hat I
NOORDHOLLANDS
VIER straaljagers neergekomen
Katholieke Duitse jongeren
fi
Vliegers door hun schiettoestel gered
Priesternood in Keulen
Waarom bommenwerpers
tegen de Mau Mau?
tegen eigen arbeidsorganisatie
Dagblad
voor
Alkmaar
en omgeving
Het onderwijs
in het Fries
Bisschoppen in Joego-Slavië
onder de wapenen geroepen
zichzelf
immiimiiiiiË
Invoer geheel door
uitvoer gedekt
DOOR MIST OVERVALLEN
Beroep op leken om priesters
waar mogelijk te vervangen
Jongens stichtten
brand
Sneeuwbal-White
rolt voort
Voerman te Vries
op slag dood
Kloosterzusters
als arbeidsters
Noodzaak eerst onderzoeken
Thunder jet
gevonden?
IN HET IJSELMEER
Pella wijkt niet
Met vele priesters geivone soldaten
in het leger
irantie!
:t's Koffie koopt,
Ilerbeste kwaliteit,
en van de lekker-
er's Koffie!
op elk pak be-
spunten voor een
n, waarvan U enige
ebeeld.
'ter briefkaart dt uit-
geschenkenltjst aan
<r Groningen.
Fluitmelkkoker,
dubbelwandig
aluminium, geen
overkokende melk
meer! 240 punten
Zwaar verzilverd
theezeefje met
origineel Delfts
blauw lekbakje.
160 punten
welk reinigingi-
poeder van
zacht,
SCHOON:
glad alles wordt,
is.
Illlllllllllllllüi
an zijn bood- 2
opgemorken," 2
:e Hertog ook
kie sjek. Nou, 2
hij heeft zo'n 5»
1 wel 'es door E
in een huisie 2
ediende altijd
1 Zemelen om 5
1 de holte van E
d groot gelijk, E
tend." „Als U 5
naar Klagen- 2
stem. „Als je jj
:ke Hertog en 5
js goed op de E
uckEen E
1 aanmerking E
de wegwijzer 2
Abonnementsprijs 6,20 per kwartaal, 2,07 per maand, 0,48 per
week, taclnsief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct per mm,
rnlnlmnm 2,50; in alle edities 26 ct per mm, minimum 4,
familieberichten 20 ct, resp. 30 ct per mm. Bij contract belangrijke
korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur H. N.
Smits. Bankrelatie: Ned. Credietbank. Kantoren: Hoorn, Draaf-
slngel 59, tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290: Alkmaar,
Ritsevoort 52, tel. 2046 K 2200; Den Helder. Keizerstraat 89, tel.
2800 K 2230; Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K 2240.
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
STADSEDITIE
Donderdag 19 November 1953 49e Jaargang - Nummer 12938
's-GRAVENHAGE, 18 Nov.
Volgens de door het Centraal
Bureau voor de Statistiek samen
gestelde voorlopige gegevens be
droeg de waarde van de invoer
in October 1953 f 813 millioen
(vorige maand f775 millioen),
terwijl voor een waarde van f810
millioen (vorige maand f768
millioen) werd uitgevoerd.
De invoer werd voor 100 pet
door uitvoer gedekt. (Het dek
kingspercentage van de vorige
maand bedroeg 99 pet.)
AANBEVELING VOOR
ONTWAPENING
NEW YORK, 18 Nov. De
politieke commissie van de Ver.
Naties heeft vandaag een beroep
gedaan op de grote mogendheden
de pogingen tot ontwapening en
controle op de atoom-energie te
intensiveren. Gezegd wordt dat
onderlinge gesprekken tussen de
grote mogendheden misschien een
oplossing kunnen brengen.
Dit zijn de .voornaamste pun
ten uit een resolutie, die is inge
diend door de drie Westelijke
grote mogendheden en elf andere
landen. Met 54 tegen 0 stemmen
werd de resolutie door de com
missie aangenomen, nadat enkele
Russische amendementen verwor
pen waren. Het Sovjetblok ont
hield zich van stemming.
Honderdjarige in Heeze
HEEZE, 18 Nov. Op 3 Dec.
a.^. zal een inwoner van Heeze
(N.Br.), nl. de heer A. Wijnen,
zijn honderdste verjaardag vie
ren. Na een H. Mis is er een
receptie ten gemeentehuize, aan
geboden door de gemeente. Hier
na zal de jarige met zijn familie
een rondrit door het dorp maken,
's Avonds- zal de buurtschap een
cadeau aanbieden en zal de fan
fare een serenade brengen.
(Van onze verslaggever)
Gisteren is de Koninklijke Nederlandse Luchtmacht te-
nauweriiQod aan een ramp ontsnapt. Een formatie van
twaalf F84 Tliunderjet straaljagers van de Eerste Tac
tische Vliegbasis Eindhoven, die in de eerste uren van
de middag was opgestegen voor een oefenvlucht, geraak
te omstreeks drie uur door de mist in ernstige moeilijk
heden.
Zij werden onmiddellijk door
hun basis teruggeroepen, maar
Weischap zat op dat moment al
potdicht. Eén toestel kon, ver
moedelijk met 'behulp van de
zgn. „hamer", waarbij met radar
gewerkt wordt, op Welschap nog
landen. Eén ervan kon op de
zelfde manier een toevlucht vin
den op de vliegbasis Volkel, zes
toestellen landden op geallieerde
bases in Duitsland, twee maakten
er een geslaagde buiklanding, na
melijk bij Venhorst (N.Br.) en in
Duitsland en in twee andere ge
vallen konden de piloten zich
met behulp van de schietstoel
redden. Deze toestellen stortten
neer bij Wanrooij en bij Erp.
Het is een wonder, dat er geen
enkel dodelijk ongeluk is ge
beurd. In alie gevallen kwamen
de piloten met de schrik vrij.
Maar wel rijst onmiddellijk de
vraag hoe tiet mogelijk is ge
weest, dat deze toestellen onder
de weersomstandigheden, die gis
teren toch de gehele dag niet be
paald gunstig waren, opgestegen
zijn. Heeft de Meteo-dienst die
plotseling sterke toeneming van
de mist niet kunnen voorzien?
Het zijn vragen, die ons maar
voor de geest komen.
Alarm
Omstreeks half vier 's middags
werd op de vliegbases Volkel en
Eincjihoven het zgn. „crash"-
alaurm-"gegeven: Leden -van- het
luchtmacht bewakingscorps ruk
ten onmiddellijk uit naar de
KEULEN, 18 Nov. Het aartsbisdom Keulen heeft zich genoodzaakt
gezien een ver-gaande reorganisatie in de zielzorg door te voeren
teneinde het toenemende priestertekort op te vangen. Als voorlopige
norm is aangenomen, dat parochies tot 3500 zielen slechts over een
priester mogen beschikken, tot 10.000 zielen over twee. Verwacht
wordt dat deze norm in de toekomst nog aanzienlijk verzwaard zal
moeten worden.
De priesters zullen zich voorts
dienen terug te trekken uit het
Katholieke organisatieleven en
hun plaatsen moeten overgeven
aan leken.
Reeds jaren kampt het aarts
bisdom met een tekort van hon
derden jonge priesters. Sedert vo
rig jaar is het aantal open kape-
1, ansplaatsen nog vermeerderd
met 22. Deze toeneming kon
slechts voor tweederde met jong
gewijde priesters warden aange
vuld. In de toekomst zullen dan
ook leken veel werk, dat niet
strikt de kerkelijke bediening be-
t'-eft, van de priesters moeten
overnemen.
In een algemene verordening
preciseert het aartsbisdom deze
werkverdeling en zegt, dat de
godsdienstoefeningen met inbe
grip van de preek, de zielzorg van
de stervenden, de huwelijksvoor
bereiding alsmede de bijzondere
1 erzorging van kinderen, die de
school verlaten, het strikte werk
terrein van de priester blijven.
in houtloods
ZAANDAM, 18 Nov. Twee
met lucifers spelende jongens van
omstreeks negen jaar oud hebben
vanavond te omstreeks zes uur
brand veroorzaakt in een hout-
loods van een timmer- en aan
nemersbedrijf. midden in Zaan
dam. Een agent van politie zag
de vlammen uit de schuur slaan
en ontdekte de jongens, van wie
er een in brand stond. Hij drukte
de jongen tegen zich aan en
doofde de vlammen. Het jeugdige
slachtoffer zal het voorlopig zon
der hoofdhaar moeten stellen,
maar is niet noemenswaardig ge
wond.
De brandweer was de situatie
met vijf stralen water weldra
meester. De schade aan hout en
gebouwen is nog niet bekend,
maar wordt geschat op f 10.000.
Zij wordt door verzekering ge
dekt.
Beperking is echter onvermijde
lijk inzake deelneming van pries
ters aan het organisatieleven,
zelfs het godsdienstonderricht zal
door leken moeten worden over
genomen. Bovendien wordt ern
stig met de mogelijkheid rekening
gehouden, dat het aantal H."H.
Missen op Zondag in de toekomst
verminderd zal moeten worden,
indien het priestertekort blijft
toenemen.
Het Aartsbisdom legt grote na
druk op de medewerking der le
ken, vooral voor wat betreft het
godsdienstonderwijs, de Charitas,
het sociale werk en de zielzorg
onder de jeugd.
plaatsen waar een toestel was
neergekomen. Het toestel, dat bij
Erp neerkwam, ligt dicht langs
de Veghelseweg. Er zijn uiter
aard slechts brokstukken van
over. De piloot kwam ongedeerd
op de grond. Het toestel sloeg
een enorm gat in een akker on
geveer honderd meter van een
boerderij. Toen wij gisteravond
de plek bezochten lagen de brok
stukken overal verspreid.
Bij Venhorst had de piloot een
buiklanding gemaakt. Het was de
sergeant-vlieger Benninga uit
Bussum, die hier zijn toestel be
hendig aan de grond wist te zet
ten. In het dorp verwekte deze
noodlanding uiteraard een grote
sensatie. Landbouwer Althuizen
was op zijn land aan het werk,
toen de straaljager op enkele
Wetsontwerp ingediend
'S-GRAVENHAGE Bij de
Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp „Regeling van het
onderwijs in de Friese taal en
het gebruik van die taal of van
een streektaal als voertaal bij het
onderwijs".
In de Memorie van Toelichting
van de Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen wordt
de wenselijkheid geuit het Fries
als voertaal bij het onderwijs te
bezigen op paedagogische didac
tische gronden. Naarmate de ken
nis van het Nederlands van deze
kinderen zich uitbreidt, kan in
de hogere klassen geleidelijk op
het Nederlands als voertaal wor
den overgeschakeld.
WASHINGTON, 18 Nov. De
subcommissie van de Senaat voor
binnenlandse veiligheid heeft
thans bewijzen aangevoerd dat de
voormalige minister van Finan
ciën John W. Snijder in 1946 Ha
rold Glasser heeft gedekt, nadat
uit rapporten van de F.B.I. (Fe
deraal Bureau van Onderzoek)
was gebleken dat Glasser nauw
in contact stond met Harry Dex
ter White.
De documenten waaruit dit
blijkt zijn door de subcommissie
1 in studie genomen, nadat gisteren
door het hoofd van de F.B.I. is
verklaard dat hij zich verzet
heeft tegen het besluit van Tru
man, White in de regering te
handhaven, maar zich er tenslotte
bij heeft neer moeten leggen.
honderden meters van hem af
tegen de grond suisde. „Ik hoorde
wat gerinkel", vertelde hij ons,
„en daarop een klap. Ik durfde
haast niet op te kijken".
Wim Michels en Geruft van den
Elzen waren eveneens op hun
land aan de arbeid. Het toestel
was nog niet tot stilstand geko
men of zij waren .er al bij. Piloot
Benninga stond, zo vertelden zij,
in de cockpit. De kap was er af
en wij samen hebben hem er
toen uitgehesen. Hij is toen in
een nabijgelegen boerderij zijn
basis gaan bellen en waarschuwde
tegelijk zijn ouders dat hij oké
was.
In Wanrooy ging het weer iets
anders toe. Het was hier piloot
Beijen uit Den Haag, die gebruik
maakte van zijn schietstoel, toen
zijn brandstof was opgeraakt. Hij
haalde de handle over, waarmee
hij zich uit het toestel schoot
en kwam behouden op de grond,
naar wij hoorden in de omgeving
van Mariaheide. Het vliegtuig
echter ontplofte in de lucht en
de brokstukken kwamen terecht
in een weiland.
LONDEN 18 Nov. De voor
zitter van het Lagerhuis heeft
Woensdag geweigerd een debat
te laten houden over het voorge
stelde gebruik van zware bom
menwerpers tegen de Mau Mau
in Kenia. De Labour-afgevaar-
digde Leslie Hale had als zijn
mening te kennen gegeven, dat
het gebruik van deze bommen
werpers als onderdeel van „een
nieuwe politiek om op grote
schaal Britse burgers van Afri
kaanse afkomst te bombarderen"
onmiddellijk moest worden be
sproken.
De voorzitter verklaarde echter
dat reeds enige tijd bombarde
dementen in Kenia worden uit
gevoerd en dat het feit. dat thans
van zwaardere vliegtuigen ge
bruik zal worden gemaakt, z.i.
geen reden was om „een onder
breking van de parlementaire
werkzaamheden te rechtvaardi
gen." De minister van Koloniën,
Lyttelton, had tevoren gezegd,
bieden zouden worden bestookt.
„Als iemand zijn leven in ge
vaar brengt door zich in deze
gebieden op te houden, bestaat
er voor hem een eenvoudige op
lossing, te weten: deze streken
te verlaten," aldus de minister.
Boer vermoord
Een bende van de Mau Mau
heeft vandaag een Britse boer
vermoord, nadat deze er aanvan
kelijk in geslaagd was de aan
vallers van zijn boerderij in Thi-
ka, ongeveer vijftig kilometer ten
Noorden van Nairobi, te verja
gen.
Gezegd wordt dat de boer, Ryie
Shaw, zodra hij de bende gewaar
werd. telefonisch de politie waar
schuwde en vervolgens de bende
in zijn auto achtervolgde.
In een modderplas bleef de wa
gen echter steken, waarop de
Mau Mau-leden hem aanvielen
en met hun panga's doodden.
Minister Beyen terug
BONN, 18 Nov. De Neder
landse minister van Buitenlandse
Zaken, J. W. Beyen. is vandaag
van een
Woensdagmiddag heeft H.M. de Koningin de nieuwe kruiser „De Ruyter" in dienst
gesteld. De plechtigheid geschiedde aan boord van de kruiser, die lag gemeerd bij de Dok
en Werfmaatschappij „Wilton Feyenoord N.V." te Schiedam. De Koningin poseerde met
de bemanning van het schip aan boord van Hr Ms Kruiser „De Ruyter".
H.M. DE KONINGIN
STELT NIEUWE
KRUISER „DE RUYTER"
IN DIENST
Woensdagmiddag heeft H.
M. de Koningin de nieuwe
kruiser „De Ruyter" in
dienst gesteld. De plechtig
heid geschiedde aan boord
van de kruiser die lag ge
meerd bij de Dok- en Werf-
maatschappij „Wilton Fey
enoord N.V." te Sghiedam.
H. M. spreekt de over
drachtsrede uit, aan boord
van het schip. Naast de Ko
ningin de Commandant van
het schip, Kapt ter Zee
W. J. Kruys (midden) en
Minister van Oorlog en
Marine, Ir C. Staf-
dat alleen de z.g. verboden ge- Den Haag vertrokken.
Spoorbrug bij
Leiden aangevaren
's-GRAVENHAGE. 18 Nov.
Tussen zeven en acht uur van
avond is de spoorbrug bij de Vink
te Leiden aangevaren. De spoor
brug werd op beschadigingen na
gekeken en zolang mochten er
geen treinen over rijden.
GRONINGEN. Op de rijks
straatweg nabij Vries heeft zich
gistermorgen een zeer ernstig on
geluk voorgedaan, waarbij de 28-
jarige A. Pieters om het leven
is gekomen en de chauffeur V.
uit Groningen gewond raakte.
Een zware vrachtauto met aan
hangwagen van de W.E.B., be
stuurd door V. uit Groningen,
wilde een voor hem rijdende
melkwagen passeren. Tengevolge
van de mist zag hij echter niet
dat van tegenover, gestelde rich
ting een D.A.B.O.-bus opdoemde.
Er ontstond een botsing met de
melkwagen. De vrachtauto sloeg
over de kop en bleef op de ka
naaldijk liggen. De cabine was
totaal ingedrukt en het kostte
heel wat moeite om de bestuur
der uit zijn benarde positie te
bevrijden. De man was gewond
en werd onmiddellijk naar het
Academisch Ziekenhuis gebracht.
De melkwagen werd totaal ver
nield. Het voor de wagen ge
spannen paard werd ernstig ge
wond en moest worden afge
maakt. De voerman was op slag
dood.
WUERZBURG, 18 Növ. De
Franse kloostercongregatie van de i
„Kleine zusters van Jezus" heeft i
zich met toestemming van de
bisschop van Würzburg, Mgr Ju
lius Döpfner, in zijn bisdom ge
vestigd. Drie zusters van deze
congregatie gaan werken in fa
brieken of winkels, teneinde op
praetische wijze het apostolaat
onder haar mede-arbeidsters uit
te oefenen.
De congregatie van de „Kleine
zusters van Jezus" werd in 1939
in Frankrijk gesticht. De zusters
leggen de drie geloften af van
gehoorzaamheid, armoede en zui
verheid en leven van het loon
van haar arbeid. Haar „klooster-
kleding" bestaat uit blouse en
grijze rokken, gecompleteerd met
een blauwe hoofddoek. Als enig
yt. ucyc.i, yo herkenningsteken dragen zij een
bezoek aan Bonn naar klein houten kruisje met een rood
ALTENBERG, 18 Nov. „De oprichting van een eigen vakverbond
is onder de gegeven omstandigheden slechts dan gerechtvaardigd,
als het onbetwist vast staat, dat de Deutsche Gewerkschaftbund
(D.G.B. - West-Duits eenheidsvakverbond) niet bereid is tot princi
piële verdraagzaamheid en partij-politieke neutraliteit, zoals deze
door haar katholieke en protestantse leden geëist worden".
Aldus luidt 'een motie, aange
nomen tijdens de algemene ver
gadering van de Bond der Katho
lieke Duitse Jongeren naar aan
leiding van de discussie tussen
het D.G.B. en standsorganisaties
der katholieke en protestantse
arbeiders. De beslissing over de
eventuele oprichting van een
katholieke vakbeweging moet
slechts genomen worden aldus
de Duitse katholieke jongeren
door degenen, die hiervoor wer
kelijk verantwoordelijkheid dra
gen, met andere woorden de ka
tholieke arbeiders zelf en dan
nog eerst na een diepgaand we
tenschappelijk onderzoek en
slechts uit principiële motieven.
De Bond der Katholieke Duitse
hart er in aangebracht.
's-GRAVENHAGE, 18 Nov.
Naar aanleiding van het opspo
ringswerk naar de vermiste Thun
der jet-straaljager deelt de Lucht-
maohtvoorlichtingsdiens't ons het
volgende mede:
„Dinsdagavond tegen het don
ker worden ziin twee sleepboten
van de Koninklijke Marine, die
met vier boten van de politie te
water de gehele dag hadden ge
sleept in de omgeving van de
plaats, waar visser Mol uit Vo-
len-dam Donderdagmorgen j.l. een
waterzuil had zien opspuiten, bij
het dreggen gestoten op een hard
voorwerp. Deze plaats ligt één
mijl ten N.W. van de plaats, die
door schipper Mol was aange
wezen. Vandaag zouden duikers
van de Koninklijke Marine een
nader onderzoek instellen".
Jongeren heeft vervolgens ver
klaard op het ogenblik geen aan
leiding te zien zijn leden tot uit
treding uit het D.G.B. aan te
sporen. Wel zal de bond eisen,
dat de katholieke arbeiders, die
lid zijn van het D.G.B., zich met
alle krachten wijden aan de ver
wezenlijking van verdraagzaam
heid en neutraliteit.
ROME, 18 Nov. De Italiaanse
premier, Giuseppe Pella, heeft
Woensdag te Rome verklaard, dat
iedere vijf-mogendhedenconferen-
tie over Triëst de Brits-Ameri
kaanse beslissing om de zone „A"
aan Italië toe te wijzen als „vast
onherroepelijk moet aanvaarden.
Voorts, zo verklaarde hij in de
Kamer, moet de conferentie een
oplossing zoeken voor het hele
gebied van Triëst en niet voor de
zone „A" alleen.
Pella's regering beschouwt een
volksstemming nog steeds als de
beste oplossing voor Triëst.
ROME, 18 Nov. Volgens be
richten in Rome ontvangen heeft
de communistische dictator van
Joegoslavië, maarschalk Tito een
nieuw middel te baat genomen
om de Apostolische activiteit van
de Katholieke Kerk in Joegosla
vië te beknotten. Hij heeft een
groot aantal priesters en zelfs drie
Bisschoppen tot actieve militaire
dienst als gewoon soldaat in het
leger opgeroepen.
De hier ontvangen berichten
noemen de namen van twee bis
schoppen, Mgr. Nesic, Apostolisch
Administrator van het diocees Pa
renzo en Polo, is bij de militaire
troepen in Villa del Nervosa, bij
Fiume, ingedeeld. Mgr. Nesic, in
1908 geboren, is in 1950 tot bis
schop gewijd. De tweede prelaat
in actieve dienst opgeroepen, is
Mgr. Pavlisic, hulpbisschop van
Mgr. Buric, bisschop van Senj en
Apostolisch Administrator van
een gedeelte van bisdom Fiume.
De berichten duiden als derde
van drie opgeroepen herders de
„bisschop van Zara" aan, doch
daar dit bisdom door twee Apos
tolische Administrators wordt be
stuurd, n.l. door de H.H. Exc. Mgr.
Gafkovis en Srebrnic, is het moei
lijk vast te stellen wie van deze
twee prelaten onder Tito's laak
bare maatregel valt.
ANDRIESSEN
TERUG IN DE KAMER
De heer Andriessen, die on
langs wegens gezondheidsredenen
aftrad als voorzitter van de KVP,
heeft zijn werkzaamheden als
Kamerlid hervat. Gisteren was
hij, voor het eerst na ziin ziekte,
weer aanwezig in de vergadering,
waarin de behandeling van „We
deropbouw en Volkshuisvesting"
werd voortgezet. Andere jaren
was de heer Andriessen ook de
kundige woordvoerder van de
KVP-fractie bij dit debat.