N.R.K.M. ontketent in
Operatie-U
Maart
Werd de Marine benadeeld
door steenkolenhandelaar?
Rond de cultuur
in Noord-Holland
Prof. Deivezsrak over
de orde in de natuur
En liet beambte zich
daartoe omkopen?
ALBERT HEIJN
Landelijke ledenwerfactie
"99
99
Uitbouiv bond noodzakelijk
voor algemeen welzijn
„De tijd is rijp"
Raad van Overleg
Bloemenluister
in Lisse
Helderse kolenzaakvoor de Alkmaarse rechtbank
Prijsverlaging levensmiddelen
Handhaving van de kwaliteit
Pilaarheiligen en trompetten
II
Pagina 4
Woensdag 17 Februari 1954
(Van onze speciale verslaggever)
HAARLEM, 16 Febr. Ruw geschat zijn er iii ons land
280.000 middenstanders. Bij de Ned. R.K. Midden
standsbond zijn 50.000 van hen aangesloten, bij de ove
rige organisaties (neutraal en Chr.) tezamen ongeveer
60.000 Totaal zijn er clus 110.000 middenstanders geor
ganiseerd. Dat betekent dat er 170.000 niet bij een
standsorganisatie zijn aangesloten. Tot dit aantal beho
ren alweer volgens schatting 70.000 Rooms-
Katholieken.
een afdeling is gevestigd, de be
stuurders op huisbezoek gaan in
de weken tussen 14 en 28 Maart
bij degenen, die nog niet bij de
organisatie zijn aangesloten. Daar
toe worden zo spoedig mogelijk
richtlijnen aan de besturen toe
gezonden. Gevraagd wordt verder
na 28 Maart een propaganda-
avond te beleggen
Stimulans
Het bondsbestuur heeft ter ani
mering van de actie besloten,
dat de eerste kwartaal-afdracht
van een nieuw lid voor de afde-
Met het doel dit laatste aantal
voor de bond te winnen, gaat de
N.R.K.M. in de weken van 14 tot
38 Maart in het gehele land de
„Operatie-U" uitvoeren. „De
meest belangrijke actie ooit m
het bestaan van de N.R.K.M. ge
organiseerd", zoals de heer J.
Bakker, directeur van het bonds-
bureau in Den Haag, het gisteren
tijdens een spoedlbijeenkomst van
het diocees Haarlem zo kernach
tig uitdrukte.
In een begeesterende rede heeft
de heer Bakker na een inlei
ding van voorzitter F. C. de Hos-
son aangevoerd waarom het
nodig is, dat de Kath. Midden
standsbond zijn trom vooral nu
dreunend moet roeren. De tijd
daarvoor is rijp, zei spr., omdat
de middenstand dank zij de korte
lings uitgebrachte nota in het
brandpunt van de belangstelling
staat. Spr. betoogde dat de mid
denstand de wind in de zeilen
heeft, dat de kansen na jaren
van teleurstelling keren. De heer
Bakker constateerde zowel een
ommekeer in het fiscale be
leid ten gunste van de
middenstand als een omme
zwaai in het algemeen beleid.
Hierin spreekt staatssecretaris
Veltkamp uiteraard een belang
rijk woordje mee, maar zonder
steun van een edh'e georganiseer
de middenstand kan ook hij het
niet stellen. Spr. meende ook een
ommekeer in de maatschappelijke
sfeer te onderkennen. Het be
drijfsleven zo zei hij za'
zich zelf gaan besturen. Dit even
wel is afhankelijk van de invloed
van de vrije vak- en standsorga-
nisaties, die in de P.B.O. de
dienst zullen uitmaken. „Door het
vergroten van ons getal moet die
invloed versterkt worden".
„Degene ouder ons, die buiten
blijft staau, komt schrikbarend
te kort in zijn verantwoordelijk
heidsbesef voor zichzelf, maar
vooral ook voor de gemeenschap'
Spr. beklemtoonde dat de mid
denstand nog vele verlangens
heeft, maar twee daarvan zijn
toch wel zeer belangrijk, n-1. het
bereiken van een definitieve
ouderdomsvoorziening en een de
finitieve kinderbijsla.gr e.geling
voor de zelfstandigheden. De heer
Baklker maakte duidelijk, dat de
middenstand geen genoegen kan
nemen met de noodvoorziening,
zoals die thans voor de kinder
bijslag geldt. „Deze", zo zei hij,
heeft slechts betekenis voor de
kleinsten onder de kleine zelf
standigen".
Spreker wees er voorts met na
druk op, dat de middenstands
nota het vermaan aan de midden
stand richt, dat hij zelf en niet
de overheid voor zijn belangen
moet zorgen. De geringe belang
stelling, zo stelde hij vast, toont
aan dat er een tekort is aan sa
menwerking. En zulks belemmert
bet voeren van een actieve mid
denstand-Apolitiek. Slechts door
het opvoeren van het ledental
het diocees Haarlem telt sinds
jaar en dag 11.500 leden kun
nen de verantwoordelijke mensen
de middenstandsbelangen bij de
minister met succes bepleiten.
Daarom en hier kwam de re-
HET BOERENBEDRIJF
IN DEZE TIJD
WIERINGERMEER Voor de
leden van de L.T.J., P.J.G. en
C.J.B.T.B. hield de heer K. Bergs-
ma, leraar aan de landbouwwin-
terschool te Schagen in hotel Lely
te Slootdorp een dezer dagen een
inleiding over de mogelijkheden
voor de jonge boeren en tuinders
in deze tijd. Spreker behandelde
de grote veranderingen, die zich
die"afdelingen, "die procentueel de j" '°°r
meeste leden aanbrengen een ta- i
felvaantje en een feestavond aan-
iingskas^zai in de loop van de jaren hadden
geboden, op welke laatste de top
leiding aanwezig zal zijn. De heer
Bakker besloot met de vurige
wens, dat deze actie glansrijk zou
slagen. Hij stelde daarbij de KAB
als voorbeeld, waarvan die leden
j-aar in jaar uit op pad zijn gegaan
voor ledenwerving.
Na de pauze werd gelegenheid
gegeven tot het stellen van vra
gen, waarvan een druk gebruik
werd gemaakt. Een van dt be
langrijkste was wel de vraag of
deze actie niet te eemzijdig was,
of zij wel voldoende aan haar
doel zou beantwoorden, als de an
dere middenstandsorganisaties op
dit gebied niet actief zijn. Voor
zitter De Hosson deelde mee, dat
er in deze geen overleg was ge
pleegd met de neutrale en Chr.
grpepering, maar hij zei er van
overtuigd te zijn. dat de actie
van de N.K.R.M.hun ogen zou
openen, zodat ook zij door deze
actie zouden worden „meege
sleurd".
Gehoord de reacties van het tal
rijke publiek zijn wij geneigd te
veronderstellen, dat deze actie in
derdaad een belangrijk winstpunt
kan opleveren voor de R.K. Mid
denstand.
MIDDENMEER. De moderne
mens heeft zichzelf, aldus spreker,
geheel vrijwillig in de'ban gedaan
van de techniek. Om uitersten
vraagt men levens en men vindt
waaghalzerij niet alleen toelaat
baar, maar men gaat persconen
die hun leven gewaagd hebben
om de hoogste snelheid, de groot
ste .hoogte, de gewaagdste diepte
te bereiken, als helden toejuichen.
De mens wordt meegezogen in 'n
voortdurende haast, in een onrust
naar iets inieuws, naar een top-
score, een denderend succes, een
verovering van het onbereikbare.
E is geen tijd meer voor een
terugdenken in de geschiedenis,
voor het leven in zijn diepte of
schoonheid te bewonderen, men
laat radio en televisie denken.
Spreker vond de nivellerende en
afstompende invloed van radio en
televisie zeer groot.
Men krijgt toneel, films, beeld
romans, muziek thuisbezorgd als
meeslepende sensatie. Wie echter
een geestelijke retraite wil maken
in de natuur, het grootse van ber
gen en watervallen wil beleven of
zich wil verdiepen in de schoon
heid van het kleine, aan hem heeft
de natuur veel, zeer veel moois te
vertellen. Maar dan moet men
rustig willen luisteren naar de
schone muziek van de rustige
weiden of de ruisende waterkan
ten. Dan hoort men de muziek
van het kleine en dat beeft ons
veel te zeggen. De wonderlijke
perfectie en de schone harmonie
van de stille natuur geeft ons
antwoord op vele vragen dis ons
benauwen en waarop de techniek
het antr/oord schuldig blijft.
Uitvoerig bespreekt inleider met
zijn toehoorders hoe schitterend
en kunstvol bet leven is van het
kleinste plantje. Het tuintjesgras,
aldus spr., is een meer geperfec-
tionneerde fabriek dan de grootste
fabriekscomplexen. Met bewon
dering belichtte spr. de grootheid
van het leven-, ook het leven van
het nietigste wezentje. De natuur
onderzoeker Dubois Raymond
kwam tot de conclusie: „We weten
het niet en zullen het ook nooit
weten."
Hierna ging spr. in op de doel
matigheid van de cellen en weef
sels en nam de toehoorders mee
naar de wonderlijke organen die
in wortel, blad en bloem ver-
denaar bij de -kern van zijn be- scholen ia-gen. Zij allen werken
toog moet er een actie worden
gevoerd om de „onverschilligen"
te overtuigen van het grote be
lang van het lidmaatschap van de
N.R.K.M.
Spr. ontvouwde voorts voor zijn
aandachtig publiek, dat in groten
getale was opgekomen (vooral de
kop van Noordholiand was goed
vertegenwoordigd) de plannen
van de uitvoering van de opera
tie-Uitbouw). Het ligt in de be
doeling, dat in alle plaatsen, waar
N-og nooit is in het hart van de
bollenstreek een zo uitgebreide en
rjjk gevarieerde wintertentoon
stelling gehouden als -degeen, die
gistermorgen in de Bloemlusthal-
len d-oor -de secretaris-generaal
van het ministerie van Financiën
mr. H. A. M. van den Dries werd
geopend.
Vijf dagen lang, 's morgens,
's middags en 's avonds zal men
er de imeest exquise soorten en
de nieuwste variaties van bol-
bloemen kunnen bewonderen, On
danks de kwalijke -winter zijn -de
organisatoren er in geslaagd om
op -de 4000 vierkante -meter der
bollen een- lentetuin te scheppen.
Zulks -dank zij de kwekers uit
geheel Nederland, die hun -beste
bloemen, -gebroeid onder de moei
lijkste omstandigheden, inzonden
en dank zij de architecten Carl
van Empelen en H. Buurman,
die uit de kostelijke bloemenschat
een waarlijke voorjaarstuin schie
pen.
met een regelmaat en een nuttig
effect als geen menselijke organi
satie ooit zal kunnen bereiken.
Spr. besloot zijn toespraak met
enkele gedichten van Guido Ge-
zelle en een gelijkenis die hij trok
uit een verhaal van Andersen,
waarbij een spin de draad naar
boven doorbeet en zo zijn toe-
Weer per auto van
Monnikendam naar Marken
Door het intreden van een
nieuwe vorstperiode is de auto-
dienst van Monnikendam naar
Marken over de Gouwzee her
steld. Op het ijs, dat zich in goe
de conditie bevindt, is een baan
uitgezet. Bij doorgaand vriezend
weer worde» Zondag a.s. vele
bezoekers op het eiland verwacht.
Uitspraken Meervoudige
Kamer
ALKMAAR De Meervoudige
Kamer van de Alkmaarse arron
dissementsrechtbank heeft uit
spraak gedaan in verschillende
strafzaken. De Aikmaarder A. v.
N. werd wegens verduistering in
dienstbetrekking veroordeeld tot
1 jaar en 3 maanden met aftrek.
De eis was 2 jaar.
M. Th. B. uit Hoogkarspel,
schuld aan aanrijding: f 50 of 25
dagen, conform de eis. J. P. uit
Wieringermeer: schuld aan aan
rijding: f 50 of 25 dagen, con
form de eis. P. L. uit Bergen,
rijden onder invloed van alcohol:
1 maand, met intrekking van rij
bewijs voor de tijd van 3 jaar.
A.D.L. uit Bergen, rijden onder
invloed van alcohol: vrijspraak.
C.J.S. uit Hoorn, verduistering:
vrijspraak.
komst vernietigde. De natuur, al
dus s-preker, wijst ons die draad
naar boven
De heer Bergmans vertolkte de
dankbaarheid van de aanwezigen
die, ondanks het zeer slechte weer
toch nog gekomen waren.
Nadat nog wat vragen waren
beantwoord "over het landbouw
onderwijs, sloot de voorzitter van
de Raad van Overleg de bijeen
komst.
Vroeger diende de productie
voor het onderhoud van eigen ge
zin, thans wordt gewerkt voor een
veel groter omzet, o.m. voor de
export. Wie het heden-daagse be
drijf wil leiden, moet kennis heb
ben van het coöperatie-wezen, van
de werkwijze en de betekenis van
boerenleenbanken, van kostprijs
berekening en het leiding geven
aan personeel. Er moet worden
beoordeeld of een investering ver
antwoord is. Spr. pleitte in het
bijzonder voor sparen. Ook de
boerin moet in grote trekken van
de moderne werkwijzen om het
bedrijf te besturen o-p de hoogte
zijn. De vraag naar producten op
de wereld is groot. Slechts een
kwart van het mensdom wordt
behoorlijk gevoed. Bijzondere zorg
moet de boer aan de gezondheids
toestand van zijn vee-stapei beste
den. De heer Ber.gsma brak een
lans voor het behoud van het
eigene en voor de goede elemen
ten in het plattelandscultuur. De
heer Iwema reikte de medailles
en wisselbeker als prijzen van de
onlangs gehouden ploegwedstrijden
uit. Hierna volgde nog een film
strip, getiteld „Boeren vechten
om hun toekomst." De voorzittter
van de L.T.J., de heer P. Rem
meren bedankte de inleider voor
h-et gesprokene.
Dainwedstrijd Zaanstreek-—
Noorderkwartier
ALKMAAR Op 27 Februari
wordt te Alkmaar in zaal „Kin-
heim" een danswedstrijd ge
speeld tussen de vertegenwoor
digende -tientallen van de dis
tricten Zaanstreek en N.H. Noor
derkwartier.
Het tiental van de Zaanstreek
ziet er als volg-t uit:
1. J. de Boer (Wormerveer)
2. P. v. d. Hors-t (Zaandijk); 3. S.
Bosman (Zaandam); 4. T. Rin-
tjema (Zaandam); 5. J. Stro
(Wormerveer); 6. G. Mol (Wor
merveer); 7. P. Beunder (Zaan
dam); 8. M. Langras jr. (Alk-
maai-); 9. J. de Haas (Zaandijk);
10. G. Sprenkeling (Castricum).
Het tiental van het Noorder
kwartier is nog niet definitief
samengesteld.
DEN HELDER De rechtbank te Alkmaar, gepresi
deerd door Mr J. Krabbe, heeft zich gisteren bezig
gehouden met wat wij een onderdeel kunnen noemen
van de geruchtmakende Helderse brandstoffenzaak. In
de jaren '50, '51, '52 en in het begin van 1953 heeft de
firmant van een Helderse steenkolenhandel, D. B., een
technisch beambte, werkzaam hij de Koninklijke Marine,
en administratief ressorterende onder de Rijkswerf, van
tijd tot tijd geldsbedragen van om en nabij f 40.- toege
stopt. Deed hij dat om die beambte, belast met de con
trole op de kolenleveranties aan de Marine, over te ha
len, hem, ten koste van de Marine te bevoordelen? Of
niet?
De Marine is geen kooltje te
kort gekomen en van bevoorde
ling van de brands-toffenhande-
laar is geen sprake geweest, be
weerde L. S uit Den Helder, de
beambte, die in deze corruptie
zaak de eerste was die op de
bank der verdachten plaats nam.
Een wagon kolen wordt bij de
mijn geladen en dat laden ge
schiedt niet per gewicht maar per
wagon. Meestal bevat zo 'n wagon
meer steenkool, dan de hoeveel
heid die de papieren aangeven.
De k'olenhandelaar, die deze wa
gon koopt, profiteert van dat
overschot. Dat is redelijk, want
er gaat bij het verladen van de
brandstoffen wel eens het een en
ander verloren.
Nu was men bij de Marine ge
wend zijn steenkolen per gewicht
te betrekken. De beambte S. ech
ter, stelde op een goede, of als
men wil, op een kwade dag, zijn
chef voor, de brandstof voortaan
per wagon te kopen, waardoor de
Marine zou profiteren van het
surplus. Zijn voorstel werd aan
vaard. De brandstof fenhandelaar
had hier alleen ma-ar voordeel
van, omdat hij minder te verladen
had en dus minder arbeidsloon
had uit te keren
S. maakte het hem bovendien
gemakkelijk door vroeger aan het
werk te gaan dan zijn dienst het
Huisman leidt in
candidatentournooi
Huisman heeft gisteren te
Dordrecht ook van de Belg
Demesmaecker gewonnen. De
tweede partij tussen de Zwit
ser Guignard en de Italiaan
Panel-li eindigde in remise. De
stand luidt thans: 1. Huisman
2 punten uit 3 partijen; 2, 3
en 4. Fanelli, Verse en De
mesmaecker 2 punten (2 part)
5. Guignard 1 pnlt (3 part.)
STICHTING „WIELERCON -
TACT" TREKT ZICH TERUG
UIT RONDE VAN NEDER
LAND.
DEN HAAG, 16 Febr.
Naar wij vernemen heeft de
onlangs opgerichte stichting
„Wielercontact" zich terugge
trokken uit de organisatie van
de Ronde van Nederland van
dit jaar.
(Advertentie)
Hofleverancier
'maar bovenal
De sterke prijsverlaging van een aantal
belangrijke levensmiddelen door Albert
Heijn aan het Nederlandse publiek ge
bracht, zijn op duidelijke wijze begrepen
en gewaardeerd. Het is geweldig druk
in de A. H. winkels.'
De vraag werd echter gesteld, kan dit
nu wel tegen deze lage prijzen, gaat dit
niet ten koste van de kwaliteit? Daar
is maar één antwoord op, n.U Albert
Heijn met zijn meer dan 65 jarige re
putatie, garandeert U de prima kwa
liteit van ieder artikel.
In het grote A.H. fabriekscomplex
waakt een uitgebreid laboratorium met
een staf van bekwame deskundigen
over Uw belangen voor een constante
prima kwaliteit. Hier wordt alles gecon
troleerd- wat binnenkomt en wordt af
geleverd en is men steeds rusteloos
bezigde kwaliteit nog hogerop te voeren.
Door een enorme productie en grote
omzet kan Albert! Heijn zijn prijzen
lager stellen. Het is dus niet alleen zo,
dat men veel voordeliger winkelt bij
Albert Heijn, het kopen in de bekende
A H. winkels geeft de Nederlandse
huisvrouw bovendien de zekerheid
„steeds de beste voeding voor haar
gezin" te ontvangen.
maakt U het leven goedkoper.
hem vereiste, waardoor hii, de
kolenhandelaar in de gelegenheid
stelde zijn zaken vlotter af te
doen.
Deze medewerking van S. ho
noreerde de brandstoffenhande-
laar met die douceurtjes van
40.Althans, zo luidden de ver
klaringen van S. zelf en van de
handelaar B.
De chef van S.. de luitenant ter
zee eerste klasse D. P de Boer,
wist echter niets van deze „over-
werkbetaling" af. Als hii er wel
van geweten had, zou hij deze
gang van zaken hebben afgekeurd
niet hebben geaccepteerd.
Wanneer de kolen per hele wa
gon naar een of andere marine
onderdeel gingen, dan kwam in
derdaad het surplus van die wa
gon aan de Marine ten goede, zo
beweerden S. en B„ maar als S.
voor verschillende onderdelen be
paalde hoeveelheden kolen moest
afwegen, dan ging he-t surplus, dat
in de wagon overbleef, terug naar
B„ de kolenhandelaar, die ver
klaarde, dat hij daar alleen recht
op had. Hii had immers geleverd
wat de vrachtbrief aangaf. En wie
zou er anders recht hebben gehad
op de overblijvende hoeveelheid
kolen. Wanneer er een tekort was
geweest, zou B dat ook moeten
bijpassen. Zo luidden de menin
gen van S. en B.
Er waren verschillende getui
gen. o.a. een die zich van beroep
„vakman" noemde die ver
klaarden dat de controle op de
kol-enlevering bij de verschillende
marine-onderdelen zo intensief
geschiedt, dat het practisch onmo
gelijk is. dat de Marine is tekort
gedaan.
B. verklaarde, als getuige, on
der ede, dat hii S. nimmer geld
gegeven had om hem te bewegen
iets te doen dat tegen zijn plicht
indruisde.
Eis: 6 maanden
Maar de officier van justitie,
mr. A W. Holsteijn, meende dat
bewezen was, dat S. bedragen
had aangenomen om te doen wat
hij niet mocht d'oen. Hii noemde
S. die arbeidscontractanit was
wel degeliik ambtenaar, en een
die als ambtenaar had gefaald.
Iemand die giften aanneemt van
een leverancier staat ten diens
opzichte niet meer vrij. Daarom
ook kon de luitenant de Boer S.
niet langer gebruiken, toen hij
van deze gang van zaken op de
hoogte kwam.
De officier nam aan dat S. zijn
betrekking zal verliezen. Hii hield
daar rekening mee bij zijn eis: zes
maanden gevangenisstraf
ii.
(Van onze verslaggever)
Het provinciaal besef is in
Noord-Holland zwak. Op de Cul:
turele Dag in Bergen is dat door
mr Kamp en prof. dr de Vries
Reilingh terecht geconstateerd.
En zij hebben daar verschillende
redenen voor genoemd. Op de
eerste plaats is Noord-Holland
als zelfstandige provincie nog
jong: de afscheiding van Zuid-
Holland voltrok zich pas in 1840
en dus is er betrekkelijk maar
kortstondig kans geweest om een
provinciale traditie te doen
groeien.
Er ontbreekt vervolgens een
duidelijk provinciaal centrum.
Amsterdam is meer nationaal
dan provinciaal georiënteerd en
Haarlems titel als provincie
hoofdstad doet in de nabijheid
van een zoveel groter en belang
rijker centrum toch altijd nog
wat irreëel aan.
Van veel groter betekenis is
echter de historische ontwikke
ling geweest: het water heeft het
gebied van Noord-Holland de
eeuwen door verdeeld in kleinere
regionale gemeenschap-pen, die
wel degelijk een sterke karakte
ristiek en gemeensehapslbesef be
zitten: West-Priesland en Ken-
nemerland b.v„ het Gooi en Wa
terland, de Zaanstreek en de
droogmakerijen, vroeger schei
dende binnenzeeën, later bedijkt
en tot ei-gen gemeenschappen be
sloten.
Zo kan men constateren, dat
Noord-Holland op cultureel ge
bied sterker 'n verscheidenheid
dan 'n eenheid heeft te zien ge
geven. Dat is naar on-ze mening
eerder 'n rijkdom dan 'n gemis.
En hoewel er on-getwijfeld en
kele alge-mene karaktertrekken
zouden zijn aan te geven, vooral
gegroeid uit eenzelfde strijd te
gen het water, doet toch een
streven naar grotere culturele
eenheid op provinciaal niveau en
van -bovenaf, met name in Noord-
Holland op 't eerste gezicht nogal
kunstmatig aan. To-ch zweefde
dat ideaal dr de Vries Reilingh
voor ogen. Voor een van onderaf
groeiende samenwerking, die ons,
vo-or zover daaraan 'n duidelijk
gebleken behoefte bestaat, een
gezond beginsel lijkt, had hij
slechts waardering uit tactische
oiverwegin-gen.
„We leven nu eenmaal in een
land waar moeilijk aanvaard
wordt wat niet van onderop tot
stand komt", zei hij woordelijk,
en met iets van spijt. „De bevol
king mag daarom niet het gevoel
krijgen, dat de overheid autori
tair optreedt". En met niet min
der spijt gewaagde hij van de
„zuilificatie" van ons volk. Hij
wenste zich een Culturele Raad
in de provincie, die o.a. zou moe
ten pogen de levensbeschouwe
lijke groeperingen aan het ver
stand te brengen, van hoe groot
belang toch wel de samenwerking
is.
Die wens maakte deel uit van
zijn antwoord aan wethouder de
Roos van Amsterdam, de enige
die deelnam aan een discussie
waarvoor het strenge tijdschema
slechts een half uur tijd liet
(jammer: men zou voor een uit
gebreider discussie naar onze me
ning zelfs wel het plezierige
kijkspel van de Schermer dansers
van het pro-gra-mma hebben mo
gen laten). De wethouder had
o.m. gevraagd, of er van over
heidswege op de „verzuiling" niet
een temperende werking zou
kunnen worden toegepast, een
bindende invloed, die het gevaar
van het uit elkaar rukken zou
kunnen tegen-gaan. Prof. de Vries
Reilingh waagde zich overigens
niet al te ver op dit terrein vol
voetangels en klem-men, ook al,
naar hij zeide, om de goede sfeer
van de bijeenkomst niet te ver
storen. Dat was natuurlijk zeer
hoffelijk, maar er is foch niets
zo gevaarlijk als vaagheid op dit
terrein. De goede verstaander
ha-d trouwens toch al wel begre
pen, uit welke hoek de wind
waaide.
Dat alles zou ons, als zijnde de
privé-me-nin-g van prof. de Vries
Reilïn-gh, nog betrekkelijk koud
kunnen laten, indien hij niet
juist voor dit auditorium had ge
sproken, in meerderheid bestaan
de uit met overheidsgezag be
klede personen, en indien niet
juist hij was aangewezen om de
leiding te hebben bij de volgende
stap d-ie op he-t provinciale cul
tuurterrein gezet gaat worden.
Binnen het raam van een door
het Prins Bernhardfonds op te
zetten cultuur-sociologisch onder
zoek naar de betekenis en de
ontwikkelingsmogelijkheden van
het regionale leven in Nederland,
is nl. op verzoek van de initia
tiefnemers tot de Bergense dag,
Noord-Holland aangewezen ais
het gewest, waar onder leiding
van prof. de Vries Reilingh een
eerste onderzoek zal plaats vin
den, dat mogelijk mede als
grondslag kan dienen voor ver
dere werkzaamheden op dit ter
rein.
Ook dit schijnt nog betrekke
lijk onschuldig: het Prins Bern
hardfonds schrijft in ons land de
wet n-iet voor. Maar gegeven de
begrijpelijke en stellig te waar
deren belangstelling van de pro
vinciale overheid voor het cultu
rele leven en h-aar behoefte aan
advies, is het van de grootste
betekenis te weten, WIE haar zal
raden en IN WELKE GEEST dit
zal geschieden.
Zal met name het onderzoek
onder auspiciën van het Prins
Bernhardfonds als toonaangevend
worden beschouwd? Het heeft er
de schijn van, dat dit inderdaad
zal geschieden.
Het werd immers te Ber-gen
ingeleid ten overstaan van de
provinciale en de gemeentelijke
overheden en de dag kreeg in
dit opzicht des te g-roter nadruk
door de toespraak van Gedepu
teerde Bouwman, die o.a. consta
teerde dat de particulieren steeds
minder bij m-achte zijn .het cul
turele leven te dragen en dat te
dezen ook 'n verhoogde activiteit
van de Staten wordt gevraagd.
Het is nodig na te gaan, zo zeide
hij, wat er op cultureel terrein
leeft in de provincie, s-peciaal o-p
het platteland, de culturele be
hoeften te peilen en te onder
zoeken hoe daaraan kan worden
voldaan. We komen misschien,
aldus spr., tot het coördineren
van initiatieven en het daaraan
richting geven vanwege de pro
vincie. De overheid en de orga
nisaties zullen rond de tafel moe
ten gaan zitten en tot 'n vrucht
bare samenwerking moeten
trachten te komen".
Dat alles is ongetwijfeld waar.
Maar wil die samenwerking, zo
als de heer Bouwman hoopte,
inderdaad strekken tot zegen van
de bevolking en van het gewest,
dan zal er toch op vele punten
klaarheid moeten ko-men, waar
thans nog slechts vraagtekens
rijizen.
Wat wij nl. vooralsnog in Ber
gen hebben gemist is een wer
kelijke representatie van het cul
turele leven van de Noord-ho-l-
landse bevolking.
Rond een op zichzelf wel te
prijzen initiatief, dat echter tot
consequenties kan voeren die
niemand nog kan overzien, maar
ten aanzien waarvan juist daar
om de grootst mogelijke waak
zaamheid geboden is, verzamel
den zich hier een aantal vogels
van verschillende pluimage in
een wel bonte, maar geenszins
volledige verscheidenheid, naar
de grilligheid van uitnodiging en
reactie daarop.
De vlag „Culturele Dag Noord-
Holland 1954" was dan ook een
veel te weidse voor deze ove
rigens edelachtbare lading.
Wat men in bepaalde kring „zui
lificatie" wil noemen (en we
tekenen hier onmiddellijk bij aan,
dat ook prof. de Vries Reilin-gh
dit geen f-raai woord vond) ma
nifesteerde zich hier niet, en het
ma-g wel duidelijk zijn dat men
dat in önize kringen vo-oralsnog
als 'n gemis zal blijven beschou
wen. Niet om-dat wü zo graag als
pilaarheiligen op onze zuilen
zouden willen staan, maar omdat
er nu eenmaal geen redelijk ge
sprek over cultuur mogelijk is
zonder klaarheid om-trent de le
vensbeschouwing.
Want het gaat hier niet om de
restauratie van 'n oude toren, de
trompetten van 't Noordhollands
Philharmonisch Orkest, het dan
sen van de „Donder in 't hooi"
en de distributie van schilderijen
om de zogezegde kunstuitingen
dus alléén: er is 'n onderwerp
aan de orde dat veel dieper
grijpt. En wat denkt prof. de
Vries Reilingh daarover? We ho
pen daaraan 'n volgende beschou
wing te wijden, alsmede aan het
onderzoek, dat onder zijn leiding
zal worden ingesteld.
Mr. Dr. C. Berkhouwer uit Alk
maar, die S. verdedigde, noemde
S. geen ambtenaar. Hij wees er op
dat de Koninklijke Marine noodt
een wagon kolen kocht maar al
tijd een hoeveelheid kolen, de
hoeveelheid die op de facturen
staat vermeld. Dait werd bevestigd
door luitenant de Boer. Zijn dou
ceurtjes had S. die pleiter een
klein mannetje noemde, door
wiens doen de Marine geenszins
geblameerd was van B. gekre
gen omdat hij wat vroeger op
stond dan hii op moest staan en
omdat hij B. terwille was. De ma
rine is geen kool tekort gekomen.
Op de leveranties was een haar
scherpe controle Wat er aan ko
len overbleef, nadat B. aan ziin
verplichting van leveren had vol
daan, kwam zonder twijfel toe
aan niemand anders dan B„ aldus
pleiter, die daarom dan ook de
rechtbank vroeg S. van het hem
ten laste gelegde vrij te spreken.
De rechtbank zal op 2 Maart uit
spraak doen.
Diefstal van
Marinegoederen
Toen deze zaak was afgelopen,
nam een andere inwoner van Den
Helder op de bank der verdach
ten plaats. S. B„ een man die in
de gevangenis vertoeft wegens
een vroeger behandelde diefstal
van marinegoederen.
Ook hij is bii een „steenkolen-
zaak" betrokken geweest, maar
het Hof te Amsterdam heeft hem
in die zaak vrijgesproken, omdat
hü niet verantwoordelijk was
voor de gang van zaken De
steenkolenhandelaar D. B„ dezelf
de, die in de vorige zaak als ge
tuige optrad en die in de volgende
zaak verdachte zou zijn, is voor
zijn aandeel in die vroegere zaak
door de Alkmaarse rechtbank ge
straft. De rechtbank nam toen
aan dat S. B. de kwade genius
was geweest van de kolenhande
laar. Thans dacht zii daar anders
over. maar het vonnis is in kracht
van gewijsde gegaan. Daarop
kwam men dus op geen enkele
wijze terug.
S. B. had bii de behandeling
van zijn vroegere zaak de steen
kolenhandelaar gedekt De kolen
handelaar hem niet. Zii hadden
elkaar op handslag beloofd, te
zullen zwijgen, aldus S. B. Nu de
handelaar die belofte niet gehou
den had en S. B, na het uitzitten
van zijn straf met een schone
lei in de maatschappij wilde te
rugkeren", zoals hij zei, had hij
eigener beweging, nog maar wart
diefstallen bekend. Het gestolen
goed had de kolenhandelaar van
hem gekocht. Het betrof hier stro-
zakovertrekken. Amerikaanse le-
gerbroeken en een partij verf.
S. B., stoker van de centrale
verwarming bij de marine inven-
tarisdienst, had no-gal eens contact
met de kolenhandelaar, die dan
bii hem kwam na door het maga
zijn te zijn gelopen, waarin zich
de gestolen goederen bevonden.
Hij had de stoker gevraagd of er
niet „wat te matzen" viel. En hij
had de goederen die hii kon ge
bruiken zelf aangewezen, zo ver
telde S B. onder ede in de zaak
tegen de kolenhandelaar die van
heling werd beschuldigd
Kolenhandelaar ontkent
heling
Maar d-ie ontkende dat. Hij had
met geweten dat de goederen ge
stolen waren. Hij had er een al
leszins redelijke prijs voor be
taald -en S. B. had hem verteld
dat hij ze geruild ha-d met schepe
lingen in de Buitenhaven.
Mr. H. Jonker, die S B. verde
digde, vroeg zich af, toen de of
ficier van justitie tegen B. acht
maanden gevangenisstraf had ge
ëist. of het nu wel nodig was. dat
de straf van anderhalf jaar die B.
thans uitzit, wordt verzwaard
met acht maanden, nu alleen de
sortering van de gestolen goede
ren wat groter is geworden. Hii
wees op de slechte controle in het
Marinemagazijn, waar B. die een
oud-R.O.G.-man is, zonder enig
toezicht vrij kon rondlopen. Hij
vroeg voor déze diefstallen een
voorwaardelijke straf Mr. Hol-
stijn persisteerde echter bij zijn eis
van acht maanden.
De brandstoffenhan-delaar D. B.
als verdacht beschuldigd van om
koperij van de ambtenaar L. S. en
van heling van het door S. B. ge
stolen goed, ontkende, zoals wii
hierboven reeds zeiden, geweten
te hebben dat deze goederen van
diefstal afkomstig waren. De ver
klaringen van S. B. bestempelde
hij mimisch en verbaal als baar
lijke nonsens
Met betrekking tot de beschul
diging van omkoperij gaf hij zijn,
eveneens hierboven reeds in de
zaak van L. S. ter sprake geko
men visie weer. Hij alleen had
recht op het kolenoverschot, wan
neer dat er was. nadait de leve
rantie in kleinere hoeveelheden
was afgeleverd. Als de zaak per
wagon wegging was het surplus
voor de Marine. S. had hii gelds
bedragen gegeven omdat die ex
tra werk voor hem verrichtte. S.
had nimmer toegelaten dat de ko
lenhandelaar iets meenam dat
aan de Marine toekwam.
De officier van justitie achtte
opzetteltike heling van gestolen
goed bewezen. Bovendien achtte
mr Holsteijn bewezen dat deze
verdachte aan S. geldsbedragen
(24 maal ƒ40.—) had gegeven
tengevolge of naar aanleiding van
het feit dat S. toeliet dat hij kolen
die aan de Marine toekwamen,
meenam. Hij eiste tegen de kolen
handelaar acht maanden gevan
genisstraf.
Verdediger pleit
voor vrijspraak
Ook deze verdachte werd door
mr. dr. Berkhouwer verdedigd.
Hii refereerde, wat de kolenzaak
betreft aan ziin pleidooi in de
zaak tegen S. Ér waren nooit ko
len vein de marine naar D. B ge
gaan. Hij vroeg dus voor dit on
derdeel van de ten laste legging
vriispraak voo-r zijn cliënt.
De beschuldiging van heling
wees pleiter van de hand. De ver
klaringen van S. B. achtte hii van
nul en gener waarde. De kolen
handelaar had niet geweten dat de
goederen van diefstal afkomstig
waren en hij had er een dergelij
ke priis voor betaald dat hii de
herkomst van de goederen ook
niet had kunnen bevroeden. OcVc
in deze zaak pleitte de verdediger
vrijspraak.
In al deze zaken zal de recht
bank op 2 Maart uitspraak doen.
