NOORDPOOL, sleutelpositie
in de „koude oorlog"
De B-47 heeft een „druilvleugel"
1
LKMAAR
Langs de Russische poolzee ligt
een krans van luchtbases
En dan is de Stratojet nog maar 'n kleine jongen...
Sovj et-industriegebied
in 41/2 uur te bereiken
JAARD
K PAKHUIS
e gewenste
voering
ISET&CS
KRUIS
aar
stie
sTERBAAN
tbakkerij
rijf
KORTING
>ud t-rappen
MODEL
r
•TEL2395 BERQERWE6t35
i?DAM-TEL 82950
STERSTRAAT 47
ROLHEKKEN
J*
Tussen 985, toen de Vikingenvorst Eric de Rode met
zijn drakenschepen Groenland en Spitsbergen ontdekte,
en 5 April 1909, dag, waarop de Amerikaan Robert
Peary als eerste de Noordpool bereikte, hebben tal van
expedities op de sneeuw- en ijsvelden van het Noordpool
gebied een heroïsche strijd gestreden tegen kou en ont
bering. Dit epos van moed, volharding en doorzettings
vermogen kent als het Poolgebied zelf, waar zes maan
den duisternis en zes maanden licht elkaar afwisselen,
zijn lichtpunten en schaduwzijden: roemrijke resultaten
en de dood van vele dapperen. Wetenschappelijke be
langstelling, de zucht naar het onbekende, handels
belangen en mineralen waren in de jaren van de grote
ontdekkingsreizen de drijfveren, die de gevaarlijke tocht
naar het barre Noorden deden ondernemen.
De grote belangstelling van dit
ogenblik voor het Noordpoolge
bied komt voort uit heel andere
gronden. Zij is ontstaan doordat
de ontwikkeling van de lucht
vaart de top van de wereld ver
anderd heeft van een bijna on
doordringbare barrière tussen
Rusland en Amerika in de kort
ste weg tussen het hart van beide
grootmachten. Het schemerige
land van de eeuwige winter is
daardoor een der belangrijkste
strategische gebieden ter wereld
geworden: een sleutelpositie in
de strijd om de macht tussen
Oost en West. Het gierend ge
fluit van straaljagers, dat de
stilte van de Popinacht thans
verbreekt, is een der vele symp
tomen van de verbeten strijd om
de beheersing van dit kernge
bied.
Onze gedachten over de af
standen tussen de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie zijn
bepaald door het spelenderwijs
draaien met de wereldbol en de
landkaarten uit onze schooljaren.
Voor ons begrip loopt de weg
tussen deze twee landen over de
Atlantische Oceaan en Europa
enerzijds en aan de andere kant
van de wereldbol over de Stille
Zuidzee en Japan. Het zijn eigen
lijk de Russen geweest, die be
wezen hebben, dat er ook een
andere en veel kortgre weg mo
gelijk is. Dat gebeurde in 1936.
De Russen Levanafski en Lef-
chenko maakten in dat jaar met
een in Amerika gekochte machi
ne een vlucht van Los Angeles
via de Noordpool naar Moskou.
Zij deden het kalm aan en maak
ten vele tussenlandingen om
vooral goed te doen uitkomen,
dat zij alleen maar op zoek wa
ren naar een veilige luchtweg
voor de burgerluchtvaart. De
rode machthebbers in het Krem
lin hadden echter andere bedoe
lingen; het was hun niet om de
sportieve prestatie te doen, maar
om meer gegevens over de mo
gelijkheid om het Noorpoolge
bied als militaire uitvalbasis te
gaan gebruiken. Deze tocht be
wees die mogelijkheid. Zij werd
van Russische kant het begin
van het gigantische defensie
stelsel, dat zich thans uitstrekt
van Moermansk tot de Bering-
straat, die Siberië van Alaska
scheidt.
De belangstelling voor het
Poolgebied hebben de Rode tsa
ren met hun voorgangers ge
meen. Vooral tsaar Peter de
Grote Het zijn blik veelvuldig
naar het Noorden dwalen, omdat
hij daar een verbinding te wa
ter hoopte te vinden tussen het
westelijk en oostelijk deel van
zijn rijk. De ontdekking van die
zeeweg door Bering legde in
latere jaren de grondslag voor de
vele meteorologische stations aan
de Russische kant van het Noord
poolgebied en die gaven op hun
beurt de Russen een grote voor
sprong in hun kennis van de
Poolstreken. De Amerikanen zijn
er zeker van, dat de Russen op
dit ogenblik beschikken over een
krans van vliegvelden en andere
bases rond de Poolcirkel. Er zijn
vliegvelden op Nova-Zemibla en
Frans Jozefland, bij Moermansk,
Archangel, Kaap Tjeljoeskin,
rond de Tiski-baai en aan de
Boven de woeste
toppen van het ijzige
Groenland vliegen
dag-indag-uit Ame
rikaanse toestellen,
trainend onder zeer
moeilijke omstandig
heden. Een noodlan
ding staat hier gelijk
met een zekere dood.
En de kleinste on
achtzaamheid van
het grondpersoneel
kan zulk een nood
landing tot qevolq
hebben
Russische kant van de Bering-
straat. Met een beetje meer ge
luk hadden de Sovjets ook nog
in Alaska kunnen zitten. Deze
drempel van het Amerikaanse
continent, door de Deen Bering
in 1741 ontdekt, was jarenlang
Russisch bezit. De belastinggel
den van wat pelsjagers en vissers
konden van dit 1.5 millioen km2
grote gebied geen parel maken
aan de kroon der tsaren en dus
werd .in St. Petersburg besloten
deze ijs- en sneeuwwoestijn van
de hand te doen.
In 1867 ging Alaska, in opper
vlakte 1/5 van de Verenigde Sta
ten voor 7.200.000 dollar over in
Amerikaans bezit. De Ameri
kaanse minister van Buitenland
se Zaken, Seward, die deze koop
doorzette, werd door zijn mede
burgers uitgekreten voor een
waanzinnige geldsmijter, die zich
door een handige Rus bij de neus
had laten nemen. Vandaag aan
de dag zitten ze in het Kremlin
echter nog te knarsetanden om
deze transactie, want Alaska te
hoeksteen geworden in de Ameri
kaanse defensiegordel langs de
Noordpool.
De uitbouw van Alaska tot
een militair steunpunt van de
eerste orde, is begonnen in de
Tweede Wereldoorlog. In Was
hington hield men in die jaren
rekening met de mogelijkheid van
een Japanse invasie via de
Aleoeten-eilanden Tal van vlieg
velden werden toen aangelegd en
ook de Alaska Higkway, die dit
Amerikaanse territorium via Ca
nada met de Verenigde Staten
verbindt. Millioenen dollars zijn
sindsdien in Alaska geïnvesteerd.
Zij hebben een geduchte parate
strijdmacht uit de grond doen
schieten: een keten van radar
stations, vliegvelden met de mo
dernste jagers en bommenwer
pers en mobiele legereenheden,
waarvan de manschappen en ma
chines bij een temperatuur van
vijftig graden onder nul oorlog
kunnen voeren. Hun harde trai
ning is er niet op gericht van de
Noordpool een slachtveld te ma
ken daartoe heeft de techniek
de mens en de machine nog niet
in staat gesteld maar om het
hoofd te kunnen bieden aan de
Rus. indien hij met parachutisten
of een invasie-vloot over de Be-
ringstraat zou stappen.
Thule, een vuistpand
De Amerikaanse verdedigings-
grens in het hoge Noorden, wordt
geflankeerd door Alaska en Thu
le. Da aanleg van deze laatstge
noemde basis op de Deense kolo
nie Groenland dient naar veler
oordeel beschouwd te worden als
een der sprekendste triomfen van
de hedendaagse techniek en als
de grootste militaire operatie
sindis de invasie in Normandië.
Onder ontberingen en moeilijk
heden, welke die der pioniers van
de grote ontdekkingsreizen nabij
kwamen, hebben de Amerikanen
daar aan de rand van de Pool
cirkel een basis uit het ijs ge
stampt, vanwaaruit Moskou en de
industriegebieden achter het
Oeralgebergte in 4% uur door
In de Amerikaanse
stad Seattle, in Wash
ington, is voor het
eerst een nauwkeurig
gelijkend model vrij
gegeven van het nieu
we Boeing straal-
transport- en tank
vliegtuig, Volgens de
berekeningen moet de
nieuwe machine non
stop passagiersvluch-
ten kunnen maken,
dwars over het Ame
rikaanse continent in
minder dan vijf uur.
Van New York naar
Londen zal vermoede
lijk een vlucht worden
van minder dan 7 uur.
straalvliegtuigen bereikt kunnen
worden. Er zijn nog andere
Amerikaanse steunpunten op
Groenland, maar de militaire
stad Thule is de machtigste. Het
hele jaar door kunnen daar van
de meer dan drie kilometer lange
startbanen bommenwerpers en
jagers van alle typen opstijgen.
Ook de radar-apparatuur is er
zeer uitgebreid. Thule, dat zijn
naam ontleent aan ultima thule,
de uiterste grens waarover de
basis voor expedities, die nog
dichter naar de Noordpool toe
hun weg zoeken door ijs en
sneeuw. Dat zijn de geheimzin
nige expedities, die zich bezig
houden met de drijvende vlieg
velden aan de Pool.
een
.ussi-
nauwe
lijks 15 km van de Noordpool in
gericht als een noodlandings
plaats voor de Russische vlucht
over de Pool in 1936, waarover
reeds eerder sprake was. De be
manningen van de Amerikaanse
bommenwerpers, die iedere dag
het Poolgebied doorkruisen voor
het verzamelen van meteorologi
sche gegevens, waren de eersten
om aan dit Russische voorbeeld te
herinneren. Hun opmerkingen
bracht de luchtmacht er toe met
meer aandacht de bewegingen te
volgen van de soms enorme ijs-
schotsen. die ronddrijven in het
kil-blauwe water van de Poolzee.
Zo ontdekte men op zekere dag
450 km ten noorden van Alaska,
een vlakke, met sneeuw bedekte
ijsschots, die liefst 30 km breed
was. De steile wanden van dit
drijvend ijs-eiland staken 20 tot
30 meter boven de zeespiegel uit.
Honderden kilometers verder trof
men later nog twee andere ge
weldige ijsschotsen aan. Onder
zoekingen brachten aan het Ucht,
dat deze ijsschotsen waren ge
vormd uit bevroren zoetwater en
eeuwen geleden losgebroken
moeten zijn van een gletscher Zij
waren 70 tot 100 meter dik. Voor
al de factor zoetwater was be
langrijk. want dat betekende dat
deze ijsschotsen niet zouden smel
ten. De Amerikanen grepen hun
kans en begonnen de drie ijs
schotsen stuk voor stuk bewoon
baar te maken, daarbij geholpen
door technische snufjes, die het
mogelijk maakten op ijsvelden te
leven. Op het ogenblik is het nog
niet zo, dat deze ijsschotsen reeds
verbouwd zijn tot moderne vlieg
velden. Zij zijn meer drijvende
proefstations, die naar gelang het
resultaat van de huidige onder
zoekingen de stoot kunnen geven
tot een nog stoutmoediger bena
dering van het Poolgebied. Veel
zalin dit verband afhangen van
de invloed der Poolstromingen op
deze ijsschotsen. Zij kunnen im
mers niet aan ankers worden
vastgelegd en de kans is dus aan
wezig, dat zij de Russische wate
ren binnendrijven en daardoor
automatisch Russisch „grond"-ge-
bied worden. Een andere interes
sante mogelijkheid is, dat de Rus
sen eveneens experimenteren met
drijvende ijsschotsen. Wat zou er
gebeuren als zo een Russische en
Amerikaanse ijsschots aan elkaar
vastvriezen of elkaar op korte af
stand passeren?
Geen „diepvries"-
Maginotlinie.
De tussen Alaska en Thule ge
legen verdedigingsgordel wordt
in Washington niet beschouwd als
een soort diepvries-Maginotlinie.
Thule en Alaska vormen slechts
de voorhoede, de uitkijkpost en de
springplank voor de in de Ver
enigde Staten zelf samengebalde
afweerkracht. Tot deze concen
tratie van kracht is. zoals men
zich zal herinneren, onlangs in
Amerika besloten Zij werd in het
licht van de Russische ontwikke
lingen op atoomgebied gezien als
beste middel om de Sovjets van
agressie te weerhouden en als dat
niet mogelijk zou blijken, als de
meest doeltreffende manier om 't
eerste begin van aggressie on
middellijk te beantwoorden met
een vernietigende tegenactie.
De uitvoerder van een dergelij
ke tegenactie is het Strategie Air
Command, de Amerikaanse tegen
hanger van de meer dan duizend
bommenwerpers van he't type Tu
4, verbeterde versie van de
Amerikaanse vliegende forten,
omvattende Russische strategische
luchtmacht. De S.A.C., in de om-
Al wordt de techniek steeds
volmaakter, de Amerikaanse
infanteristen weten uit erva
ring, dat een igloo, gelijk de
Eskimo's die bouwen, de beste
beschutting biedt tegen kou en
sneeuwstormen.
De vliegers in het Poolgebied
zijn van bijzondere uitrusting
voorzien. In hun hoge-druk-
pakken bevinden zich elemen
ten voor electrische verwar
ming.
(Van onze ludhtvaartmedewerker) de eruit ontwikkelde B-50, die duoenten worden uitbetaald, want
heide bekend staan onder de van de 60%, die de Boeingfabrie-
Drie van de grootste Auteri- naam Superfort en waarvan meer ken ontvangt, gaat wederom 60%
kaanse vliegtuigfabrieken zijn in- dan 4000 stuks zijn gebouwd. Nu naar de „sub-contractors"; dezen
geschakeld voor de productie van is de Stratojet, oftewel B-47, in
de zesmotorige Stratojet, een mid.- productie en de seriébouw van
delzware bommenwerper met een zijn grotere broer, de aohtmoto-
snelheid die tegen de duizend, ki- rige B-'52 Stratofortress, wordt
lometer per uur loopt. In Boeings
fabriek in Wichita in de staat
Kansas en in de Douglasfabriek
in Tulsa en de Lockheedfabriek in
Marietta rijen zich de bommen
werpers aaneen, terwijl duizenden
nijvere handen en ingenieuze ma
chines ze aaneenbouwen uit de
onderdelen, die van vele plaatsen
worden aangevoerd.
Het bouwprogramma van deze
Stratojets is een van de grootste voorbereid.
projecten, die de Amerikaanse Hoeveel mensen precies zijn in-
vliegtuigindustrie .ooit onderhan- geschakeld bij de productie van
den heeft gehad, ja zelfs zou het de Stratojet is zelfs niet bij bena-
alle overige prestaties op dit ge- dering te zeggen; alleen in de fa-
bied overtreffen. De Boeingfabriek briek van Boeing in Wichita wer-
die de Stratojet heeft ontworpen, ken al ruim 25.000 mensen, die
heeft op het gebied van bommen- tezamen niet minder dan 400.000
werpers haar sporen wel ver- dollar per dag aan salaris ver
diend, want reeds in 1936 lan- dienen terwijl men bij Douglas a«.
ceerde zij de later in de oorlog en Lockheed resp. 15.000 en 11.000 worden dus gedeeltelijk door de weerszijden in de binnenste gon- de op de vleugel werkende op-
zo beroemd geworden B-17, auas mensen aan dit project heeft te regering en gedeeltelijk door del, terwijl de buitenste slechts waartse kracht er wel voor dat de
Flying Fortress, waarvan er niet werk gesteld. Van de totale pro- Boeing betaald. Boeing heeft als een enkele motor bevat. Om een vleugel omhoog wordt getrokken
minder dan 12.692 werden ge- ductiefcosten komt 60% voor re- ontwerper van de Stratojet name- korte start van het voJibelaste en een meer normale stand in- zij als springplank dienst zou
bouwd; dit vliegtuig, dat wy nu kening van de drie grote fabric- lijk de supervisie over het gehele toestel mogelijk?te maken, is in de neemt; zo soepel is de constructie dóen. Men kan slechts hopen, dat
als een kleintje beschouwen, werd ken, terwijl de veie andere de productieprogramma, ook in de romp tussen vleugel en staart de van deze vleugel, dat de tips er- 1 deze betekenis reeds thans zo'dui-
toen geklasseerd ais een zware overige 40% incasseren; dit be- twee andere fabrieken. mogelijkheid om aan beide kan- van een speling van anderhalve t delijk is. dat de Russen ae'«ressie
bommenwerper. Later bouwde de- treft de bedragen, die door de Zes straalmotoren ten een batterij van negen meter in verticale richting heb- als zelfmoord zullen bliiven be-
zeLfde fabriek ook nog de B-29 en Amerikaanse regering aan de pro- Deze Stratojet is een grote slan- raketten aan te brengen, die het ben! schouwen.
machine met een lange dunne toestel een korte stelle start kun-
die scherp naar aoMe- ,nien laten maken. De vleugel heelt
en waaronder zes ^en uun profiel en als het toestel
Electric straalmotoren, 0:P oe grond staat ziet men hem
per stuik 2630 kg stuwkracht duidelijk doorbuigen; men spreekt
leveren; twee van deze motoren in dat geval van een „d-ruilvleu-
bevinden zich paarsgewijze aan gel". Eenmaal in de lucht zorgt
gang de „brandweer" genoemd,
opereert van een zich nog steeds
uitbreidend aantal steunpunten,
verspreid over heel de wereld. Op
vliegvelden in Amerika, Engeland,
Frans Marokko, Tripoli, Turkije,
Saoedi-Arabië, Okinawa Japan,
Alaska en Groenland, staan dag en
nacht de meer dan 1000 zware
bommenwerpers van deze stategi-
sche luchtmacht paraat. Alle kun
nen zij atoombommen vervoeren.
Een aanval van deze luchtmacht,
die Rusland van alle kanten kan
bespringen, zal meer vernietiging
te weeg brengen dan welke lucht
vloot ook in de vorige oorlog.
Twee dozijn vliegtuigen kunnen
evenveel schade veroorzaken als
alle Amerikaanse bommenwerpers
in de Tweede Wereldoorlog in
Duitsland. De tot een ware kunst
uitgegroeide techniek van het
tanken in de lucht maakt het de
bommenwerpers van de S.A.C.
bovendien mogelijk nagenoeg elk
plekje van het Russische grond
gebied te bereiken.
Ook eerste „golfbreker"
bij luchtaanvallen
Het gebruik van deze luchtvloot
zal in geval van oorlog in belang
rijke mate worden bepaald door
de mate, waarin de Amerikaanse
steden en industrieën beschermd
kunnen worden tegen luchtaan
vallen. De linie Thule-Alaska zal
die bescherming in eerste instan
tie moeten geven. Vandaar dient
't alarmsignaal te komen en daar
reeds moet de jacht van straal
jagers beginnen op de binnenval
lende bommenwerpers. De offen
sieve betekenis van deze verde
digingslijn zal duidelijk blijken als
f?
met „Modeatelier"
oupe en afwerking
4662 Alkmaar
kuren bekend:
HERMING
2:
2.303.3o uur;
hutestraat 2
uur (alleen ra
rdronkenoord 9:
n 1.302.30 uur;
HET BESTUUR
IRLÏNGEN voor |j
aan de zaak
Strauss-
erette
Oper<
sttever. „Odéon"
>men.
ehtige koren die
bij ons nog
HERENLEDEN
llenden gelieven
Nassauplein 14,
SCHOENMAKER -J;
alle voettypen. >1
iten. Steunzolen v
klas reparatie, v
J 74. Telef. 4465
GEVRAAGD
naar
rein.
1 met uitvoerige
bur. v. d. blad
BODEN:
hte
U\.GD:
ol.m. 25 gasten.
akelaar te Ber
maar 3348
MAART
iaarde
Zaterdag 6 Maart 1954
Pagina 7
gebied van de
wagen 595.00
Lemonstratie
ORDIGING
