Drie gouden kruisen bij gouden „St. Deus Dedit" Ons onbekende Rijksdeel, wat vangen wij er mee aan? Laat Gelderland U niet noodlottig worden 22 koeien omgekomen Pauselijke onderscheidingen en gros Katholieke landarbeiders vierden feest op hoog peil 7 waardebonnen ieder van 75.- ii ii ii 2.50 14 105 OP VERKENNING IN NIEUW-GUINEA (I) Aan de voorlichting hapert wel wat Tot aan de einders blaast dit oerland stoom af en een eindeloos dicht opeen gedrongen veld van schelwit wolkenkruim sluit de ketel af Naar wij vernemen Maandag 4 Januari 1954 Pagina 3 (Van onze speciale verslaggever) HAARLEM, 3 Januari De viering van het gouden bestaansfeest van de Nederlandse Katholieke landarbeidersbond „Sint Deusdedit" begon vanmorgen met een plechtige Hoogmis in de Kathedrale Basiliek van St. Bavo en eindigde des avonds omstreeks elf uur in de grote toneelzaal van „Krasnapolsky" in Amsterdam. Daartussen was het alles „goud wat er blonk". In de grote Congresvergadering in de Gemeentelijke Concertzaal sprak Z. H. Exc. mgr. J. P. Huibers de 800 feestvierenden toe namens het Episcopaat en overhandigde aan de voorzitter, de heer C. J. v. d. Ploeg en aan twee oud-bestuurs- leden een Pauselijke onderscheiding in het goud: de orde van Sint Silvester aan de Bondsvoorzitter, „om daarmee de gehele Bond te huldigen", en het gouden erekruis „Pro Ecclesia et Pontifice" aan G. J. van TJnnik uit Zevenbergse Hoek en aan Jan Salman die eertijds de hitte van de strijd in de Bollenstreek gedragen heeft. Ook in ander opzicht was het een groots feest, niet alleen dank zij het hier vermelde hoogtepunt van viering en voldoening en dank zij de aanwezigheid van mgr. Huibers, maar ook o.a. door het optreden van de Schola van de Kathedraal onder leiding van dr. Kat in de Concertzaal, nadat dit koor met de jongens van de Koorschool de Hoogmis tot een liturgisch schone plechtigheid van hoge waarde had opgevoerd. Met enige Kerstliederen, het Credo en het indrukwekkend „Te Deum" tot slot, maakte het kathedrale koor de „omlijsting" van de feestvergadering tot een muzikaal festijn van hoog gehalte. Mgr. J. P. Huibers betrad met secretaris, dr. de Jong de zaal onder het zingen van het strijdlied van de K.A.B. Reeds waren in 'het gereserveerde gedeelte gezeten de minister voor de P.B.Ö. en oud-voorzitter van de K.A.B. Z. Exc. A. C. de Bruyn, de heer J. A. Middelhuis, de te genwoordige voorzitter van de Katholieke Arbeidersbeweging, de Bondsvoorzitter, de heer C. J. v. d. Ploeg, de geestelijk adviseur, ■pastoor Th. G. A*. Hendriksen uit de Steeg, en vele genodigden, onder wie pastoor A. Cleophas, oud-adviseur, de heer H. J. Kui per, oud-hoofdbestuurslid, het lid van de Tweede Kamer, de heer J. Groen Azn., de heren Wijck- rnans en Machielsen van de Ka tholieke Werkliedenbond in Bel gië, en vele bestuursleden, oud bestuursleden, familie van de overleden oprichters, de heren B. en A. J. Loerakker e.a. Hoe het niet moest Zij allen werden door voor zitter v. d. Ploeg, die nog nauwe lijks van een ernstig mankement aan zijn been was hersteld, ver welkomd, en reeds aanstonds trad daarop mgr. Huibers in het schijnsel van de voor de K.A.B.- filmers versterkte lampen, om namens het Episcopaat van zijn grote sympathie voor de arbeid van de Bond „St. Deusdedit" te getuigen. Ik heb, zei mgr. o.a., de opkomst van de Katholieke Ar beidersbeweging meegemaakt. Ik weet hoe de toestanden veran derd zijn door het werk van deze Bond, hoe moeilijk en zwaar de toestand voorheen was, met een beloning beneden peil. Toen het socialisme opkwam, wisten we, dat het langs die weg niet moest. Het verlossende woord werd uit Rome gesproken door Paus Leo XIII, die aangaf hoe de verbete ring moest en kon komen. Het was godsdienstige plicht, uit rechtvaardigheid en liefde. Niet iedereen begreep dat toen, maar de heren Loerakkerwaren op dit terrein de katholieke pioniers! Thans zijn wij vijftig jaar ver der, de weifelaars werden be wonderaars, de tegenstanders werden steunders. Men zag dat de arbeiders „ondanks" dat nieuwe gedoe katholiek bleven. Maar dat was dank z ij het werk van die katholieke bonden. Er is mooi werk gedaan, het wóórd van de Pausen is levend gemaakt. Er is voor dat alles alleen maar reden tot vreugde, zei de Bisschop, die daarna woor den van bijzondere dank en hulde sprak tot twee oud-ge- dienden, de heren Van Unnik uit Zevenbergse Hoek en Salman uit Haarlem, de onder moeilijke omstandigheden hebben volge houden. De Bisschop speldde beide heren onder applaus van de vergadering de gouden ere-kruisen op de borst, en toen kwam de voor zitter aan de beurt: Kees van der Ploeg, die in 1941 met algemene stemmen tot opvolger van A. J. Loerakker werd gekozen. Men heeft daar nooit spijt van gehad. Hij was de principiële strijder, en wat met zijn medewerking in en na de oorlog tot stand ge bracht werd op het gebied van de bredere samenwerking, was niet alleen goed voor de arbei ders, maar voor heel ons volk, en dat kwam geheel met de Pause lijke wensen overeen. De gehele bond werd geëerd door de toe kenning van de Pauselijke on derscheiding, Ridder in de Orde van Sint Silvester, waarop de vergadering aan haar kwieke voorzitter een ovatie bracht. V. d. Ploeg, dankend ook voor de andere geëerden, zei: „Ik draag mijn lintje van de Paus ook voor jullie allemaal. De feestrede Het eigenlijke feestwoord van de voorzitter kunnen wij vandaag maar kort weergeven. De feite lijke bijzonderheden hebben wij al, in de krant van Oudejaars dag, vermeld, en de Bisschop had het voornaamste al gezegd: V.d. Ploeg zei het ongeveer zo: Onze pioniers begonnen vijftig jaar geleden op een stuk onont gonnen grond, waarin zich aller lei obstakels bevonden, waar al leen maar onkruid groeide en waarop verraderlijke moerassen voorkwamenj dat was het gevaar van het socialisme. Nu, na een halve eeuw, is dat stuk grond veranderd in een zeer vrucht bare akker, die reeds vele jaren een rijke oogst afwerpt. Er zijn nu ruim 23.000 leden, en toen de voorzitter dat zei, wist hij offi cieel nog niet, dat de heer J.- v.d. Voet, uit Noordwijkerhout, na mens de jubileumcommissie, niet alleen 1603 nieuwe leden zou aanbieden, maar ook mededeling zou doen van de gave van een gebrandschilderd raam in het Bondsgebouw en een nieuwe Bondsvlag. Daarmede is het ledental de 25.000 genaderd. Over de toe komst zei de voorzitter: Wij moe ten vooruit. Nieuwe taken wach ten ons. Nog groter verantwoor delijkheid zal van ons worden gevraagd. De P.B.O. biedt nieu we mogelijkheden maar eist ook meer scholing van het kader. Bijzondere eisen vraagt de toe nemende mechanisatie. Grotere vakbekwaamheid wordt van de leden gevraagd, gemeenschaps gedachte en saamhorigheid in 't bedrijf zullen moeten worden be vorderd. En dan: het gaat niet alleen om materiële belangen. „Wij staan in ons werk midden in een wereld vol onzekerheden, maar wij vinden een grote ze kerheid in ons christelijk geloof" Middelhuis en de Bruyn Dan kwam de heer Middelhuis getuigen van de belangstelling van de K.A.B. en hij bracht van deze Centrale de waardering en gelukwens over. Nadat Pastoor Beynen van Zevenbergsehoek ge tuigd had van de waardering en vreugde die in zijn parochie be staat om de verdiende hulde aan de heer Unnik, sprak Minister de Bruyn, als oud-voorzitter van de K.A.B. en als Minister. Hij schetste de waarde van de Ka tholieke Vakbeweging en hij zei o.a., toen meer sprekend als Mi nister: „Wij zijn op weg naar de P.B.O. Ik weet nu, beter dan vroeger, hoe moeilijk het is, maar wij gaan in sneller tempo, dan menigeen weet en.... menigeen lief is"De instelling van enige productschappen is bij de Tweede Kamer aanhangig, en 't Landbouwschap zal volgen, dat eerstdaags wordt ingesteld bij Maatregel van Bestuur. Zo gaan wij op weg naar een doelbewuste maatschappelijke reconstructie. Die feiten rechtvaardigen de vie ring van dit feest op deze wijze" Na dit grandioze feestcongres gingen allen met bussen naar Amsterdam, waar in „Kras" ge geten werd, en waar na de eer ste vertoning van de nieuwe Bondsfilm: „Er is veel vrucht gewonnen", een waardig slot ge vormd werd door de opvoering van „De wijze kater" door het gezelschap „Puck". Schaatsselectie in Zweden ging niet door Te Boerlange in midden- Zweden zouden selectiewedstrij den worden gehouden met het oog op de samenstelling van de Zweedse ploeg voor de wereld kampioenschappen te Sapporo in Japan. Deze wedstrijden moesten worden afgelast, omdat te Boer lange.... de regen met pijpeste- len uit de lucht viel. Geschenken onderhouden de vriendschap Generaal Alfred C. Gruen- ther, opperbevelhebber van de NATO strijdkrachten in Europa, heeft tijdens de re cente bijeenkomst van de NA TO-raad te Parijs, enige on gebruikelijke geschenken uit gewisseld met de Deense mi nister van Buitenlandse Za ken H. C. Hansen. Hansen, die enthousiast was over de lange rede, welke Gruenther uit zijn hoofd uit sprak, overhandigde hem na afloop een muntstuk van tien franc als uiting van zijn be wondering voor de redenaars talenten van de generaal. Volgens de Deense parle mentaire traditie krijgt een parlementslid na een goede rede een muntje. Des avonds, tijdens een re ceptie aan de Quai d'Orsay, bood generaal Gruenther de Deense minister een mesje aan met de opmerking, dat een persoon, die een mes krijgt volgens het Ameri kaanse gebruik op zijn beurt een muntje moet aanbieden. „Ik had de munt al, nu hebt u het mes", zei hij. Harris gewond in Australië Bij wedstrijden op de houten baan van Essendon kwam een gangmaker ten val doordat een trapper van zijn fiets brak. Een aantal renners tuimelde over hem heen, onder wie de oud-wereld kampioen. Reg Harris, die snij- wonden opliep aan een van zijn knieën en ook een elleboog be zeerde. Er werd een röntgen foto gemaakt teneinde na te gaan of hij de elleboog wellicht ge broken heeft, waarvoor enige vrees bestond. Het resultaat van dit onderzoek is nog niet bekend. Ascari niet naar Mercedes De chef van de wedstrijdafdeling van Daimler-Benz, Alfred Neu- bauer verklaarde, dat Mercedes er niet aan denkt om Ascari in dienst te nemen. Er wordt door ons rustig doorgewerkt, aldus Neubauer, en wij hebben er niet de minste behoefte aan om Ita liaanse coureurs (ook Villoresi zou naar Mercedes overgaan) te contracteren. KONINGIN ELIZABETH OPPERHOOFD MAORI'S De 120.000 Maori's van Nieuw Zeeland hebben Koningin Eliza beth en haar gemaal, de Hertog van Edinburgh, Zaterdag „ge kroond" als hoogste opperhoof den van het Maori-volk. Elfduizend Maoris uit geheel Nieuw Zeeland hadden de nacht doorgebracht op de renbaan van Rotoroea die voor deze gelegen heid was herschapen in een Maori-Pa (dorp). Sommige leden van stammen op het Zuidelijke eiland en uit districten van -het Noordelijke eilanden hadden dagen gereisd en afstanden afgelegd tot 640 km om de koningin en de hertog hun eer te bewijzen. (Advertentie) WONDEN GENEZEN SNELLER MET „Uw kaartje, alstublieft!" Ja, en dan zult U daar na 12 Januari a.s„ het einde van de inzendingstermijn voor onze grote Nieuwjaars prijsvraag, moeten erkennen, dat U geen kaartje hebt, dat U zo-maar op de bonnefooi bent meegereisd op onze tocht door zeven pro vinciën Dat nooit. Stel niet uit, doe het nu meteen. Hieronder vindt U het reisbiljet voor Gelderland, het vijfde doel van onze reis. Rap in vullen, die plaatsnamen, rap in vullen Uw naam en adres. Goed bewaren, dat ingevulde biljet, want wanneer we Utrecht en Noord-Holland nog achter de rug hebben, is het grote ogenblik aan gebroken. Dan stuurt U het pakje van zeven ingevulde reisbiljetten vóór 12 Januari a.s. aan ons bu reau met in de linker-bovenhoek van de enveloppe het woord „Prijsvraag". En dan maar uitkijken en dagen tellen, broeders en zusters. Want kii'k eens, wat er voor prijzen op U liggen te wachten: n n 11 25.- U moet dus de namen invullen van tien gemeenten. De vakjes met een zwart blokje tellen niet mee. Om het U gemakkelijk te maken hebben wij reeds enkele letters ingevuld. U moet dus de andere vakjes invullen. NAMEN UIT DE PROVINCIE GELDERLAND Naam en adres inzender: In Grindelwald trekken de Prinsessen Beatrix en Irene er vaak samen op uit. Wij zien haar hier in de ski-lift naar boven, links Prinses Beatrix, rechts Prinses Irene (Van onze speciale verslaggever) TAN AH MERAH Wentel de aardbol een halve slag om, dan vindt ge tussen de evenaar en tien graden Zuiderbreedte op een na het grootste en het primitiefste eiland ter wereld. Op de kaart herinnert Nieuw Guinea aan een van die onbehouwen en grillige diersoorten uit de prae-historie, een dinosaurus, waarvan de rug wordt bespoeld door de Grote Oceaan en de borst in de wrokkige Lioeten-zee is gedompeld. De logge kop wordt gedragen door een gekraagde nek van het soort, waarmee bepaalde tropische hagedissen bij gevaar schrik aanjagen. Op die vogelkop - want zo wordt dit zonderlinge uitsteeksel inder daad genoemd - liggen o.a. Sorong en Steenkool, het oude en het nieuwe petroleumcentrum. De economische betekenis daarvan is duide lijk. Wat er dan nog verder volgt - heel dat enorme eilandlichaam - daarvan schemert de economische betekenis in het onbestemde. In el'k geval volgt na de hals- vernauwing dat machtige bonkige lichaam Het lij'kt op een van die kalonigs, de reusachtige vliegen de honden, welke als vale scha duwen door de tropische nacht tuimelen. Hun verschijning is geheimzinnig en angstaanjagend. De natuur rond de evenaar kent een horde zonderlinge, groteske en mysterieuze levensvormen, welke met alle harmonie schij nen te spotten en geen enkele doeltreffendheid lijken te heb ben: een reeks van fantastische gestalten zonder meer. In zijn uiterlijke omlijning trekt Nieuw Guinea deze rare, vormen na. Hulpeloos, bruut en terughou dend ligt daar ons overzeese rijksdeel: een logge merkwaar digheid. Wat vangen we er mee aan? Het is niet ver van Amsterdam. Wentel de aardbol een halve slag om: Nieuw Guinea is niet ver van Amsterdam. Ge neemt het vliegtuig, dat Zaterdags avonds om tien uur van Schip hol vertrekt en Dinsdagmiddags landt ge op Biak, temidden van de desolate velden vol schroot, waartoe de formidabele dumps van zwaar Amerikaans oorlogs- materieel zijn ineengezakt en dat de naarstige Japanner hier komt inladen. Neen, Nieuw Gui nea is niet ver en we zouden er alle aandacht op kunnen con centreren, welke wij in onze gouden tijd aan heel de Indische archipel (behalve aan Nieuw- Guinea) hebben besteed. In slechts twee-en-een-halve dag draagt de K.L.M. U langs Bel le hellingen kunnen zo hoog en steil niet zijn, of het oerwoud is er tegen aangekropen, als de vacht welke het nieuwe gewei van een hert bedekt. Het vliegtuig koerst in Zuid- Oostelijke richting, naar de Zuid kust en bereikt deze bij Mimika. Eindeloos vlak land en oerwoud tot de uiterste zeerand, rivieren, die als een smalle groef in het bos beginnen, zich in lome bochten wringen, soms als slangen om zichzelf heen kron kelen en wijd gapend open mon den naar zée. Tot aan de ein ders ligt dit oerland stoom af te Hiernevens plaatsen wij het eerste van een zestal artikelen van onze speci ale verslaggever, de heer G. J. Bertels, die o.a. voor ons hlad een oriëntatiereis naar Nieuw Guinea heeft gemaakt op uitnodiging van de aldaar missione rende congregatie's. men. Een jong medicus, die door het gouvernement werd uitge zonden, ging bij datzelfde de partement. dat iets met Nieuw Guinea heeft uit te staan in formeren. „U behoeft niets mee te nemen" was het geruststel lende antwoord. „Ja natuurlijk, als U een exquise Frans ameu blement verlangt, moet U dat uit Holland meenemen, maar an dersis alles ginds te krij gen." We ontmoetten die arts in Me- rauke, de hoofdplaats van de zuidkust, waar o.a. geen schoen- routh aan de oostvoet van de Libanon, waar de befaamde ont moeting van Oost en West al direct zichtbaar is in de kleding van menige voorbij,ganger: half- burnous, half-confectiepakje, langs Karachi, rauw, heet en vechtend tegen de armoede, Bangkok, ook in de avond klam als een lauwe vaatdoek en tege lijkertijd bedwelmend geurend en langs Manilla en de Bhilip- pijnen: eilanden van groen, hal velings in het water en geheel ondergedompeld groen, in het voortdurend proces van eilanden, welke langzaam stijgen en lang zaam wegzakken in het water van de zee. En dan zijt ge in Biak. Maar van Biak moet ge nog een paar kwartiertjes vliegen eer de kust van Nieuw-Guinea verschijnt, ver, eindeloos en blauw in een razend wit licht. Ge vliegt dwars over de romp en ziet dat dit Nieuw-Guinea een schonkig en stroef land is, steeds hoger en grover omhoog rijzend, met zware terreinplooien, diepe groe ven en dat alles dicht, mateloos dicht begroeid. Over de gehele iengte van het eiland schoudert een ontzag lijk massief omhoog, op 1700 me ter liggen grandioos en liefelijk de wisselmeren, in 1937 ontdekt, in een brede en grillige zoom als van grazige weiden: een forse idylle, uitgespaard in nukkig bergland en thans uitgangspunt voor exploratietochten waarvan men steeds met nieuwe ontdek kingen terugkomt. De geweldige stapelwolken rollen uit elkaar en ginds tore nen de Carstentoppen 5000 meter hoog, met een dot eeuwige sneeuw boven de zenghitte van de evenaar. Dit land heeft een woeste groeikracht, want de fel- blazen, een eindeloos dicht op- eeengedrongen veld van schel, wit wolkenkruim sluit de ketel af. Enkel boven de zee en de rivieren zijn geen wolken. Onmetelijk moeras. Ook niet boven Frederik Hen drik-eiland, dat voor Merauke tegen de buik van Nieuw-Guinea ligt, slijimgroen, geen water en geen land, zonblakerende moe rassen zonder eind Een moeras heeft altijd iets weerzinwek kends. Dit is onmetelijk moeras. Iemand in het vliegtuig die met beklemming op dit tafereel neer ziet. vraagt zich af. hoe het mo gelijk is, dat hier nog mensen wonen. Ja mijnheer, hier wonen omtrent 7000 mensen en in 18 jaar meedogeloos harde arbeid is hier een Katholieke gemeen schap gegroeid van 500 gelovi gen. Nieuw-Guinea is niet ver, maar wat weten we ervan? De vijf Milva-meisjes, die in ons vlieg tuig meevlogen, verpleegsters voor het militaire hospitaal in Hollandia, wisten ook niet wat ze tegemoet gingen Geen voor lichting in Nederland! Neem ijskassen mee en 'n avondtoilet Ten departemente te Den Haag is een vingerwijzing verkrijg baar voor ambtenaren, die naar Nieuw Guinea vertrekken. Daar in wordt o.a. aangeraden ijskas ten en avondtoiletten mee te ne- maker en geen kapper te beken nen zijn. Zijn opvolger in het binnenland liet ons zien, hoe hij zijn ziekenhuis-instrumentarium bewaarde in een kast van pak kisten en hoe hij van andere pak kisten een „linnenkast" had ge knutseld. Dat is dus de kennis van een land, dat twee en een halve dag van ons vandaan ligt en waar onze rijksgenoten wonen en handelen onder onze verant woordelijkheid. In Merauke stap pen deze rijksgenoten mee in het vliegtuig voor Tanah Merah: een Papoea-echtpaar met een adem benemende atmosfeer om zich heen en een jonge telg, die, ter wijl het vliegtuig tussen oerbos en wolkendek voortdanst. zich als een verschrikte aap aan de rood- leren tasjes vastklemt, waarmee deze afgetakelde Dakota een laat ste coquetterie ten toon spreidt. En dan tenslotte Tanah Merah, eindpunt van de K.L.M.-Hjn en van nog veel meer. is Prins Bernhard Zaterdag weer uit Grindelwald per auto naar Nederland vertrokken is bij de 250 spaarbanken, aan gesloten bij de Ned. Spaarbank- bond in 1953 f 140 millioen meer ingelegd dan terugbetaald. In '52 was dit 62 millioen is Zaterdag op het R.K. Kerk hof te Heemstede ir. W. J. A. Duynstee ter aarde besteld, in leven directeur van het duinwa terleiding- en electriciteitsbedrijf aldaar en voorheen o.a. werk zaam bij het electriciteitsbedrijf te Groningen is Eduard van Beinum gister avond naar Amerika vertrokken, waar hij een reeks concerten zal leiden van het Philadelphia- orkest in Philadelphia en New York heeft Zaterdagmiddag de burge meester van Almelo, mr. J. M. Ravesloot te Den Haag afscheid genomen als hoofdcommissaris van de Nederlandse Padvinders. Hij werd onderscheiden met de Zilveren Vlaamse Gaai en nam een défilé van 3000 padvinders af. ASSEN Te Steenbergen on der de gemeente Roden, is de boerderij van de heer IJfko Za terdagmiddag in de vlammen op gegaan. 22 Koeien kwamen in de vlammen om, al het landbouwge reedschap waaronder een zware trekker, en ongeveer 60 voer hooi gingen verloren. De schade wordt getaxeerd op plus minus 80 a 90.000 gulden. De oorzaak is ver moedelijk kortsluiting. De brand werd omstreeks één uur ontdekt. Toen de brandweer van Roden ter plaatse arriveerde, was er practisch niets meer te redden. De eigenaar van de boer derij had in verband met de oudejaars-viering al het land- bouwmateriaal in een schuur on dergebracht. In deze streek houdt de jeugd er namelijk de gewoonte op na, tijdens de oudejaarsavond landbouwwerktuigen te verslepen naar andere boerderijen. De land bouwers zijn de volgende dag dan enige tijd druk om hun bezittin gen terug te vinden. Om dit te voorkomen, had de eigenaar van de kapitale boerderij alle land bouwwerktuigen in een schuur ondergebracht. Alles ging verlo ren. Ook een hond en haar jongen kwamen in de vlammen om. De hond, die zich nog wel in veilig heid had kunnen stellen, bleef bij haar jongen. Van de kapitale boerderij staan alleen de muren van het woon huis nog.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noordhollands Dagblad : dagblad voor Alkmaar en omgeving | 1954 | | pagina 3