i
O'S
A
TIJD
schat
Wat te doen, wanneer de
nood hoog is gestegen?
ISPS!!!
Wat brengen de komende
vijftig luchtvaart]aren?
ZATERDAG
I
n
195.-
Romance in Enkalon
DE KROMEK VAN
helpen I
:h.
rstveiling
Petten op - stormband vast
W eest gerustklein gelovigen:
al het goede komt van hoven
Communiqué nr 2
Levenslang voor
moord op agent
Hardhandige prof
moet de cel in
f 'V^JÉgS
het vliegtuig der toekomst
Snelheid van 3500 km per uur
Alleraardigste propagandafilm
van Ytzen Brusse
Ook veel snellere
verkeersvliegtuigen
acht men volkomen bereikbaar
uit Siberië
Inbreker op
heterdaad betrapt
Zaterdag 19 December 1953
Pagina 5
alu.
t-
9
ESPEELDE
sions
1856
vertrouwd!
ALKMAAR
iceerd zal Notaris
MBER 1953
WITTE ENGEL" te
laars
OPEN:
lhaven 17, Gerrits-
139, 141. 143, 145
ange Kerkstraat 11
Lng, bovenwoning en
g 4 en Wijdesteeg 3
VTERREIN Wester-
oningen met tuinen
te 7809 M2. Gelegen
are van» de Notaris,
N V.Q.
s waren op hun reis
/allen. Tjaadat
vaas, was zo gelovig,
i niet twijfelde. Zij
n met zo een uiterst
huwelijke bijzonder-
moest. Hoe had ik
slechts het verzinsel
rein„Ja....
;nd op. „Welnu
is zu Heisserwursten.
de waarheid spraken,
eerde rover te voor-
e auto op weg waren
ckere bontjassen, het
ai, ontnomen, slechts
hij hun gelaten...."
Het is me een toestand, mensen en dat de politie er niet
naar kijkt, gaat ons boven de Zondagse pet. De Zondagse,
jazeker: want wie zou er op Zondag 27 December aan
staande in Nederland geen pet nodig hebben, nu er al
verschillende dagen ijzingwekkende geruchten gaan over
bombardementen, die in de ochtenduren hoven verschil
lende plaatsen in ons zo slaperige vaderland zullen wor
den uitgevoerd Daaromde petten op, de stormbanden
stevig vastgegespt en luister, naar wat de Staf van de
Operatie Zonnebloem den volke kond doet.
Op Zondagochtend 27 December
zullen vier vliegtuigen van een
maatschappij, dde zich aandient
als de Aero Ypenburg, opstijgen
en zwaarbeladen met Zonnebloe
men, pers- en radio-verslagge
vers, koers zetten naar die stre
ken in ons land, waar de nood
hoog is gestegen. Aha: U voelt het
al aan. Zondag 27 December?
Derde Kerstdag? Zonnebloem-
dag! De Zonnebloem-collecte vóór
de kerken! Aha, zegt U bij uzelf:
de nood hoog gestegen? Dat kan
maar één ding betekenen. De
Zonnebloemen zijn op! Eenge
grom stijgt op uit de menigte,
die zioh naar de Hoogmis of
nog erger naar de laatste H. Mis
begeeft. „Hier die Zonne
bloem! Ik geef je een gulden,
wat zeg ik: ik stop je een tientje
in de bus. Geef mij die laatste
Zonnebloem. Gaat het niet om
dat tientje? Hier heb je het toch.
Maar die Zonnebloem, die Zon
nebloem
Stel U dat eens voor. lezer. De
massa neemt een dreigende hou
ding aan. De pastoor blikt ontzet
uit de ramen van de pastorie.
Hier moet iets gebeuren het
is onafwendbaar.
Er gebeurt iets. Hoog boven
het rumoer, dat dreunt door ste
den en dorpen, brommen vlieg
tuigen naderbij. Een twee-moto-
rige Fokker, een rappe Messer-
schmidt en twee Fadrehilds. Zoe
kende ogen turen uit de cockpits
naar beneden. Ja, daar stijgt
rook omhoog van een vlieg
veld, van een sportterrein, van
een marktplein. Het noodsein!
Het is een kwestie van een
ogenblik. De windrichting is gauw
verkend. De luiken gaan open
en daar dwarrelen kleine stipjes
naar beneden. Geel-witte para
chutes fladderen open en de con
tainers met hun nieuwe vracht
Zonnebloemen dalen statig naar
de aarde. Vele bereidwillige han
den plukken de kostbare vracht
uit boomtoppen, vissen de kar
tonnen containers uit polderslo
ten. Auto's staan al klaar om
de nieuw-aangekomen. Zonnebloe
men naar de kerkpleinen te bren
gen. Er gaat een zucht van op
luchting door de menigten. De
collectanten hebben even tijd om
adem te scheppen en hun tot
berstens toe gevulde offerbussen
te legen. En dan begint het feest
weer. Het feest van de mildheid.
Want is vandaag niet de Zon
nebloem de bloem van de naas
tenliefde? Moeten Alex van
Wayenburg en zijn medewerkers
vandaag niet zo'n stoot in de
goede richting krijgen, dat ze
's avonds voor de K.R.O. micro
foon geen woord meer uit kuunen
brengen? En is het dan eigenlijk
De Utrechtse rechtbank heeft
in de zaak van de moord op de
Woerdense politie-agent A. Eek
uitspraak gedaan. De 27-jarige
C. J. B., van beroep metselaar
en wonende te Bodegraven, werd
conform de eis veroordeeld tot
levenslange gevangenisstraf.
Aan verdachte was tevens een
groot aantal diefstallen met
braak en dergelijke ten laste ge
legd.
Zijn broer, J. G. B„ oud 25
jaar, schilder, wonende te Bode
graven, die in gezelschap van de
vorige verdachte was geweest en
had deelgenomen aan de meeste
der vermogensdelicten, die de
eerste verdachte werden ten laste
gelegd, werd veroordeeld tot zes
jaar met aftrek, eveneens con
form de eis.
Het gerechtshof te 's Graven-
hage heeft de 44-jarige Leidse
hoogleraar G. M. H. V., wonende
te Utrecht, veroordeeld tot een
gevangenisstraf van zeven dagen,
omdat hij op 23 Januari j.l., toen
htf zeer gehaast het station te
Leiden inliep, een spoorweg
beambte, die hem staande hield,
een vuistslag in het gezicht had
gegeven.
De beambte had een sneetje in
zyn gezicht opgelopen en had
tengevolge van de vuistslag
negen dagen lang niet gewerkt,
omdat hij last van duizelingen
had. De procureur-generaal had
een geldboete van 100 gulden
subsidiair 25 dagen hechtenis ge-
requireerd
Ook de politierechter had de
hardhandige professor tot 7 da
gen gevangenisstraf veroordeeld.
niet een beetje bijzaak, dat ter
gelegenheid van dit feest op deze
collectedag maar eventjes f 32.000
aan prijzen worden rondgestrooid
onder de bezitters van stevig-
dichtgeplakte Zonnebloemzakj es?
Hoe dat gebeurt? H„ dat is 'n ge
heim dat niet voor Zandagavond
27 Dec. te 8.30 uur zal worden ge
openbaard. En daarin spreekt
candidaat-notaris Kropman, die
de allen welbekende notaris Li-
bourel, thans ernstig ziek, ver
vangt, een hartig woordje mee.
Vijf kwartier lang.
Er gebeurt nog meer
Maar voor het avond is, is er
nog veel meer gebéurd, 's Mid
dags bijvoorbeeld. Alle EHBO-
afdelingen en alle vrijwilligers,
die zich voor de medewerking
aan de collecte en aan de blik-
sem-actie op postbus 634 te Rot
terdam hadden aangemeld, zijn
dan al naarstig aan het tellen
geweest. De uitslag van de col
lecte geven zij onmiddellijk aan
een van de honderd telefoonpos
ten van de operatie door. Zonne
bloemen die nog zijn overgeble
ven, worden verzameld en inge
pakt. Auto's zorgen voor het
transport naar de vliegvelden. En
de vier zelfde vliegtuigen van 's
morgens komen opnieuw laag
over. Gaat er van het veld een
rookpluim op, dan weten ze, dat
er geen overschotten zijn en dan
vliegen ze door. Zo niet, dan
dalen ze en brengen het over
schot per kerende vlucht naar de
verzamelplaats. Om half vijf 's
middags is de uitslag van de
collecte in het hele lang bekend,
's Avonds laat, na het einde van
de uitzending via de K.R.O.- mi
crofoon, kan de Staf van de Ope
ratie-Zonnebloem melden: op
dracht uitgevoerd, doelen be
reikt.
Doelen bereikt? Ja, wat dacht
U anders? Dat dit niet zou sla
gen? Dan kent de Zonnebloem
nog niet en de EHBO niet en de
jeugd niet, kortom, dan kent U
ons katholieke volk niet. Die
operatie slaagt, zo vast als een
huis.
m 1 f,rk -■
en hoe ver de luchtvaarttechniek
zioh dan zal hebben ontwikkeld.
Het enige dat ons houvast geeft,
99
(Van onze redacteur)
De directie van de N.V. Internationaal Rayon-Verkoop
kantoor te Arnhem, verkooporganisatie der Algemene
Kunstzijde Industrie, heeft de bekende Nederlandse
cineast Ytzen Brusse opdracht gegeven tot het vervaar
digen van een speelse documentaire over Enkalon, de
Nederlandse nylon. En Brusse heeft zich van deze op
dracht meesterlijk gekweten.
„Romance in Enkalon" is een
plezierige documentaire gewor
den, een korte film, die volledig
aan zijn doel beantwoordt. Dat
doel is: bekendheid te geven aan,
en propaganda te maken voor de
Nederlandse nylon, die te Emmen
wordt vervaardigd, en die in Ne
derland Enkalon heet.
In deze documentaire heeft de
Vlaming Prosper de Keukeleire
de camera gehanteerd en hij heeft
dat voortreffelijk gedaan.
De beide hoofdrollen worden
vertolkt door Rik Weijberg 'en
Bob Verstraete. Het verhaal, dat
deze documentaire tot een een
heid maakt, vertelt van een meis
je, dat zich, om een Enkalon-
uitzet in haar bezit te krijgen,
laat insluiten in een der grote
Nederlandse magazijnen. Een eta
leur ontdekt haar, doch deze zelf
de etaleur brengt, niet het meisje,
de romantische factor in deze kor
te film. Hij en zij vinden elkaar
en op een autotocht vertelt hij
haar van ifet wordingsproces van
Neerland's nylon, Enkalon, en
de camera volgt dan de phasen
van dit proces. Op diezelfde auto
tocht lijden man en meisje schip
breuk, omdat de benzine op is.
Er daagt redding als er een an
dere automobilist komt aansnor
ren, maar als etaleur noch red
der over een sleepkabel kan be
schikken, brengt een paar Enka-
lon-kousen de oplossing. De auto
die schipbreuk leed wordt door
de andere wagen gesleept en de
kabel die beide wagens verbindt,
bestaat uit een paar Enkalon-
kousen. En aan het slot van die
panne suggereert de film een zeer
happy ending.
Dat is de speelse inhoud van
deze uiterst geslaagde documen
taire, die wat traag begint, doch
die verrassend naar zijn einde
gaat. Grote waardering hebben
wij voor de uitstekende camera
instelling, waardoor hier en daar
in deze film meesterlijke effecten
bereikt konden worden.
Ytzen Brusse heeft met zijn
„Romance in Enkalon" een pro
pagandistische documentaire ge
maakt die de toets der critiek
volkomen kan doorstaan. Bij de
première in het Amsterdamse Al-
hambra-theater was de echtgeno
te van minister Zijlstra aanwe
zig. De minister zelf was verhin
derd. Wij merkten er bovendien
op oud-minister prof. J. v. d.
Brink, commissaris van de A.K.U.
Het Enkalon-bedrijf in Emmen
breidt zioh gestadig uit. In April
van het volgend jaar zal het aan
1250 arbeiders werk bieden.
De film van Ytzen Brusse zal
ter beschikking gesteld worden
van verenigingen en scholen, die
wensen te worden voorgelicht
over het Nederlandse nylonpro
duct Enkalon. Brusse heeft met
zijn „Romance in Enkalon" een
woorde Nederlandse documentaire
geestige en kunstzinnig verant-
gemaakt. die, zoals zijn bedoeling
was, de aandacht vraagt voor
Neerland's nylon Enkalon.
In 1903 maakten de Amerikaan
se gebroeders Orville en Wilbur
Wright hun eerste vluchten met
een wieberige tweedekker van
latten en linnen met een 12 pk
motor er in en zij kwamen niet
verder dan enkele tientallen me
ters; in 1913, toen men tien jaar
verder was, waren de vorderingen
nog niet bijster groot geweest; er
werd intensiever gevlogen en de
prestaties lagen wel wat hoger
(een snelheid van 200 km per uur
was b.v. reeds bereikt), maar een
vliegtuig was nog altijd een wan
kel en gevaarlijk apparaat waar
aan een fatsoenlijk mens zijn le
ven niet toe vertrouwde.
Wereldoorlog nummer één
bracht een grote technische voor
uitgang en bovendien werd het
vliegen toen meer gemeengoed
omdat duizenden jonge mannen
werden opgeleid in het besturen
van een vliegtuig, terwijl de toe
stellen bovendien in massa wer
den geproduceerd. Het beschik
baar zijn van zoveel vliegtuigen
plus de bestuurders ervoor deed
in 1919 het luchtverkeer ontstaan,
aarzelend weliswaar, met vlieg
tuigen, die niet voor dit werk wa
ren berekend en zonder enige be
hoorlijke grondaccommodatie,
maar het was een begin en uit
dat begin groeide het gestadig
verder uit. De mens bouwde ster
kere vleugels en krachtiger moto
ren en zijn verlangen naar het
onbekende en het nieuwe bracht
hem ertoe de aarde tot in alle
hoeken vanuit de lucht te gaan
verkennen; zelfs de poolstreken
ontsnapten niet aan zijn belang
stelling en de grote oceanen wer
den stuk voor stuk overbrugd. Het
vliegtuig ging technisch met
sprongen vooruit en in de dertiger
jaren__ kwam de gehele metalen
Amerikaanse laagdekker zijn sen
sationele opgang maken. Maar
ook ging de wereld toen weer be
wapenen want wereldoorlog num
mer twee kwam langzaam en
dreigend naderbij, tot in Septem
ber 1939 de bom barstte.
Deze oorlog bracht evenals zijn
voorganger weer een grote voor
uitgang en twee markante succes
sen uit die tijd zijn geweest de
ontwikkeling van het vervoer over
lange afstanden en de intrede van
de straalmotor. Na de oorlog heeft
men deze ontwikkeling met kracht
voortgezet en nu vliegt men su
personisch met straalvliegtuigen
met pijlvleugels, worden de ver
ste oorden op onze aardbol in
enkele dagen tijds bereikt en
vliegt een bommenwerper in vier
en twintig uur van Engeland naar
Nieuw-Zeeland.
En wat nu?
Dat is dus heel in het kort
en uiteraard zeer onvolledig
de balans van vijftig luchtvaart
jaren. En nu het vliegtuig het dus
zover gebracht heeft, dat het zijn
gouden jubileum kan vieren, nu
gaan de gedachten van een ieder,
die deze ontwikkeling van 16 tot
1600 kilometer per uur eens rustig
aan zijn geest laat voorbijgaan,
uit naar de toekomst. Hoe zal de
luchtvaartwereld eruit zien wan
neer wij het volgende vijftigtal
luchtvaartjaren afsluiten. Wat zal
men dan over de ontwikkeling
van het vliegtuig in onze kranten
en tijdschriften kunnen lezen?
Natuurlijk kan men het meeste
slechts gissen; het is met geen
mogelijkheid te zeggen met wat
voor soorten en typen men om
streeks het jaar 2000 zal vliegen
gen over nieuwe projecten, die in
laboratoria e.d. worden onder
zocht en de van tijd tot tijd ge
dane voorspellingen van mensen
„die het weten kunnen".
77 1*11 zijn de vrij spaarzame mededelin-
(Van onze luchtvaartmedewerker)
Vijftig jaar is het geleden dat de mens zijn eerste aarze
lende en o zo korte schreden zette op het pad der lucht
vaart, een pad dat in een halve eeuw zou leiden naar
supersonische snelheden en wereldluchtverkeer. Het is
een lange en moeilijke weg geweest, maar toch staat men
na vijftig jaar versteld van het vele dat in die korte tijd
minder dan een mensenleeftijd is bereikt.
Welnu, in de eerste plaats acht
men het mogelijk om een snelheid
te behalen, die driemaal zo groot
is als de geluidssnelheid, d.w.z.
circa 3500 km per uur.
Het zullen natuurlijk allereerst
speciale proefvliegtuigen zijn, die
deze snelheid zullen behalen, maar
aan de hand van de daarmee be
reikte resultaten zal men ook
militaire en zelfs verkeersvlieg
tuigen kunnen ontwikkelen,die
zo snel kunnen vliegen. In de eer
ste plaats zal men dan voldoende
krachtige motoren moeten hebben
en de straalmotor zal hiervoor op
de duur te kort schieten, zodat
men is aangewezen op raketten
of atoommotoren. Deze laatsten
zullen volgens insiders over onge
veer 15 jaar beschikbaar zijn. Ver
der zullen nieuwe materialen en
constructiemethoden nodig zijn,
want de belastingen waaraan
vliegtuigen bij dergelijke hoge
snelheden zijn onderworpen, o.m.
door de geweldige wrijvingshitte
die er ontstaat als de lucht met
dergelijke hoge snelheden langs
het toestel strijkt, stellen hoge
eisen aan de materialen en aan
de sterkte van de constructie. In
lit verband is meermalen de naam
van het metaal titanium genoemd,
dat een licht gewicht paart aan
een grote sterkte en daarom grote
voordelen heeft boven het thans
gebruikte aluminium. Titanium is
echter moeilijk te winnen en
daardoor vrij kostbaar, maar zo
als alle problemen, die er nog op
te lossen zijn, zal men ook daar
wel uitkomen.
Ook andere verkeers
vliegtuigen.
De verkeersvliegtuigen zullen
er ook anders gaan uitzien; pijl
en deltavleugels, nu reeds toege
past voor militaire toestellen, zul
len in de commerciële luchtvaart
hun intrede doen; het aantal pas
sagiers dat vervoerd wordt, zal tot
200 a 250 per vlucht oplopen en
men zal in één ruk van Amster
dam naar elke willekeurige stad
op aarde kunnen vliegen.
Een kruissnelheid van 1200 km
per uur (dat is driemaal zo snel
als tegenwoordig) zal over 15 a
20 jaar mogelijk zijn.
Men zal het voor dergelijke
vluchten hoog gaan zoeken; n.l.
op 12.000 a 15.000 meter, waar
men rustiger en sneller kan vlie
gen dan dichter bij de aarde. Ra
dar. en electronische installaties
zullen alles grotendeels automa-
tisdh doen verlopen, zodat de be
stuurders alleen maar behoeven
te kij'ken of alles goed gaat.
In de militaire luchtvaart zal
men het jachtvliegtuig zien ver
dwijnen en wellicht later ook "de
bemande bommenwerper; onbe
mande projectielen zullen de taak
van beiden overnemen en men
zal elkaar indien nodig hoog
in de lucht kunnen bekampen
zonder dat er een mens van de
aarde stijgt; het wordt een
ware „druk-op-de-knop-oorlog".
Maar men zal ook verder
gaan dan de aarde en het lucht
ruim er boven; de ruimtevaart
staat voor de deur en landingen
op de maan over een jaar of
twintig schijnen niet uitgesloten
te zijn.
Ook het hefsohroefvliegtuig, nu
nog steeds in zijn kinderschoenen,
zal nog een grote rol gaan spelen,
vooral voor het verkeer op korte
afstanden d.w.z. om en nabij 500
kilometer. Daarnaast verwacht
men de ontwikkeling van de con-
vertiplane, een toestel, dat als
hefschroefvliegtuig start en landt
maar in de vlucht zijn rotor op
klapt en dan als gewoon vlieg
tuig verder vliegt, dank zij het
feit, dat het ook een normale
vleugel met motoren heeft.
Werkelijk, er komen nog heel
wat verrassingen.
NA 16 JAAR
Zwitserse terug
GENEVE, 18 Dec. Mej. Yvon
ne Bovard, een Zwitserse vio
liste die een aantal jaren in Si
berische gevangenkampen heeft
doorgebracht, is deze dagen on
verwachts in Zwitserland terug
gekeerd.
Zij vertrok in 1936 naar Mos
kou, waar zij in dienst trad bij de
radio-omroep. Korte tijd later
werd zij naar Siberië gedepor
teerd, waar zij aan wegen moest
werken, aldus meldt de oorres
pondent van de Londense „Ti
mes". Verzoeken om vrijlating,
gedaan door de Zwitserse rege
ring bleven zonder gevolg.
Een pakket kleding en voedsel,
dat vrienden haar zonden, nadat
vernomen was dat zij in Noord-
Siberië in het kamp Jennisseisk
verbleef, werd ongeopend terug
gezonden, omdat mej. Bovard
geen geld had om invoerrechten
te betalen, aldus dit bericht.
Zij is nog niet bereid geweest
tegenover de pers een verklaring
over haar belevenissen af te
leggen.
's GRAVENHAGE, 18 Dec.
Gisteravond om kwart voor 12
werd door de politie een 30-jari-
ge koopman uit de Nieuwe
Schoolstraat aangehouden, bij 'n
poging tot inbraak in zich aan de
Laan van Nieuw Oost-Indië be
vindende dagwinkels.
Toen de man zich betrapt zag
trachtte hij de benen te nemen,
waarop de agent van politie
waarschuwingsschoten loste.
Daaraan stoorde de man zich
niet, waarop de agent een schot
loste, tengevolge waarvan de
man een sehaimpwomd in de kuit
kreeg. Zelfs toen trachtte hij nog
te ontkomen, maar werd door de
inmiddels ter assistentie opgeko
men politie gearresteerd.
De bewuste panden aan deze
straat staan reeds enige tijd on
der verstevigd politietoezicht,
daar er al vele malen werd inge
broken.
//rrrr/rrrrrrrrrr/rrrrrrrrrrrrrrr/rrrwwrrrwrwwwrwwrrrrrrwrrrrrwrwrrrrwwrrwrrrrrrrrwrmrwwwrwrrwrrrrwwrrrwrrFWwrwwrrwwrwrwwrrrrrrrw>
VERKIEZINGEN ZIJN ER WEER op til; wij
zitten in de „donkere dagen vóór Kerstmis",
die maar niet donker willen worden, en
reeds horen wij geluiden over grote gebeurtenissen
(hun schaduw vooruitwerpend) welke in April,
vlak na Pasen zullen plaats hebben: de verkie
zingen van de Provinciale Staten. Om meer dan
één reden is het van belang, daar iets over te
zeggen. In de verschillende partijen begint het al
te rommelen van de voorbereidingsmaatregelen.
Voorlopige candidaatstellingen zijn aan de orde
geweest of nog aanstaande, en dan komen, althans
in de Katholieke Volkspartij, de advies-instanties
in actie, en de beroemde of moeten wij zeggen:
beruchte(?) groslijststemmingen volgen. Op 21
April, dat is op Woensdag na Pasen, wordt in alle
provincies op dezelfde dag, de officiële stemming
gehouden. Dat houden van die stemming op dezelf
de dag legt er de nadruk op, dat het hier om
grote politieke belangen gaat. Belangen, die ver
uitgaan bóven de betekenis van het provinciale
beleid in de verschillende gewesten, dat niettemin
het naaste doel en de éérste inzet blijft
Maar, daarbij mag nu al niet worden ver-
geten, dat de verkiezingen voor de Provin
ciale Staten ook een politieke krachtmeting
zijn, en het zou wel eens kunnen wezen, dat de
uitslag van invloed was op de politieke verhou
dingen in ons land. Met de gemeenteraadsverkie
zingen, zo hebben wij gezegd, was dat anders. In
de plaatselijke politiek liggen de verhoudingen heel
anders. En wie de uitslagen van de gemeente
raadsverkiezingen als krachtmeting zou willen be
schouwen, stootte herhaaldelijk op bijzondere ge
vallen, die het treffen van een juiste vergelij
king onmogelijk maakten. In verscheidene plaat
sen had men een politieke „godsvrede" gesloten
en werd in het geheel geen stemming gehouden,
in tal van gemeenten in het Zuiden des lands nam
de K.V.P. met name niet als zodanig aan de stem
ming deel, en in wellicht nog méér gemeenten
verenigden zich alle niet-katholieke stemgerechtig-
den, anders over zes verschillende partijen en par
tijtjes verdeeld, zich op één gemeenschappelijke
lijst, van een neutrale of kwasi-neutrale partij,
van Gemeentebelangen, van de V.V.D. en ook van
de P.v.d.A. Van een juiste krachtsverhouding kon
hier eenvoudig geen sprake zijn....
Anders staat het nu, bij de provinciale ver-
kiezingen. Deze liggen trouwens tussen de
Kamerverkiezingen en de Raadsverkiezingen
in, meer „tegen de Kamerverkiezingen aan, om het
zo te zeggen". Het zwaartepunt van het provinciale
beleid ligt trouwens bij de colleges van Ged.
Staten, die veel meer met het regeringsbeleid te
maken hebben. Bovendien kiezen de Provinciale
Staten de leden van de Eerste Kamer en zo heb
ben zij rechtstreeks te maken met een deel van
de Volksvertegenwoordiging, die toezicht en con
trole houdt op het algemene politieke beleid. Wij
kunnen er dus zeker van zijn, dat de a.s. Staten
verkiezingen allerwegen beschouwd zullen worden
als van gewicht voor de algemene politieke ver
houdingen in ons land. Daarom is het zo goed, dat
ook de K.V.P. al sinds enige tijd begonnen is, met
ook de propaganda in dit licht te zien en daarvoor
de nodige voorbereidingen te treffen. Men weet
verder, dat de Partijraad van de Katholieke Partij
het algemene provincieprogram heeft vastge
steld, reeds op 10 October j.l. en dat de provinciale
partij-instanties nu doende zijn, desgewenst een
eigen provincie-program te bouwen op dat alge
mene program. Zo krijgt in elk gewest het pro
vinciale program een eigen kleur, en kan er „iets
uit de bus komen" dat de kiezers meer zal aan
spreken dan het algemene program, dat uiteraard
maar algemene richtlijnen geeft. Voor Groningen
zijn de eisen anders dan voor Brabant, voor Noord
holland anders dan voor Overijsel.
Nu binnenkort de provinciale partij-instan-
ties, voor zover zij daaraan behoefte hebben,
dat eigen provincie-program zullen behan
delen en vaststellen, kan het o.i. wel nuttig zijn,
iets te vertellen uit de inhoud van dat „algemene"
program en dan achten wij het even begrijpelijk
als verheugend, dat in dit program voorop staat,
dat „het Provinciaal Bestuur God moet erkennen
als Opperste Bestuurder en de regelingen en be
sluiten metterdaad moet bezien in het licht van
de hoge waarde van de godsdienst en van de gods
dienstige instelling, ook voor het tijdelijk welzijn
der gemeenschap". Ten aanzien van het tweede
algemene punt is het belangrijk, geen misverstand
te doen ontstaan. Daar staat, dat de „zelfstandige
werkingssfeer van de provincie uitgebreid moet
worden, zowel door de Rijkswetgever als door de
Rijksuitvoerende macht". Dat is natuurlijk bedoeld
ten bate van de gewestelijke autonomie, niet om
de provincie nog meer macht te geven jegens de
gemeenten! Om alle misverstand ten overvloede
weg te nemen, wordt danook in een laatste alinea
gezegd, dat het provinciaal bestuur bij zijn nood
zakelijke controle de autonomie (dat is nog iets
anders en beters dan de „zelfstandigheid" alleen!)
van de gemeenten moet eerbiedigen.
Als een gouden draad loopt door dit program
de stelling, dat bij allerlei arbeid op maat
schappelijk, cultureel, charitatief werk e.d.
„centralistische strevingen" geweerd moeten wor
den. Maatschappelijke organisaties en groeperingen
van het particulier initiatief moeten „zoveel moge
lijk worden ingeschakeld", en het „particulier
initiatief en het werk, gegrond op levensbeschou
wing, moeten op de voorgrond worden gesteld".
Overheidsinstellingen en diverse Stichtingen moe
ten zich, indien al nodig, „beperken tot stimule
rende en coördinerende arbeid". Samenwerking
van gemeenten moet worden bevorderd en ge
streefd moet worden „naar behoud en vorming
van krachtige plaatselijke gemeenschappen". Ac
tueel is zeker de eis, dat plannen tot grenswijziging
en opheffing van gemeenten moeten worden vooraf
gegaan door „een uitgebreid stedebouwkundig, de
mografisch, sociaal-economisch en bestuursrechtelijk
streekonderzoek". Verder wordt verlangd, dat bij
deze zaken de belangen van de kleine gemeenten in
dezelfde mate tot hun recht zullen komen als die
van de grotereOok wordt gevraagd, dat het
provinciaal bestuur „op krachtdadige wijze zijn
voortdurende medewerking zal verlenen aan indus
trialisatie en industrie-spreiding" terwijl teken
des tijds! de emigratie niet is vergeten, ook hier
wordt van de provincies medewerking gevraagd
Er zijn nog tal van kleinere, hoezeer op zich
belangrijke punten. Wij moeten ons uiteraard
beperken. Het schijnt ons opzich echter wel
al genoeg, om de belangstelling van de lezer te
vragen voor de inhoud, de strekking en de alge
mene betekenis van dit provinciale K.V.P.-program.
Hier zijn weer tal van zaken en kwesties aan de
orde, die hun invloed hebben in het leven-van-
alle-dag, waarmede de burgerij voortdurend te
maken heeft. Het zal er dus straks weer om gaan,
dat in alle gewesten gezorgd wordt voor de ver
sterking van de positief-christelijke invloed in dat
deel van het staatsbestuur, dat voor rekening van
de provincies blijft. Voor het oefenen van die in
vloed is het algemeen provinciaal program een
belangrijke richtlijn en de katholieke partij, die
met dit program uitkomt, mag met recht verwach
ten, dat zij ook bij de komende politieke „April-
storm" van zoveel mogelijk kanten steun ontvangt.
Steun van binnen en van buiten de partij! Wie wil
weten, wat de Partij beoogt, kan dit leren uit haar
progrom en dan zal men ook overtuigd zijn, dat het
bij die a.s. verkiezingen om méér gaat dan om
gewestelijke belangetjes. Het zal gaan om de alge
mene politieke situatie in ons land en om de vraag,
of de K.V.P. zich zal handhaven niet alleen, maar
versterken. Het bevestigend antwoord op die vraag
is waard, véél, véél, voor over te hebbenl
