NIEUW
Het probleem van den arbeid
Wereldconferentie te San Francisco
wordt Dinsdag gesloten
ZATERDAG 23 JUNI 1945
WIJ VERSCHIJNEN WEER
DAGELIJKS!
Met ingang van a.s. Maandag
V.
RtiicPivfi,fi,e.tijil£ kutfiadie,
Werkgevers en werknemers pakken de sociale
vraagstukken op grootscheepsche wijze aan
Niet de invasie maar de
luchtoorlog zal
Japan kraken
Nieuwe landingen op Borneo
JkmbejeJLmintyeri
De „export" via Delfzijl naar
Duitschland stopgezet
}3id{ en tverki
Stakingsdreiging in
België acuut
Het kabinet gereed
41e JAARGANG - NUMMER 18661
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Builen God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand: f 3.30 per kwartaal
BUREAU:
Langestraat42A
Alkmaar
Telefoon 4550
Tot onze vreugde kunnen wij hierbij
aan onze lezers mededeelen, dat het
NIEUW NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD met ingang van a.s.
MAANDAG 25 JUNI wederom
eiken dag zal verschijnen. In ver
band met de eischen van de nieuws
voorziening meenen wij met deze
maatregel niet langer te mogen
wachten, al zal de overwinning van
verschillende technische en vooral
van de vervoersmoeilijkheden dage
lijks zorg eischen. Voor zoover
noodig roepen wij de clementie van
onze lezers in, indien de krant soms
eens wat later mocht komen. Wij
hopen met aller medewerking zoo
spoedig mogelijk tot een zeer ge
regelde en tijdige dagelijksche be
zorging te komen. Er is van nu af
aan maar één parool: hetN.N.H.D.
eiken dag bij eiken katholiek in huis.
Van meer dan één zijde verzoekt men
ons inlichtingen over de Bisschoppelijke
Hulpactie voor Oorlogsslachtoffers, afgekort
genaamd B.H.A. of B.H.O. Is dit weer iets
aparts van de Katholieken, zelfs in dezen
tijd, die zoo om eensgezindheid en samenwer
king roept? Ja en neen. De Bisschoppelijke
Hulpactie is een reeds jaren bestaande orga
nisatie voor hulp aan oorlogsslachtoffers. Na
de bevrijding wordt de werkzaamheid daar
van voortgezet in nog breederen zin. Niet om
het werk van anderen dwars te zitten of on
mogelijk te maken. Met name met het be
kende N.V.H. en de H.A.R.K. Nederlandsch
Volksherstel en Hulpactie Roode Kruis on
derhoudt de B.H.A. een nauwe samenwerking,
welke bereids op vele plaatsen tot prettige
resultaten heeft geleid. Dit alles in oogen-
schouw genomen, vervult de B.H.A. haar taak
niettemin zelfstandig, op grond van de over
weging, dat niet alleen materieel, maar ook
moreele nood te lenigen valt. Die moreele
hulp behoort tot de taak der Kerk. Zij heeft
ook in de leniging van den materieelen nood
een taak, krachtens Haar zending en invloed.
De instellingen als N.V.H, H.A.R.K. en zoo
vele anderen, met medewerking van den Staat
in het leven geroepen en door Jhem erkend
zullen door ieder goed vaderlander, en dus
zeker door Katholieken, naar vermogen moe
ten worden gesteund. Dit is niet alleen natio
nale, maar ook christelijke plicht. Van be
voegde zijde heeft men terecht eens opge
merkt in deze dagen, dat het volksherstel voor
een groot deel afhangt van het antwoord op
de vraag, of het christelijk deel van ons volk
genoeg overtuiging bezit om het groote gebod
der naastenliefde in practijk te brengen! De
Bisschoppelijke Hulp-Actie hamert deze ge
dachte voortdurend in bij ieder, die het hoo-
ren wil. Ook zoo werkt zij niet apart, maar
aanvullend en Stlmuleerend. De Katholieke
Kerk doet niet anders dan bewijzen, dat zij
haar plicht verstaat, in tijden van barren
nood haar organisatie en invloed aan te wen
den, om de nooden te helpen lenigen. Zij
werkt ook in gevallen van materieelen aard
zoo noodig individueel aanvullend, waar zij
meent, dat dit noodig is, zonder zich op ande-
rer terrein te dringen. Zij steunt oök mate
rieel, waar dit de voorwaarde is voor geeste
lijk en moreel herstel, bijv. door gelden be
schikbaar te stellen voor voorziening in het
ontbreken van kerkgebouwen, waar deze
en dat zijn er in ons bisdom heel wat! door
oorlogsgeweld zijn verwoest. Zoo heeft de
B.H.A. een eigen taak, die zij overigens ver
vult in nauwe en voortdurende samenwerking
met de andere Instanties, als het N.V.H. voor
al, vervult. Samenwerking, geen tegenstelling
is hier het vrudhtbare parool! Wie nadere in
lichtingen wenscht of moeilijkheden onder
vindt, wende zich tot de redactie!
Het probleem van den arbeid is zeker wel een van de grootste van de groote vraag-
stukken van dezen tijd. Het is het meest diep ingrijpend in de verschillende mensche-
lijke verhoudingen. Hoofden en harte* en handen moeten weer op den arbeid gericht
zijn. Er zijn pessimisten, die zeggen, dat het goed praten is in dien trant, maar men moet
ook werken kunnen en het zijn allerlei practische moeilijkheden, die dit in vele gevallen
beletten. Dat is waar, maar daarom moeten juist allereerst de hoofden en harten, en dan
pas de handen, op den arbeid gericht zijn. D.w.z. wij moeten door gemeenschappelijk werk
zoo spoedig mogelijk weer tot daadwerkelijken arbeid kunnen komen. Ook in dit opzicht nu
blijkt de samenwerking tusschen verschillende geestelijke en maatschappelijke groepen a)
verder te zijn, dan men wel eens schijnt te meenen.
Wij hebben kort na de bevrijding in een van onze eerste extra-edities kunnen melden,
dat een Stichting van den Arbeid tot stand gekomen was. In het geheim opgericht tij
dens de bezettingsjaren door vertegenwoordigers van de verschillende groote Werkgevers-
en Werknemersvereenigingen, zoowel Katholieke, Christelijke als Algemeene en Socialis
tische, zoowel van industrie, handel, nijverheid, landbouw en middenstand, wil deze
Stichting van den Arbeid het orgaan zijn, dat op grootscheepsche wijze de vraagstukken
van den socialen vrede aanpakt. Het is een verheugend en belangrijk bericht, dat gelijk
mr. Slotemaker, gedelegeerde van de Stichting, in een persgesprek meedeelde, werkgevers
en werknemers het m dit orgaan eens geworden zijn over allerlei vraagstukken, zooals het
loonpeil, de kosten van het levensmiddelenpakket, de moeilijkheden in het mijnbedrijf
e.a. Geheel overeenkomstig de richtlijnen, die reeds in de jaren vóór den oorlog door
de sociale, economische en politieke activiteit, net het minst van Katholieke zijde, zijn uit
gestippeld en gepropageerd, zal deze Stichting in de naaste toekomst kunnen gaan werken
als het orgaan dat, onder toezicht van de Overheid, voor het bedrijfsleven de verschil
lende regelen op sociaal (en economisch) gebied vaststelt. Het zal moeten uitgroeien tot een
orgaan in den zin van art. 152 van de Grondwet, dat verordenende bevoegdheid heeft.
Daardoor wordt bereikt, dat oude ambtelijke organen op dit gebied kunnen vervèllen en
de Staat terugtreedt van een terrein, dat principieel het zijne niet meer behoort te
zijn. in tijden, dat de sociaal-economoische beschaving en emancipatie ver genoeg gevorderd
is, om de bedrijfsgenooten tot zelfdoen te brengen.
De militaire correspondent van Reuter te
Londen meldt, dat een invasie in Japan waar
schijnlijk niet spoedig zal plaats hebbent aan
gezien door de beëindiging van den strijd op
Okinawa de Amerikanen binnenkort over uit
gestrekte nieuwe luchtbases zullen beschikken,
om Japan nog heviger uit de lucht ie 'besto
ken. Een aanval op Japan zelf met behulp van
de marine, aldus de correspondent, zal groo-
tere moeilijkheden opleveren dan dé invasie in
Noordwest Europa.
'Tot Woensdag j.l. hebben de Japansche ver
liezen op Okinawa 90.401 man bedragen, terwijl
meer dan 4000 Japanners gevangen zijn geno
men. De totale verliezen van het Amerikaarj-
sche tiende leger hebben 6990 man bedragen,
gesneuveld en vermist, en 29.598 gewonden.
De Australische troepen hebben nieuwe lan
dingen volbracht op Borneo. Eerst te Lutong,
op Serawak. olieraffinaderijencentrum van Sera
en Miri, daarna bij Mempakol in het Noordelijk
deel van de baai van Broenei, en vervolgens
120 km ten Oosten van Broenei. De olievelden
van Lutong zijn volgens berichten van Vrijdag
avond veroverd D.e Japanners trekken zich te
rug in Noordelijke richting. De geallieerden
zullen spoedig alle olievelden van Borneo in
ebzit hebben. In tusschen zijn ook de oliecentra
van Sumatra het doel geweest van nieuwe ver
woede aanvallen uit de lucht. Weldra zal Ja
pan verstoken zijn van de Indische olie!
PROF. MR. C. P. M. ROMME is benoemd
tot Rijksbemiddleaar voor de provincies Nrd.-
Holland, Zuid-Holland en Utrecht, tevens tot
voorzitter van het college van Ryksbemid-
delaars.
EX-KEIZERIN ZIT A van Oostenrijk heeft
een bezoek gebracht aan den graaf van At-
lone. Gouverneur van Canada. De ex-keizerin
heeft eenigen tijd met haar dochter en haar
zoon, den troonpretendent, in Quebec ge
woond.
DE BLOEMBOLLENEXPORT is weer her
hervat. Dezer dagen is de eerste partij naar
Frankrijk verzonden. Het waren 75000 kg gla-
diolenboilen. die met een convooi van zeven
tien vrachtwagens vertrokken.
Men spreekt veel over een noodpariement,
dat zou moeten optreden om de leegte te
overbruggen, die op het oogenblik bestaat
tengevolge van het niet-werken der Volksver
tegenwoordiging. Op verschillende manieren
kan daarin worden voorzien. Men overweegt
dat op het oogenblik. Zóó lang, dat er niets
gebeurt. In verschillende kringen wordt men
ongeduldig. Het zal wei zóó zijn, dat het uit
blijven van een beslissing verband houdt met
de kabinetsformatie, nademaal het nieuwe ka
binet te maken zal krijgen met een volksver
tegenwoordiging in een of anderen vorm.
welke dan ook. Het huidige kabinet kan het
oude parlement bijeen roepen, en dit als 't
moet binnen 24 uur een noodwet doen be
handelen, waarin een verdere noodregeling
voor de Volksvertegenwoordiging is opgeno
men tot den tijd, dat algemeene verkiezingen
de zaak weer heelemaal recht kunnen zetten
Dit lijkt een goede oplossing, waarbij het
respect voor de Grondwet bewaard blijft. Er
is alle reden, dit plecht-anker van onze volks
vrijheden in een wilden tijd als deze te ont
zien. Maarde vorm van het zgn. noodparle-
ment is een zaak van belang. Vermoedelijk
wil het demissionaire kabinet zijn opvolger
niet binden. En de formateurs, die hun natio
naal kabinet natuurlijk stevig willen fundee-
ren, zullen heet wat overleg noodig hebben,
om op deze en andere punten tot overeen
stemming te komen. Wij zoeken in deze over
wegingen de oorzaak van het uitblijven van
twee oplossingen: die van het probleem van
het noodparlement en die van de kabinetsfor
matie. Hopen wij, dat beide spoedig kunnen
komen. Het landsbelang zal er mee gediend
zijn. Er bestaat op het oogenblik een regec-
ringsonzekerheid, die zoo snel mogelijk moet
verdwijnen. Daartoe zullen noodmiddeien on
afwendbaar zijn, temeer daar de reente weg
om tot herstel der constitutioneele verhoudin
gen te komen, het houden van algemetne
verkiezingen voorloopig onbegaanbaar is.
In sommige kringen toont men op dit punt
zeer veel ongeduld. Wij gelooven, om meer
dan één reden, tegen overhaasting te moeteEj
waarschuwen.
De zoogenaamde export van levensmiddelen
en kleedingstukken uit Duitsche voorraden in
Nederland, naar Duitschland, via Delfzijl, waar
tegen „Parool" had geprotesteerd, is na ingrij
pen van het Militair Gezag te Den Haag, stop
gezet met ingang van 21 Juni, des middags
12 uur. Alleen uniformen en uitrustingsstuk
ken zijn daarvan uitgezonderd.
Het groote werk van de conferentie van San Francisco is geëindigd. Alleen moet de
tekst van de overeenkomst der Vcreenigde Naties formeel nog worden goedgekeurd en
onderteekend. Dit zal geschieden op de slotzitting, die Dinsdag 26 Juni a.s. zal worden ge
houden. President Truman zal de sluitingsrede houden. De conferentie heeft belangrijk werk
gedaan en is sedert 25 April hijeen geweest. De Vereenigde Naties te San Francisco hebben
op de grondslagen, die gelegd zijn te Dunbarton Oaks en te Yalta een systeem van collec
tieve veiligheid en onderlingen bijstand tegen agressie uitgewerkt, dat in uitgebreidheid van
verplichtingen en gedetailleerde voorzieningen verder gaat dan de oude Volkenbond.
DE NEDERIGE BOETGEZANT
Sint Jan de Dooper (24 Juni) in zoo
veel opzichten de uitverkoren heilige,
is behalve een voorbeeld van zuiver
heid, ook een toonbeeld van' nederig
heid. De groote Voorlooper, „een van
de grootsten, die uit een vrouw ge
boren zijn", heeft den Verlosser aan
gekondigd en Diens komst voorbe
reid! Hij is het morgenrood, Christus
de Zon. Joannes gaat altijd vóór, ook
in de liturgie, die het woord van den
Dooper in vervulling doet gaan: Hij.
Christus, moet grooter worden, ik,
Joannes, kleiner. Wij vieren Christus'
geboorte op 25 December, als de zon
in den winter weer opstijgt; de ge
boorte van Sint Jan op 24 Juni, als de
zon in den zomer weer afneemt! Zoo
moet God in ons groeien, zoo moeten
wij ons minderen, vernederen, buigen
voor God, op het voorbeeld van den
Heiligen Boetegezant, die zichzelf on
waardig achtte, den schoenriem van
Christus te ontbinden
Zeven vooraanstaande Belgen zijn naar Salz
burg vertrokken, om met koning Leopold de
vorming \'an een nieuw kabinet te bespreken.
De socialistische en communistische vakver-
oenigingen hebben besloten, dat de algemeene
staking zal beginnen, zoodra de Koning een
nieuw kabinet zal vormen!
Naar officieel uit Brussel werd medegedeeld,
hebben de leiders van de Conservatieve Katho
lieke Partij den eersten minister, van Acker,
op de hoogte gesteld met het feit, dat zij voor
nemens zijn een nieuwe regeering te vormen
onder Koning Leopold, In een langdurige con
ferentie legden zij hem de bijzonderheden \fm
hun plannen bloot.
De Katholieke partij zal een regeering vor
men, die uitsluitend bestaat uit leden van het
parlement, zoo mogelijk met inbegrip van an
dere partijen dan de Katholieke, zooals bijv.
Jacques Pirenne, die liberaal is. De nieuwe re-
^geering zou gaarne zoo spoedig mogelijk ver
kiezingen organiseeren.
Het nieuwe kabinet-Schermerhorn-Drees is
gereed. De Miiiisterslijst is bij II.M. de Konin
gin ingediend. Officieele publicatie zal het
eerst per radio geschieden! Dt was tot heden
morgen 10 uur nog niet gebeurd.
Volgens een bericht vande B.B.C., zal
het kabinet uit zestien ministers bestaan.
Er zullen eenige ministers zonder portefeuille
in zitting hebben.
VOOR OORLOGSPLEEGKINDEREN zal met
medewerking van de Regeering worden ge
zorgd; een ontwerp daartoe is in den Minister
raad gereed gekomen.
WALCHEREN zal, volgens een verklaring
van ir. Verheij, die vroeger aan de Zuiderzee
werken leiding gaf, nog dit jaar droog komen.
VONNISSEN IN HET PROCES TE MOSKOU
Donderdagochtend zijn de vonnissen uitge
sproken in het proces tegen de Polen, die be
schuldigd zijn van activiteit tegen het Roode
leger: generaal Leopold Okoelicki tien jaar
vrijheidsberooving. Jar. Stanislaw Jankowski
acht jaar, Adam Ben en Stanislaw Kasoeko-
wiscz vijf jaar. Voorts Kazimierz Poezak 18
maanden, Kazimierz Baginski 12 maanden en
Kazimierz Zwerzinski 8 maanden vrijheidsbe
rooving, alsmede Eugeny Czarnowski* 6. Sta
nislaw Merzs, Stypoelkowski, Franz Oerbanski
en Josef Macinkski elk 4 maanden. De be
klaagden Stanislaw Mihalowski. Josef Stem-
ler-Domski en Kazimierz Kobljanski werden
vrijgesproken.
De Poolsche regeering te Londen ontkent de
beschuldigingen en verklaart, dat de instruc
ties, welke aan de Verzetsbeweging in Polen
zijn gegeven, nooit eenige actie tegen het
Roode Leger of tegen Rusland inhielden.
22 JUNI 1941, de dag van den Duitschen
aanval op Rusland, werd na vier jaar in Rus
land herdacht, o.a. door een plechtigheid,
waaraan Stalin deelnam.
Goederentreinen nemen
passagiers mee
Van Donderdag af rijden er dagelijks goede
rentreinen met enkele 3e klas rijtuigen voor
een beperkt aantal passagiers van Amsterdam
naar Rotterdam en Alkmaar en a.s. "Maandag
komt er een op Utrecht.
De trein naar Alkmaar vertrekt om 11.45 u.
en volgt de route: Amsterdam, Zaandam, Uit
geest, Alkmaar. Kaartverkoop 10.4511.45 uur
en 12.2013.20 uur aan de loketten.
De trein naar Rotterdam vertrekt op 13.30 u.
den. Den Haag, Delft, Schiedam, Rotterdam,
en volgt de route: Amsterdam. Haarlem, IV
Kaartverkoop: 12.3013.30 uur aan de loketten.
De trein naar Utrecht zal vertrekken om
13.20 uur via Hilversum.
Directeur E. J. M. Stumpel; hoofdredacteur
H. N. Smits; gewestel. redacteur Frans Otten;
verantw. voor de advertenties mej. C. W. J,
Smit; druk: drukkerij Noordholland.