(Buiténlandsch Q^Qieuivs
FEUILLETON
n
DE SMALLE WEG
BUITENBANDSCH overzicht
VOOR HET JAAR 1930
S
RADiO-OMROEP
It
Radio-rede van Mussolini
VS
Joffre, de sterke
van H. WARRINGA
VS
t - I
CO.
issle
sine
CDe revue der wereld
a
Weer tot het Ameriluuuiaehe Volk
uur
ne'la
Zal hü voorloopig herstellen?
Woensdagavond
■J
m be-
gera-
lyves:
f He»
e
1
f, dat het recht
ichter Kellog, die
[evorm-
-ehober
Celzei
hooi»
ers. 1
broe.
vooi
i Lot
f.
n
?P
itige
kleiner land aan zou dienen te
Ook
me
er
Feest
»r d«
U eez
n te
had
>ver-
stoor
1 te
werd
t zich even indenkt wat het gevolg zal zijn van
een uk._---
in het bl
koelbloei
hè, glimlachte hü
i Van Erp mag er
ïvotla
ikker;
ister-
er Mo
sverga,
op het
ling en
iteland
mis 11
■deen.
tot ma-
atelUke
opkla-
55.
HU schudt het hoofd en segt:
Ach. heeren, het Is met mü niet veel
meer en de vorige week is er zelfs iets ge
beurd, dat me in mfjn geheele leven nog niet
is overkomen.
Een weinig beangst vragen we hem, wat
dat dan wel is geweest. HU buigt zich naar
ons over en zegt fluisterend, opdat niemand
van het personeel het zou hooren:
Ik ben te laat op het kantoor gekomen.
WU huichelen groote verbazing en ver
wondering en zeggen niet te kunnen begrU-
pen hoe dat mogelUk is.
Ja, heeren, vervolgt hü, eigenlUk was
het de schuld van mün dochter, die mü had
laten doorslapen, omdat ik den avond te
voren over vermoeidheid had geklaagd. Stel
je voor vervolgde hü met wekere drift, zoo-
dat het ons moeite kostte niet te lachen,
dat een kerel als ik voor een beetje ver
moeidheid maar in bed bluf liggen. Ik was
natuurlUk woedend op haar en kreeg een
ss in the night", aldus de
kend Engelsch boek, dat 1
Be-
Am-
Van
en
kt
11
V
te
rt
ie
1-
70
o.
Zonder hulp van de V. 8. kan de wereld zich
niet herstellen van de naoorlogsweeën. Hun
hulp is noodzakelük.
Daarna kantte Mussolini zich tegen de
opvatting, dat het fascisme een gevaaj; zou
vormen voor den wereldvrede. DergelUke be
schuldigingen zijn ongemotiveerd. Noch hij,
noch de regeering, noch het Italiaansche volk
wenscht een oorlog. Ik heb, aldus Mussolini,
als soldaat in den oorlog geschoten en weet
wat een oorlog beteekent. De verschrikke
lijke herinnering aan deze jaren kan men
niet vergeten.
Zelfs voor het geval, dat de oorlog slechts
tusschen twee landen zou uitbreken, dan
nog zou deze heden ten dage onvermijdelijk
tot eqp algemeenen oorlog lelden. De cultuur
zal irr gevaar worden gebracht. De vorde
ringen der techniek zullen in den toekomst!-
gen oorlog zich nog schrikwekkender dan
thans afteekenen.
Het doodsgevaar zal niet slechts beperkt
zUn tot de strijders, doch een geheele be
volking in gevaar brengen. Italië heeft vrede
noodig. Het fascisme wenscht de veiligheid
van het Italiaansche Volk, in samenwerking
met alle andere volkeren ter wereld.
Verder besprak Mussolini de betrekkingen
tot Rusland, die van economischen aard zijn.
Het fascisme en het bolsjewisme zjjn nog
steeds antipoden, zoowel in theorie als in
praktUk. Dat bewezen o m. de tijdens de
derde Internationale te Moskou verzonden
proclamaties: het fascisme tot in den dood
te bestrUden.
Ten aanzien van het werkloozenvraagstuk
verklaarde Mussolini zich tegenstander van
werkloozenondersteuning. HU prefereert de
hulp, die gelegen is in de uitvoering van
openbare wekken, die tegelUkertUd de lands-
cultuur dienen.
De werkloazenuitkeering went de arbeiders
aan niets doen. Behalve dan de werkloosheid,
heerscht in Italië in alle klassen der samen
leving rust en vrede. Alle andersluidende
berichten zün onjuist. Acht millioen mannen
en vrouwen staan achter het fascisme. Geen
ander regiem in Europa staat op zulk een
degelUken en gezonden grondslag
Ten slotte gaf Mussolini als zün stellige
overtuiging, dat de vrede bewaard zal blUven.
Kapt. Saint Semln, adjudant van Joffre,
verklaarde tot de journalisten: „Ik zal u een
buitengewoon feit meedselen. De patiënt, die
om half acht om een kapper vfoeg, heeft
zich inderdaad laten scheren. Alles schijnt
zich tot een normalen toestand te verbete
ren.”
Het bulletin van 7 uur
luidde:
l
oort
>40,
che
Nep’
n 2
10—
.400
hen
geai
tel
lid ook
t voo»
n dit
om dit
et ba-
van Mevrouw Hanau, van Oustric
Ha try, in alle welke gevalled
geloovlgheid van het groote
dankbaren ondergrond heeft geschapen.
Groote mannen verlieten dit jaar het le
ven. Daar was Kardinaal Merry del Val,
eens de machtige Staatssecretaris van het
Vaticaan. Daar was de imponeerende figuur
van den Duitschen Oroot-Admlraal von Tlr-
pitz, bouwer van geheel een vloot. Daar was
Taft, een figuur als President van Amerika,
en Balfour, het type van den Engelschen
De middag verliep kalm. De patiënt natte
en nam wat voedsel tot zich. De ndmihaltag
is regelmatiger dan hedenmorgen. De pais
is goed (110), de temperatuur bedraagt 37.1
Er is geen suiker geconstateerd. De plaatoe-
lUke toestand van bet geopereerde been 18
bevredigend.
Een Echte verbetering iagetreden
Betreffende het gerucht omtrent den dood
van Maarschalk Joffre heerschto Donderde
tegen den middag te Parijs algemeene ver
warring. Nadat even voor twaalf uur het be
richt bekend werd, dat Maarschalk JoCfro
overleden zou zUn, werd het reeds kort
daarna door zün vroegeren staatschef gede
menteerd en een half uur later opnieuw be
vestigd. Bij het afzenden van dit bericht
werd door de behandelende geneesbeerea
een bulletin uitgegeven, waarin het overlij
densbericht ten stelligste wordt tegengespro
ken, en waarin wordt medegedeeld, dat de
zieke op bet oogenblik rustig slaapt'. In den
algemeenen ziektetoestand van Joffre zou
zelfs een geringe verbetering te roost at eet «u
«Un.
>aL
:h-
:ns
50;
.55
Byrd te kampen had. werd d<
gevoeld. WaarschUnlUk, niet
rampen en schandalen ging onze
dit jaar uit, maar ook naar het betere, het
hoogere. Hoewel wU schandalen genoeg had
den, waarbij';, wel te denken valt aan die
en van
echter de licht-
-• publiek een
oozen-
dat d<
enhelc
:ich Ir
woord-
imissk
ove:
wen-
rege-
1. Mei
alle»
er en
entte
over»
ergh.
f uur
d»
conservatieven Staatsman. Daar was Nan
sen, de onverschrokken Poolreiziger, maar
tegelijk de beschermer van de ongelukkigen,
voor wie hij de belangstelling van den Vol
kenbond vroeg en verkreeg. Daar was De
Wet. heldenfiguur uit den Zuidafrikaanscben
oorlog en Leopold van Beieren, een der
grootste maarschalken van het groote Dult-
sche leger van voorheen. Daar was Siegfried
Wagner, bekend zoon van een grooten vader
en daar was Seagrave, die omkwam bü een
poging om het wereldrecord nog booger te
brengen. En daar was de Amerlkaansche
courantenmlllionalr van Lear Black, wiens
naam altijd in herinnering zal blijven bü
degenen, die het wel meenen met de ont
wikkeling van de Nedertandsche vliegtech
niek.
jawarempel aan d^ slapen begint
zUn haar reeds te grUzen. Ook zien we
op zjjn gelaat een smartelUken, weemoedi-
gen trek liggen en wü denken onwillekeurig,
dat hü nog niet het geluk gevonden beeft,
waar hü op hoopt. WU willen natuurlUk
gaarne weten wat er aan hapert en begin
nen daarom, nadat we hebben plaats geno
men. een gesprek.
En, mijnheer Van Erp, de vier afgeloo-
pen jaren zün aan U ook niet zonder meer
voorbUgegaan.
George leunt achterover in zUn armstoel,
strUkt zich eens over het voorhoofd en zegt
dan:
Ja, heeren. het zUn Jaren geweest van
hard werken. NatuurlUk was het, nadat ik
met mün broeder verzoend was, mün Innigst
verlangen zoo spoedig mogelUk zijn plaats
te kunnen Ipnemen, teneinde hem in de ge
legenheid to stellen zUn kunst te dienen. Ik
kan u echter verzekeren, dat bet niet mee
viel. En niet alleen het voor mü ongewone
aanpakken, maar ook de neigingen, die zich
in de verloren jaren in mUn binnenste had
den gevestigd en daar steeds hadden ge-
heerscht, moesten uitgeroeid worden. God
dank echter heb ik dit alles overwonnen en
hoewel ik zelfs nu nog dikwUls Réné’s raad
en hulp behoef, heeft hü zich toch geheel
uit de zaak teruggetrokken en het is mU ge
lukt het vertrouwen en de genegenheid van
het personeel te winnen.
afleggen. De glimlach waarmee hü ons
.smoesje" accepteert, bewijst dat hü ons
„door” beeft. BU de deur vraagt bU nog of
we dien avond het was Zaterdag, tUd heb-
beno m naar de Vereenlglng te gaan, waar
Réné’s eerste opera opgevoerd wordt. Na
tuurlUk gaan we daar naar toe.
Als we weer buiten staan, bekijken we
het gebouw nog eens van onder tot boven,
knikken elkaar toe en zeggen met Jurgens:
„De Firma Van Erp mag er zün".
We hebben ondertusschen werkelük hon
ger gekregen en daar we ons de gulle har-
telükheid van Leonle herinneren, besluiten
we daar naar toe te gaan en met onze
gewone brutaliteit met het echtpaar Raven-
steyn te dineeren. Daar ze vooraan op de
St. Annalaan wonen, nemen we de tram en
staan een minuut of tien later op de stoep.
Een dienstmeisje opent de deur en la^t
ons binnen. Leonle komt ons tegemoet met
een blUden glimlach van herkennen,
wü zün verheugd het Jonge, mooie
vrouwtje weer tg zien. Ze ziet
uitstekend en gelukkig uit en de kleine
driejarige bengel, dien ze aan de hand
heeft, is reeds zoo groot, dat, als hü zoo
door blüft groeien hü nog langer wordt
dan zün vader.
VrUmoedig geeft de kleine peuter ons een
handje en als we plotseling schreien hooren
van uit een kamer en Leonle vragend aan
zien, zegt ze lachend en blozend:
Ze gaat one voor naar de werkelük ge
zellige huiskamer en neemt een klein meis
je uit de wieg, haar met lieve woordjes
geruststellend.
Op hetzelfde oogenblik komt Koos binnen
en schudt ons ook allerhartelükst tfce hand.
HU is nog dezelfde boonenstaak van vroe
ger en als we Leonle mogen gelooven, zit
hü nog vol grappen. Hü is direct op zün
knieën op den grond aan het kruipen en
de driejarige Richard werkt zich onder
luid gejuich op zün rug. Ook bet kleintje
op moeders arm begint te dansen en te
kraaien. We zien wel, hier heerscht jong
geluk, en weelde aan liefde en vrede.
Onder geaelligen kout dineeren we, rooken
daarna met Koos nog een sigaar, halen
het verleden nog eens op en als we willen
gaan, deelt hü ons mee, dat hü weer een
nieuwe promotie gemaakt heeft, maar daar
door hoogstwaarschünlük wel naar Amster
dam zal worden overgeplaatst. HU vindt
het wel jammer Nijmegen uit te moeten,
maar zün geluk neemt hü mee. Lachen*
nemen wü afscheid en oen tevoel van
werkelüke voldoening leeft in ons.
Neen, ik woon met mün moeder samen
op den Batavierweg en dat is het, wat mü
nuar half doet genieten van het succes, dat
ik over mezelf heb behaald. Mün moeder
blüft nog altüd gesloten; natuurlUk hebben
de Jaren 'ook haar zachter en milder ge
stemd en een buitenstaander weet dan ook
niet beter of we leven in de beste’ harmonie
en zijn gelukkig samen. Maar alle hartelük-
held alle warmte alle genegenheid ont
breekt bü haar ot beter gezegd, ze toont die
niet. Ik weet zeker, dat ze veel huilt en Ujdt.
maar haar trots kan er niet over heen mü
te vergeven en mü haar liefde terug te
schenken. Ze is vriendelük, maar praat niet
meer dan hoog noodig is. Ik heb alles ge
daan wat ik kon om dezen toestand te ver
beteren. maar tot nu toe zonder resultaat.
U begrüpt wel, dat het voor mü een heel
ding is. Zelfs de kinderen van Leonle zün
niet in staat haar te verteederen en de kleu
ters zün dan ook nooit erg opgetogen als ze
naar om» gaan. Liever gaan ze met dc
„tam” naar otna en opa „Mook”.
Wü betoonen hem ons leedwezen en spre
ken den wensch uit. dat ook zün moeder
spoedig tot ander inzicht mag komen. George
noodlgt ons uit, daar het tegen twaalf uur
gaat, mee te gaan en bü hem te dinee
ren. Daar we echter weinig sympathie ge
voelen voor mevrouw Van Erp en het ons
dus niet erg gezellig Ijjkt met deze dame te
dineeren, verontschuldigen we ons en zeg-
;oovee
slut
„Ships, that
titel van een
zoo karakteristiek weergeeft die eigenaardige
ontmoetingen, welke wij in ons leven kunnen
hebben en welke in den-regel geen blijvend
spoor achterlaten. Dit kan van eenig jaar,
goed of slecht, noch voor de wereld in het
algemeen, noch voor eenig individu in het
bijzonder worden gezegd. Dat geldt helaas
ook van 1930 helaas, omdat het niet veel
anders dan sombere en naargeestige indruk
ken zijn, die dit jaar achter zich laat. Weinig
voldoening heeft het geschonken in poli
tiek en in economisch opzicht weinig heeft
het "gebracht voor de politieke toenadering
der volken en geenszins is economisch uit
gekomen de voorspelling, dat de crisis,
die zich reeds einde 1939 aankondigde,
binnen enkele maanden tot het verleden
zou behooren. Integendeel, men zegt met
te veel als men in dit jaar het economisch
evenwicht ontwricht rekent als vóór en na
den oorlog slechts zelden geschiedde. Dit
is te wijten voor een niet gering deel aan de
na-oorlogsche tariefmuren, die alle, dë
oude en de nieuwe staten rondom zich heb
ben opgericht; het is'ook aan andere om-
omstandigheden, waarin de overproductie
Zeker niet ontbreekt, toe te schrijven. Poli
tiek zijn de funeste gevolgen van het funeste
Verdrag van Versailles duidelijker gebleken
dan ooit tevoren. De dood van Stresemann,
•en der groots verliezen van 1939, blijft
itkdaffopzicht voelbaar. Men kan de stemming
in Duitschland piet omgeslagen noemen,
maar symptomen van tegenovergestelden
aard worden steeds duidelijker kenbaar, en
Stresemann’s opvolger, de zeker niet even
redig beteekenisvolle Curtius is daartegen
niet opgewassen, gelijk hij het zou zijn ge
weest. Het gevolg daarvan doet zich in
Frankrijk weer gevoelen, waarbij nog komt,
dat de Regeering, die in Engeland aan het
bewind is, den toestand merkbaar niet be-
heerscht, gelijk bij een wat kleine meerder
heid als die, waarop zij berust, ook moeilijk
anders kan. Amerika liefkoost nog steeds het
oude egoïsme, dat het de oorlogsschulden
integraal doet terugvragen, schoon de eco
nomische ontspanning van het tegenover
gestelde standpunt ook Amerika zelf ten
voordeele zou zijn. Neen, het is een weinig
opwekkend beeld, dat de Oudejaarsavond
van 1930 ons toont weinig opwekkend ook,
omdat velen ons hun, zelfs in de nabije toe
komst liggende oorlogsprofetieën niet spa
ren. Deze profetieën ‘op zichzelf behoeft
men niet al te ernstig te nemen, maar wie
- :-j— - --• ‘j- l
nieuwen oorlog sociaal en economisch
Ier, blijft verbaasd staan bij de
id, die tegenover het aankon
digen van- een dergelijke ramp wordt be
tracht.
De Volkenbond leefde in 1930 zijn tiende
jaar ten volle uit.
Op economisch gebied is van den gedachten
tariefsvrede weinig of niets gekomen. De
Voorbereidingscommissie voor de Ontwa
peningsconferentie heeft hare laatste zitting
gehouden en wel een ontwerpverdrag samen
gesteld, maar een, dat slechts zeer ten deele
aait’ de verwachtingen beantwoordt en onge
twijfeld de door Frankrijk en anderen geëisch-
te veiligheid niet waarborgt. De Assemblée
slaagde er niet in, de bepalingen van het
Grondverdrag in overeenstemming te brengen
met die van het Kelloggpact. Tegenover de
schaduwzijden van het Volkenbondswerk
staan maar weinig concrete lichtzijden, zelfs
in bet dankbeeld der Vereenigde Staten
van Europa. Een is gelegen in den rustigen
arbeid van het Permanente Hof van Intern.
Justitie, dat terzake van de Geneefsche
zóne kwestie opnieuw in Zwitserland» voor
deel besliste en blijk gaf,
hier gaat boven alles. Reel
met Bisschop Söderblom den Nobelprijs
dit jaar in ontvangst had te nemen, had gelijk
daarop te wijzen en te doen zien, dat er
toch wel vooruitgang is.
Duitschland, dat ter Haagsche conferen
tie het Youngplan aanvaardde, zette dit
ondanks feilen tegenstand der rechterzijde
in zijn nationale wetgeving door, en Frank
rijk en de anderen deden insgelijks. Maar
omtrent de financieele dekkingsmaatregelen,
in Duitschland te nemen, ontstond in het
Kabinet van den Rijks kanselier Müller
Zoodanig verschil van meening, dat dit
aftrad. Het Kabinet Brüning volgde, doch
verkreeg van den Rijksdag niet de gewenschte
ondersteuning, waarop deze werd ontbon
den, en nieuwe verkiezingen een verrassen-
den uitslag gaven, dat het nationaal socialis
tisch element onder leiding van Hitler
sterk was toegenomen.
Ondanks de verwachtingen, bleef’t Kabinet
Brüning aan, slaagde erin zijn financieele
ontwerpen aangenomen te krijgen en bleef
regeeren, zij het met wisselende meerderheid,
zij het met moeilijkheden. Hoe moeilijk
het is, leert het voorbeeld van Thüringen,
aan welk land de Rijksregeering de toege
kende politiesubsidie weigerde, zoolang na-
tionaal-socialisten in verantwoordelijke po
litieposten worden benoemd. Hoe zwaar
Duitschland, gelijk vele andere landen, dit
jaar door rampen werd bezocht, zal ieder
zich herinneren wanneer men de vreeselijke
mijnramp bij Alsdorf in herinnering brengt,
spoedig gevolgd door een in het Saargebied
en elders.
kén,).... een geducht müne heeren maar
Ik had het verdiend. A
WÜ voelden ontroering en eerbied voor
dezen zevefetlgjartgen grijsaard, die nog zoo
stipt wilde zün en zich nog „een flinke ke
rel” noemde.
Prachtig get
toen Ja, ja. de
zün en het is een geluk en een genot daar
voor te werkenal büna vier en vüftig
Jaar. Als het er zestig zün, dan zeg ik halt
natuurlUk als God het wil.
Met deze woorden gaat hü op een der
klerken toe om hem tot werken aan te spo
ren. NatuurlUk was het hem er alleen om te
doen een staaltje van zün werkzaamheid te
gevende trouwe ziel.
Wü gaan nu door het kantoor van de
boekhouders, waar we Max de Boer en Jo
han de Greeve in druk gesprek vinden, ter-
wül vier andere heeren aan hun lessenaar
werken. Wü gaan door, daar we deze twee
bekenden toch nog in hun gezin willen op
zoeken en treden na geklopt te hebben het
privé-bureau binnen. We vinden daar echter
niet, zooals we verwacht hadden Réné, maar
diens broer George. HU zit aan de schrüf-
tafel nog dezelfde uit de Van Welderen-
straat brieven te lezen, maar staat, bü
onze komst op en treedt ons met uitgestoken
hand tegemoet.
HU is veranderd erg veranderd. Zün
gezicht is veel magerder geworden, maar
Donderdagavond om 8 uur beeft Mussolini
in de Engelsche taal een radlo-rede tot het
Amerlkaansche Volk uitgesproken, waarin hü
allereerst sprak van de vriendschap, w.elke
men in Italië voor de Vereenigde Staten
gevoelt.
Verder wees Mussolini op de intellectueele
betrekkingen tusschen de beide volken. Italië,
zoo zelde hü, erkent ten volle al het gene, dat
door de Vereenigde Staten verricht is voor
een voortschrijdende techniek. Wü kunnen
ons. aldus Mussolini, de moderne techniek
niet voorstellen zonder de Vereenigde Staten.
zAtERDAC 3 JAWARI
HUIZEN, 398 M. UiteL K.R.CM
uitzending 8.009.15 Gramofoonpl.
11.9013.00 Godsdienstig Halfuurtje Pw-
toor Perquin 13.01r.30 Concert K.R.CX-
sextet 1.303.?o Gramofoonpl. 3.JO—-
3.00 Vragen halfuurtje voor de jeugd 3xx>—
4.15 Kinderuurtje 4.154-JO Techa.
Kwartiertje Haps Schnabel 5.00—^00
Gramofoonpl. 6.016.15 Esperan»
’6.156.35 Jouen. Weekoverzicht door P.
de Waart 6.356-»5 GramofoonpL
6.457.15 Esperanto-cursus P. Heilfcar
7.157.45 Prof. Dr. D. Franses O.FJUL t
„De Kerkvaders en de geschiedenis van ham
tijd" 7.4511.00 Concert. K.R.O. cirh—t
o.l.v. J. Gerritsen. Solist M. Kampstm,
minstreel met citherbegeleiding. Ca. 900
Vaz Dias 11.0013.00 GramofoonpL
HILVERSUM, 1875 M. Uitsluitend
V.A.R.A.-IMU. 8.00 Gramofoonpl.
9.00 Orgelspel Joh. Jong 10.15 Uitrending
voor arbeiders in de Continu-bedrijven nun.v
het V.A.R.A.-orkest o.l.v. Hugo de Groot ca
Willem van Cappellen, voordracht 134»
Politieberichten 13.30 Concert VA.RA-
septet o.l.v. Is. Eyl en Gramofoonpl. ax»
Gramofoonpl. 3.15 Uitz. der Receptie
van het N.V.V. 34» Paedagogisch Concert
o.l.v. Piet Tfggers nun.v. bet Haydn Kwar
tet. P. Kramer, A. de Groot, H. v. d. Bocch,
H. J. Lijsen 4.15 Cursus Duitsch. P. J.
Bol 4.45 Kwartiertje v. h. Inst. v. Arb.
Ontwikkeling 5.15 Concert VA.RA.-
Mandq*e-Easemble o.l.v. Joh. B. Kok I
5.45 Gramofoonpl. 5.55 Vervolg Mandoli-
Mcoucert 6.15 S.DA.P. Kwartiertje
5.30 Litterair Halfuurtje A. M. de Jong
7.15 Orgelspel Joh. Jong 7-45 Politieber. -7
8.00 Bij de Pomp. Teun de Klepperman
8.30 Uitzending ven de Feestvergadering
v. h. N. V. V. m.m.v. V-A.R.A.-orkcst 1
o.l.v. Hugo de Groot, „De Stem des Volks**
o.l.v. Antoon Krelage en E. Kupers, rede
9.10 Studio-Uitzending 10.30 Vervolg
Uitzending Feestvergadering io.yo VA. I
R.A. varia 10.55 Voetbalnieuws 114»
Vaz Dias 11.10134» Gramofoonpl.
DA VENTRY, 15544» M. 10.35 Mor- 1
genwijding 11.05 Lezing 1.30—4^0
Orkestconcert 3.35 Verslag van den voet-
balwedstrijd Leeds UnitedArsenal 4.30
Concert. Militair Orkest. M. Metiers, bari
ton 5.05 Orgelspel door R. New 5.35
Kinderuurtje 6.35 Nieuwsber. yM
Sportber. 7.05 Concert. Vocaal kwartet,
koor en orkest 7.35 Lezing 7-40 Lering
7.50 Vaudeville 9.30 Berichten 9.35
Berichten 9.40 Lezing 9.55 Concert.
Militair orkest. M, Harvey-Samuel, piano
10.55la.ao Dansmuziek.
LANGENBERG, 473 M. >an
Gramofoonpl. 9.35—11.15 Gramofoonpl.
11.30 Gramofoonpl. 13.15—1.90
Orkestconcert 4.355.35 Orkestconcert S
7.05 Schwabischer Heimatabend. Daarna
tot 11.30 Dansmuziek 11.30is^ao j
'Gramofoonplaten. I
KALUNDB0RG, 1153 M. 134*9— J
ta.35 Gramofoonpl. 13.50 Kinderuurtje
I. 303.00 Orkestconcert en voordracht I
3-0°5-oo Kinder-Nieuwjaarsfeest 7^0— I
8.20 Orkestconcert, pianospel en voordracht j
8-459-oo Kluchtspel „Familien Hansen**
Jens Locher 9.15—10.35 Orkestconcert, j
zang en piano 10.351»-35 Dansmuziek.
PARIJS „RADIO-PARK”, 1725 M. j
8.05 Gramofoonpl. ia.50 Gramofoonpl.
(Dansmuziek) 4.50 Dansmuziek 6.50 j
Gramofoonplaten 9,05 Radio-concert. 1
m.m.v. orkest en solisten 9.50 Vervolg
concert m.m.v. het Don-Kozakken-kwartet.
BRUSSEL, 508,5 M. 5.30 Gramofoon- <1
platen 6.50 Gramofoonpl. 8.35 Con-
eert. Georganiseerd door het Dagblad ,,1-u J
Mcuse” en het bijvoegsel „’L’Antenne” I
10.35 Dansmuziek. 1
ZEESEN, 1635 M. 5.40ii4»o Voor- I
drachten en Lezingen 11.3013.15 Gkn-
mofoonpl. 13.151.30 Berichten 1
i-3o3.30 Gramofoonpl. 2.20—3.30 I
Voordrachten en Berichten 3.50 Orkest- 'I
concert 4.506.30 Lezingen en Lessen 1
6.206.35 Gramofoonpl. 6.357.30 g
Voordrachten 7.50 Populair Orkest 9
8.20 Berichten 8.35 Uit het Metropol- g
theater 2de acte van „Schön ist die Wek",
operette van Fr. Léhar 9.35 Berichten en
daarna tot 11.50 Dansmuziek. I
De nationaal-sodalistische overmacht in
Duitschland had invloed op de stemming
in Frankrijk. De ongerustheid over mogelijke
Duitsche voornemens in de toekomst ver
meerderde, en moeilijker werd Briand’s
positie. Zelfs de Premier, Tardieu ontzag
zich niet een zekere tegenstelling tusschen
zijn eigen politiek en die van den Minister
van Buitenlandsche Zaken uit zijn Kabinet
in het licht te stellen. Evenmin om zich ter
Haagsche en ter Londensche Vlootconferen-
tie een vooraanstaande plaits te verzekeren
ten koste'van Briand, die zich dit kalm liet
welgevallen. Want Tardieu's leven is even
onzeker als dat van Briand voor Frankrijk
noodzakelijk is. Tardieu viel reeds tijdens
de Vlootconferentie, en werd opgevolgd
door het Kabinet, dat Chautemps zich uit
de radikalen vormde, doch dat reeds na
voorlezing zijner Regeeringsverklaring
moest aftreden. Tardieu kwam terug, doch
werd aan het' einde van het jaar verslagen,
en toen volgde, met heel veel moeite. Steeg
hem op, die het tot enkele stemmen meer
derheid bracht en wiens ministerieele leven
in de toekomst wel uitermate onzeker is.
Men hoopte toen reeds op den weder
keer van Poincaré den sterken man, maar
deze is physiek nog niet sterk genoeg, gelijk
zijn ziekte der laatste weken bewijst. .Vooral
de verhouding met Italië gaf Frankrijk moei
lijkheden. Ter Vlootconferentie te Londen
toch is wel een niet onbelangrijk accoord
tusschen Amerika, Engeland en Japa:
reikt, dat in deze tanden inmiddels is
tificeerd, doch Frankrijk en Italië teekenden
het verdrag niet mede. Meer dan eens heeft
de Vlootconferentie op springen gestaan en
alle staatsmanskunst is er aan te pas gekomeq
om een breuk te vermijden. Men heeft na
lange weken beraadslagen, een drie-Staten-
overeenkomst verkregen en men hoopte
op een vijf-Statenverdrag. Sedert dien zijn
de onderhandelingen tusschen Briand en
Grandi meermalen hervat, doch een defi
nitief resultaat hebben zij nog niet opre-
leverd, maar de verhouding tusschen beide
landen is inmiddels verbeterd.
Engeland boekte zoodoende met de Vloot
conferentie piet het succes, waarop Macdo
nald gehoopt had. Zijn wankel Kabinet
had zulk een uiterlijken steun best kunnen
gebruiken. Langzamerhand is med ;aan
beseffen het onaangename van den toestand,
waarin het van de liberalen afhankelijk is
Eén keer zelfs verkreeg hij een minderheid
van drie stemmen in het Lagerhuis, maar
hij is blijven regeeren. De Mijnwet en de
mijnwerkers eenerzijds, de werkloosheid
anderzijds zijn sociale en economische pro
blemen van zoodanigen omvang, dat een
Kabinet, niet steunende op een compacte
meerderheid ze inderdaad moeilijk kan be-
heerschen. Wat de werkloosheid betreft,
hebben de liberalen hun eigene plannen,
waarvoor Lloyd George telkenmalen in het
krijt trledt. Macdonald en de zijnen hebben
ook nog de oppositie van den voormaligen
Labour-Minister Mossley, die uit het Ka
binet is getreden, maar zijn actie voortzet.
Daartegenover kan de sociaal-democra-
tische partij aantee kenen, dat het ook in
de liberale en conservatieve gelederen met
de discipline niet al te best is gesteld.
Maar vooral het enorme Indische Keizer
rijk, dat groote overzeesche bezit van Enge
land, baarde zorgen. Reeds in den aanvang
van het jaar bleek Gandhi plannen tot
daadwerkelijk verzet te hebben. Eindelijk,
in April, ging hij tot de openlijke schending
der voor Britsch-Indië zoo belangrijke
Zoutwet over, en vanaf dat oogenblik volgde
de eene oproerige beweging na de andere.
Als een olievlek spreidde zij zich over
Britsch-Indië uit, en opstootjes, zoo nu en
dan van ernstigen aard, hadden te Calcutta
te Rangoon en in andere belangrijke plaatsen
van Voor-Indië plaats. Tenslotte kon Lord
Irwin, de tactvolle Onderkoning, die dit
jaar in zijn moeilijk ambt wordt afgelost,
niet langer de gevangenneming van Gandhi
uitstellen. Patel trad in zijn plaats en werd
ook gevangen genomen, maar een vrouwelijke
leider volgde hem op en zoo ging het telkens
door. De tegenstelling van de Mohamme
danen en de Hindoes, die altijd in Britsch-
Indië merkbaar is geweest, laaide eveneens
fel op. Men ving aan met den boycot van
Europeesche waren. De onrust maakte zich
ook van de Noord-Westelijke grensgebieden
meester en naar Petsjawar moesten aanzien
lijke troepenmachten worden gezonden.
Niet minder dan 30.000 Britsch-Indiërs
vertoefden aan het eind van het jaar in
de gev^ggenis. Met Gandhi, hoewel gevangen
werden door de Indische Regeering, die
waarlijk niet al te formeel is, onderhande
lingen gevoerd over deelneming aan de
„ronde tafel-conferentie” te Londen. Deze
is inmiddels bijeengekomen werkt hard
bereikte reeds enkele resultaten, maar nog
niet de gansch definitieve, die men zou
wenschen.
Italië baadde zich in den loop van dit
jaar in een glans van vorstelUken luister.
Want zijn Kroonprins huwde met de Bel
gische Prinses Marie José, en Italië’s Ko
ningsdochter volgde den eenzamen Koning
Bons van Bulgarije op zijn troon. Niet
zonder opzet heeft Mussolini blijkbaar
ervoor zorggedragen, dat met grooten luister
deze beide huwelijken werden voltrokken.
Roemenië, formeel niet tot den Balkan
behoorende, maar nauw daarmede verbonden
zag den verbannen Monarch Carol II in
het land terugkeerende Regeering in
handen- nemen en zijn zoon Michael degra-
deeren tot troonopvolger. Ware het niet
dat de verhouding met zijn gemalin nog te
wenschen overlaat, de Koningskroning zou
reeds hebben plaats gehad en de toestand
zou zijn genormaliseerd. Het aangrenzende
Polen bleef onder den druk van Pilsoedski's
dictatuur.
In Oostenrijk had Bondskanselier Schober
het eene succes na het andere') zijn bezoeken
te Parijs, te Rome en te Berlijn hadden den
gewenschen uitslag, en Oostenrij k's krediet
verkreeg nieuwen glans. Wat niet naar den
zin was der christelijk socialen, wellicht van
Mgr. Seipel zelf en leidde tot een breuk in
het Kabinet toen Vice-Kanselier Vaugoin
aan Schober het vertrouwen opzegde. Van
daar een crisis en nieuwe verkiezingen, die
aan de christelijk-socialen niet het gewenschte
resultaat gaven, zoodat in het nieuw get
de Kabinet de Middenpartij, die Scl
om zich heen had kunnen vormen, opnieuw
is vertegenwoordigd. Nog altijd blijven de
Weerbaairheidscorpsen, in Oostenrijk ge
vormd, een gevaar voor de innerlijke rust
van het land. Over en weer heeft men er
wapenen, en het is de vraag of de nieuwe
Regeering verstandig heeft gedaan door een
man als Majoor Pabst, dien Schober naar
het buitenland had verbannen, weer over
de grenzen te halen. De toekomst zal hier
het antwoord moeten geven.
Over Hongarije heen, dat door Otto’s
meerderjarigheid in feite een njeuwen Koning
neeft gekregen^, waaraan een groot deel oer
natie trouw blijft, richten onze blikken rich
naar de Baltische landen. Letland en Est
land hadden beide een communistische
samenzwering te doorstaan, welke weer
eens opnieuw de aandacht vestigde op het
gevaar, dat deze voormalige Russische
Randstaten steeds loopen en op de beteeke-
nis, die zij voor de sociale veiligheid van het
verder Europa hebben. Lithauen brak met
het stelsel van Woldemaras, zond den voor
maligen dictator in verbanning en beVaakte
hem nog strenger toen de medewerking zij
ner aanhangers bleek aan den den moord op
den Politie-commissaris t^»Kowno. Het
conflict met Polen over Wilna bleef latent,
ondanks pogingen tot verzoening, en het
conflict met Duitschland over Memel vlamde
een oogenblik zoo hoog op, dat het den
Minister van Buitenlandsche Zaken Zaunius,
bijkans het leven kostte. Maar roenjger dan
in de Baltische landen was het in Finland.
Nog steeds herinnert men zich daar de
wandaden der communisten In den zn.
Vrijheidsoorlog. Vandaar de beweging, die
zich vanuit het dorpje Lappo over geheel
het land verspreid heeft, sedert de commu
nisten zich in Finland meer beginnen te
weren. Wie iets van de wandaden in den
Vrijheidsoorlog weet, zal dat begrijpen en
verstaan, dat deze Lappobeweging aan de
Regeering krachtiger houding vroeg, dan
zij in het begin aannam. Wat intusschen
niet kan goed praten de ontvoeringen, die
direct of indirect op het konto der Lappp-
beweging dienen te worden geschreven.
De zittende Regeering diende wetsvoorstel
len ter bescherming van de Republiek in,
en toen deze door de Kamer niet werden
aangenomen, werd zij ontbonden. Een
inmiddels nieuw opgetreden Regeering on
der leiding van Svinhufvoed, door allen
als patriot geëerd, bracht de wetsvoorstellen
tot stand. In de nieuwe Kamer hebben geen
communisten meer zitting, yat natuurlijk
de Lappobeweging niet verhindert haar actie
voort te zetten. Zij het zonder, zij het met
haar toedoen, heeft men evenwel den oud-
President Stahlberg, een door allen geëerd,
maar radicaal bekpnd staand man, ontvoerd. *t
proces tegen de aanstichters dezer ontvoe
ring, den chef van den Generalen Staf
Wallenius en anderen aangevangen, doet;
veronderstellen, dat deze een jjoging op(
eigen beweging ondernamen. Hoé het zij,l
deze zijn voorloopig gestraft met een ge
strengheid die voor andere landen voorbeeldig
zou mogen heeten, ook overigens schijnt
het wel, dat de regeering krachtiger dan te
voren tegen de Lappobeweging,' zoodra deze
excessief in haar eischen wordt, begint op
te treden. De groote demonstratie te Hel
singfors, waarbij Generaal Mannerheim ge
huldigd werd, heeft iets van haar kracht en
beteekenis doen zien. Binnenkort moet een
nieuwe President voor Finland worden
gekozen hard zal de strijd der partijen gaan,
en het is te hopen, dat de objectiviteit
daarbij niet ten eenenmale overboord wordt
geworpen. a
Moeilijke tijden doorleefde ook Spanje.
Het bewind van Primo de Rivera kwam,
vrij plotseling, teneinde en de dictator ver
trok naar het buitenland, waar hij korten tijd
daarna aan een hartaandoeping in zijn hotel
te Parijs stierf. Met groote praal werd hij
de Madrid ter aarde besteld, en niet heel
lang daarna deed de schrijver Unamuno,
tevoren als beleediger des Konings verbannen
onder veler toejuiching zijn intrede. Maar
het bewind van - Generaal Berenguer, die
Primo opvolgde, bracht zeker geen rust.
Het’ begon met de ontevredenheid der
losgelaten vrijzinnige elementen, het zette
zich voort in stakingen, die hand over hand
toenamen, en het eindigde met militaire
onlusten. Langzamerhand heeft zich van
Spanje een anti-monarchale stemming mees
ter gemaakt, die steeds duidelijker vormen
aanneemt. Men zal hebben af te wachten
in hoeverre het tegenwoordig Spanje re-
publikeinsch gezind is. Uit hetgeen tot dus
ver is geschied, hoezeer dit ook van roerig
heid doet blijken, is mqfilijk een conclusie
te trekken. In Portugal bleef het rustig,
al dienden daar enkele maatregelen van
autoritairen aard te worden afgekondigd.
Majoor Franco, de koene vliegenier, bij den
opstand te Jacca indirect betrokken, vluchtte
naar Lissabon en werd daar geïnterneerd.
Het leger in Spanje kan zich het is een
bekent» verschijnsel moeilijk van de
politiek losmaken. Maar het heeft er allen
schijn van, dat de Regeeringsdagen voor
Alfons XIII nog geenszins zijn geteld.
Eensdeels zijn de berichten, die ons uit
Spanje bereiken, zoo licht overdreven;'
1 anderdeels tan niet aaa elta beweging <T
zichzelve, die uitbreekt in dit reusachti^c
1 rijk, een beteekenis worden gehecht, die
er in een 22 -
worden gegeven. Voor Spanje's hernieuwden
bloei, die onder Primo de Rivera werd aan-
1 gevangen, is een versterking van het Re-
l geeringsregime ten zeerste te wenschen.
i België herdacht rpet schitterende feesten
zün honderdjarig volksbestaan; de tentoon
stellingen te Antwerpen en te Luik mogen
1 beide ten volle geslaagd worden beschouwd.
1 In ditzelfde Jaar werd de Vlaamsche Hooge-
school te Gent een feit, maar hoezeer de
taalkwestie nog steeds wonden slaat in het
1 politieke leven bewezen processen gevoerd
1 over het opvolgen van bevelen in het leger
1 In het Fransch en bewees het ontüdig en
ook niet aanvaard ontslag van het kabinet-
Jaspar. Zweden en Noorwegen gevoelden
zich verbonden door de vondst van het-stol-
felük overschot van Andree en zün twee
makkers. Denemarken'» Koning trok naar
Ijsland om er de duizendjarige feesten van
4 het Parlement mede te maken en ontkwam
ternauwernood aan een aanslag tegen hem
beraamd.
In Rusland bleef het regime van Stalin,
dat zich steeds sterker toespitst, overeind.
Zoowel Tsjeritsjln als RUkoff werden ver-
wüderd en van Trotzki werd büna niets
meer vernomen. Stalin bond den strijd aan
tegen de Koelakl, de overgebleven boeren
met eigen bezit. Hü voerde ook zijn proces
tegen de industriëelen, die de politiek der
Sovjet hadden gedwarsboomd. Steeds gingen
er geruchten over zün val, Ja selfs over zun
dood, maar steeds ook bleken deze te be
hooren tot het rük der fantasie.
Nog eens weer leefde de burgeroorlog in
China voor korten tUd op, naar men hoopt
en verwachten kan voor het laatst. De Noor
delijke partij schUnt. althans voorloopig, het
pleit te hebben gewonnen, maar zullen de
wapenen lang rusten en zal China lets van
de oude welvaart terugkrügen?
Turkije en Perzië kregen oneenigh^d over
de invallen der Koerdenstammen in Bet
Araratgsbergte.
Abessynlë's nieuwe Negus deed zich met
groote praal, waarbü tal van regeeringen
waren vertegenwoordigd, kronen, en Algiers
vierde de honderdjarige vereenlglng met
Frankrük op lulsterrüke wüze.
Het groote Noord-Amerika ontwikkelde
zich rustig en kalm; had zün aandeel in
rampen en ongelukken, in'het bUzonder in
economische moeilijkheden, maar volgde po
litiek den weg der geleidelükheld. De te
genstanders in den Senaat tegen te nauwe
aansluiting bü den Volkenbond boekten het
succes, dat zü het protocol betreffende Ame-
rika's toetreding tot het Hof weer voor een
korten tüd uitgesteld kregen. Aan dfe andere
züde leverden de verkiezingen voor het Huls
van Afgevaardigden winst op voor de de
mocraten, die Hoover’s positie moeilüker
maakt.
Zooveel te onrustiger intusschert was het
In het Zuidelijk deel van Amerika. Bükans
geen der Zuid-Amerikaansche republieken
of er heerscHte onrust en verwarring. Boli
via begon; een mlAtaire opstand zette den
President af, terwijl dit land opnieuw in
moeilijkheden met Paraguay geraakte. Peru
volgde; ook daar moest de President aftre
den, hoewel zün opvolger al evenzeer met
moellükheden te kampen had. Ook in Ecua-
der werd de President verbannen» al bleef
het gelukkig in Columbia en Venezuela rus
tig. Maar zoowel Brazilië, dat op zichzelf
büna de helft van Zuid-Amerika omvat, als
Argentinië, 1 grootste der Spaansch-Anieri-
kaansche republieken, werden door opstand
tegen het regeerend gezag getroffen. Het
persoonlijk regime in Argentinië was te sterk
en de schending van de Grondwet door den
Braziliaanschen President was te duldelük
Verwoed is er in beide landen gevochten, tot
zelfs in de straten Van de hoofdstad. maar
bok in beide gevallen behaajden de opstan
delingen de overwinning. “Algemeë*A, her
dacht men in Zuid- en Midden-Amerika den
belangrijken dag van 17 December 1930; im
mers. honderd jaar tevoren sloot 'Sbnon Bo
livar, de bevrijder, ^e moede oogen.
In de Antillen ward San Domingo door
een opstand en daarna door een geweldige
aardbeving geteisterd; op Cuba trok de Pre
sident de macht tot zich toen communisti
sche onlusten waren te vreezen.
Doch niet slechts economisch bleef ons
in 1930 weinig bespaard. Wie denkt niet aan
de groote overstroomlng, die Zuid-Frank
rijk trof en zich ook elders deed gelden. Wie
denkt niet aan de aardbeving In de omgeving
van Napels; in de streken rondom de Kas
pische zee; in Centraal-Arië en elders.. Wie
denkt niet aan het vreeselük gebeuren met
de R 101.
Marconi opende aan boord van zün In <7e
Middellandsche zee liggend vaartuig een
tentoonstelling te Sydney in Australië. Van
Dijk vloog met Kingsford Smith van Europa
naar Amerika en Costes en Bellonte waren
de eersten die uit Parüs vertrokken en te New
York landden. De DO. X werd als een won
derwerk van moderne schepping erkend en 'n
teekenend feit is het wel. dat geheel een
Italiaansch luchteskader den tocht naar
Brazilië onder persoonlüke leiding van den
Minister van Marine ondernam. Amy John
son was de koene vllegenlerster, die met sym
pathie door eenieder werd gevolgd en de
benauwenis, waanpede de koene Poolreiziger
Iqot een ieder
slbchts naar
aandacht
MUSSOLINI
