ST Het Westen tussen hoop en twijfel »e Valk V Ijéka Vooruitzichten voor Berlijnniet bemoedigend ayglop 12 HOTEL R A 5 - Alkmaar )gen ivy Echtgenote C. N. KOREMAN d. Idserf- v. Nimwegen CT brouwerstr 12 Langestr. 48 M. Th. Kroese rZONEN I echtgenote OUDEJ AARSNUMMER 1953 Pagina 5 Het jaar van Stalins clood Drie eisen Dageraad van betere tijden? Churchill: Voorzichtig optimisme Opnieuw wantrouwen Welke garanties? I Eigen weg gaan iden een voorspoedig 18 ALKMAAR G.N. 3C0NFECTIE 3776 en 4967 Alkmaar iëntèle en kennissen SCHILDERSBEDRIJF BREEDSTRAAT 21 ;nden en kennissen euwjaax del - Achterstr. 60 spoedig 1954 Alkmaar ectra-arfikelen in 1954 wensen wij kgraafstraat 40 nnemers kig nieuwjaar. ir. lkmaar - Telef. 4255 Breedstraat 43 heil en zegen in '54 ie Verpakkingen - haar geachte cliën- ;n zalig nieuwjaar. Telefoon 3423 gelukkig nieuwjaar >or ïn, vrienden en ken- ar. ir, tel. 3498 portartikelen G. N. ?le een Zalig Nieuw- ieuwe jaar een keur. ieelgoederen. luxe en [bieden. DEK FNIDSEN Jj' 1954 i t len en bekenden een Z.N. en en cliëntèle rjaar )N 2696 ar toegewenst door lef. 2086. ALKMAAR lefoon 4267 le 'n Zalig Nieuwjaar t. BEDRIJF rspoedig 1954 èle een voorspoedig 'n gelukkig nieuwj. ig nieuwjaar. ALKMAAR Paus Pius XII, terwijl hij een van zijn grote redevoeringen hield die in 1953 de aandacht trokken. (Van onze diplomatieke medewerker In de vroege morgen van 7 Maart meldde radio-Moskou het overlijden daags tevo ren, van maarschalk Joseph Stalin. Over de dominerende rol, welke deze man gedu rende bijna dertig jaar en meer in het bijzonder sinds 1939 op het wereldtoneel heeft gespeeld, behoeft hier niet uitgeweid te worden. Maar geen kroniekschrijver kan aan het feit van zijn dood voorbijgaan. Het is zeker het belangrijkste, dat in 1953 viel aan te tekenen. Het is even waar, dat de dood van Stalin meer dan iets anders de internationale politiek heeft beïnvloed. Tenslotte en bovenal is dit feit van be tekenis, omdat de vraag mag worden gesteld of met het wegvallen van deze despo tische figuur, die de wereld zoveel problemen heeft verschaft, misschien een keer punt in de geschiedenis is ingetreden, de dageraad van betere tijden. Het lijkt van belang hierbij een ogenblik stil te staan, omdat deze vraag de verhouding tussen Oost en West, en alles wat daaronder dient te worden verstaan, gedurende het gehele verdere jaar heeft beheerst en millioenen mensen, aan beide zijden van het Gordijn met hoop heeft vervuld. Daarna, helaas, met twijfel. ..;W Churchill, in een van zijn ty pische standen, zoals men de Britse leider dit jaar vaak zag. Dit is Dag Hammerskjöld, die de zware taak kreeg, om se cretaris-generaal van de V.N. te zijn. Dwingelanden van het formaat-Stalin kent de historie niet zo heel veel. Gewoonlijk namen zij de dwingelandij mee in hun graf of werden zij opgevolgd door mannen die hun eigen weg gingen. De staatslieden van het Westen mochten aan deze ervaring dus enige hoop ontlenen. En het leek zo heel anders te zullen worden. Staande aan de baar van de gestorven maarschalk, predikten Malenkow en Molotow de goede verstandhouding onder de volken. Op 15 Maart verklaarde Malenkow in de Opperste Sovjet, voor het eerst optredend als Stalin's opvolger, dat elk land ter wereld, dat werkelijk naar vrede verlangde, de V.S. inbegrepen, verzekerd kon zijn van de vastberaden vredeswil der Sovjet-Unie. Koningin Mary van Engeland kwam op 24 Maart op hoge leeftijd te overlijden. Het 'bleef niet bij verzekeringen alleen. Moskou beijverde zich om de spanning weg te nemen, die was ontstaan door twee kort op een volgende vliegtuigincidenten. De Russische diplomatie werd minder stroef, buitenlandse ver tegenwoordigers in Rusland wer den verrast door ongewone faci liteiten, in de Oostzone en in Oostenrijk scheen de bezetter de uitoefening van zijn rechten te willen beperken tot het noodza kelijke, en wat vooral van be tekenis leek: in Panmoendjon kwam er plotseling schot in de wapenstilstandsbesprekingen. Welke reële waarde mocht aan dit alles worden toegekend? Bui ten twijfel staat, dat zelfs het stugge Washington bereid was bij de nieuwe machthebbers, onver schillig welke hun diepere be weegredenen mochten zijn, goede trouw te veronderstellen. De reacties uit het Witte Huis waren zowel hoopvol ais positief. Men was bereid met Moskou te pra ten. Maar Amerika wilde zeker heid, geen nieuw avontuur. Het stelde daarom voorwaarden. Hier openbaarde zich al aan stonds een verschil van opvatting en instelling onder de Westelijke Geallieerden. En de vraag moet gesteld worden, of niet dat, en dat alleen, de bedoeling is ge weest van Malenkow's vredes- ouvertures. Churchill heeft er geen geheim van gemaakt, dat de vertogen van Moskou, gevoegd wellicht bij de aanwijzingen welke hij langs diplomatieke kanalen kan hebben ontvangen, naar zijn mening vol doende grond opleverden voor een gesprek met de Russen, welk gesprek dan informeel kon zijn en niet gebonden behoefde te worden aan een vooraf overeen gekomen agenda. Maar Washington vond, dat er aanleiding was om niet zo toe schietelijk te zijn. In de tweede helft van April preciseerde Eisen hower in een grote rede het standpunt van zijn regering. Het was een duidelijk standpunt en het vorderde ook van Rusland duidelijkheid. Wanneer Moskou verlangend was een einde te ma il ken aan de spanningen en wan- neer het werkelijk bereid was de oorzaken van die spanningen uit I de wereld te helpen, dan diende het vooraf te bewijzen, dat het ditmaal meende wat het be- i weerde. Als bewijzen van goede wil somde de president drie voor waarden op: 1. Beëindiging van de strijd op Korea en staking van de com munistische acties elders in Oost- Azië; 2. afsluiting van een vre desverdrag met Oostenrijk; 3. een regeling over de hereniging van Dpitsland op basis van vol strekt vrije verkiezingen. Uit de stilte, welke op deze Amerikaanse invitatie is gevolgd, mag nog niet worden geconclu deerd, dat hiermee de voosheid van de Russische verzekeringen ■werd aangetoond. President Eisenhower vroeg met deze drie dingen niet zo weinig. Hij vroeg in feite, dat Rusland bij voorbaat zou afzien van de vuistpanden, welke het in Oost-Europa had verworven, t.w. zijn posities in Duitsland, Oostenrijk en ook de Balkanlan- den, ten aanzien van welke laat ste immers is bepaald, dat zij dienen ontruimd te worden uiter lijk 90 dagen nadat het vredes verdrag voor Oostenrijk zijn be slag 'heeft gekregen. Én waarom zou Rusland deze belangrijke concessies als voorgift, en zonder dat daar iets tegenover stond, op tafel leggen? Omdat het iets van het Westen te vrezen had soms? Of omdat het zich zwak wist? Verschillende gebeurtenissen hebben zich in die tussentijd voorgedaan, welke in deze over zichtelijke beschouwing niet on vermeld mogen blijven. Op 17 Juni kwam Oost-Duitsland in openlijk verzet. Betekende deze geheel onverwachte rebellie ach ter het IJzeren Gordijn een groot moreel succes voor het Westen, bevorderlijk voor het spoedig tot stand komen van overleg met Moskou kon dit feit al moeilijk zijn! Een tweede en nog groter winstpunt voor het Westen was Adenauer's eclatante verkiezings overwinning op 6 September. Winst vooral voor de eenwording van Europa in haar verschillende vormen, die op militair gebied niet in de laatste plaats. En een derde belangrijk feit achten wij het debat in de Raad van Euro pa over de internationale poli tiek, in de laatste helft van Sep tember, welk debat eindigde met een resolutie, waarin de Raad zich op de meest krachtdadige wijze uitsprak: le. voor het be houd van de vrede; 2e. voor de eenwording van Europa en 3e. voor een conferentie van de Grote Geen van beide kon het geval zijn. Het Westen zal nimmer de initiatiefnemer zijn in een nieuwe oorlog, dat weet Moskou. En wat de interne positie van Rusland betreft, ze mag enige weken twij felachtig zijn geweest als gevolg van Stalin's dood, deze slechts tijdelijke zwakte bleek reeds spoe dig te zijn overwonnen. Op dat ogenblik, in het begm van Mei, zat de zaak dan ook vast. Moskou antwoordde niet en Amerika deed blijken dat het dit wel had verwacht en niet ten onrechte wantrouwend was geweest. Geheel anders reageerde Chur chill. Hoewel Engelands „grand old man" er in de eerste plaats op bedacht bleef 'het bondgenoot schap met Amerika onverzwakt te handhaven (om welke reden hij zich ook bij de eisen van Eisenhower had aangesloten), weigerde hij toch de onwil van Moskou, om ter „zake" te komen, als een uitgemaakte zaak te be schouwen. In zijn Lagerhuisrede van 11 Mei gaf hij er blijk van, het pes simisme van Washington niet te kunnen delen. Eerder toonde hij zich geneigd tot een voorzichtig optimisme en drong er bij de staatslieden van het Westen op aan, de opvolgers van Stalin niet bij voorbaat verdacht te maken en daardoor te prikkelen. De wisseling van het regime moest men z.i. eerder beschou wen als een nieuw politiek feit van grote betekenis, dat wel eens de mogelijkheid kon opleveren, om te komen tot een wezenlijke ontspanning in de wereld. Churchill zeide voorstander te zijn van een rechtstreeks over-leg tussen de grote mogendheden. Het is een lange weg geweest, vanaf deze rede op 11 Mei tot het ogenblik waarop in de loop van de vorige week het Russi sche antwoord werd ontvangen, waarin werd medegedeeld, dat met het houden van een confe rentie van de Grote Vier te Ber lijn wordt ingestemd! Vier, met dien verstande, dat voor Duitsland geen andere op lossing aanvaardbaar is dan her eniging na voorafgaande vrije verkiezingen en de vormiing van een al-Duitse regering op basis van die verkiezingen. Tenslotte, aan het einde van dit jaar van hoop en twijfel, is dan toch de mogelijkheid ont staan voor het arrangeren van het Grote Vier-gesprek. Beide partijen hebben water in hun wijn moeten doen om het hier over eens te worden. Amerika heeft zijn tweede en derde voor waarde laten vallen (Duitsland en Oostenrijk), Rusland heeft af gezien van de eis dat ook China van de partij zou zijn. Maar het wantrouwen aan Westelijke kant is onderwijl eer toe- dan afgenomen. Ook Churchill heeft erkend, wel iets van zijn optimisme te hebben verloren. Het regime in Rusland is in geen enkel opzicht veranderd. Tegenover de godsdienst denk vooral aan Polen) treedt het zelfs meedogenlozer op dan ooit. Niet veranderd is ook de tac tiek van traineren in Korea, en de strijd in Achter-Indië is onverminderd gaande. Er zijn bovendien aanwijzin gen, waaruit kan blijken, dat Rusland ten aanzien van Duits land en West-Europa niets van zijn doelstellingen heeft gewij zigd .Deze blijven er op gericht, zo laat het zich aanzien, de tot standkoming van de E.D.G. te voorkomen, niet enkel en niet zozeer uit vrees voor Duitsiands herbewapening, maar vooral uit vrees voor een sterk West-Euro pa, want een sterk Europa zou „immuun" zijn voor communisti sche ondergraving en er zou per manent een funeste uitstraling van uitgaan naar de minder wel varende Sovjetlanden! De vrees bestaat, dat het Mos kou er alleen maar om te doen is, door vertoon van goede wii een ontspanning te suggereren en daarmee de angst in het Westen weg te nemen. Zulk een tactiek zou niets meer en niets mmder retekenen dan een omkering van ie politiek die Washington voert en die er op gericht is de proble men uit de wereld te helpen, teneinde daardoor de spanningen te doen verdwijnen. En zij zou vooral een funeste uitwerking kunnen hebben op de houding van Frankrijk, dat ertoe gebracht zou kunnen worden de E.D.G. 'ensictte niet goed te keuren. Met een minzaamheid, die doet denken „aan de Grieken als zij met geschenken komen", heeft Molotp.v de laatste weken bij herhaling gesproken over een nieuw veiligheidssysteem. Hij be doelde daarmee het in werkelijk heid zeer overjarige systeem van bi-laterale verdragen met Mos kou. Ook B'idault heeft daarvan gerept, toen hij het onlangs met Dulles aan de stok had. Hij heeft er de Amerikaan razend mee gemaakt! Terecht, want als men te Berlijn d a a rover begint te praten, is de eenheid in het westelijk kamp pas echt zoek en kan Moiotov er zich toe bepalen met de handen over elkaar toe te luisteren. Bij westelijke zelf moordpogingen -is hij de enige werkelijk geïnteresseerde Ook Churchill heeft over ga ranties gesproken. Rusland heeft daar, zo zeide hij, recht op. Hij moet daar echter persé iets an ders mee bedoeld hebben dan Bidault! Immers, nadat Eisenho wer zich dadelijk en zonder voor behoud achter Dulles had ge schaard, heeft Churchill zich openlijk met Eisenhower accoord verklaard. Tot de partners van Rusland rekent de Britse staatsman waar schijnlijk niet een aantal afzon derlijke Europese staten, maar een Europese gemeenschap. In feite zou een dergelijke garantie ook veel krachtiger zijn dan ver dragen met de individuele West- Europese staten, want als er een Europese Gemeenschap tot stand komt, dan is ook hier het gehéél méér dan de som van de delen! Het is echter meer dan waar schijnlijk, dat Moskou dit zou weigeren, omdat het niet de ver eniging en dus de versterking, maar juist de verdééldheid en daardoor de verzwakking van We-t-Evrooa wii. 4 President Eisenhower krijgt een handdruk van Prins Bernard tot dank voor de hulp, door Amerika geboden voor de grote watersnoodramp. René Coty, 71 jaar, werd ge kozen tot president van de Franse Republiek. Generaal Naguib, voetwassing, vóór hij zijn bedevaart in Mekka begint. De vooruitzichten voor de con ferentie, waarmee men in het nieuwe jaar al aanstonds zal star ten, zijn derhalve niet bepaald bemoedigend. De hoop op een ommekeer, zo groot in de eerste dagen en weken na Stalin's dood, heeft plaats gemaakt voor twij fel. Hij wordt nog vergroot door het vertoon van onmacht en tra gische besluiteloosheid, dat Frankrijk (nota bene een der Grote Drie!) de wereld biedt. De kansen, hoe klein misschien ook, dienen echter benut te wor den. En dan moge het Westen bedenken, hoe Rusland, toen men aanstalten maakte om op Ber- on in Straatsburg de eens gezindheid en de eenheid te ver sterken, plotseling overstag ging en zijn voorwaarden voor een conferentie liet vallen. Hierin ligt een zeer belang rijke les. Rusland regelt zijn zaken zonder zich daarbij iets gelegen te laten liggen aan wat het Westen ervan denkt! Ook het Westen en met name West-Europa moet zijn eigen weg gaan en zijn versterking aanvatten. Daarvan zal niet een verscherping van de te genstellingen met Rusland het gevolg zijn, maar het afnemen van de spanningen door het tot oplossing brengen van een aantal problemen. Want als het om de oplossing gaat van problemen, is er maar één factor, die beslissend is voor de Russische houding, en dat is macht. Elke poging om de spannin gen te verminderen zonder de problemen op te lossen, moet op de duur falen, omdat Rus land het daarbij in de hand heeft op elk gewenst ogenblik de spanningen weer te doen toenemen door gebruik te ma ken van dat onopgelost zijn der problemen! Malenkow, de eerste man in het driemanschap, dat het be wind voert na de dood van Stalin. I Hier is de Opperste Sovjet bijeen, terwijl minister Sworof het woord voert over de Financiën; in deze bijeenkomst vertelde I I Malenkow, dat Rus land de waterstof bom bezat! Hoog bezoek in Noorwegen: Koningin Juliana poseert in het paleis van Oslo voor de fotograaf met Koning Haakon. Hieronder: Het grote moment van de kroning van Koningin Elisabeth: de Aartsbisschop van Canterbury gaat haar de kroon op het hoofd plaatsen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noordhollands Dagblad : dagblad voor Alkmaar en omgeving | 1953 | | pagina 23