationaal muziekconcours te
Koog aan de Zaan besloot wer
den de volgende prijzen behaald:
Afdeling Fanfare: Harmonie
Assendelft, le prijs met 204 pnt.;
„Concordia", Oostzaan, 2e prijs
Tankvaart: Rotula 13 Stock-
holm/R'dam; Clavella 12 Le Ha-
vre/R'dam; Esso Amsterdam p.
12 Mona eil./R'dam; Scherpen-
drecht 13 Curasao; Ceronia 12
Beira/Durban; Mitra 12 Aalesund/
Thameshaven; Wieldrecht 12 in
Suezkanaal/Landsend; Marisa 13
Miri verw.
Passagiersschepen: Cottica 12
Dover, 19 Madeira verw.; Alhena
12 Buenos Aires; Bloemfontein 13
A'dam; Maasdam 13 Cobh; Aldabi
29 R'dam verw.; Nieuw Amster
dam 12 New York/Southampton/
R'dam; Groote Beer 16 R'dam
verw.; Indrapoera 20 Belawan
verw.; Joh. van Oldenbarnevelt
15 A'dam verw.; Rijndam 16 Que
bec, 17 Montreal verw.; Sibajak
13 Melbourne, 19 Fremantle ver
wacht; Veendam 16 New York
verw.; Waterman 15 Halifax, 17
New York verw.; Zuiderkruis 19
R'dam verw.; Jagersfontein 22
Kaapstad verw.; Noordam 13 New
York/R'dam, alwaar 22 verw.;
Oranje 16 rede Belawan; Oranje
stad 15 Trinidad verw.; Wester-
dam 13 R'dam/New York; Willem
Ruys 16 Southampton verw.
Vrachtvaart: Borneo 12 Penang;
Maas 13 Istanbul; Ootmarsum 13
Le Havre verw.; Stad Arnhem 13
Threerivers/Nederland; Ampenan
13 Galveston verw.; Loosdrecht p
met 200 pnt.; „Eendracht", Enk-
huizen, 3e prijs met 179 pnt.
Afd. Harmonie: „Apojjo," Zaan
dijk, le prijs met 224 pnt.; „Ex
celsior", Noord-Scharwoude, 2e
prijs met 183 pnt.; „Apollo",
Hoorn, 3e prijs met 179 pnt.
(Advertentie)
U zult 's morgens „kiplekker"
uit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal
in uw ingewanden doen stromen, anders
verteert uw voedsel niet, het bederft.
U raakt verstopt, wordt humeurig en
loom. Neem de plantaardige CARTER'S
LEVERPILLETJES om die liter gal
op te wekken en uw spijsvertering en
stoelgang op natuurlijke wijze te regelen.
Een plantaardig zacht middel, onover
troffen om de gal te doen stromen.
Eist Carter's Leverpilletjes.
Eindexamen
Handelgdagschool
ALKMAAR Geslaagd voor
het eindexamen 1953: A. Th.
Boom, J. B. Bulten, S. H. van
Dij'k, J. D. Kaal, J. P. Kleyn,
H. Kl. L. Koning, N. van Twuy-
ver, J. Ulrich, W. de Vries en
G. Zomerdijk, allen wonende te
Alkmaar; L. F. Aten te Wormer
veer; W. B. Biesheuvel te Nw.
Niedorp; C. de Boer te Bergen
aan Zee; J. Boonstra te Nrd.
Scharwoude; M. E. Deen en R.
J. Middelburg te St. Pancras; J.
Japin en N ,E Post te Heer Hu-
gowaard; G J. Karemaker en J.
Mantel te Enkhuizen; J. Reinders
te Castricum; H. J. Rem en J.
H. Wigard te Heiloo; E. Vlessing
te Bergen; M. J. Wïldeboer te
Camperduin. Teruggetrokken 1
candidaat. Afgewezen 4 Candida-
ten.
heeft dominee Meerburg, voor
malig veldprediker bij het Neder
landse Korea-detachement, een
benoeming aanvaard als Iegerpre-
dikant te Sorong op Nw Guinea;
houdt dr F. A. Heyn, de Ne
derlandse natuurkundige, momen
teel in Argentinië voordrachten
onder auspiciën van de Argen
tijnse commissie voor atoom
energie;
was H.M. de Koningin Zater
dag aanwezig bij de opening van
het Internationaal Folkloristisch
Festival te Ruurlo. Eerder op de
dag woonde zij een deel van het
mannenkoorconcert te 's-Herto-
genbosch bij;
zijn honderden vulpennen, be-
driegelijk veel gelijkend op de
Parker 51, Amsterdam binnenge
smokkeld en vandaar uit over het
land verspreid. De vulpennen zijn
vermoedelijk uit Italië afkomstig
en van inferieure kwaliteit;
gaat Venray opnieuw enige
honderden hectaren peelgrond
ontginnen, gelegen in de z.g.
Heydse Peel;
wordt te Venray op 13 Sept.
een Credo Pugnodag gehouden,
waarop tevens het standbeeld zal
worden onthuld van dr A. Poels,
de grote sociale voorvechter van
Limburg;
is Zaterdagmorgen nabij Haam
stede plotseling de buitenkant
van de zeedijk over een lengte
van ongeveer tachtig meter in de
Oosterschelde verdwenen. Aan het
herstel is onmiddellijk begonnen.
GROOTEBROEK 525.000 kg.
Eersteling groot 19.4023.80; kriel
18.1021.90; Rode Eerst, groot
24.90—29.60; kriel 14.50—16.90.
NRD .SCHARWOUDE 4200
kg aardappelen eerstelingen 23.70
—24.60; kleine 20.30—21.90.
ALKMAAR Aangevoerd:
paarden 700900; 104 koeien 600
1125; 80 nuchtere kalveren 30
68; 39 schapen 90125; 360
varkens 1,851,92 per kg.
Blokkers 2 won met 82
van S.E.W. 2
Het was een nogal eenzijdige
strijd welke Zondagmiddag op
het West-Friezen-terrein werd
uitgevochten.
Blokkers 2 waren verre su
perieur aan hun blauwe tegen
standers. En eigenlijk was de
wedstrijd al heel gauw beslist,
want van het begin af werd
SEW met goede aanvallen over
rompeld.
Na de rust, dje met 50 in
ging, gaven beide op hun sterkst
uitgekomen elftallen dan ook
weinig goeds meer te zien.
Blokkers' voerde de stand op
tot 70, voordat SEW aan een
tegenpunt kwam. Alras werd het
81, en enige minuten voor het
einde wisten de SEW-ers nog-
maal de sublieme BI. keeper te
verschalken: 82.
Zo bleef Blokkers 2 behouden
voor de res. 2e klas.
In het afgelopen weekend zijn
op vier plaatsen in Europa de
kwartfinales gespeeld in de Euro
pese zóne van de Daviscup.
In Brussel had België geen
moeite met Groot-Brittannië, dat
kansloos van de gastheren ver
loor. Washer en Brichant wonnen
hun enkelspelen. Paish en Mot
tram konden de eer redden in het
dubbelspel.
In Kopenhagen had Denemar
ken geen medelijden met de Phi-
lippijnen en in Parijs kon Baron
Gottfried von Cramm zich niet
meer handhaven tegen de jeugd.
Frankrijk kwam door een zege
op West-Duitsland bij de laatste
vier.
Eigenlijk was er meer strijd
verwacht in Turijn, waar Italië
het sterke Zweden ontving. De
winnaars van verleden jaar wa
ren echter zo goed in vorm, dat
Bergelin en Johansson kansloos
waren tegen Cucelli en del Bono.
Reeds na de tweede dag was de
strijd beslist, door de Italiaanse
zege in het dubbelspel.
SCHOORL De gemeenteraad
vergaderde onder voorzitterschap
van burgemeester Mr. C. A. T.
Jochems. Van het ministerie van
Wederopbouw en Volkshuisves
ting was bericht binnengekomen,
dat de premie uit 's Rijks kas
ten behoeve van de bouw van
een Bejaardentehuis voor reke
ning van de Burgemeester Peeck-
stichting zal bedragen f 53.157.
De aanbesteding van dit tehuis
zal geschieden op 20 Juni. De
pensionprijs zal bedragen f 1425
per jaar. Alle elf nieuwbenoemde
raadsleden hebben blijkens de in
gezonden bescheiden hun benoe
ming aanvaard. De heer F. Met
selaar alhier, werd toestemming
verleend voor het maken van 'n
overpad over een strook gemeen
tegrond in de Nollen, uitkomende
op het Oostelijk gedeelte van het
Dokterslaantje; de kosten ad f 80
komen voor rekening van de aan
vrager. Op een schriftelijk ver
zoek van het raadslid P. Blan^
kenstijn, om een subsidie te ver
lenen tot bestrijding van de on
kosten van de VW-reclametoOht,
werd afwijzend beschikt, daar
niet gebleken is, dat deze tocht
een deficit heeft opgeleverd.
Een beroep van de stichting
„De Hazelaar" en Mej. C. A. D.
v.d. Schalk, tegen een afwijzende
beschikking van B. en W. ter
zake aanvrage ener vergunning
voor verbouwing van het woon
huis Omloop 7, bewoond door W.
Borkowski, waar dit aan zijn oor
spronkelijke bestemming zou wor
den onttrokken, werd afgewezen.
De raad ging accoord met 't voor
stel van B. en W.
a), over te gaan tot de bouw
van een 14-tal woonhuizen op 't
aan de Voorweg gelegen kadastra
le perceel sectie C. no. 149 en
voor dit doel een crediet te ver
lenen tot een bedrag van ten
hoogste f 149.545;
b). tot bestemming van 't voor
de bouw van 2 woonhuizen toe
gewezen bouwvolumen ten be
hoeve van particuliere woning
bouw;
c). te besluiten tot aankoop
van een terrein aan de Voorweg
kadastraal bekend sectie C. no.
149, eigendom van C. van der
Pol c.s. te Bergen, ter grootte
van 9310 m2, voor de prijs van
f 2 per m2.
(In overeenstemming met het
advies van de Commissie van Bij
stand dd. 4 Juni jl. wordt voor
gesteld de sub a) bedoelde bouw
te doen uitvoeren volgens het
tyipe woning hetwelk in 1950 ge
sticht is op de hoek van de Laan-
weg en het Doktërslaantje. De
ontwerpers hebben kans gezien
de Muizen zodanig te projecteren
dat het zich thans op het terrein
bevindende kreupelhout voor een
gedeelte kan worden gespaard,
waardoor een aesthetisch verant
woorde oplossing voor de blok-
kenbouw kan worden gevonden.
Het oorspronkelijk plan, het-
welke voorzag in de uiteindelijke
stichting van 29 woningen op
dit terrein, zal echter met ge
bruikmaking van het thans voor
gestelde woningtype niet gereali
seerd kunnen worden.
De zesde suppletoire begroting
voor de dienst 1953, regelende
het crediet ad f 2000 voor de
restauratie van de raadzaal werd
vastgesteld. Op voorstel van B.
en W. werd besloten tot van
overeenkomstige toepassing ver
klaring van de gemeentelijke
Kinderbijslagregeling ten aanzien
van de bijzondere kleuterscholen.
Dit houdt in dat de kleuterscho
len geen kinderbijslagpremie voor
het ongehuwde personeel meer
zullen hebben te storten.
Na 'n uitvoerige discussie werd
het voorstel van B. en W. aam
genomen om de tijdelijk assistent-
gemeente-opzichter C. v.d. Hoek
met ingang van 1 Januari j.l. in
vaste dienst aan te stellen op de
bestaande wedde-regeling. Tegen
stemden de heren van Lienen
en Blankenstijn en mevr. Jansen
Breevaart blanco. Het voorstel
van genoemde heren om dit agen
dapunt te bewaren voor de nieu
we raad, werd verworpen.
De raad besloot in te stellen
een sociale Werkvoorzienings
regeling voor Hoofdarbeiders,
evenals dit reeds eerder geschied
de voor Handwerkers.
Na vijf jaar in
V reemdelingenlegioen
(Van een onzer verslaggevers)
Na vijf jaar dienst voor het
vreemdelingenlegioen drie jaar
in Indo-China en twee jaar in
Noord-Afrika achter de rug te
hebben, stond gisteren voor de
krijgsraad te velde West in Den
Haag terecht de 32-jarige soldaat
H. L. uit Bergen op Zoom. Deze
had tezamen met enkele anderen,
die intussen zijn veroordeeld, als
oorlogsvrijwilliger van Juli 1946
tot December van dat jaar een
tiental diefstallen van autobanden
en andere auto-onderdelen ge
pleegd ten nadele van het leger.
Hierna deserteerde hij naar
Duitsland, waar zijn ouders woon
den, om vervolgens dienst te ne
men bij het vreemdelingenlegioen.
Vijf jaar duurde L.'s verbandacte.
Na afloop hiervan ging hij naar
Duitsland terug, kon daar echter
geen werk vinden, stelde zich
toen met de Nederlandse consul
in verbinding en besloot naar Ne
derland terug te keren om eerst
zijn straf uit te zitten en daarna
weer aan de slag te gaan: als vrfj-
wiliger naar Korea. Op het sta
tion in Nijmegen liet hij zich
arresteren.
Met een onbewogen gezicht,
volmaakt kalm en zonder enige
gemoedsaandoening stond hij gis
teren voor zijn rechters, iemand
die drie jaren vechten tegen de
Vietminh-rebellen en twee jaar
eindeloze dienst in de onherberg
zame Afrikaanse woestijn heeft
getrotseerd.
De krijgsraad toonde kennelijk
respect voor de man; de auditeur
militair maakte het schappelijk.
Hij eiste een jaar gevangenisstraf
met aftrek, waarvan 8 maanden
voorwaardelijk en een proeftijd
van 3 jaar, met ontslag uit de
dienst, maar zonder ontzetting uit
de bevoegdheid om bij de gewa
pende macht te mogen dienen.
Voor de verdediger die z'n in
stemming met de eis betuigde,
viel zodoende weinig te pleiten.
's-GRAVENHAGE „Het
geduld van de Nederlandse
tuinbouw is nu uitgeput. Ja
renlang hebben wij lijdelijk
moeten toezien hoe België de
exportbelangen van onze tuin
bouw heeft geschaad. Zo kan
het niet eindeloos doorgaan.
Het is de hoogste tijd dat onze
regering in het geval, dat
België niet op de kortste ter
mijn overgaat tot het stellen
van redelijker minimum-ex
portprijzen voor Nederlandse
groenten en fruit tegen
maatregelen neemt."
Aldus de reactie van het Cen-
13 Finesterre/Antwerpen, Modjo- trale Bureau van de Tuinbouw-
kerto p. 12 Finisterre/R'dam; Mui-
derkerk 12 Genua/Pt Said; Pr.
Alexander 13 Hamburg; Bintang
12 Muscat/Bombay; Laertes 12
Belawan/Pt Swettenham; Meer
kerk 12 Bombay/Colombo; Sala-
wati 12 Douala/Lagos.
veilingen op het Belgische besluit
om met ingang van 12 Juni de in
voer van Nederlandse tomaten tij
delijk te verbieden.
Het bureau betoogt, dat toma
ten onder de „A"-lijst van het
protocol van Luxemburg vallen,
weshalve bepaald kan worden dat
België minimum invoerprijzen,
gebaseerd op de eigen kostprijs
plus een redelijk ondernemers-
loon, kan vaststellen. De heffingen
zijn dit jaar zo hoog, dat sinds 4
Juni uitvoer van tomaten naar
België schier onmogelijk was.
Het Centrale Bureau is van
mening, dat de Belgische toma
tenteelt, onder bescherming van
de regering, in de laatste jaren
onverantwoord is uitgebreid. Ge
bleken is, dat Belgische tomaten
in België belangrijk onder de
voor Nederlanders gestelde mini-
mumimportprijs worden verkocht.
Deze ligt dus te hoog. Het bureau
meent, dat België „op ergerlijke
wijze misbruik maakt van de be
voegdheden welke het importe
rende land volgens de bepalingen
van het landbouwprotocol heeft."
De maat is vol. Tenzij spoedig
een verandering ten gunste op
treedt, mag de Nederlandse rege
ring niet aarzelen tegenmaatrege
len te nemen. Aldus de mening
van het Centrale Bureau voor de
Tuinbouwveilingen.
VII.
In de nu volgende dagen kwamen angst en ver
schrikking over de bevolking van Fatima. De ge
heime Staatspolitie was vast besloten een einde te
maken aan de wanordelijkheden. De door de rege
ring gecontroleerde bladen startten met een intimi
derende hetze tegen het „achterlijkeFatima" en
eisten strenge straffen. In snel tempo volgden de
gebeurtenissen elkaar op. Het Ministerie van Justi
tie en Openbare Veiligheid informeerde bij de Ma
gistraat van het District Ourem naar de getroffen
maatregelen. In duizenden huizen van Portugal
werd over niets anders meer gesproken.
Alom in het land heerste een verwarring alsof
de vijand voor de grenzen stond.
„Lucia!" smeekte Pastoor Ferreira. „Vertel mij
de waarheid!"
„Ik heb U de waarheid verteld!" snikte het kind.
„Zij vertelt dat Jacinta en Francesco weldra zul
len sterven. Waar is het einde van deze afschuwe
lijke gebeurtenissen?" huilde Maria Rosa.
Pastoor Ferreira zuchtte wanhopig. Waarom
zweeg het Episcopaat?
„De duivel komt tot ons in velerlei gedaanten,
Lucia", drong hij aan. „Ga niet meer naar de Cova
Ik moet eerst met de Bisschop spreken".
Wanhopig verfrommelde hij het oproepbevel van
de Magistraat van het District om zich in Ourem
bij hem te vervoegen.
„De Vrouwe komt uit de hemel", weende Lucia.
„Ga nu naar huis en laat ons bidden om hemelse
verlichting", zei Pastoor Ferreira nerveus. „En ga
niet meer naar de Cova!"
Nieuwe angst.
Soldaten trokken Fatima nog diezelfde dag bin
nen. Een opgewonden bevolking molesteerde hen,
maar zij sloegen brede balken voor de kerkdeur en
spijkerden een proclamatie aan.
Tot nader order zal deze kerk worden gesloten
op bevel van de regering. Arturo, Administrateur
van de provincie Ourem.
Pastoor Ferreira sprong tussen de geweren der
soldaten en de razende .menigte.
„Dit is in Gods Hand", riep hij. „Hij is onze
Kracht en Toevlucht. Gaat terug naar huis!"
Maar in duizenden ogen broeide de opstand.
Eén voor één ontsloten zich de deuren voor de
ongelukkige priester in het sombere regerings
gebouw van Ourem.
Koud en onbewogen volgde de Magistraat de ner
veuze bewegingen van zijn slachtoffer.
„Gaf de Bisschop U hiervoor opdracht?"
„Tijdens de revolutie van 1910 wierpen de Socia
listen mijn Bisschop in een cel, die half vol water
was gezet. Hij is er nimmer van hersteld. Hij zou
het weer verduren, maar niet voor een gefantaseerd
verhaal van drie kinderen".
„Dus Uw Bisschop staats niet achter dit „won
der"?
„Waarom vertelt U ze dan niet, dat ze gek zijn?"
interrumpeerde Arturo.
Naar de gelijknamige Warner-Bros-film
„U werkt het zelf in de hand! Begrijpt U niet, dat
de mensen in die „visioenen" gaan geloven, als U
de kerk laat sluiten?"
„Waarom vertelt U ze dan niet, dat ze gek zijn?"
interrumpeerde Arturo.
„Ik heb hun gezegd, niet naar de Cova te gaan
en er niet over te spreken. Meer kan ik niet doen!"
De Magistraat stond op van achter zijn bureau.
„Ons is gemeld, dat die Vrouw de volgende
maand weer verschijnt?"
„Ik geef U mijn woord, dat iedere priester in het
gehele diocees de mensen zal adviseren, om niet
naar Fatima te komen op die dag", sprak Pastoor
Ferreira met nadruk.
Arturo bracht zijn gezicht dicht bü dat van de
priester. Onbeschaamd blies hij hem een volle
rookwolk in het gelaat.
„Voor ons is dat een mooie controle, om eens te
zien hoeveel invloed de priesters hier nog hebben
op de mensen. Als er op de 13de Juli geen menigte
is, zal U worden toegestaan, om de kerk weer te
openen. Het is nu in Uw handen!"
Met een korte ruk keerde hij zich om.
„U kunt gaan. Bonjour!" snauwde hij.
De acties der Parochieherders om de menigte van
de vallei weg te houden hadden een averechtse uit
werking. Op 13 Juli bevolkten 5000 gelovigen de
Cova. Ondanks de tegenwerpingen van Maria Rosa
waren António, Olympia en Manuel-Pedro bezwe
ken voor de aandrang van de duizenden gelovigen
en de stem van hun eigen hart en zij hadden de
kinderen die dag opnieuw gebracht naar de plaats
der Verschijning. Op de velden waar eens Lucia,
Jacinta en Francesco hun schaapjes hoedden, zag
het zwart van de mensen. Tevergeefs trachtte Pas
toor Ferreira de menigte te bewegen naar huis te
gaan.
Aan het hoofd van een afdeling cavalerie naderde
uit de richting van Ourem een verbeten Arturo.
Een ogenblik keek hij naar de enorme menigte,
waaruit een zacht gegons van stemmen opsteeg.
Toen wenkte hij de bevelvoerende officier dichter
bij.
„Drijf deze dwazen het veld af!" beval hij.
„Maar wij hebben niet op zovelen gerekend".
„Voor mijn part rij je ze onder de voet!" snauwde
Arturo. „Maar breng de kinderen bij mij!"
Met dreunende hoefslag donderde het cordon
Over de helling. Een onbeschrijfelijke verwarring
was er het gevolg van, maar toen herstelde zich de
menigte en wierpen de mannen met stokken ge
wapend zich op de ruiters.
Een chaotische veldslag ontstond. Woedend zag
Arturo echter voor zijn ogen, hoe ruiter na ruiter
van het paard werd getrokken en onder stokslagen
verdreven.
Met een hoofd rood van schaamte kwam de
bevelvoerend Officier op de wagen van Arturo toe.
„De overmacht is te groot,
Senhor!" riep hij vertwijfeld.
De Administrateur gromde
kwaadaardig.
„Goed., goed!!" schreeuw
de hü, buiten zijn zenuwen
van teleurstelling. „Roep ze
terug voor de aftocht! Dit
zal ze berouwen. Een op
standeen volslagen op
roer tegen de Republiek..!"
Onder luid gejuich van de
menigte blies het zwaar ge
havende escorte de aftocht.
Het licht van de zon ver
bleekte toen de wagen ver
weg in het dal was verdwe
nen. De wind ging liggen in
de vallei en de bladeren
hingen roerloos in de middag
hitte.
Opnieuw verkleurde de
hemel tot laaiend geel.
Meer dan 5000 aanwezigen
vielen op de knieën neer.
„Manuel-Pedro", fluisterde
Antonio, „hoor je iets
Manuel zag bleek en durfde
nauwelijks te spreken.
„Alleen een zacht ruisen
van de wind langs de blade
renfluisterde hij.
„Maar er is helemaal geen
wind", stamelde Antonio.
(Wordt vervolgd)
