NIEUW
Buitenlandsche
Bevindingen
Ministerieele Personalia
„Groote volken hebben niet het recht
de wereld te overheerschen
woensdag 27 juni 1945
BUREAUX:
9nte>iriaüo-na£e
dam,emv^l&ing,
JDersstem
J3idt en werk
Rechtvaardigheid de hoeksteen van het nieuwe
Volkenbondshandvest
Gruwelijke balans
Oliecentrum op Borneo door
Australiërs veroverd
&iUuêutie?iieuLV~ó
Vuur op Japan!
Landing op Ternate
Nieuwe Grondwet
in Frankrijk
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG - NUMMER 18664
Builen God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs i 1.10 per maand; f 3.30 per Icwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
De grondslagen voor internationale sa-
menwerking, die te San Francisco zijn
gelegd, zullen nu stellig effectief gebruikt
moeten worden voor samenwerking ook op
economisch gebied. Dat is noodzakelijk, willen
wij uit de moeilijkheden komen, welke ook
internationaal zijn. De internationale wanorde
moet door internationale orde worden vervan
gen. Dat gaat niet in een vloek en een zucht,
maar er moet toch zonder uitstel en met voort
varendheid naar worden gestreefd. Uitlatingen
o.a. van Amerikaansche zijde doen vermoeden,
dat men dat ook wel inziet. En Amerika, een
van de Groote Drie, waarschijnlijk wel de
grootste, kan in dit opzicht ontzettend veel
doen. Hoewel nog lang niet alle leidende
kringen in dat groote land tot deze overtuiging
zijn gekomen, mag het standpunt van den Pre
sident, die wel voor internationale economische
samenwerking pleit, tot zekere gerustheid voor
de toekomst stemmen. Ook is dezer dagen een
rapport van een Volkenbondscommissie gepu
bliceerd, waarin te lezen staat, dat de ver
schillende landen hun economisch leven niet
kunnen regelen onafhankelijk van elkander. Er
zal dus, naar het gezonde economische recept,
dat de economie niet als een afgerond geheel
ziet, hetwelk niets met andere belangen te
maken heeft, bij de productie bijv. rekening
gehouden moeten worden met de behoeften.
Er moet niet zonder rem geproduceerd worden
alleen maar om de winst. Wanneer in dit op
zicht tot verstandige internationale regelen
gekomen wordt, dan behoeven wij ook niet
met gevaarlijke tegenstellingen te werken als
dezer dagen geschiedde op een propaganda-
vergadering voor de Christelijke Nationale
Partij, waar niemand minder dan prof. Helle-
ma van de Vrije Universiteit te Amsterdam zich
tegen economische ordening uitsprak „omdat
deze toch spaak zou loopen zonder geboorte
beperking". Eén dergelijke tegenstelling is
vanzelfsprekend nooit te aanvaarden. Zij is
gelukkig niet juist, maar brengt ons op ge
vaarlijk terrein. Ret moet mogelijk zijn, eco
nomische ordening met internationale afspra
ken te bereiken, zonder aan de levensrechten
van den mensch tekort te doen met middelen,
die rechtstreeks tegen de natuur indruischen.
van den dag
„WIJ GEVEN CREDIET" zegt „Parool" ten
aanzien van de nieuwe ministerieele combi
natie. Ret blad vertelt dat er met de com
munisten moeilijk tot overeenstemming was
te geraken, omdat men daar over weinig mi-
nisteriable figuren beschikt. Met de anti
revolutionairen bleek het volgens het blad
heelemaal onmogelijk, -overeenstemming te
verkrijgen. Het betreurt dit niet, want de a.r.
zijn volgens „Parool" d'e beste vertegenwoor
digers van het Nederlandsche conservatisme
en hun aanwezigheid in het kabinet zou
slechts storend hebben gewerkt! „Parool"
meent ten aanzym van de communisten even
wel dat door opname van dezen het radicale
accent versterkt zou zijn, terwijl het voor de
politieke ontwikkeling van het land nuttig zou
geweest zijn, indien de communisten van het
begin af aan medeverantwoordelijkheid aan
vaard zouden hebben! Typisch, dat men in
„nieuwe politieke kringen" zulk een dubbele
maatstaf aanlegt en zulke typeerende denk
fouten ten aanzien van het begrip „nationaal"
ten toon spreidt
RUSLAND EN TURKIJE gaan onderhande
len over regeling van de toekomstige verhou
dingen, op grond van een Russische nota aan
Turkije.
KONING LEOPOLD zou vandaag weer acht
vooraanstaande Belgische politici ontvangen,
o.w. de voorzitter van de socialistische Ka-
merfracte.
yy
DE GEZONDE LEER
Meer dan ooit geldt in een verwarder
tijd als dege, dat wij met Sint Pauhu
in het epistel van morgen de
gezonde leer zullen moeten verdedi
gen, te pas en te onpaswederleg
gend, smeekend, bestraffend in alle
geduld en leering. Want er zal een
tijd komen, dat men, de gezonde leer
niet meer kunnende verdragen, en
willend hooren wat behaagt, een me
nigte leeraars zal uitkiezen naar zijn
verlangens en hun ooren zullen zij
afkeeren van de waarheid en zich
wenden tot fabels
Met een historische rede heeft de Amerikaansche President Truman Dinsdag de inter
nationale Vredesconferentie van San Franciscc gesloten. Hij legde er den nadruk op, dal
rechtvaardigheid den hoeksteen vormt van het Handvest van den nieuwen Volkenbond,
en deed een beroep op alle landen, de ondeiteekening van hun afgevaardigden door rati
ficatie van regeeringen en parlementen te bekrachtigen. Tusschen de overwinningen in
Europa en de uiteindelijke overwinning op Japan, zoo zeide Truman, hebt gij een over
winning behaald op den oorlog-zelf. Indien wij dit Handvest eenige jaren eerder hadden
gehad en den wil om het toe te passen, zouden miliioenen, die nu gestorven zijn, nog
in leven zijn. Indien wij falen in de toepassing ervan, zullen miliioenen y/ederom sterven.
Er zijn dagelijksche problemen en meeningsverschillen, hetgeen ook ten duidelijkste is
gebleken in de weken, dat de conferentie te San Francisco .vergaderd heeft. President
Truman noemde de kwestie van nieuwe grenzeu, de regeling van het toezicht op Duitsch-
land, van de schadevergoeding, van de vorming van nieuwe regeeringen in eenige Euro-
peesche landen. Deze en andere problemen zijn ingewikkeld, polemisch en gevaarlijk,
maar door gezamenlijke inspanning hebben wij gedurende den oorlog nog moeilijker proble
men opgelost. Als wij aan onze inzichten vasthouden en onze oogmerken niet opgeven,
komen wij nooit tot een oplossing. Uit (iif conflict zijn krachtige militaire volken te
voorschijn gekomen, maar zij hebben niet hel recht de wereld te overheerschen.
Internationale rechtvaardigheid vormt de
grondslag van het Handvest. Het Is een eerste
stap naar een blijvenden vrede. Niemand zal
beweren, dat het volmaakt is, maar het is
een begin, waarop verder gebouwd kan wor
den, als de wil aanwezig ls. de internationale
gerechtigheid te betrachten. Deze overeen
komst is een bewijs, dat de volkeren als man
nen kunnen overleggen en samenspreken, om
tot een grondslag te komen, waarop zij kun
nen staan, dit is de kerri var» de democratie.
Zouden wij falen, het zou verraad zijn aan
hen, die in dezen oorlog gestorven zijn, zoo
zei Truman, die besloot met ie zeggen, dat
hij er zeker van was, dat de Amerikaansche
Senaat dit Handvest voor den nieuwen we
reldbond zou bekrachtigen. Truman werd lui
de toegejuicht.
Een menigte van duizenden had' zich verza
meld voor het operagebouw te San Francisco,
waar de slotzitting werd gcho«jden. Door mid
del van luidsprekers kon de menigte de rede
voeringen aanhooren. Na Truman spraken
verschillende gedelegeerden. Dit handvest,
zeide de Engelsche gedelegeerde Lord Rakfax,
verschaft de middelen, om den vrede mogelijk
te maken, als de wereld dit wil au bereid is,
daarvoor offers te brengen. Het is niet vol
maakt, maar bet.eeken» een vooruitgang kt!
vroeger. De Russische gedelegeerde noemde het
't voornaamste, dat alle greet* moeilijkheden
op de conferentie waren overwonnen. Paul
Boncour sprak voor Frankrijk en bepleite
krachtige collectieve strijdkrachten. noodtg
om agressie te voorkomen. De eerste onder
teekenaar van het Veidrrg was Wellington
Koo. de afgevaardigde voer China. De *V.S.
teekenden als gastheeren het '.ar.tf.h
Van de meer dan 109.000 Nederlan£ïch<s
Joden, die naar Polen en Dultschland werden
gedeporteerd, zijn tbant niet meer dan 1400
teruggekeerd, meldt hei „Vrije Valk'*. Het is
nu met zekerheid koinen vast te staan, dat,
op deze kleine groep na, welke mogelijk »n de
naaste toekomst nog iets grooter zal blijken
te zijn, ongeveer !»5.GoO N»d..i'T <(Hche man
nen, vrouwen en kinderen van Joodschen
bloede door de Duitochr.rs zijn vermoord,
waarvan het grootste deel in de gaskamers
van Auswitz door verstikking om het leven is
gebracht.
Op Borneo hebben de Australische troepen
het belangrijke olecentrum Miri veroverd. De
stad was yolkomen verwoest door de Jappen.
De verstei\kings\verken op Balik Papan zijn
hevig gebombardeerd door geallieerde vlieg
tuigen.
IN SIMLA vprloopen de onderhandelingen
over de Britsch-Indische voorstellen gunstiger
dan verwacht werd.
NIEUWE BESTELBONNEN
In verband met een nieuwe regeling van
van de Voedselvoorziening bekend gemaakt,
klantenbinding heeft de Directeur-Generaal
dat vóór of uiterlijk op 30 Juni a.s. de volgen
de bestelbonnen bij de winkeliers tegen af
gifte van ontvangstbewijs moeten worden in-
geleverd
K 04 voor suiker
K.05 voor grutterswaren
K 06 voor chocolade
K 07 voor zout
K 08 voor zeep
K 09 voor kaas
K 10 voor boter
K 11 voor koffie
Van bovengenoemde nummers moeten zoo
wel de blauwe als de roode bonnen woorden
ingeleverd. Ret is geenszins noodcukelijk alle
bonnen bij één winkelier in te leveren. Op
de ingeleverde bonnen worden de winkeliers
bevoorraad; van 15 Juli a.s. af kan de klant
bij den winkelier zijner keuze terecht.
Binnen 24 uur Ls Japan gisteren tweemaal
verschrikkelijk gebombardeerd door vliegende
reuzenvestingen, ongeveer 500 in getal. Na de
reeds gemelde aanvallen op Nogaya en Osaka
waren vliegtuigfabrieken inde buurt van No
gaya het slachtoffer. 21 schepen zijn tot zin
ken gebracht in de wateren rondom Borneo.
Bommenwerpers en lange-afstandsjagers heb
ben Formosa opnieuw onder vuur genomen.
Van Japansche zijde is toegegeven, dat d'é
meeste steden op Formosa zijn verwoest door
het onophoudelijke vuur van de Amerikaan
sche bombardementen gedurende de laatste
zes maanden. De strijd op de Philippijnen
Cuurt voort. In Birma is het slecht weer, ten
gevolge waarvan de Jappen kunnen terug
trekken zonder strijd.
Van Japansche zijde is medegedeeld, dat de
geallieerden een nieuwe landing hebben uit
gevoerd op het eiland Ternate, aan de west
kust van I-Ialmaheira. Het Japansche garni
zoen werd met de landingstroepen in hevigen
strijd' gewikkeld. Van geallieerde zijde zijn
hier nog geen berichten over bekend gemaakt.
DUITSCHE KRIJGSGEVANGENEN tot een
getal van 150.000 zullen uit de Engelsche be-
zettingszóne naar hun land terugkeeren, om
landarbeid te verrichten.
DE LONDENSCHE POLEN blijven op het
standpunt staan, dat zij de wettige regeering
van Pelen vormen!
NAZI-PLANNEN - Het Amerikaan
sche departement van Buitenlandsche
Zaken heeft overvloedige bewijzen in
handen, dat de Nazi's, in afwachting
van een militaire nederlaag, zorgvuldi
ge plannen hadden gemaakt om in
het buitenland een uitgebreide activi
teit te voeren, die noodig zou zijn om
een herrijzenis van de Duitsche macht
te steunen. Amerika zal deze economi
sche agressie afdoende tegengaan.
TRUMAN REIST - De Amerikaansche
president zal na de driemogendheden-
conferentie een officieel bezoek aan
Londen brengen en als gast van den
koning en de koningin op Buckingham
Palace verblijven. Voor de ontmoeting
met Churchill en Stalin te Berlijn zal
Truman rechtstreeks naar het vaste
land vliegen. Daarna zal hij de Ameri
kaansche bezettingstroepen bezoeken,
om vervolgens te Parijs besprekingen
te hebben met de Gaulle. DUIT
SCHE COMMUNISTEN. - Radio Mos
kou meldt, dat na twaalf jaren van
ondergrondschen strijd, de Duitsche
communistische partij is herrezen. De
Russische bezettingsautoriteiten zou
den de partij erkend hebben. De partij
is evenwel tegen invoering van het
Sovjetsysteem in Duitschland, doch
verlangt, dat het grootgrondgebied on
der de Duitsche boeren zal worden
verdeeld. Haar orgaan is de „Deutsche
Volkszeitung"Haar streven is gericht
op een antifascistisch democratisch re
giem en op een democratische, parle
mentaire republiek.
Generaal de Gaulle, de leider van de Fran-
sche republiek, voert op het oogenblik bespre
kingen met de leiders der verschillende pel*»
tieke partijen en groepen over 'n nieuwe con
stitutie voor Frankrijk. Binnen drie weken
zal een ontwerp aan de Raadgevende Verga
dering worden voorgelegd.
HET lijkt ona. gezien bovendien de Inlichtingen, welke ons daaromtrent v«a verschil
lende aijden worden verzocht, interessant, nog eenige personalia persoonlijk* bljxoader-
heden dus van de nieuwe ministers ia te gaan on tlfcarblj tegelijk een*, te zien, wat
voor politiële vlee«ch, voor zoover daarvan kan worden gesproken, te de knip hebben.
Minister Schormerhorn is zelf v?ji vrijzlnnlg-protestantxclien huize. i!!J v/«s voor den
oorlog voorzitter van de beweging Eenheid door Democratie, en fcooft in sjjn gevangen
schap en sUz^ltagstijd grondslag gelegd voor de Nederlandse!** Volksbeweging. HIJ
ziet de toekomst soclallctisch.
Minister van Kleffens behoort niet tot een uitgesproken politieke of godvitenstige rich
ting, evenmin, voor zoover wij tot heden konden nagaan, mr. van Rnnrea, den plaatsver
vanger voor Buitenlandsche Zaken. Hij is de eentje minister zonder portefeuille in dit
kabinet. De mogelijkheid, om dergelijke mint ter s op te nemen, ls bt) de laatste Grond
wetswijziging ingevoerd.
Van Kleffens en van Roysrn zijn 7oogenaam-
de vakministers, die in elke kabinetsformatie
van v eiken politicken aard ook. acceptabel
zijn; het zijn speciale deskundigen, op een
speciaal terrein, we?rbij veel „vakmanschap"
te pas komt al kan men niet ontkennen, aut
juist in dezen tijd Buftanlandschs Zeken poli
tieke en daarmee ook wel degelijk m"reele
kanten raakt 1
Mr. Meynen moet naast prof Schermer horn,
die de algemeene oorlogvoering beheert, blijk
baar gezien worden als de leider van de tech
nische oorlogsleiding. Deze g; reformeerde
predikantenzoon, die zijn studie volbracht aan
de Vrije Umvésiteit te Amsterdam, Fries van
gebcnartc, stichtte de Stoottroepen in het Zui
den vsn ons land en was werkzaam bij der
fitaf van Prins Bernhard. Ook de heer ir. *e
Booy. die Marine en tijdelijk Scheepvaart be
heert, moet a:s een vakminister worden ge
zien. Rij is vrijzinnig, zonder uitgesproken po
litieke kleur. Prof. Logemann eveneens. Zijn
Indische fopbaan is zeer belangrijk. In voor
uitstrevende kringen wordt ten aanzien van
de verdore politieke emancipatie van Indo
nesië veel van hem verwacht.
Dr. Beel van Binnenlandsche Zaken ls ka
tholiek, maar niet wat men noemt een partij
man. Hij sloeg eenige jaren geleden een aan
rod! voor een hooglecraarsambt aan de Katho
lieke Universiteit te Nijmegen at'.
Mr. Kolfschoten kennen wij als de fungce-
rende secretaris van de R. K. Staatspartij. Hij
was lid van het zgn. Vaderlandsche Comité,
dat tijdens de bezetting de oude politieke
partijen en vakorganisaties in illegaal werk
vereenigde. Prof. Lief tin ck wordt genoemd als
een Christelijk Historisch ïc.an yan ilnksehe
oriènteei mg. Hij nam deel aan de voorborei-
ding van iet v/erk der Volksbeweging t£d*ns
zijn gevangenschap.
Met lr. Vos, Manskolt de rood* ®«*cr uit
de Wieringermes-r fenoemd en Dr«*s zit
ten e.^enlijk drie Rden van de S.D.A.P. in het
kaarinet. En toch zitten z'j er niet voo* de
partijen. Partijen als zoodanig zijn bij de for
matie zelve niet geraadpleegd. Zij versterken
natuurlijk het. socabstisch element in het
ministerie.
Prof. v. d. Leeuw was reeds op 28-jarigen
hwftijd professvr in de theolofie aan de Rijks
universiteit te Groningen! Hij was, toen hij
dit werd Hervormd predikant en wordt ge
rekend tot de voorstanders van de nieuwe
koers in ^e Ned. Rerv. Kerk. die meer voor
uitstreven i-mciaal is. H"- is meer specialist
in dé vo Vw*pvooding in h»*« algemeen, dan
onderwijsman in enger ?n zin.
De heer ir. Ringers, doctor honoris causa
van de Technische Hoogeschool, wordt gere
kend tot de Christelijk Historische richting.
Ir. van Schaiktrad nooit op den voorgrond
m de Katholieke Partij, wel in dé Katholieke
Werkgeversvereeniging en dergelijke. Hij deed
zich kennen als een vooruitstrevend man op
sociaal en economisch gebied.
Bijna alle ministers tenslotte hebben meer
of minder jaren in het buitenland doorge
bracht, hetgeen de ruimte van hun blik stel
lig ten goede komt. En nu vanavond wordt
het scherm gehaald, als na de Koningin de
nieuwe premier het woord door de radio tot
het volk zal richten
