NOORDHOIL ANDS i
Molotof verwekt in
Berlijn sensatie
Uitbundig Leeuwarden zag
weer een Friese winnaar
Grote rivieren dichtgevroren
op vele plaatsen in het land
Op Koninginnedag
gehele dag vrij
Brand in ziekenboeg
van de Marine
Trein Zwoïle-Anisterdam
bij Oldebroek uit de rails
Hondsbossche Zeewering
is vrijwel hersteld
Dagblad
voor
Alkmaar
en omgeving
Westelijke vleugel verwoest
Voorstel tot volksstemming
in geheel Duitsland
Nachtelijk vuur te Den Helder
Zieken in
veiligheid
KONINGiN EN PRINS
ONTVINGEN
GRIEKSE PREMIER
De Elfstedentocht 1954
Jeen v. d. Berg uit Nijebeets
sterkste op de laatste 200 meter
Luchtnet naar de eilanden
gisteren verder uitgebreid
In Malaga na
71 jaar sneeuw
Persconferentie
van Eisenhower
Geen nationale feestdag op 5 Mei
Geen persoonlijke
ongelukken
Natuur verleende
medewerking
I
inclusief Incasso. Advertentie-tarief por editie 16 ct per mm, minimum
f 2.50; in alle edities 26 ct per mm, minimum f 4.—; familieberichten 20 ct,
resp. 30 ct per mm. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. J. M.
Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelatie: Ned. Credietbank.
Kantoren: Hoorn, Draafsingel 59, tel. 4243 en Grote Noord 77, tel. 4362
K 2290; Alkmaar, Ritsevoort 52, tel. 2046 K2200; Den Helder, Keizerstr. 89,
tel. 2800 K 2230; Schagen, Ged. Gracht 39, tel. 459 K2240.
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
STADSEDITIE
Donderdag 4 Februari 1954 - 49e Jaargang - Nummer 13001
BERLIJN, 3 Febr. (A.P.) Sovjet-Rusland heeft de
Berlijnse conferentie van de Grote Vier vandaag onaan
genaam getroffen door een verrassend voorstel voor een
al-Duitse volksstemming. De keuze: een bondgenoot
schap met het Westen of een spoedig vredesverdrag met
neutralisatie. Het voorstel viel als een bom in de
conferentie.
Bidault, die vandaag als voor
zitter van de conferentie fungeer
de, heeft het nieuwste plan van
het Kremlin uit naam van de ge
allieerden een tijdrovende propa
ganda-manoeuvre genoemd en 't
verworpen.
Bidault die het Europese leger-
verdrag tijdens de Berlijnse con
ferentie vurig verdedigd heeft,
viel de volksstemming onmiddel
lijk aan als iets, dat 68.000.000
bezette Duitsers „opgedrongen"
zou worden.
Hij deelde Molotof mede, dat
het plan-Eden, waarmede het
Westen Duitsland wil herenigen,
alles bevat wat de Kussen wen
sen.
De gehele propaganda-maehi-
neme van de communistische
Oostduitse regering is vanavond
in werking gesteld om in heel
Duitsland de lof van de „Molotof-
volksstemming" te verkondigen.
De communistische premier
Otto Grotewohl, die in Juni door
opstandige arbeiders bijna uit zijn
werkkamer geworpen werd, sprak
voor radio-Berlijn.
In een vergeefs debat met de
Russische staatsman heeft de
Amerikaanse minister van buiten
landse zaken John Foster Dulles
gezegd, dat de verdeling van
Duitsland „niet zonder grote ge
varen voor ons allen kan voort
duren".
DEN HELDER Een ernstige brand heeft vannacht de
ziekenboeg van de Koninklijke Marine zwaar geteisterd.
De Westelijke vleugel, waarin zich behalve het labora
torium en het magazijn de sriekenverblijven bevinden, is
hierbij voor het grootste gedeelte verwoest. 22 zieken
konden gelukkig tijdig door de doktoren en het verple
gend personeel in veiligheid worden gebracht. Zij wer
den tijdelijk in het nieuwe gebouw van het Koninklijk
Instituut opgenomen.
De brand, die naar wordt ver
moed, in de loop van de voor
nacht door uitstraling van een
electrische kachel is ontstaan,
werd vannacht ongeveer 3 uur,
door een der zieken ontdekt. Op
een gegeven moment zag hij von
ken uit de zolderverdieping ko
men en sloeg onmiddellijk alarm.
Een gedeelte van het verplegend
personeel bracht daarna de zieken
in veiligheid, terwijl het andere
gedeelte met huisblusmiddelen de
brand op de zolderverdieping be
gon te bestrijden. Intussen werd
de marine-, de werf- en de ge
meente-brandweer gewaarschuwd,
die na aankomst met motor- en
autospuiten en tevens met de
ladderwagen tien slangen op de
vuurhaard en het Westelijk ge
deelte zetten. Voordat echter alle
slangen water konden geven,
moesten in de buitenhaven ver
schillende bijten in het ijs worden
gehakt.
Op bevel van de commissaris
van politie, de heer A. Hensums,
werd getracht de vuurhaard te
begrenzen. Dit werd echter sterk
bemoeilijkt door de vorst, zodat
het voor de brandweerlieden le
vensgevaarlijk was geworden van
buitenaf tot dak en zolder van
de ziekenboeg door te dringen.
Tenslotte slaagde een der spuit
gasten er in binnendoor het dak
te benaderen. Daarna had men de
brand snel onder de knie en
tegen zes uur kon met zekerheid
worden vastgesteld dat de Ooste
lijke vleugel van het gebouw
behouden zou blijven. Het dak
van de Westelijke vleugel was
echter al ingestort, terwijl de
eerste verdieping met o.m. de zie-
kenverblijven reeds een prooi der
vlammen was geworden.
De werfbrandweer werd tegen
vier uur door de werfsirene op
geroepen, doch werd van de
eigenlijke brand teruggetrokken
om overslag van de brand op de
werfgebouwen en de schepen, die
zich in de «nabijheid bevonden,
tegen te gaan. De gemeentebrand
weer vocht verder tegen overslag
op de marinecantine en de nieu
we gebouwen van het instituut.
Het verplegend personeel had,
ondanks de felle kou, het gevaar
van de brand en de donkerte van
de nacht, gelegenheid gehad het
grootste gedeelte van de medische
instrumenten en andere goederen
te redden.
Hun optreden van het ogenblik,
dat de brand werd ontdekt tot
aan het blussingswerk toe ver
dient alle lof, een lof die ook
geldt voor de brandweerlieden
van verschillende instanties, die
ondanks 't bevriezingsgevaar voor
zichzelf, moedig tegen het vuur
bleven vechten.
Bij de blussingswerkzaamheden
waren aanwezig de commandant
zeemacht Nederland Schout-bij-
Nacht F. T. Burghard, de com
mandant van het instituut Ka
pitein ter Zee J. K. Muller en
Burgemeester Mr. G. D. Rehorst.
Oordeel van Dulles
„De volgende stap is de her
eniging van Duitsland door mid
del van vrije verkiezingen en het
herenigde Duitsland werkelijk te
laten kiezen wat het wenst", al
dus Dulles.
„Die keuze kan o.m. deelneming
aan de ontworpen Europese de
fensiegemeenschap zijn. Wij heb
ben de bedoeling het herenigde
Duitsland in deze kwestie werke
lijk te laten kiezen."
Na een studie van de „Molotof-
volksstemming" betoogden Ame
rikaanse en Britse diplomaten
vanavond, dat het meer obstructie
dan een ernstig streven was.
De Westerse strategen vermoe
den, dat Molotof talmt, omdat hij
de definitieve instructies van het
Kremlin met betrekking tot het
plan-Eden nog niet ontvangen
heeft.
De Koningin en de Prins ont
vingen gistermiddag op het paleis
Soestdijk de Griekse eerste minis
ter en mevTouw Papagos, de
Griekse minister van Buiten
landse Zaken, de heer Stefano-
poulos, en de andere leden van
het gevolg. Ook de Griekse ge
zant bij ons tof, de heer Nicolaas
G. Lely, was daarbij aanwezig
Zij zaten ?;<n een lunch aan,
waarna het Griekse gezelschap
naar Den Haag terugkeerde.
Ouden van dagen vragen
gratis brandstoffen
Het hoofdbestuur van de Al
gemene Bond van Ouden van
Dagen, gevestigd in Schiedam,
heeft een telegram gezonden
aan de minister-president, dr.
W. Drees.
Het verzoekt dr. Drees daarin
zijn invloed te willen aanwen
den om in verband met de heer.
sende koude kosteloos brand
stoffen te verstrekken aan die
alleen van de Noodwetonder
steuning moeten bestaan.
Een blij lachende Jeen van der Berg neemt de huldiging in
ontvangst als winnaar van de negende Elfstedentocht.
(Van onze sportredacteur)
Nog lang zal Friesland napraten over de Elfstedentocht
die gisteren onder ideale omstandigheden verreden
werd. Nog lang zal de oude Oldehove napeinzen over de
uitbarstingen van enthousiasme van de tienduizenden
toeschouwers, die tesaam waren gestroomd onder zijn
eerbiedwaardige wallen. Geen pen, ook de onze niet, is
in staat dit glorieuze einde te beschrijven van deze
negende Elfstedentocht, die op de laatste 200 meter
een dramatisch slot kreeg.
De jeugdige Jeen van der Berg
uit Nijebeets bij Drachten. Hij
was het, die daar zijn grote
triomph bevocht. Een triomph
over vijf kameraden, met wie hij
ruim honderd kilometer lang aan
de kop had gelegen van het le
ger wedstrijdrijders, dat des mor
gens om zes uur precies de Sne-
kertrekvaart was opgestormd.
Even voorbij Bolsward was de
beslissing gevallen. In dit typisch
Friese stadje was Jan Hoogscha-
gen uit Alkmaar uit een kopgroep
van vier en twintig man verdwe
nen door een kapotte schaats. Zijn
armen wanhopig ten hemel strek
kend, viel hij op het ijs bonkend
neer. De anderen maalden er
niet om. Zij stormden voorwaarts
Harlingen tegemoet. Op dat mo
ment nog met een flinke dosis
optimisme in de rugzak. Een
kwartier later stonden de mees
ten van hen hun tranen terug
te dringen over him onmacht de
zes groten bij te „benen", die zo
maar van hen wegliepen.
Het was met Jan Charisius be
gonnen. De Leeuwardenaar had
al enkele malen naar zo'n gele
genheid uitgezien. In die kop
groep van ruim twintig man bo
terde het niet erg. Er waren er,
die geen kop wilden doen en het
zware werk aan de anderen over
lieten. Zo'n stel remt de uitloop
poging en meerdere achterblijvers
konden daardoor bijkomen.
Toen de Friese crack even voor
bij het van Harinxmakanaal om
keek,zag hij Aad de Koning in
zijn spoor. En ook Anton Verhoe
ven, Klaas Leffertstra en Jeen
Nauta. Vijf man dus op de loop?
Het zouden er zes worden. Want
de neef van Jeen Nauta, Jeen
van der Berg, zag, dat hier de
beslissing van deze Elfstedentocht
werd uitgevochten. Hij beet zijn
tanden op elkaar, verhoogde het
tempo en kwam mee.
Mee met de vijf anderen, die
van dat moment af een eenheid
vormden, die zich, niet meer van
de kop liet verdringen. Om beur
ten werd er getrokken. Fel ge
trokken. Zo fel, dat geen enkele
andere rijder er meer aan te pas
kwam. Drie hebben het gepro
beerd. Kilometers lang zwoegden
Winia, v. d. Hoorn en Lamberts
in het spoor van de „grote zes".
Bij Birdaard kwam voor hen de
ontgoocheling.' Zij kwamen de
kop „op de weg terug" tegen.
De zes minuten achterstand groei
de in die laatste phase aan tot
een kwartier.
Zes man dus, die in de eind
sprint zouden gaan beslissen, wie
als overwinnaar zijn hoofd door
de lauwerkrans zou mogen ste
ken. Zes man. Allen met hun
sterke en zwakke kanten. Even
leek Jeen van der Berg de af
spraak vergeten te zijn, toen hij
vier kilometer voor het einde
wegsprintte. Maar onmiddellijk
richtte hij ziöh weer op. Op de
singel te Leeuwarden zou de
sterkste man mogen winnen.
Het is jammer, dat de autori
teiten de passage onder de Noor-
derbrug niet sterk genoeg acht
ten, om de rijders er over heen
te laten rijden. Nu besliste de
kruip-door-sluip-door partij over
deze negende Elfstedentocht. Jeen
van der Berg kwam met twin
tig meter voorsprong over deze
laatste barrière heen. Het was
voldoende voor de eindzege. Een
wanhopig sprintende Aad de Ko
ning kon deze achterstand niet
meer overbruggen. Ook al omdat
hij een verkeerde streek maakte
en zijn balans verloor bij het op
het ijs komen na de strobarrière.
Hetzelfde overkwam Jan Chari
sius.
De anderen, Nauta, Leffertstra
en Verhoeven waren te vermoeid,
om in deze beslissende eindphase
nog in te grijpen.
Ruim een kwartier later kwa
men de drie dappere achtervol
gers Wijnia, Lamberts en v. d.
Hoorn arm in arm over de finish.
(Zie ook overige pagina's)
Het tijdelijk luchtnet, dat het vasteland met de Wadden
eilanden verbindt, icordt steeds meer uitgebreid. Waren
eerst Schiermonnikoog en Ameland aan de beurtgiste
ren zijn Vlieland en Terschelling er aan toegevoegd. De
scheepvaart op de Waddenzee ligt geheel stil. Terschel
ling en Vlieland zijn volkomen geïsoleerd, evenals Goe-
ree-Dverflakkee. Vit besprekingen, die gisteren werden
gehouden, bleek, dat op de Zuid-Hollandse eilanden de
voedselvoorraad niet in gevaar is. Men heeft genoeg voor
weken. De post wordt per vliegtuig gebracht.
Uit berichten elders uit het
land blijkt, dat de Waal bij Nij
megen en bij Tiel geheel dicht
zit. Bij Culemiborg is gisteren de
eerste auto over het ijs gereden,
bij Eek en Wiel zijn het lichte
motorvoertuigen geweest. In de
plaats van het veer bij Brakel-
Herwijnen is een pad gemaakt
over het ijs van de Waal, waar
over voetgangers en fietsen zich
kunnen begeven.
Marineluchtvaartdienst
paraat
Een aantal vliegtuigen van de
Marineluchtvaartdienst, w.o. en
kele helicoptères zijn gisteren in
gereedheid gebracht, om in som
mige gevallen in het land hulp
te verlenen, wanneer dit nodig
mocht blijken. Volgens de laat
ste berichten van gisteravond
komt ook vast ijs voor op de
Rijn tot Arnhem. Langs vele pon
ten van de Noordzeekust heeft
zich ter hoogte van de waterlijn
een ijswal gevormd van een hal
ve meter hoog.
BRANDSTOFFENTOESLAG
Voor oorlogs- en
rampslachtoffers
's GRAVENHAGE, 3 Febr.
De minister van Maatschappelijk
Werk heeft aam de gemeente
besturen medegedeeld, dat hij
wegens de uitzonderlijke koude
kan goedvinden, dat over de
week van 1 tot en met 6 Febru
ari 1954, aan degenen, die in
gevolge dan wel met toepas
sing vam de regeling Hulp
verlening Oorlogsslachtoffers
(19401945) een uitkering voor
levensonderhoud ontvangen, resp.
voor wie kwartiervergoeding als
rampslachtoffer wordt verstrekt,
een brandstoffenbijslag wordt
verleend tot de hierna genoemde
bedragen:
ƒ3.60 aan gezinnen en alleen
staanden, die in eigen huishou
ding voorzien, en aan gezinnen,
die bij derden zijn ingekwartierd
en dus niet in eigen huishouding
voorzien;
1.80 aan alleenstaanden, die
niet in eigen huishouding voor
zien (z.g. kostgangers).
De verbinding met Schouwen-
Duiveland kan nog geschieden via
een veerdienst waarvoor sleep
boten een vaargeul openhouden.
Uit de buitenlandse berichtge
ving blijkt, dat thans in totaal
300 mensen als een gevolg van
de koude om het leven zijn ge
komen. De economische verlie
zen lopen in de millioenen, om
dat vele werkzaamheden zijn ge
staakt. In Algerije ligt de sneeuw
een meter hoog. In Malaga, het
uiterste Zuiden van Spanje heeft
het voor het eerst sedert 1882
gesneeuwd. In Frankrijk zijn er
maatregelen getroffen dakloze
zwervers te helpen.
In de buurt van Brugge werd
gisteren gevoetbald. Na de wed
strijd zakte de scheidsrechter van
koude ineen en overleed. In W.
Duitsland werd een boer dood
aangetroffen in een hooiberg. De
man was doodgevroren. In som
mige bergdorpen in Zuid-Slavië
zwerven beren en wolven rond,
op zoek naar voedsel.
Tijdens een persconferentie
waarin hij een hele reeks onder
werpen behandelde, zei Eisen
hower dat hij volledig vertrou
wen heeft in zijn Minister van
Buitenlandse Zaken Dulles die
het Amerikaanse standpunt be
handelt op de conferentie van de
grote vier. Hij zei, dat Dulles
daar goed werk doet.
Hij verklaarde te betreuren,
dat zich 'n hysterische vrees zou
verspreiden in verband met het
bezit van Amerika van atoom
wapens.
16 slachtoffers van de
Merapi-ramp geborgen
DJAKARTA, 3 Febr. (P.I.
Aneta). Zestien van de zeven
en twintig slachtoffers van de
uitbarsting van de Merapi, die
18 Januari door de gloediwolken
zijn gedood, zijn thans geborgen
en ter plaatse begraven.
(Van onze parlementaire redacteur)
Dit jaar wordt op 30 April een hele dag vrij gegeven. Vorig jaar
was het een halve dag. De regering hoopt dat daardoor nog duide
lijker tot uitdrukking zal komen, dat het de bedoeling is om op deze
dag zowel de verjaardag van H. M. de Koningin als de Bevrijding
te vieren. Dit deelde de Minister-President dr. Drees, gistermiddag
in de Tweede Kamer mede tijdens een debat over de Nationale
feestdag, een uitgesteld deel van de begrotingsbehandeling, dat de
gehele middag in beslag nam.
Een communistische motie,
waardoor de Kamer zich voor het
behoud van de 5e Mei als Na
tionale feestdag zou uitspreken,
met betaald verlof aan de werk
nemers, werd met 6 tegen 59
stemmen verworpen. De motie
SOVJET-DIPLOMAAT
WERKT SAMEN MET
AMERIKANEN
TOKIO, 3 Febr. (A.P.) Uit
welingelichte Amerikaanse mili
taire kringen wordt vernomen,
dat de Russische diplomaat Yoeri
Rastovorov zich momenteel be
vindt in Okinawa, de grote Ame
rikaanse basis, waar hij samen
werkt met agenten van de Ame
rikaanse inlichtingendienst.
Om 7.15 uur gisteravond is een
kilometer voor het stationnetje
legerplaats Oldebroek de electri
sche trein no. 1120 uit het Noor
den uit de rails gelopen. De trein
moest over een ander spoor dan
gewoonlijk het emplacement pas
seren, daar het gebruikelijke
spoor werd geblokkeerd door de
stoptrein.
De bestuurder zou de verande
ring kenbaar gemaakt zijn door
middel van lichtsignalen, welke
hij evenwel om nog onbekende
reden niet heeft opgevolgd of
niet heeft kunnen opvolgen, met
het resultaat dat de uit twaalf
wagons bestaande trein met de
locomotief en de helft van de
wagons uit de rails vloog. Stuk
ken rails knapten af als brand
hout, bumpers werden afgerukt
en een electrische seininstallatie
lag verwrongen in de berm.
De trein die behoorlijk bezet
was kantelde gelukkig niet. Vele
tientallen meters schoof de eerste
wagon van de sneltrein naast de
zware electrische locomotief,
waardoor beide hoofdsporen wer
den geblokkeerd.
Van de sneltrein sneuvelden
slechts enkele ruiten en persoon
lijke ongelukken deden zich dan
ook niet voor. De laatste wagons
bleven op de rails. Gehoopt werd
dat nog ln de afgelopen nacht een
van de sporen vrijgemaakt kon
worden. Verwacht wordt dat ge
zien de grote materiële schade de
andere werkzaamheden ongetwij
feld geruime tijd zullen vergen.
Met bussen werden de passa
giers vervoerd. Van Amersfoort
naar Zwolle moet thans via De
venter worden gereisd.
kreeg enkel de communistische
stemmen. Dit wil echter niet zeg
gen, dat de Kamer het in over
grote meerderheid eens was. Elke
fractie had een aparte zienswijze
op deze nationale aangelegenheid,
en op het laatst kwam er ook
„de politiek" nog bij te pas.
De heer Bruins Slot (A.R.)
stelde zich op het standpunt, dat
Oranje altijd het centrum van
onze strijd om de vrijheid is ge
weest. Daarom was het voor hem
en zijn politieke vrienden geen
probleem of Koninginnedag en de
Bevrijding al dan niet gescheiden
moeten worden gevierd. Op Ko
ninginnedag denkt men in Oranje
aan de Bevrijding. Het is de
vraag of hij deze redenering ook
zou hebben opgezet wanneer bei
de dagen verder uit elkaar lagen,
maar het was in elk geval een
betoog, dat sloot. De heer Beer-
nink (C.H.) ging minder recht
op dezelfde conclusie af. Hij wees
er eerst op, dat over de 5e Mei
veel te veel is gepraat en dat er
inderdaad niet te miskennen
moeilijkheden zijn: Koninginnedag
en Bevrijding liggen dicht bij el
kaar en op verschillende plaatsen
heeft men ook nog een eigen Be
vrijdingsfeest. Nu de practijk al
dus tot een gezamenlijke viering
dwingt, achtte hij Koninginnedag
toch wel de juiste gelegenheid,
op soortgelijke motieven als dr.
Bruins Slot had aangevoerd.
(Vervolg op pag. 7)
(Van onze speciale verslaggever)
Petten Binnen enkele weken
zal het herstel van de Hondsbosse
Zeewering een feit zijn Bijna een
jaar is aan de dijk hard gewerkt
om de schade van de zware Fe-
bruari-storm van het vorige jaar
teniet te doen.
Twee factoren hebben een grote
rol gespeeld bij de herstellings-
werkzaamheden. Door de afslui
ting van het IJselmeer namelijk
is de taak van de IJselmeerdijkèn
aanzienlijk ontlast, waardoor dek
materiaal van deze dijken gehaald
kon worden om te dienen bij de
versteviging van de Hondsbosse
Zeewering. De zware ruwe bazalt-
blokken zijn in weer en wind door
zwoegende steenzetters in een
machtig mozaiek geplaatst. Bo
vendien heeft de natuur de laatste
tijd tegen haar gewoonte in wel
kome medewerking verleend. De
voorlopige dijkvoet is vorig jaar
aangelegd in ongeordende mate-
riaallagen. waarop 'n dikke zand
laag kwam te liggen. Bij de ïong-
ste storm is al dit zand weggebla
zen. Aan de zuidelijke uitloper
van de Zeewering is een verlen
ging van ongeveer 150 meter tot
stand gekomen. In tegenstelling
tot het verdere gedeelte van de
dijk ligt hierachter een duinstrook
Voor de pas gemaakte verlenging
wordt door de staat een nieuw
hoofd aangelegd.
De werkzaamheden aan de dijk
gaan evenwel verder, zii het in
vrij primitieve vorm en, vooral in
deze weersomstandigheden, in _'n
langzaam tempo Dat dit nodig is,
blijkt wel uit het feit. dat door de
laatste storm' weer twee meter
duin is weggevreten. Sinds 1660
bedraagt het terugdringen van de
gewone strandliin ruim 80 meter.
f