NIEUW
m
De samenstelling van het kabinet-Schermerhorn
Herstel van het gezinsleven een
eerste eisch Oproep van Aartsbisschop en Bisschop
Morgen wordt de nieuwe Volkenbond
oor
IER
iTEN
[nten
GEN
MAANDAG 25 JUNI 1945
Een combinatie met nieuwe mannen
zonder partijgangers
Levensbijzonderheden over de
nieuwe ministers
De Belgische crisis
geboren „Vastbesloten om de komende geslachten voor
Jen geesel van den oorlog te behoeden"...
Toekomstige rantsoenen zien
er best uit
Het Roode Leger
„Het sterkste en modernste
ter wereld"
maar
atiëti
ng
AGD
stad
au de
blad
ER"?
NEEL
AAR
U in-
c staan is
StrompeL
Wijdeman
nge
kunt weer
jeste; ver-
Is.
elijlcs van:
Bespreekt
ia/m
ORCING
TEL 14S7
Keuze uit
1 van Juni
oemkool-,
jen. Even-
pn Witlof
bevelend.
)ER Czn.
Niedorp
13000
14.000
15.000
16.000
17 000
18.000
19.000
20 000
41e JAARGANG - NUMMER 1866a
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buiten God ia 't nergens veilig Vondel
Abonnementsprijs 1 1.10 per maand; I 3.30 per kwartaal
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
Het nieuwe Kabinet is Zaterdag door de Radio bekend gemaakt In den vorm van d€
volgende officieele mededeeling:
„De beide door H.M. de Koningin aangewezen formateurs, prof. ir. W. Schermerhorn en
W. Drees, hebben hun taak tot.een goed einde gebracht. Het ministerie, welks opdracht was
samengevat in de woorden herstel en vernieuwing, bestaat uit:
1. Prof. Ir. W. SCHERMERHORN, voorzitter van den Raad van Ministers, tevens belast met
de algemeene oorlogvoering van het Koninkrijk
2. Mr. E. N. VAN KLEFFENS/ minister van Buitenlandsche Zaken
3. Mr. J. H. VAN ROYEN, minister zonder portefeuille, 'waarnemend minister van Buiten
landsche Zaken
4. Mr. J. MEYNEN, minister van Oorlog
5. Ir. J. G. DE BOOY, minister van Marine
6. Prof. Dr. J. H. A. LOGEMANN. minister van Overzeesche Gebieden
7. Dr. L. J. M. BEEL, minister van Bimiënlandsche Zaken
8. Mr. H. A. M. T. KOLFSCHOTEN, minister van Justitie
9. Prof. Mr. P. LIEFTINCK, minister van Financiën
10. Ir. H. VOS, minister van Handel en Nijverheid
11. Ir. S. L. MANSHOLT, minister van Voedselvoorziening, Landbouw en Visscherij
12. Ir. J. G. DE BOOY, minister van Scheepvaart ad interim
13. Prof. Dr. G. v. d. LEEUW, minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
14. W. DREES, minister van Sociale Zaken
15. Dr. Ir. J. A. RINGERS, minister van Openbare Werken
18. Ir. T. S. G. J. M. VAN SCHAIK. minister van Verkeer en Energie
.Het nieuwe Kabinet zal Maandag 25 Juni worden beëedigd, de eerste zitting heeft plaats
op Dinsdag 26 Juni; H.M. de Koningin is voornemens op Woensdag 27 Juni, des avonds 8 uur
het nieuwe Kabinet bij het Nederlandsche Volk in te leiden, door een toespraak voor de Radio
Daarna zal de nieuwe Minister-president, prof. Schermerhorn, spreken."
teit te Groningen; daarvóór was hij Hervormd
Predikant. Hij is 55 jaar.
W. Drees is een bekende figuur in de S.D.A.P.
en in he illegale werk der oude partijen; *hy
was geruimen tijd gijzelaar en trad vroeger op
den voorgrond als wethouder van Den Haag
en leider van de S.D.A.P.-fractie in de Tweede
Kamer. Hij is 58 jaar.
Dr. ir. J, A. Ringers is een krachtige per
soonlijkheid op het gebied van de uitvoering
van groote openbare werken. Hij was in den
bezettingstijd gemachtigde voor den Wederop
bouw, heeft geruimen tijd In een concentratie
kamp doorgebracht en had zijn functie voor den
Wederopbouw juist dezer dagen hervat. Rij
is geboren te Alkmaar in -1885. dus 60 jaar.
Ir. T. S. van Schalk is sinds vele jaren di
recteur van de Algemeene Kunstzijde Unie. Hij
behoort tot de vooruitstrevende figuren in de
Katholieke Werkgeversbeweging. Hij is 57 j.
Prof. ir. Schermerhorn is hoogleeraar aan de
Technische Hoogeschool te Delft. H'ij heeft een.
groote rol gespeeld in het Verzet en is thans
voorziter van de Nederlandsche Volksbeweging.
Hij is 50 jaar en geboren in Akersloot.
Mr. E. N. van Kleffens is minister van Bui
tenlandsche Zaken geweest bijna zonder onder
breking vanaf het kabinet-De Geer, dat in den
zomer van 1939 optrad. Rij heeft een eervolle
diplomatieke carrière achter den rug. Hij is
50 jaar.
Mr. J. H. van Roljen is geboren m 1905 te
Istanboel in Turkije. Hij studeerde rechten te
Utrecht en promoveerde tot doctor op een
Volkenrechtelijk onderwerp. Na een eervolle
diplomatieke carrière werd hij In 1939 chef
van de afdeeling diplomatieke zaken aan het
departement van Buitenlandsche Zaken, als
opvolger van den heer van Kleffens, die toen
minister werd. De heer van Roijen is driemaal
gevangen genomen door de Dultschers en
woonde ook de conferentie van San Fran
cisco bij.
Mr. J. Meynen was vroeger o.a. werkzaam als
secretaris bij de Phillpsfabrieken en was secre
taris-generaal bij het departement van alge
meene oorlogvoering onder leiding van prof.
Gerbrandy. Hij is 44 jaar.
Ir. de Booy was bij de Marine en lid van de
directie van de Kon. Ned. Petroleummaatschap-
pij. Hij was minister in het afgetreden kabinet.
Hij is 60 jaar.
Prof. dr. Logemaan is hoogleeraar aan de
Hoogeschool te Batavia in het Indisch admini
stratief en Staatsrecht. Rij Is vijf jaar gijzelaar
geweest. Hij is^ 53 jaar.
Dr. L. J. M. Beel was hoofdambtenaar bij de
gemeente Eindhoven en werd minister in het
kabinet-Gerbrandy, dat kort na de bevrijding
van het Zuiden optrad. De heer Beel is ge
boren in 1902. Hij studeerde aan de R. K.
Universiteit, waar hij, na verschillende func
ties te hebben bekleed, in 1935 zijn doctoraal
haalde. Rij was laatstelijk advocaat en procu
reur te Eindhoven, nadat hij in 1942, bij het
optreden van den N.S.B.-burgemeester aldaar,
zijn functie bij de gemeente had neergelegd.
Mr. H. Kolfschoten is sinds verscheidene ja
ren een der secretarissen van de R. K. Staats
partij en directeur van het Dr.Schaepmanhuis.
Als secretaris van diverse belangrijke commis
sies had hij een groot aandeel in de ontwikke
ling van het groote staatkundige werk. dat
theoretisch en practisch door de Partij is ver
richt. Hij is in 1903 te Arnhem geboren.
Prof. mf. P. Lleftüick is hoogleeraar in de
•conomie, bijzonder van het crediet-, geld- en
bankwezen, aan de Handelshoogeschool te Rot
terdam. Rij was eenigen tijd redacteur van de
C. H. „Nederlander". Hij is 43 jaar.
Ir. H. Vos was ingenieur bij den Octrooiraad
•ndirecteury van het Wetenschappelijk bureau
der S.D.A.P. Hij is de samensteller van het
Plan van den Arbeid en 41 jaar.
Ir. Mansholt is 36 j*ar en geboren te Gro
ningen, waar zijn vader eeh bekende figuur
was in de S.D.A.P. en o.a. lid van Gedepu
teerde Staten. Ir. Mansholt studeerde aan de
Koloniale Landbouwschool te Deventer en
vertrok toen naar Indië, waar hij drie jaar
werkte op een theeplantage in de Preanger.
Hij vestigde zich na zijn repatrieering in de
Wieringermeer. waar hij een boerderij beheer
de en actief in de politiek wekte. Hjj bekleed
de een belangrijke plaats in het Ondergrond-
sche werk, was commandant van de B.S .en
deed zeer veel voor de voedselvoorziening van
de groote steden en van de kampen in Vught
en Amersfoort. Hij was den laatsten tijd waar
nemend burgemeester van de Wieringermeer
en behoort tot de persoonlijke vrienden van
dan nieuwen premier.
Prof, dr. v. d. Leeuw is hoogleraar in de ge-
■g»jfcÉgj|Kjg&g «■*--»**'
De Belgische Koning heeft door bemiddeling
van den voorzitter van de Kamer en den
Senaat een boodschap tot de Partijleiders van
het Parlement gericht. Koewei deze verklaring
niet inhoudt, dat de Koning aftreedt, is toch
een ontspanning in de atmosfeer ingetreden.
Als Minister-president van een door de Ka
tholieken te vormen interimkabinet wordt ge
noemd de heer Ganshof van der Meersch,
hoofd van de Militaire Rechterlijke Macht, die
op het oogenblik nog in Salzburg vertoeft.
Heden, Maandag, zou „een belangrijke poli
tieke. verklaring" van den zegsman van Ko
ning Leopold te verwachten zijn. Deze aan
duiding werd gegeven, nadat de Belgische am
bassadeur te Londen een onderhoud had gehad
met Koning Leopold te Sankt Wolfgang. In
dezen stap ziert men te Brussel de eerste
openlijke aanwijzing van officieele Britsche
bezorgdheid over de Belgische koningscrisis.
PRINSES JULIANA NAAR CANADA
H, K. H. Prinses Juliana is naar Canada ver
trokken ,om haar drie dochtertjes te gaan
halen en officieel afscheid te nemen van
Canada.
nieiuae mannen
Dit nationaal kabinet „van herstel en
vernieuwing" moet men uit den aard
der zaak niet naar ouden trant beoordeelen en
tegemoet treden. Het is uit denzelfden aard
geen kabinet, dat steunt op partyen, zeker
niet op partijen als zoodanig. Daarom was het
ook zoo onjuist, dat indertijd m een der bla
den werd opgemerkt, dat de formateurs „uiter
aard" in den kring der Volksbeweging en der
S.D.A.P. naar hun medewerkers zochten. Dat
was „uiteraard" niet zoo, nademaal de op
dracht luidde, een „nationaal" kabinet samen
te stellen, al kroop het bloed natuurlijk ook
in dit geval waar het niet gaan kon. Dit maakt
met name de verantwoordelijkheid voor be
kende partijfiguren uit de S.D.A.P. niet ge
ring. Wij willen dit nieuwe gezelschap niet
zien als een politieke openbaring, maar als
een verzameling Nederlandsche mannen, allen
onderlegde en bekwame, deels zelfs krachtige
figuren, die recht hebben op ons vertrouwen,
nu zij in een onheilzwangeren tijd vol moeite
en zorg en onzekerheid op alle gebied, 't aan
durven, het roer van Staat in handen te ne
men. Wij vermeten ons niet, in een verloren
oogenblikje even een gefundeerd oordeel, laat
staan een veroordeel, uit te spreken over op
zet en plannen van deze combinatie, waar de
formateurs d^ie weken hebben noodig gehad,
om tot deze oplossing te geraken. Nadere bij
zonderheden zullen moeten worden afgewacht
en hoewel een program niet beoordeeld kan
worden zonder te weten, wie het zal uitvoe
ren, kan men nieuwe bewindsmannen niet be
oordeelen -êonder te weten wat ze van plan
zijn. „Herstel en Verfiieuwlng" staan hun
vaandel. Maar die. twee woorden zeggen op
zichzelf natuurlek nog niets. Wy wachten de
plannen en programpunten echter met ver
trouwen af. Zoover de staat van dienst van
de meerendeels werkelijk „homines novl",
nieuwe mannen, het mogelijk maakt, geloovefl
wy te mogen zeggen, dat hier stuk voor stuk
bekwame menschen gaan optreden, van wie
voor de toekomst in den veelal verlangden
nieuwen geest veel mag worden verwacht. In
meer dan één opzicht moet dit nieuwe kabinet
trouwens gezien worden als een overgangs
kabinet naar hopelijk dichtbije toekomst, dia
immers ook „herstel" van gezonde constitu-
tioneele verhoudingen moet brengen, zoo snel
dit mogelijk is. Die verhoudingen n.I., waarin
het kabinet weer zichzelf bij het volk inleidt,
door zyn verschijning voor een echte Volks
vertegenwoordiging. Er zijn natuurlijk nog
verschillende algemeene en bijzondere dingen
in verband met deze formatie op te merken,
wy volstaan vandaag met dit; dat wij ons
verheugen over de bijzondere zorg, die blij
kens de instelling van een afzonderlijk depar
tement ten koste wordt gelegd aan Voedsel
voorziening, Landbouw en Vissehery; dat wij
met vreugde een drietal Katholieken in het
kabinet begroeten (de verhouding 3 op 16 is
niet royaal) en byzondere kracht en wijsheid
afbidden voor den jeugdigen bewindsman van
Justitie, die een reuzentaak op zijn schouders
ziet gelegd in dezen tyd. nu zooveel onkruid
tiert op het terrein van het Recht en dat wij
van het beleid der belde socialisten, die de
economische en sociale belangen verzorgen, in
meer dan één opzicht den vollen zin voor de
werkelijkheid verwachten, in harmonie en eens
gezindheid vooral- met den nieuwen bewinds
man van Financiën! Indien de grodslagen van
het oude socialistische plan van den arbeid
juist hier mogelijkheden bieden voor het ver
wezenlijken van „nieuwe didngen" (Rerum
novarum!), welke vroeger zoo vaak verguisd
zijn. dan staan wij als Katholieken daar niet
onwennig, maar vol verwachting tegenover.
Op 28 Juni 1919 kwam het Vredesverdrag van Versailles tot stand, dat leidde tot de
stichting van den Volkenbond. Op 26 Juni 1945 25 jaar later wordt de nieuwe Vol
kenbond geboren! Morgen is het de groote dag te San Francisco, waarnaar de wereld
vol hoop en verlangen uitziet. Dan wordt het Charter of Handvest van de Vereenigde Vol
keren geteekend door 50 landen, die negen wéken hebben beraadslaagd over de grond
slagen en methoden van de nieuwe vredesorganisatie. Gegrondvest op de beginselen van
Dunbatten Oaks, waar de eerste groote conferentie tot dit doel werd gehouden, verklJfcrt
het Handvest, dat 111 artikelen telt. in de inleiding, dat de vereenigde volkeren vastbeslo
ten zijn, om de komende geslachten voor den geesel van den oorlog te behoeden. Men wil
den vrede beveiligen, geschillen vreedzaam beslechten, problemen gezamenlijk oplossen.
Er bestaan zes organisaties om dit doel te
bereiken. Ten eerste: de Algemeene Vergade
ring, die het parlement van de Vereenigde
Volkeren is. Ten tweede: de Vredesraad^ be
staande uit 11 leden, die de internationale ge
schillen op vreedzame wijze tot een* oplossing
tracht te brengen. Hij beschikt zoo noodig
over een aanzienlijke militaire macht. Voordat
deze, wordt aangewend, zal de Raad bemidde
len, onderhandelen, arbitreeren en eventueel
economische en politieke sancties toepassen.
Tot een permanente actie wordt eerst besloten
als de vijf groote mogendheden en nog twee
andere landen daarin eenstemmig zijn! Ten
derde: de Economische en Sociale Raad, be
staande uit 18 leden. Hij beschikt over uitge
breide bevoegdheden en zal trachten interna
tionale regelingen te treffen o.a. inzake werk-
van Haarlem tot steun en hulp
Beminde Geloovi^en,
Groot is onze dankbaarheid jegens God voor de bevrijding van ons vaderland. Wij
mogen zeggen, dat ons volk als geheel standvastig is gebleven in zijn liefde en trouw
jegens het vaderland. Wij mogen zeggen, dat ons Katholieke volksdeel daarin niet achterge
bleven is en Wij zijn U dankbaar voor de volgzaamheid aan de leiding van het Episcopaat
en de geestelijkheid, wanneer Wjj de Katholieke beginselen openlijk moesten stellen tegen
over de aanranding van het Katholiek Geloof en de menschelijke waardighied. De gevolgen
van den oorlog liggen nu voor ons: zoowel geestelijk als materieel is deze oorlog niet on
gemerkt aan ons voorbijgegaan. Hier en daar z$jn zelfs diepere 'wonden geslagen In ons
volk. Het herstel van ons vaderland zal met kracht ter hand genomen moeten worden.
Wanneer wij dan dat herstel voor ons zien, za! het niemand verwonderen, wanneer wij op de
allereerste plaats denken aan het herstel van het normale gezinsleven, het huiselijk leven,
dat misschien nergens ter wereld zoo sterk heeft gebloeid als in ons land. Het gezinsleven,
waarin de geloofsovertuiging het schoonst kan opbloeien, heeft bijna vijf jaar lang veel ge
leden: door arbeidsinzet in Duitschland, door het gedwongen onderduiken, door deportatie
van jongens en mannen, door de uitzending van kinderen, om ze te redden van den hon
gerdood, door het evacueeren vsLti heele gebieden, waardoor honderdduizenden menschen ge
dwongen waren hij andere gezinhen in te trekken. Onze kideren, onze jongens, onze mannen
weer terug in het eigen gezin, onze gezinnen weer terug naar eigen huis en haard, voorzoo
ver het maar eenigszins mogelijk 1st dat zal een noodzakelijke voorwaarde zijn voor den goe
den geestelijken opbouw van geheel ons volk.'Het geloofsleven zal zich het gemakkelijkst
herstellen In-de van ouda gewende omgeving van het gezin. (Vervolg pag. 8)
gelegenheid. Ten vierde: de Voogd ij scha ps-
raad, regelende de mandatenkwestie. Aan
Inheemsche volkeren zal zoo ruim mogelijk
zelfbestuur moeten worden gegeven. Ten vijf
de: het Internationaal Gerechtshof, dat werkt
op den grondslag van het Internationaal Hof
van Justitie enz. te Den Haag. Ten zesde: het
Secretariaat, dat onder leiding van een Secre
taris-Generaal komt. die benoemd wordt door
de Algemeene Vergadering, op voorstel van
den Vredesraad. Morgen is het de groote dag
van de onderteekening en daardoor de defini
tieve van krachtwording van dit document.
Moge Gods zegen rusten op dit voor de
menschheid zoo belangrijke werk en waarlijk
een tijdperk van waren vrede, dat Is van
rechtvaardigheid en liefde, door het resultaat
van San Francisco worden ingeluid.
Vroegere berichten bevestigend, meldt „Her
rijzend Nederland", dat in Nederland met in
gang van 15 Juli een uniforme bonkaart zal
worden ingevoerd en overal hetzelfde voed
selrantsoen zal worden beschikbaar gesteld.
Dit zal per week per persoon bedragen: 2400
gram brood 4 kg aardappelen. 200 gram vet,
250 gram vleesch met heen, 200 gram suiker,
125 gram .peulvruchten, 62Ve gram jam, 50 gram
kaas en 2 liter gestandaardiseerde melk.
Te Moskou is Zaterdag een parade gehouden
van het Roode Leger, ten overstaan van maar
schalk Stalin. De veroverde Duitsche stan
daards werden meegedragen, zoo dat zij door
het stof van de straten sleepten! Maarschalk
Tsjoekoff hield een rede, waarlh hfj o.a. zeide
dat het Roode Leger het meest moderne eft
krachtigste leger van de wereld Is. Rusland',
zoo zei hij verder, gaat nu een periode van
vreedzame ontwikkelin tegemoet.g Volgens eef|
ander bericht zijn de oudere lichtingen van
het Roode Leger gedemobiliseerde