NIEUW
AMSTERDAM HAALT KONINGIN
WILHELMINA JUBELEND IN!
VRIJDAG 29 JUNI 1945
BUREAUX:
£le eeAAle óJtaji
Textiel jacht
J3idl
en toer.
PRINS BERNHARD
Uen die mieien,
Polen - van stootblok tot springplank!
nrs. 1, 2
tot uiter-
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG - NUMMER 18666
Buiten God is *t nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs 1 1.10 per maand: I 3.30 per kwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loudsgracht 69
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
De eerste stap heeft het nieuwe kabinet
niet aarzelend gezet, maar met reuzen
schreden Is het ministerie-Schermerhorn op de
veelheid van problemen afgestapt. De zeer
lange rede van den nieuwen premier sneed' on
geveer alles aan. wat op het oogenblik onder
het volk leeft, en leven moet! en dat is
heel.veel. Soms kon men zich aan den indruk
van overdaad, van een teveel tegelijk willen
doen, niet onttrekken. Maar prijzenswaardig
is de poging, om aan ieder en alles te willen
denken. De nieuwe mannen gaan niet langs de
dingen heen. Zij pakken dadelijk aan, wat mo
gelijk is en schrikken niet terug voor nieuwe
methoden, om sneller en meer besluitvaardig
te kunnen optreden in een tijd, waarin han
delen meer noocig is dan praten. Zonder over
leg, ook dikwijls internationaal, kan het na
tuurlijk niet. Ook in het eigen land niet. Zoo
zien wij, dat het nieuwe kabinet eenerzij ds
den weg van kernkabinetten op gaat, die in
kleinen kring bepaalde zaken zullen afdoen,
welke spoed vereischen, en anderzijds zoo
breed mogelijke inschakeling van organen en
organisaties wil, om voeling te houden met het
volk. Het is uit den aard der zaak onmogelijk,
in het kort bestek van een eerste artikel alles
op te sommen, laat staan gefundeerd critisch
te bekijken, wat het kabinet ons aan beleid
en plannen .aanbiedt. Er is zeer veel, dat ons
bovenmate goed aanstaat. Een beangstigende
veelheid en veelzijdigheid van problemen
stormt op land en volk aan. Oplossingen 'op
korten termijn zijn dikwijls niet mogelijk,
maar het kabinet vat aan, wat de hand te
doen vindt en heeft bereids maatregelen ge
troffen, om gedegen voorbereidingen van groor
te kwesties ter hand te nemen, o.a. door een
groot sociaal, economisch en financieel plan,
dat zeker ook wetenschappelijke grondslagen
behoeft, maar waarbij wij er op rekenen, dat
de practische realiteit en het dringende van
bepaalde voorzieningen bij redelijke theoreti
sche verzorging niet zullen achterstaan. Dui
delijke en verheugende dingen heeft de nieuwe
premier gezegd over herstel en vernieuwing
van democratie en staatkundige verhoudingen.
[Na zijn uitlatingen op deze punten staat het
ten overvloede, ook voor wie mocht twijfelen,
muurvast, dat een duidelijke en zuivere ont
wikkeling van de principieele politieke partijen
in het belang van het land is. Zij mede behoo-
ren leding te geven aan „hetgeen voor de sa
menleving behoort te volgen uit het belijden
van ieders diepste levensbeginselen, hoe ver
schillend' die op zichzelf ook mogen zijn", en
aan hetgeen zich zal ontwikkelen uit de er
kenning, dat „wezenlijke geestelijke waarden
ons volksleven door de eeuwen heen hebben
gedragen en beheerscht". Dit houdt ook in,
dat van iederen katholiek, ook al zou hij vol
komen oirbaar zijn daadwerkelijke sympathie
aan de Volksbeweging betoonen, verwacht mag
worden, dat hij zijn aandeel leveren zal in de
duidelijke afbakening van de positie der Ka
tholieken in staatkundig verband; ook hier
geldt weer, dat wij gezamenlijk en eendrachtig
de nieuwe wegen moeten vinden, om door
krachtig en zuiver Katholiek staatkundig werk
het landsbelang te dienen. Dat Wjj dat kunnen
bewijst het program, van het nieuwe ministe
rie, waarin wij niet het minst mzake de sociale
en economische plannen, in zooverre die ont
huld kunnen worden zie de voorgenomen
i rechtsorde van den arbeid bijv. klanken
B ontmoeten, welke ons zeer vertrouwd voorko
men. Dit maakt het ons gemakkelijker de
verdere ontwikkeling van het goed begonnen
werk na dezen eersten stap met vertrouwen
tegemoet te zien. In veel opzichten kunnen
wij voldoen aan den oproep, door prof. Scher-
merhorn na het aansporend Koninklijk woord
tot ons geheele volk gericht; aller "nulp geven
tot medewerking „aller hulp. uit Gods kracht"
Laat ons dan niét aarzelen, maar üosri. Ket
gaat waarlijk in veel dingen om „er op of
er onder"
AAN HERSTEL VAN SPOORWEG
VERBINDINGEN WORDT HARD GEWERKT!
Er wordt hard gewerkt aan het herstel van
de belangrijkste spoorwegverbindingen Am
sterdamHaarlem, RotterdamDen Kaag en
AmslteridamHilversum (forensenverkeer). Op
1 September a.s'. hoopt men de electrische lij
nen AmsterdamHaarlem en RotterdamDen
Haag gereed te hebben voor een bescheiden
verkeer. Verloopen de werkzaamheden naar
wensch, dan zal de spoorbrug bij Deventer op
1 September in gebruik kunnen worden geno
men, waarmee de verbinding met Twente en
het Noorden tot stand komt. De brug bij
Zwolle zal waarschijnlijk begin Januari ge
reed zijn. Ket vraagstuk van de verbinding
met het Zuiden hoopt men als volgt op te
lossen: Er komt een verbinding over Nijme
gen en Culemborg naar Utrecht. De Linge-
brug bij Geldermalsen is weliswaar vernield,
doch het is een kleinebrug. Op 1 Augustus
hoopt men deze NoordZuid-verbinding ge
reed te hebben. Verder hoopt men nog dit
jaar gereed te komen met de verbinding
UtrechtDen Bosch en die over den Moerdijk.
9
Het onverwachte bezoek van Koningin Wilhelmina is voor Amsterdam gisteien aan
leiding geworden tot een grootsche demonstratie van trouw aan het Vorstenhuis en Oranje,
van aanhankelijkheid jegens de Groote Vorstin en Sterke Vrouw, die in de jaren van bezet
ting en verzet Haar Volk is vaorgegaan overeenkomstig de beste tradities van Haar Huis.
Met ontzaggelijk, enthousiasme heeft de hoofdstad des Rijks de Koningin ingehaald. De ver
sierde stad. die op den derden dag van de Vrijheidsfeesten nog niets van haar lust tot feesten
had verloren, heeft de Vorstin met onafgebroken jubel begroet. Per auto is H. M. de stad
binnengereden van de richting Diemen. Zij begaf zich naar het Paleis, waar zij, staande
op het balkon, in het bijzijn o.a. van de Canadeesche generaals Cerar en Foulkes, de parade
afnam van de Canadeesche troepen, van de Ondergrondsche e.a.
H.M. ontving op gemoedelijke wijze, warsi
van de stijfdeftigheid der vroegere audiënties,
de nagelaten betrekkingen van gevallenen nit m
de verzetsbeweging en verschillende leidende lin de Haarlemmermeer
persoonlijkheden, o.a. den Deken van Amster
dam, mgr. dr. van Noort.
Op haar rijtoer door de versierde stad was
de Koningin voortdurend omstuwd door een
ontzaggelijke menschenmenigte, zoodat haar
auto en die van haar gevolg slechts langzaam
en vaak met de grootste moeite konden voor
uitkomen. Honderden zijn op die manier ook
in de gelegenheid geweest, de Koningin in het
voorbijgaan de hand te drukken! De rit werd
onderbroken voor een ontroerende plechtig
heid aan de Apollolaan. Daar legde de vorstin
een prachtige krans op de plaats, waar in Oc
tober 1944 door het moordend lood van Duit-
sche terreur 29 onschuldige slachtoffers vielen,
als weerwraak voor den dood van een staats-
gevaarlijken Gestapoman. Doodse he stilte
heerschte gedurende het moment van de krans-
legging en enkele oogenblikken daarna. De
vlaggen rondom deze plek hingen op dit mo
ment halfstok. Met het zingen van het WilheU
mus werd de plechtigheid besloten.
Rotterdam grijpt in!
De Rotterdamsche politie heeft Woensdag
ingegrepen tegen den zwarten handel. In een
der beruchtste straten zijn 375 agenten en 40
rechercheurs er op uit getrokken met auto's
en autobussen; honderden huizen werden door
zocht, tientallen personen gearresteerd, groote
voorraden goederen en geld in beslag geno
men. Zoo is het goed. Men vraagt zich alleen
af, waarom het niet eerder is gebeurd en niet
overal zoo geschiedt.
De goudschat van
von Ribbentrop
Goud ter waarde van meer dan zeven mil-
lioen pond sterling, dat verborgen was op be
vel van Von Ribbentrop, is gevonden door
manschappen van ce Amerikaansche derde
divisie onder een huis in de buurt van Salz
burg
DE AANKOMST VAN PRINSES JULIANA
TE NEW YORK
Ket mailschip Queen Elisabeth, aan boord
waarvan zich Prinses Juliana bevindt, evenals
15000 andere passagiers, in hoofdzaak Ameri
kaansche troepen, zal een grootsche officieele
ontvangst genieten, wanneer het heden. Vrij
dag. in de haven van New York zal aankomen.
CONSISTORIE IN DECEMBER?
Een speciale correspondent van de Daily Tel.
schrijft over de waarschijnlijkheid, dat de
Paus in December een consistorie zal houden
voor de benoeming van nieuwe kardinalen. Er
zijn thans nog maar 40 kardinalen over; 21 zijn
er overleden sedert het conclaaf van 1939, toen
Pius XII werd gekozen.
PETRUS DE ONSTUIMIGE
Petrus en Paulus, de twee grootsten
onder de Apostelen, worden heden
bijzonder vereerd en het is vooral
Petrus, die op den voorgrond staat in
de feestliturgie van de Kerk. Petrus,
de vurige en onstuimige, de spon
tane, die het eerst de Godheid van
Jezus beleed en die de steenrots werd,
waarop Christus Zijn Kerk bouwde.
Zoo is de 29e Juni in de Kerk sinds
eeuwen de gedenkdag van het God
delijk Primaatschap van het Paus
dom. „Heer, Gij weet, dat ik U be
min", was het vurige antwoord van
Petrus op de driemaal herhaalde
vraag van Christus. Wat is ons ant
woord op die ook nu in het gewoel
der wereld dag aan dag herhaalde
vraag? In het vuur der beproeving
worde onze liefde voor Christus en
de Kerk gestaald!
Het M.G. Is in de Haarlemmermeer op lin-
nenjacht geweest en het heeft daarbij groote
hoeveelheden goederen in beslag genomen. Bij
deze actie heeft men zich niet alleen beperkt
tot de linnenkast, maar soms ook zijn de
kleerkasten opengemaakt en van een deel van
hun inhoud ontdaan. Pakken lucifers en voor
raden zeep zijn in beslag genomen. Schoenen
zullen aan andere voeten gedragen worden,
fietsen zullen een anderen eigenaar krijgen,
vlcerkleeden in andere kamers gelegd worden,
overhemden, levertraanmaar deze opsom
ming blijkt voldoende. Er was meer en men
heeft meer meegenomen, doch men heeft ge
zorgd'. dat den eigenaar voldoende goederen
overbleven om voorloopig niet in moeilijkhe
den te geraken. De in beslag genomen goede
ren gaan, wat textiel betreft, naar de Distex,
welke het weer doorgeeft aan; zieken zieken
huizen en oorlogsgetroffenen. De rest wordt
vrijwel allemaal aan ziekenhuizen gegeven of
aan andere insanties, aan wie .het naar de
meening van het M.G. goed besteed is.
Nieuwe oorlogsplannen
oï alleen sensatie?
Engelsche bladen maken melding van Ame
rikaansche mededeelingen uit Duitschlartd, vol
gens welke Duitsche geleerden nieuwe geheime
wapens zouden zijn aan het uitvmc.en! Men
spreekt over een wapenrusting van ersenrik-
kelijke uitwerking. Duitsche wetenschappelijke
mannen zouden op ale manier een oorlog over
50 jaar voorbereiden! De termijn is nogal lang
genomen. De Engelsche bladen dringen aer-
halve aan op vernietiging van den Duitschen
generalen staf, die anders in samenwerking
met deze Duitsche geleerden inderdaad een
nieuwen oorlog zouden mogelijk maken. Men
moet er intusschen rekening mede houden, dat
in Engeland verkiezingen aanstaande zijn en
dat dergelijke sensationeele berichten een on
derdeel van bepaalce politieke propaganda
kunnen vormen.
Eindelijk arrestatie
.van groote Collaborateurs
De chef Staf Militair Gezag heeft vorige
week last gegeven tot arrestatie van een aan
tal collaborteurs. die zich tijdens de bezetting
schuldig hebben gemaakt aan samenwerking
met de Duitsche Weermacht op groote schaal.
Als gevolg hiervan zijn Zaterdag en Zondag
door den P.O.D. een aantal personen achter
slot en grencel gezet, o.a. 14 te Rotterdam. 6 te
Erfschede. 5 te Almelo en 2 te Amersfoort.
Met vreugde en dankbaarheid her
denkt het Nederlandsche Volk vandaag
den vier en dertigsten verjaardag van
Z. K. H. Prins Bernhard. Voor 't eerst
na vijf jaar viert de Prins zijn verjaar
dag in het bevrijde Nederland en ons
volk herdenkt dankbaar zijn groote
aandeel in onzen bevrijdingsstrijd. Tij
dens zijn aanwezigheid in Engeland
heeft Z. K. H. den opbouw van de Ne
derlandsche Strijdkrachten helpen voor
bereiden en als Opperbevelhebber heeft
hij de B.S. helpen maken tot een in
strument, dat een machtig aandeel ge
had heeft in de voorbereiding van onze
bevrijding en die bevrijding zelf. Ons
volk heeft den Prins als strijdend sol
daat van het Verzet leeren waardeeren
en hoogschatten; de lasterlijke hoon,
door Radio-slaven van zeker allooi op
den Prins deswege uitgestort, heeft op
ons volk geen vat gehad. Wij bidden
den Prins vandaag Gods rijksten zegen
toe voor zich zelf, zijn koninklijke
echtgenoote en kinderen, hopend, dat
de terugkomst van de Prinses uit Ca
nada met haar kinderen, den Prins
spoedig met de zijnen moge vereenigen
in een lang en gelukkig leven, in een
vrij en welvarend Nederland!
Volksherstel vraagt VEEL voor:
gebomhardeerden, geëvacneerden, bestolenen
heeft minister Schermerhorn in zijn radio
rede als volgt herdacht:
„Is het wonder, dat wij verder in dit uur
denken aan die tienduizenden, die het her
boren Vaderland niet meer zullen aanschou
wen. Zij zijn in den strijd gevallen, op 3ee-,
in de lucht en te land, de een in de °crste
Meidagen, een ander op den laatsten dag. Zij
zijn de offers in den strijd om het vader
land, de duizenden, die in Polen stierven, de
slachtoffers van de concentratiekampen en
gevangenissen en de mannen en vrouwen
van de verzetsbeweging, die voor het vuar-
peleton hun hartstocht voor de vrijheid van
land en geweten met den dood hebben be
taald. Eerbiedige hulde aan hen allen en de
plechtige gelofte, dat de Regeering en het
geheele volk alles wat in hun vermogen ligt
zullen doen om den nagelaten betrekkingen
het leven dragelijk te maken, ook al weten
wij, dat nooit te vergoeden is. wat zij ver
loren."
De Poosche kwestie nog niet afdoende „opgelost"
De samenstelling van de voorloopige nieuwe Poolsche regeering, die er eene van
nationale eenheid zou zijn. als gevolg van de conferentie, welke te Moskou is gehou
den, werd gisteren te Washington bekend gemaakt. Er zijn 21 ministers, hoofdzakelijk com
munisten en leden van de zgn. communistische regeering van Ljublin. Van de elf voornaam
ste ministersposten zijn er zes in handen van dit Ljublin-comité, drie Londensche Polen zit
ten er in en twee ministers uit Polen zelf. Intusschen is door deze kwestie 'n ander Poolsch
probleem op den achtergrond geraakt, n.l. dat van de regeling der Poolsche grenzen. Een
stuk is naar Rusland terug gegaan en een stuk van Duitschland hebben de Polen
er voor in de plaats gekregen. Dit bevredigt lang niet iedereen. De vierde, of is het niet
de vijfde, verdeeling van Polen zet echter, in verband met de regeling van de Groote Drie
te Talta, het Poolsche volk voor een politieke feitelijkheid, die het. althans voorloopig, heeft
te aanvaarden. Het kan daaraan niets veranderen. Dat kan het, in theorie althans, aan de
regeling van zijn voorloopige nieuwe regeering wel. Immers, de vorming van de zgn. natio
nale Poolsche regeering, die intusschen wel zeer overwegend communistisch is. gevolg van
den invloed op de besprekingen door Rusland, moet worden gevolgd door „vrije, onbelem
merde verkiezingen, te houden op de basis van een algemeen geheim kiesrecht". Ook dat Is
te Yalta afgesproken!
Geschiedt dat, overeenkomstig de ware de
mocratische bedoelingen, welke aan deze af
spraak ten grondslag hebben gelegen, dan i.al
blijken, of het hardnekkige verzet, dat c.e cude
Poolsche regeering te Londen volhoudt, recht
en reden van bestaan Leeft. Amerika en Enge
land zullen de nieuwe voorloopige Poolsche
regeering erkennen „nadat de samenstelling
ervan door ce Groote Drie op hun e.k. confe
rentie zal zijn besproken", zoo meldde raaio-
Londen hedenmorgen! Er valt dus bliikbaa;
toch nog wel iets te bespreken! Het houden
van vrije verkiezingen blijft in elk geval eisch
van Amerika en Engeland. De nieuwe voorloo
pige Poolsche president is een scivjet-onder-
caan, Bierot. die tot 1944 in Polen vrijwel on
bekend was. Neen, de Poolsche kwestie js voor
het aloude Polen nog niet opgelost, d.i. afdoen
de geregeld. Van stootblok tuss..hen Duitsch
land en Rusland, is het springplank voor het
communisme geworden en dat heeft het Pool
sche volk aanvankelijk iui^
LANDBOUWINVENTARISATIE
ZWARE KLUIF VOOR STATISTIEK!
Dezer dagen heeft het Centraal Bureau voor
de Statistiek zijn werkzaamheden hervat. Al
aanstonds ligt er voor het bureau de zware
taak van het houden eener landbouwinventa-
risatie, waarbij niet minder dan 600.000 inge
schrevenen bij de provinciale v0edselcommis-
sarissen betrokken zijn. Door middel van deze
inventarisatie zulen worden vastgesteld de
oppervlakte, welke met landbouwgewassen is
beteeld en de stand van den veestapel. De
verwerking van -de enquêteformulieren zal in
enkele weken moeten geschieden, opdat een
tijdige vaststelling van het voedselprogramma
voor dezen winter mogelijk is.
Directeur E. J. M. Stumpel; hoofdredacteur
H. N. Smits; gewestel. redacteur Frans Otten;
verantw. voor de advertenties mej. C. W. J.
ATrordholland.
