NIEUW
De aanmelding van oorlogsvrijwilligers AanteeAemn^en
De glorie van den Zomerdijk
)3icH
kt
DINSDAG 12 JUNI 1945
KeAtvpAoMeem
en wer
41e JAARGANG NUMMER 18656
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God ia 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand: f 3.30 per kwartaal
BUREAU
Langestraat 42A
Alkmaar
Telefoon 4330
Tot de kernproblemen van onzen tijd
behoort dat van de politieke wils.
vorming. Wel te onderscheiden van den
politieken wilsdwóng uit de voorbije vijf jaar!
Democratie, herstel en vernieu
wing zijn de begrippen die in dit probleem
vrij algemeen naar den voorgrond springen.
Ook de democratie kort gezegd: de mede
zeggenschap van het volk, in dit geval: in de
staatkunde behoeft herstel en vernieuwing.
Dit geldt ook voor de politieke par
tijen, die zeker in een land als het onze met
zijn parlementaire monarchie voorshands on
misbaar blijken. „Organen van het politieke
bewustzijn der natie", noemde v. d. Grinten
z.g. hen! Zonder deze organen zou het stelsel,
dat wel grondslag voor ons staatsbestel zal
blijven trouwens niet kunnen functloneeren.
Niet alléén op politiek gebied is er drang tot
herstel en vernieuwing. Die moet er evenzeer,
ja allereerst komen op geestelijk gebied en
voorts op economisch en sociaal terrein. Meer
dan ooit dwingt de tijd tot s-amen wer
king en eenheid. Vandaar het streven
van de Nederlandsche Volksbeweging,
dat wij zien als een verbeterde editie van de
verboden Nederlandsche Unie. Er komt heel
wat voor kijken, om een Volk sbeweging op
touw te zetten. Begrijpen wij het thans goed,
dan is hier niet alleen geen sprake van een
politieke partij, maar nog minder van een
politieke partij, men voelt het verschil. De
N.V.B. heeft als nieuwe poging om alle op
bouwende krachten van het Nederlandsche
volk te bundelen, reeds algemeene belangstel
ling. Maar wie voor zoover de vaagheid,
welke door verschillende omstandigheden de
omschrijving van haar doelstelling en program
vooralsnog kenmerken, het toelaat de N.V.B.
ziet als een vervangster van oude poli
tieke partijen ziet het mis. De N.V.B. wil
geen politieke partij zijn, politieke partijen
blijven noodig; de conclusie is duidelijk! Ook
voor Katholieken. N.V.B. en politieke partijen
staan vreedzaam naast elkaar. De N.V.B. richt
zich tot de Nederlanders, die zich wel en die
zich niet politiek orgaoiseeren. Zij hoopt de
grooote stuwing tot eensgezindheid te zijn. Zij
vraagt geen ..monopolie van politieke wilsvor
ming", waarmede ons volk genoeg ervaring
heeft opgedaan. In zulke omstandigheden kun
nen wij sympathiek staan tegenover het stre
ven van de N.V.B. mits enkele dingen in acht
worden genomen. Eenheidsstrevingen hebben,
ondanks de meest nobele bedoelingen, altijd
gevaren met zich gebracht, waartegen
waakzaamheid geboden blijft. Waar de stichting
van een eigen, zelfstandige staatkun
dige vereeniging der Katholieke Nederlanders
aanstaande is, mag verwacht worden, dat deze
wederom uitdrukking zal zfjn van de staat
kundige eenheid. die de Nederland
sche Katholieken heeft gesierd. Maar als geen
beletselen voor wederzij dsch lidmaatschap be
staan, mag de realiteit van politieke nuancen
onder Katholieken voor andersdenkende pro
pagandisten nooit aanleiding worden, het stre
ven naar staatkundige eenheid onder Katholle,
ken met die verschillen te bestoken. Dit zou
de Katholieken in de N.V.B. in een onmoge
lijke positie brengen. En voorts zou gematigd
heid in het oordeel over de politieke partijen
de verlangde eensgezindheid slechts bevorde
ren; wij vernamen in dit opzicht een en an
dermaal uitingen, die behalve onbillijk ook
historisch onjuist zijn, zeker, indien men de
zaken groot ziet. Mèt de onderdeelen van
het hier besproken kernprobleem, zullen wij
daarom in de komende dagen verleden
en toekomst van een eigen Katholieke Par
tij onder het oog zien. Wie voor de nadere
beschouwingen een leidraad wil, kan de ge
spatieerde woorden als een schema aanvaarden!
TIEN MUD KOLEN!
Het ligt in de bedoeling van de Regeering,
voor den a.s. winter tien mud kolen per gezin
beschikbaar te stellen!
GEEN UITGAANSVERBOD MEER
Het uitgaansverbod van 11 tot 5 uur is in
de geheele provincie opgeheven.
REISPASSEN
Het reizen naar de Oostelijke provincies is
alleen toegestaan over de landroute, dus niet
over het IJsselmeer en den Afsluitdijk. Aan
vragen voor deze reizen moeten op de gewone
manier worden gedaan. Toestemming wordt
alleen verleend: 1. voor reizen van nationaal
belang; 2. in dringende familie-omstandighe
den. als een doktersattest kan worden voorge
legd. Passen voor reizen verder dan de Grebbe-
linie dienen op de gewone wijze te worden
aangevraagd.
Vrijwilligers, verplichte registratie van kader en dienstplicht Voorlichting van het 'Militair Gezag
de sectie
Voorloopig 200.000 man
In ons gewest worden drie bureaux voor aanmelding van oorlogsvrijwilligers geopend,
te Alkmaar, Hoorn en Den Helder. Omtrent deze vr ij willige aanmelding volgen
hieronder nadere bijzonderheden. Een tweede factor in den heropbouw van onze Nederland
sche Weermacht is de verplichte registratie van het oude kader, welke ook bij boven
genoemde bureaux geschiedt. Voor deze registratie komen in aanmerking de Nederlandsche
zeestrijdkrachten, behalve het dienstplichtige personeel; wat de Landmcht betreft: beroeps-
en reserve-officieren; beroeps- en reservepersoneel beneden den rang van 2en luitenant, op
10 Mei 1940 al of niet in opleiding voor officier; capïtulanten; dienstplichtige onderofficieren,
die op 10 Mei 1940 dienstplichtig waren. Wat den heropbouw van het leger betreft is er
verder de dienstplicht, die niet weer behoeft te worden ingevoerd omdat hij nog
bestaat. Dienstplichtigen zullen worden opgeroepen, naarmate de behoefte" in verband met
de aanmelding van vrijwilligers dit noodig maakt. Wat nu het aantal manschappen
van de nieuwe weermacht betreft, is het moeilijk, een cijfer te *geven. Verschillende getallen
worden genoemd, die onjuist zijn. Van 500.000, laat staan van 700.000. zooals ook al is
gezegd, is geen sprake. Het is de bedoeling, vooralsnog 200.000 man te mobiliseeren, nft
vrijwilligers en kader. Dienstplichtigen zullen worden opgeroepen, om het aanvankelijk
vastgestelde getal van 200.000 te bereiken.
Fen en ander kon geconcludeerd worden uit serveerd voor het gezin van den militair. De
mededeelingen. door majoor P. J. Symons op jaarwedde bedraagt b.v. voor een soldaat (ge-
een Persconferentie van het Militair Gezag huwd) f1128. Is hij bij indiensttreding al ge-
gedaan. Majoor Symons is aangesteld om de huwd, dan ontvangt hij een gezinstoelage van
bureaux van aanmelding op te richten. Etet f360—na zes jaar is de jaarwedde f1344.—;
hoofd van de plaatselijke aanmeldingsbureaux de soldaat ontvangt zelf f 1.25 per dag. Onge-
mag de vorming van een nieuwe regeering
bedoeld zal zijneen nieuw kabinet, want
de regeering bestaat uit de Koningin *èn de
ministers zeer binnenkort verwacht wordeiï.
Dat is een prettig bericht. Maar het slaat ons
met verbazing, dat deze mededeeling van het
M.G. komt. Wat ter wereld heeft dat hier
mede te maken? Wij deelen nog niet de soms
vrij drieste crïtiek van verschillende kanten op
het M.G. en vooral op het feit, dat dit nog
aanwezig is. terwijl, de Regeering al weer in
het land zetelt. Het is vanzelfsprekend, dat
naar zoo spoedig mogelijken terugkeer van
normale staatsrechtelijke verhoudingen wordt
verlangd. Als dat nog niet mogelijk is. moet
echter op geen enkele wijze de indruk worden
gewekt zelfs de schijn worden vermeden
alsof de kabinetsformatie binnen den kring
der bemoeienis van het M.G. ligt. Dit is uit
sluitend een zaak van de •onstitutioneelfr
Vorstin en de formateurs.
Een lezer beklaagt zich dat er op de mei k«
bonnen ook nu nog alleen gestandaardi»
seerde melk verkrijgbaar is. Hij vindt dit nog
een uitvloeisel van de Duitsche - terreur en
is ambtshalve garnizoenscommandant. Een door huwd heeft hij een jaarwedde van f 576.Een vTaagt om ouderwetsche Hollandsche volle
den Opperbevelhebber. Prins Bemhard, op
voordracht van de B.S. aangewezen officier uit
de illegaliteit zal aanwezig zijn, om met het
hoofd van het bureau de politieke zuiverheid
van degenen, die zich aanmelden, te onder
zoeken.
Werknemers, die zich aanmelden, dienen in
het bezit te zijn van een verklaring, dat de
werkgever weet. dat zij zich aanmelden.
soldaat le klas heeft een jaarwedde van f1476.-
en ontvangt daarvan f 1.50 per dag. Voorts be
draagt de kinderbijslag 3 pet per k!nd met
een minimum van f 150.- per jaar.
In aansluiting op de mededeelingen over de
aanmelding van oorlogsvrijwilligers, wordt er
vanofficieele zijde nog eens de aandacht op
Het corps mariniers zal 8 a 9000 man sterk gevestigd, dat btf de 200.000 man. die gemobi-
zijn. Dit gaat via Engeland naar Amerika,
waar de»opleiding met Amerikaansche collega's
geschiedt Daarna gaan ze naar Indië. om ter
beschikking van Mac Arthur gesteld te worden
voor de bevrijding van Indonesië.
Aan de verbinding gaat een strenge medi
sche keuring vooraf, volgens Canadeesch sy
steem. waarbij vijf officieren van gezondheid
keuren. Voor ondervoede personen is na twee
maanden een herkeuring mogelijk. De leef
tijdsgrens voor de aanmelding loopt van 18 tot
36 jaar; ieder die dit jaar nog 18 wordt, kan
nog aangenomen worden. Men kan voorkeur
geven aan een bepaald onderdeel van de strijd
macht.
Werkgevers mogen hun personeel niet weer
houden. Het zou echter mogelijk kunnen zijn,
dat bepaalde categorieën, zooals het geval is
met mijnwerkers, landarbeiders e.d., uit oog
punt van algemeen belang niet aangenomen
worden.
Er wordt ook een Vrouwelijk Hulp Korps
(V.H.K._ opgericht, dat geen militaire taak
heeft, doch belast wordt met werkzaamheden
op t gebied van evacuatie, repatrieering enz.
Dit V.H.K. zal ong. 600 leden tellen; het
li6eerd worden, naar schatting 120.000 vrijwilli
gers zullen zjjn. De 80.000 anderen zijn dienst
plichtigen van de jongste drie jaarklassen, die
begin 1946 worden opgeroepen.
NEGEN MEI 1945 is thans, in overleg met
alle geallieerden, officieel vastgesteld als
de dag. waarop de oorlog in Europa ein
digde.
Groote Australische landing
op en om Borneo
Maandagochtend vroeg kwam het eerste
nieuws over de Australische landingen op
Noord-Borneo. Mac Arthur verklaarde, dat
vier landingen tegelijkertijd plaats vonden op
de eilanden La boe an. Moeara en Brookton in
de Brune-baai, terwijl een andere strijdmacht
melk! Maar dat gaat natuurlijk niet, als we
even nadenken. Het vetgehale is indertijd
teruggebracht tot omstreeks 2,5. terwille van
de zuivelproductie. waar natuurlijk ook de
Moffen van profiteerden. Ons land van boter
en kaas zat echter na twee maanden volle
melkstroom nog zónder boter en kaas. Om
allerlei bekende redenen. Daar moet. terwille
van de productie voor ons eigen land
in voorzien worden. Een groote achterstand
moet worden ingehaald en voorraad voor den
a.s. winter worden gemaakt. Natuurlijk moet
dat begrip gestandaardiseerde melk niet eeuwig
blijven hangen! En als de minder vette melk
doorloopt, dan komt dat door de zomertempe-
ratuur, door minder goede behandeling of
doordat de melk met vertraging in de con
sumptie wordt gebracht. Misschien zijn er ook
nog wel boeren, die er eerst »og een eigen
standaardisatie op »a houden
GANDHI HEEFT GEZEGD. dat hij niet
geestdriftig kan zijn ©ver de geallieerde over
winning in Europa. Het is geen overwinning
van de waarheid over de leugen. Een over
winning van de As zou toch veel erger ge
weest zijn. meende hij.
DE KWESTIE TRIEST, waarbij het ping om
een eisch van Tito, die deze havenstad met
haar gebied bij Joègo-Slavië wou trekken, ls
in zooverre opgelost, dat Tito thans heeft toe
gegeven; Triëst komt onder bewind van de
Engeïsehen en Amerikanen.
FIETSEN krijgen we nog niet, vertelde een
UiI v n.xv. zau ong. wu leaen reuen; net Diunc-udai, LC1 *1.^* "r v; -"o--»»™ w - ftnl9nfl(! Than. iwpn WÜ weor dat het
MARVA. een dergelS* Korps bij de marine. ondXS'ovlj den
0r^oldij°°wordt"'afgeschaft en vervangen door ^bidl^nt"gïng'''aan"de Tandlng^" aankoop van ïijwlelen en onderdeelen in En-
een jaarwedde, waarvan een deel wordt eere- De tegenstand was over het algemeen gering, geiana.
T-i A1 X 1LAI oïrtsnv ti-lVl ITitT
KONINGIN EN PRINSES BOVEN
ONS LAND
H. M. de Koningin en H. K. Iï. Prinses
Juliana hebben Zaterdag een inspeetievlueht
Boven ons land gemaakt en daarbij o.a. boven
de Wieringermeer gevlogen.
HONDERDEN KERKKLOKKEN. Nederland
sche. Belgische en Duitsche. waarvan er vele
eeuwen oud zijn en van buitengewone bewer
king, zijn ontdekt op een binnenplaats van
een smelterij te Wilhelmsburg bij Hamburg.
VOOR DEN RADIO-OMROEP komt er een
nieuwe regeling. Er is een commissie, waar
o.a. mr. L. Schlichting uit Amsterdam in zit,
die de regeering adviseert en programma's sa
menstelt en uitzendt. Later zal de regeering,
in overleg met de Volksvertegenwoordiging,
beslissen, hoe de definitieve vorm van den
Radio-omroep in Nederland zal worden. „Her
rijzend Nederland zal 30 Juni de uitzendingen
beëindigen. 1 Juli zendt Hilversum weer uit.
WIJ LEEREN DEN WEG
DOOR HET OFFER
Het Brevier, op het feest van het
H. Hart, verhaalt hoe Saul door Sa
muel Gods roeping tot het Koning
schap vernam. Verdwaald bij het
zoeken naar de ezelinnen van zijn
vader, dorst hij den Man Gods niet
op te zoeken, die hem den weg zou
wijzen. Want hij had geen brood
meer en geen geschenk, maar de
knecht bezat nog een vierde zilveren
sikkel. Dit zouden zij den Profeet
geven, opdat zij zouden weten, wel
ken weg zij moestten gaan. En alzoo
geschiedde. En Samuel wees Saul
als heerscher aan. Zoo moeten ook
wij, al zijn onze omstandigheden
nog zoo berooid, den goeden weg uit
onze benardheden leeren door het
'offer, de beoefening der liefde.
De stad Laboean en het vliegveld aldaar zijn HET ARBEIDSLOON in het bedrijfsleven is
thans reeds veroverd. Aan de kust werd een vastgesteld op 76 ets. per uur op basis van
bruggehoofd gevormd van ongev. 3 km. diep. 48-urige werkweek; voorloopig gaat men uit
Door een nieuwe landing op Bougaville zitten van een zesurigen werkdag, een en ander met
de Japanners thans tusschen twee vuren. ingang van deze week.
Dropping-demonstratie was een grootsch gebeuren
„Mijn broer is ziek*', toen deze vier mysterieuze woorden eind Augustus 1944 door dc
radio gehoord werden, wist men aan den Zomerdijk onder Wognum en Spanbroek, daS
het tijd was voor de "eerste „dropping", het afwerpen van wapens uit de lucht. Sindsdiefc
is op wel twintig andere plaatsen in Noordholland het stoute stukje der nachtelijke „dropc
pings" waarvan we al eerder iets hebben verteld, uitgevoerd. Hier gebeurde dat gere
geld óp Wognumroer grondgebied, op het uitgestrekte land van Jan Schipper, die met neef
Piet het aanvoeren van wapens zoo krachtig bevorderde. Er schuilen meer illegale gehei
men daar aan den stillen Zomerdijk; daar weet de gansche omgeving, met de families
Schipper als haarden van ondergrendsch verzet, van mee te spreken. En de latere C. A. T.
Hü Schipper, die deze functie van den ondergedoken meester Hof overnam, heeft een zware
verantwoordelijkheid getorst. Dat is nu voor een goed deel vergeten in de vreugde van de
behaalde successen, bekroond door de bevrijding. Nog éénmaal zou men, als een apotheose
van de voltooide zege, en uit dankbaarheid voor het verrichte werk, in een demonstratie
een „dropping" laten zien. Dat is nu Maandag geschied en het was 'n grandiooze gebeurtenis.
Uit heel de omgeving, van de kanten van
Alkmaar en Hoorn en uit den kop van het
Noorderkwartier, kwamen honderden en dui-
zendenObelangstellenden opzetten, en hun ge
tal groeide tot wel tienduizend aan. Eerst ver
zamelden zich duizenden langs den weg bij
het Spanbroeker raadhuis, waar burgemeester
Keijzer in klein comité eenige Engelsche auto
riteiten welkom heette, voor wie de veldploe-
gen op hun wagens en de secties in de blauwe
overall in een langen stoet defileerden, voor
afgegaan door „Muzieklust" van Obdam. Op
en rond het afwerpveld blonken de parachutes
als kleurige trofeeën op de daken en in de
boomen. Tal van autoriteiten zijn nu aanwezig,
die het kleine gezelschap van het gemeente
huis completeerende Canadeesche brigade
generaal S u 111 e, de Engelsche kolonel
D o b b s o n, de Nederlandsche majoor Ree
rink. capt. H a r r a t h, de verbindingsofficier
van Prins Bernhard kapt. des Tombes, de com
mandant van t gewest Noorderkwartier, over
ste Wastenecker, en zijn staf-chef dé Bijll
Nachenius, officieren van het Militair Gezag
en vele andere autoriteiten van de B.S.
Tegen half vier naderden onder luid gejuich
drie lichte artillerie-geleide en waarnemings-
vliegtuigen, die na eenig rondcirkelen over de
duizendkoppige menigte, elk een parachute
uitlieten, waaraan zich een verzwaard pakje
cigaretten bevond. Ze zweefden statig omlaag-
En de indruk van wat die talldbze spannende
nachten hier en elders in het gewest gebeurde,
was er. Maar in die nachten ging het toch na
tuurlijk anders.
Dan kwamen er bommenwerpers, van het
zwaarste type soms. en dan zweefden de wa
pens in blikken aan de parachutes omlaag.
Dan was er spanning bij de veldploegen, dan
moest er uitgekeken worden naar den vijand,
dan zat „Cor Klaasse" met zijn S-phoon
een ingenieus ontvang- en zendapparaat, dat
radioverbinding had met het naderende vlieg
tuig in topspanning, om den juisten vlieg-
koers te bepalen, dan kwam het er op aan,
de wapens zoo snel mogelijk in veiligheid te
brengen en naar de aangegeven depots in
Noordholland te vervoerenmenig vreedzaam
uitziend vrachtje hooi of aardappelen of melk
tankauto droeg zulk een geheimen last!
Tot aller verheugenis daalden de vliegtuigen
alle drie, en ze deden het vlot. alsof hier al
zn leven een vliegveld was geweest. Dat gaf
(Zie vervolg op pag. 2)
!dsMi$utienleiua$
BONNEN TOT 16 JUNI
22 300 gram biscuits
24 100 gram vleesch
30 2 kg. aardappelen
Reserve 40 2 kg. aardappelen
31 3 liter melk
Reserve R 7 3 liter melk
Deelnemers aan de Centrale Keuken moe
bij de kaartenuitreiking op 11 en 12 Juni c~
bonnen 30 voor 2 kg aardappelen en 24 voov
100 gram vleesch inleveren.