Grote Vier bijeen
op 15 October?
Vier millioen vrijwilligers
in actie tegen sabotage
Minister Witte laat in 1954
65.000 woningen bouwen
Sovjet-Unie uitgenodigd
naar Lugano te komen
A fschuwelijk einde van
Maria-Goretti-feesten
Dagblad
voor
Alkmaar
en omgeving
Nieuwe resident
in Tunesië
Nieuwe
wethouders
Het schaaktournooi
te Neuhauseii
Het Westen doet
n concessie
Gemotoriseerde
Duitse invasie
Twee paters Passionisteii neergeschoten
5700 agitators achter slot en grendel
Bij de West-Duitse verkiezingen
van komende Zondag
Moordaanslagen
beraamd?
Omkoperij bij Amerikaans
leger in Europa
235.000 dollar aan steekpenningen
Journalisten
naar Australië
Perzië vraagt V.S.
olie-voor s tellen
In 1960 ivoningnood voorbij
NOORDHOILANDS i
Abonnementsprijs 6,20 per kwartaal, 2,07 per maand, 0,48 per
week, Inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct per mm,
minimum 2,50; in alle edities 26 ct per mm, minimam 4,—;
familieberichten 20 ct, resp. 30 ct per mm. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stampei. Hoofdredacteur H. N.
Smits. Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draaf-
singel 59, tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; Alkmaar,
Ritsevoort 52, tel. 2046 K 2200; Den Helder, Keizerstraat 89, tel.
2800 K 2230; Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Buiten God is 'i nergens veilig (Vondel)
STADSEDITIE
Donderdag 3 September 1953 - 49e Jaargang - Nummer 12872
DE EERSTE DINSDAG van
September, dit jaar toevallig de
eerste van deze maand, is tradi
tioneel de dag, waarop na een
periodieke raadsverkiezing de
nieuwe wethouders moeten wor
den benoemd.
Er bestond dit jaar grote be
langstelling voor de verkiezing,
omdat er bij de raadsverkiezin
gen hier en daar nog al wat wij
zigingen waren gekomen in de
politieke samenstelling van de
gemeenteraden.
Bovendien bleek, min of meer
natuurlijk, bij deze gelegenheid
van zekere reacties op het poli
tieke beleid van de zijde van de
Partij van de Arbeid. Wij hebben
het in onze verkiezingsartikelen,
met respect voor speciale plaat
selijke verhoudingen, die een al
gemene gedragslijn op dit punt
niet zo snel mogelijk maken, ook
zo gesteld: de overwegende in
vloed van socialistische zijde
moest worden teruggedrongen.
Waar mogelijk, is dit ook wel
geschied. Anderzijds zag men op
deze le September pogingen van
de P.v.d.A., in plaatsen van aller
lei allures, om waar zij over een
meerderheid beschikte, de moge
lijkheden voor een eigen politiek
uit te buiten, met miskenning
soms van rechten van minder
heden.
Waar zij niet over een meer
derheid kon beschikken, trachtte
zij deze, zonder vaak voldoende
acht te slaan op een gezond be
grip van democratie, te forceren
waarbij soms vreemde capriolen
in een politieke richting, die al
gemeen de P.v.d.A. niet zeer na
staat, werden gemaakt.
Overigens constateren wij ver
schillende gevallen van de oude
eigengereidheid van deze Partij,
hetgeen zeer sterk sprak bij de
wethoudersverkiezing in de ge
meente Haarlem, waar de heren
van de P.v.d.A. de candidaat van
de K.V.P. diskwalificeerden: zij
vonden hem niet geschikt en dus
was hij het niet.
Er bestaat niettemin een goede
gewoonte, die overigens niet ten
koste van alles kan worden door
gevoerd, om bij verkiezingen als
deze over en weer de candidaten
over te nemen, daar de Fracties
bepalen, wie zij candidaat stellen.
Dit uiteraard in verband met
de goede samenwerking, die in
het College van dagelijks bestuur
en in de Raad dient te bestaan,
waarover in tal van gemeenten
op de eerste September zoveel
schone woorden, soms als parelen
voor de zwijnen, gesproken zijn
Er zijn vele goede en gelukkige
uitzonderingen, in het bijzonder
in de grootste steden van het
land, die over het geheel geno
men, dan wel een toonbeeld van
goede samenwerking geweest
zijn.
Slechts in den Haag constate
ren wfj een poging van de P. v.
d. A. om haar invloed in het
college te vergroten, hetgeen
echter op verzet van de andere
fractie's gestuit is. Amsterdam
zoekt het in een zevende wethou
der, hoewel de redelijke ver
wachting wel is, dat in de naas
te toekomst een socialistische
burgemeester voor de hoofdstad
zal worden benoemd
In vele grote en kleinere ge
meenten de goede uitzonde
ringen hier ook zeker niet mis
kennend merken wij die
..oude Adam" van de alwetend
heid en monopolistische progres
siviteit van socialistische zijde
op, die in andere partijen terecht
weerstanden oproept.
Intussen hopen wij er, voor
alle gemeenten het beste van.
Maar de minder gelukkige en
andere bepaald ongelukkige ge
vallen doen geen goed aan de
opbouw van die geest van eens
gezindheid en samenwerking, die
in een gezond democratisch be
stel juist „van onderop" steun en
stuwing moet vinden.
In het candidatentournooi voor
de strijd om de wereldtitel is de
oartij van Euwe tegen de Rus
dmyslov gisteren na de 41ste zet
van Euwe afgebroken. Onze land
genoot staat een stuk achter,
maar heeft twee pionnen meer.
Ook de partijen KotovBoleslav-
<ky en StahlbergGelier werden
t'gebroken. Paul Keres won van
e Hongaar Szabo. De partijen
^ajdorfGligoric, Petroeian
;ronstein en AuerbachReshev-
■<y eindigden in remise. Euwe
eeft nog steeds de leiding met
punten. Stahlberg, Najdorf,
eshevsky, Petrosian en Keres
1 ebben ieder lVz punt.
LONDEN, 2 Sept. - De Westelijke mogendheden heb
ben vandaag een nieuwe uitnodiging, de tweede in zeven
weken tijds, aan de Sovjet-Unie doen toekomen ter bij
woning van een conferentie van ministers van buiten
landse zaken over Duitsland en Oostenrijk. Zij stellen
voor dat de „Grote Vier" te Lugano vergaderen en wel
op 15 October, dezelfde dag als de Verenigde Naties
hebben voorgesteld voor de politieke conferentie over
Korea.
De eerste poging van het Wes
ten om Rusland aan de conferen
tietafel te brengen, is op 15 Juli
gedaan, na besprekingen van de
Westelijke Grote Drie te Wa
shington.
De nieuwe uitnodiging is vervat
in gelijkluidende nota's, die
Woensdag door de ambassadeurs
van Frankrijk, Engeland en Ame
rika te Moskou zijn afgegeven.
De Westelijke nota's houden
een antwoord in op Russische
nota's van 4 en 15 Augustus.
In de eerste nota zei de Sow-
jet-Unie, dat de ministers het
gehele Duitse probleem, en niet
alleen het houden van verkie
zingen, dienden te bespreken.
Peking-China zou die bespre
king bij moeten wonen om mee
van gedachten- te wisselen over
het verminderen van de span
ning in de wereld.
In de tweede nota stelde de
Sow jet-Unie een Duitse vredes
conferentie binnen zes maanden
voor, alsmede instelling van een
voorlopige regering voor geheel
Duitsland, die zou moeten be
staan uit Oost- en Westduitse
parlementsleden.
In hun nota van heden stemmen
de Westelijke geallieerden in met
besprekingen over andere Duitse
problemen, maar zeggen, dat de
ministers zich eerst dienen te be
palen tot de kwestie der verkie
zingen en de status van de rege
ring voor geheel Duitsland, daar
dit als de sleutel tot oplossing van
de Duitse kwestie wordt be
schouwd.
Zij maken bezwaar tegen deel
neming van Peking-China en wij
zen er op dat de regering van
Peking op de conferentie over Ko
rea vertegenwoordigd zal zijn.
Het Westen heeft wel de con
cessie gedaan, dat het niet langer
vasthoudt aan de eis, dat een
commissie eerst onderzoekt, of de
omstandigheden in Oost-Duitsland
geschikt zijn voor het houden van
vrije verkiezingen.
De Verenigde Naties hebben in
dertijd reeds een commissie van
WEER PROTEST-NOTA
VAN JOEGO-SLAVIë
BELGRADO, 2 Sept. Zuid-
Slavië heeft vandaag een tweede
protest-nato ingediend tegen ille
gale grensoverschrijding door
Italiaanse soldaten, welke dit
maal op 31 Aug. zou zijn ge
pleegd. De wnd. minister van
Buitenl. Zaken, Bebler. riep van
daag de diplomatieke vertegen
woordigers van de W esteliike
Grote Drie bijeen om hen de
houding van Joego-Slavië inzake
de kwestie Triëst uiteen te zet
ten. In de Tito-zone van Triest
zijn de voorbereidingen voor de
massa-bijeenkomst van a.s. Zon
dag in volle gang.
Jacques Thibaud, de beroemde
73-jarige Franse violist, die om
het leven is gekomen bij het
vliegtuigongeluk in de Franse
Alpen
onderzoek benoemd, bestaande uit
IJsland, Nederland. Brazilië en
Pakistan. Moskou heeft de com
missie niet in Oost-Duitsland wil
len toelaten, aanvoerend, dat zij
beledigend voor het Duitse volk
was.
Deze concessie betekent nog niet,
zo zei men in gezaghebbende krin
gen te Londen, dat de geallieerden
niet zullen eisen, dat het vrij zijn
van de verkiezingen afdoende
w .rdt gewaarborgd.
De „held van Corregidor"
overleden
Generaal Jonathan Wainwright,
de „held van de Corregidor" is
Woensdag in een legerfeospitaal
te San Antonio in de Amerikaan
se staat Texas op 70-jarige leef
tijd overleden.
Als opperbevelhebber van het
Amerikaanse leger op de Philip-
Pljnen in Maart 1942 slaagde
Wainwright er in de Japanse op
mars twee maanden lang te ver
tragen voor hij capituleerde.
in N. en O.-Nederland
ENSCHEDE, 2 Sept. Ruim
1125 motoren en auto's met 200
passagiers van Duitse tourclubs
zullen op 13 September in geslo
ten colonne de grens bij Glaner-
brug passeren voor 'n tocht door
Oostelijk en Noordelijk Neder
land.
Doel van de gemeenschappe
lijke reis is het bezichtigen van
de N.O.P. en van de Afsluitdijk.
De colonne zal via Zwolle en via
Friesland en de dijk naar Den
Oever rijden, waar de middag
pauze zal worden gehouden. Op
ae terugweg zal de route over
Assen en Meppel lopen.
Te Battambang heejt de Koning van Cambodja, die de mobili
satie van de „levende krachten van de natie" voortzet, een
défilé afgenomen aan zijn gehele leger, dat uit 13.000 man
bestaat. Ook de burgerformaties marcheerden langs hun vorst.
ROME, 2 Sept. (K.N.P.) De
plechtigheden, welke Zondag in
Nettuno hebben plaats gehad, toen
de H. Maria Goretti tot mede
patrones van dit kleine plaatsje
aan de zee werd uitgeroepen, zijn
met een afschuwelijk drama ge
ëindigd. Twee paters Fassionisten
zijn, nadat zij de predikant van die
dag naar de trein hadden ge
bracht, op het stationsplein neer
geschoten door een man, die in
het klooster der paters asyl gevon
den had.
Toen de plechtigheden in het
heiligdom, toegewijd aan Maria
Goretti, in de namiddag ten einde
waren, begaf de overste van het
St. Rochusklooster in Nettuno, pa
ter Fr. Philippus, en zijn vicaris,
pater Placidus zich naar het sta
tionnetje, teneinde de predikant,
die 's morgens en 's avonds de
preek had gehouden, naar de trein
te brengen. Toen deze vertrokken
was, keerden beiden naar hun
klooster terug, doch op het mo
ment, dat zij het stationsplein
-UK*
BONN, 2 Sept. West-Dults-
tónd heeft een burgerlijk leger
van 4.000.000 jongemannen en
athleten gemobiliseerd, dat de be
langrijke, Zondag te houden ver
kiezingen tegen een reusachtig
communistisch sabotagecomplot
zal moeten beschermen. Dit inder
haast opgetrommelde vrijwilligers
leger zal de politie helpen bij de
bescherming van de stembureaux
tegen dreigende aanvallen van de
duizenden communistische agenten
die uit Oost-Duitsland naar het
Westen gedirigeerd zijn.
De autoriteiten in Bonn zeggen
over bewijzen te beschikken vol-
NEURENBERG, 2 Sept. Het
hoofd van de inkoopafdeling voor
levensmiddelen van het Ameri
kaanse leger in Europa, Charles
E. Wilson, is te Neurenberg in
hechtenis genomen en ter be
schikking gesteld van de recher
che van het Amerikaanse hoofd
kwartier te Heidelberg.
Door deze arrestatie is een om
koopcomplot aan het licht ge
treden, waarbij Amerikaanse
burgers in Duitsland betrokken
zijn. Zij zouden in totaal onge
veer 235.000 dollar aan steekpen
ningen hebben ontvangen en
deze op rekening hebben gezet
van een pseudofirma.
Bij 'n voorlopig verhoor voor
het Amerikaanse Hof te Neuren
berg, verklaarden twee getuigen
dat Wilson betrokken was bij het
complot. Het Hof besliste dat Wil
son op 14 September weer ge-
DEENS SCHIP GEZONKEN
NA AANVARING
MET „EOS"
Woensdagmorgen is het 1963
ton metende Nederlandse schip
„Eos" van de K.N.S.M. in de
Odense Fjord in aanvaring geko
men met het 227 ton metende
Deense schip „Mars". De boeg
van de „Eos" raakte het Deense
schip midscheeps, waardoor de
„Mars" in tweeën brak en binnen
enkele minuten zonk.
De bemanning werd door een
ander Deens vaartuig gered. De
„Eos" liep geen schade op. De
aanvaring geschiedde in dichte
mist, in verhand waarmede de
„Eos" onder loodsaaniwüzing
voer.
hoord zal worden, waarna hij
werd vrijgelaten op de belofte,
dat hij zich ter beschikking van
de Justitie zal houden.
Wilson werd Dinsdagmiddag,
tezamen met twee andere Ame
rikaanse ambtenaren, in hechte
nis genomen. De andere twee
werden, na twaalf uur te zijn
ondervraagd, in vrijheid gesteld.
De Amerikaanse Openbare
Aanklager, Canfield, zei, dat
reeds achttien maanden lang een
onderzoek in deze zaak aan de
gang is. Het onderzoek strekte
zich over vier landen uit. Dade
lijk na het begin ervan, waren de
prijzen voor voedingsmiddelen
belangrijk gedaald.
PARIJS, 2 Sept. Pierre Voi-
zard, oud-gezant van Frankrijk te
Monaco, is benoemd tot Resident-
Generaal in Tunesië.
Naar verluidt, zal Jean de
Hauteclocque ,de voorganger van
Pierre Voizard, binnenkort een
belangrijke diplomatieke functie
krijgen.
Voizard werd op 22 Aug. 1896
geboren en in 1923 benoemd tot
civiel adviseur van het bestuur
in Tunesië, later gouverneur in
verscheidene departementen en
in 1941 toegevoegd aan het Com
missariaat-Generaal van Marok
ko. In Juni 1945 werd hij Admi
nistrateur-generaal van de Franse
bezettingszone in Oostenrijk, in
Juni 1946 hoofd van de Franse
missie in Oostenrijk, en op 6 Juni
1950 gezant in Monaco.
gens welke de communistische in
filtranten in een wanhopige po
ging om de herverkiezing van de
pro-Westerse regering van kanse
lier Konrad Adenauer te verhinde
ren, opdracht hebben, overvallen
te doen op de stembureaux, stem
bussen weg te nemen en verkie
zingsambtenaren af te ranselen.
Drie gearresteerde agenten heb
ben zelfs verklaard, dat enkele
moord-aanslagen beraamd zijn te
gen West-Duitse politici, die op de
zwarte lijst van Moskou voorko
men. De autoriteiten hebben ech
ter geweigerd verdere bijzonderhe
den over het complot te onthullen.
In totaal waren er vanavond
5700 communistische agenten ach
ter slot en grendel en daarmede
lijkt de reusachtige politiebarrica-
de langs de Oostduitse grens de
invasie tot staan gebracht te heb
ben.
De berichten over de uitzending
van 10.000 agenten hebben echter
de vrees doen ontstaan, dat dui
zenden anderen de politie toch nog
verschalkt hebben.
Twee grote organisaties de
Bundesjugendring en de Deutsche
Sportbund hebben vrijwillig
aangeboden, deze communistische
dreiging te bestrijden. Beide orga
nisaties tellen tezamen ongeveer
4 millioen leden.
Het aanbod is door de Bondsre
gering gretig aanvaard. Alle staten
hebben instructies ontvangen de
plaatselijke eenheden van deze or
ganisaties voor samenwerking met
de bestaande politietroepen te mo
biliseren.
Hierdoor zullen groepjes gewa
pende jongemannen en athleten op
de been komen, die klaar staan om
onmiddellijk handelend op te tre
den, zodra communistische herrie
schoppers zich doen horen.
De anti-communistische partijen
hebben vrijwillig aangeboden hun
leden zo nodig ter beschikking van
de politie te stellen.
ZEILJACHT
IN MOEILIJKHEDEN?
.ivbUSt. De motorred-
dingboot van Ameland, de „Jihr
H. J. Ortt" van de Kon. N.Z.H.R.
M. is om half elf gisteravond ter
assistentie uitgevaren naar een
tweemastzeiljadht, dat met harde
Zuidenwind voor het Bornrif
ligt.
Door de Representatiecommis
sie van de Vereniging „De Ne
derlandse Dagbladpers 1945" en
de Federatie van Nederlandse
Journalisten is een vertegenwoor
diging samengesteld van een
groot aantal Nederlandse dagbla
den, ten behoeve van een jour
nalistieke reis naar Australië,
welke op 21 September a.s. zal
aanvangen.
Een gezelschap van acht jour
nalisten zal dan per emigranten
vliegtuig naar Australië vertrek
ken om zich een beeld te vormen
van de mogelijkheden en per
spectieven voor Nederlandse, emi
granten aldaar. De volgende
journalisten zullen van dit gezel
schap deel uitmaken: M. Duij-
zings, R. Hagoort, D. Hendriks,
H. M. Koemans, J. M. Onstenk
(Noorderpers-Unitas), E. J. L. M.
Schul en P. M. Smedts.
In Australië zal zich nog bij
hen voegen de Nederlandse cor
respondent J. D. Rempt. Boven
dien zal de reis worden mee
gemaakt door mej. A. Kamstra,
die vooral aandacht zal schenken
aan de specifieke problemen op
het terrein der vrouw in Austra
lië.
Het initiatief tot deze reis, die
twee maanden zal duren en waar
aan de Nederlandse en de Austra
lische regering hun medewerking
verlenen, is uitgegaan van jour
nalistieke zijde.
overstaken, klonken plotselin:
schoten en men zag de twee pries
ters ter aarde storten. Beiden wa
ren ernstig gewond, zo ernstig, dat
pater Philippus reeds tijdens het
vervoer naar het ziekenhuis over
leed. Pater Placidus, die nog in
leven was, werd onmiddellijk naar
de ooeratiekamer gebracht, waai
men de kogel heeft verwijderd en
bloedtransfusie heeft toegepast
Hoewel zijn toestand ernstig was.
bestaat er gerede hoop, dat hij zal
herstellen.
De moordenaar is door de politie
ter plaatse gearresteerd onder he
vig verzet van de arrestant, die
zich als een waanzinnige verzette.
Het was zekere Dominico Frattini,
die enige tijd in Frankrijk heeft
gewoond en naar zijn land op
transport was gesteld als „terro
rist". De Passionisten te Nettuno
hebben hem asyl verleend in het
heiligdom van Maria Goretti, waar
hij eten en onderdak kreeg, en
bovendien nog een weinig zakgeld
voor kleine werkzaamheden, welke
hij in het klooster en in de kerk
verrichtte. De man scheen met een
ontembare haat tegen zijn wel
doeners vervuld te zijn en het
plan te koesteren, er alle paters
te vermoorden.
En krijgt alvast geld
TEHERAN, 2 Sept. De nieu
we Perzische regering wenst, dat
de V.S. nieuwe voorstellen doen
voor een snelle regeling van het
Brits-Perzische oliegeschil.
Een speciale regeringscommissie
bestudeert thans de in 1952 door
Truman en Churchill gedane voor
stellen, die door Mossadeq waren
verworpen, om te trachten een
grondslag voor hervatting van de
onderhandelingen te vinden.
Inmiddels heeft Eisenhower pre
mier Zahedi een boodschap gezon
den volgens welke een Perzisch
verzoek om financiële hulp „wel
willend" in overweging zal worden
genomen. Er werd geen bedrag
genoemd, maar in Washington
spreekt men over 30 millioen dol
lar. en in Teheran zelfs over 300
millioen. „Ik besef dat de nood
hoog is" aldus Eisenhower, nadat
Zahedi had gemeld dat de schat
kist leeg is en de reserves aan
buitenlandse valuta zijn uitgeput.
De nieuwe Sultan van Marok
ko tijdens zijn bezoek aan Fez
zijn geboortestad. Rechts vav
de Sultan - staande - de Prins
opvolger
Van onze parlementaire redactie)
Het bouwplan 1954 is gereed. Bijzonderheden hierover
zullen officieel niet voor de derde Dinsdag van Septem
ber worden vrijgegeven, doch in de bouwwereld neemt
men aan, dat de minister van Wederopbouw en Volks
huisvesting, ir. H. B. J. Witte, voor 1954 wederom bouw
volume voor rond 65.000 woningen beschikbaar zal
stellen.
In de bouwwereld houdt men
verder rekening met de moge
lijkheid, dat minister Witte het
bouwvolume in de komende ja
ren op 65.000 woningen per jaar
zal proberen te houden, hetgeen
betekent, dat de woningnood in
1960 tot het verleden kan beho
ren. Een flinke stap in die goede
richting zal dit jaar worden ge
zet want men mag aannemen,
dat er ruim 60.000 woningen ge
reed zullen komen tegen 54.000
in 1952.
Een plan om de woningnood in
1960 te beëindigen is niet geheel
nieuw. Ook de vorige minister
van Wederopbouw, mr. In 't Veld,
had deze mogelijkheid voorzien
maar hij ging er van uit, dat er
tot 1960 per jaar 55.000 woningen
gebouwd zouden worden plus
70.000 duplexwoningen. Dit zijn
royale eengezinswoningen, welke
worden geschikt gemaakt voor
tijdelijke bewoning door twee ge
zinnen, na tien jaar worden de
daartoe nodige voorzieningen
weggenomen, waardoor er weer
eengezinswoningen ontstaan. De
animo voor deze duplexwoningen
is echter niet groot gebleken en
daarom verwacht men, dat mi
nister Witte zal streven naar
65.000 normale woningen per
jaar om tegen 1960 de woning
nood te kunnen beëindigen.
(zie ook pag. 5)