NIEUW
LANDING BIJ BALIK PAPAN
bedrijf
dering
Stroomlevering aan particulieren
MAANDAG 2 JULI 1945
BUREAUX:
Grootste operatie op Borneo
Aftreden van Leopold
verwacht
Gestolen schilderijen
Buitenlandsche
Bevindingen -
en-de Wit, 15 s.
3raak (A.V. '23)
hagen") 13 sec.
eppard (REME)
n") 28.65 M.
A. v. d. Braak
.amkin (REME)
Blok (A.V. '23)
IE) 5.55 M.
V. '23) 1.04 min.
1. Paul Verra
Roos (HAV)
vr. Fievez-Ver-
ppard (REME)
agen") 9.08 M.
24 M.; 2. C.
.Schagen").
:EME) 25.55 M.;
23.40 M.; 2. S.
„Schagen").
A. Molenaar
Blok (A.V. '23)
lagen") 1.55 M.
gale werk.
'enwoordig van
ndergrondsch is
ij heeft veel ge
zien en er bijna
Over deze ge-
veel meer, zul*
de illegaliteit
ïard, spreken in
rn op Zaterdag
verwachten een
voor verdere
.entie. De op-
>or de stichting
n gevallenen in
ATIE
saris van de
or Noorc'-Hol-
e, dat op de
VOOR BROOD
_eleverd moet
t op de nor-
kbaar gesteld
jsaris van de
or Noord-Hol-
Alkmaar en
overeenstem
van het Com-
ziening mede,
n verkoop van
igevoerdë. als-
eren artikelen
keiiers worden
iderd voor si-
'olge zijn de
de te distribu-
rekken van den
wenschen van-
k van hun
Hierdoor
nóet gekomen
n wensch, den
len. Verwacht
Jjde van den
;rk zal worden
3 regeling ten
Het eerder ge-
;an voorinleve-
)t hierop reeds
regelingen zijn
is niet de be-
net nadruk ge-
eliers zich door
aten bevoorra-
e, dat zij meer
nde deel der
rangen. Anders
jelmatige afzet
geen een goe-?
•hinderen.
het Evacuatie-
ïd" brengt ter
ebbenden, dat
vestiging- of
nning
tiebureau moe-
doch bij den'
gemeente van
er op gewezen
niet volledig
in behandeling
nen.
reau reeds in-
lienen niet te
*.H.
ster van Ber
kennis van be-
op Dinsdag 10
in het Gem.-
Grootelaan 27
en gegeven tot
n herinenting
ken.
r ouders of de
kinderen zijn
)EIEN
ERLAND
IA UX
Hoorn, Tel. 4812
'atiekantoor
.4, Alkmaar
S,
ir,
Vlkmaar in café
retaris van de
i weg (C.O.B.)
langs den weg
gadering, waar
et vak moeten
Het is in het
t. Zegt het voort
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG - NUMMER 18668
Buiten God is 't nergens ueilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand: 1 3.30 per kwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loudsgracht 69
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
In vereeniging met Nederlandsche afdeelingen zijn Australische troepen Zondagmorgen
om 9 uur en half elf op Borneo, hij het belangrijke oliecentrum Balik Papan, geland, nadat
er gedurende twee weken zware luchtbombardementen waren uitgevoerd en de jaatste da
gen mede door de Amerikaansche vloot vanuit zee gebombardeerd was. Het betrof thans
de omvangrijkste landing op dit eiland. In het officieele bericht van het Hoofdkwartier van
generaal Mac Arthur zijn heden. Maandagmorgen, verschillende bijzonderheden over de lan
ding medegedeeld. Er werd aanvankelijk weinig tegenstand ondervonden. Een bruggehoofd
is gevormd van anderhalve K.M. breedte en een K.M. diep. Later op den dag is de Japan-
sche tegenstand sterker geworden. De geallieerde verjiezen bij de landing zijn gering. Aan
de landing ging nog een laatste krachtig bombardement van Australische, Amerikaansche en
Nederlandsche schepen vooraf. Met brandbommen zijn de oliereservoirs van Balik
Papan in brand gezet, om te beletten dat de Japanners de olie zouden laten wegvloeien en
ze zoo als verdediging zouden gebruiken. Er woeden hevige branden.
De landingsvioot bestond uit meer dan 300
oorlogs- en transportschepen. Na het genoem
de gevormde bruggehoofd drongen de lan
dingstroepen dieper het land in. De linker
vleugel kwam onder goedgericht Japansch
mortiervuur, de rechterflank rukte op een
vliegveld aan. De beheersching van Borneo is
thans verzekerd. Amerikaansche vliegtuigen
zullen binnenkort geheel Ned. Indië kunnen
bereiken zonder gebruik te maken van vlieg
tuigmoederschepen. De geallieerden betrekken
fï thans petroleum uit Tarakan en Noord-Borneo.
Binnenkort zullen de geallieerden zes mil-
lioen manschappen tegen Japan in den strijd
brengen. Hedenmorgen, Maandag, heeft de
grootste luchtaanval op Japan plaats gehad.
Zeshonderd vliegende vestingen hebben 4000
ton brandbommen geworpen op vier groote
Japansche steden.
SDte akfreid u-ati de toeéamót
De regeling van den arbeid voor de toe-
komst is niet een vraagstuk van politie-
ken aard alleen, maar toch wel heel sterk van
staatkundige factoren en verhoudingen afhan
kelijk. nationaal en Internationaal. In zijn
groote radiorede heeft minister Schermerhorn
op verschillende plaatsen over de beteekenis
van den arbeid' gesproken en daarbij dingen
gezegd, die wij volkomen kunnen onderschrij
ven. Het komt in het kort hierop neer: wij
zullen moeten werken werken, werken, de
productie moet worden opgevoerd, hoe moei
lijk dat in de practijk door het ontbreken van
werkgelegenheid' ook nog zal zijn. Die ver
grooting van d'e werkgelegenheid ook door
het invoeren van machines en grondstoffen, is
een dringende eisch. Wij moeten ernst maken
met het herstel van ons productievermogen,
van den arbeid. Zijn waarschuwing tegen de
arbeidsschuwheio! was ad rem. Overigens is
reeds in d'e rede zelf ook tot uiting gekomen,
dat een waarschuwing en theoretische opwek
king alleen hier niet helpen. Er moet veel
meer gebeuren, allerlei dingen blijken hier in
elkaar te grijpen. Van het besef der onder
linge verbondenheid van de verschillende
vraagstukken blijkt de nieuwe regeering ten
volle overtuigd, dit heeft de Regeeringsver-
klaring ons duidelijk doen zien. Herstel en
vernieuwing op het gebied van de arbeidsver
houdingen zijn van socialen, economischen en
financieelen aard! Zoo is het bijv. ook een feit
dat de arbeid'sschuwheid een gevolg is van de
doorwerking van den zwarten handel-kanker.
Ontstellende staaltjes kan men geregeld nog
vernemen hoe het voorbeeld van de grooten
en het algemeen ontwaarden van goede zede
lijke normen bij de kleinen hebben doorge
werkt. Er werd en wordt veel te gemakkelijk
grof geld verdiend' wat zal men zich in het
zweets zijns aanschijns werken voor een eer
lijk, maar wellicht wat hard en niet altijd
zwart gemeubileerd' stuk brood? Kier moet
een deel van de oplossing worden gezocht en
dat,niet alleen zooals indertijd' in een offi
cieel commentaar is gezegd „door een slui
tend stel van maatregelen van hoofdzakelijk
fiscalen aard". Maatregelen van monetairen
aard', duidelijke regeling en zuivering dus van
het geldwezen, zijn noodig. om tot de vaak zoo
begeerde radicale verbeteringen te komen, ook
op economisch gebied. De stagnatie in den
handel en de industrie in het zakenleven m
het algemeen, wordt niet veroorzaakt
doordat de zwarte handel weet, dat er op
belastin g-gebied iets" boven zijn hoofd
hangt, maar doordat men niet weet, of er iets,
en zoo ja, wat, gebeuren zal op monetair
gebied'. Op het terrein van het arbeidsherstel
kan er veel niet gebeuren, wat men graag zou
zien geschieden. Daar zal in moeten worden
berust. Maar wat wel kan dat moet gebeuren,
en zoo spoedig mogelijk, ir» het belang van ons
volk en zijn grondslag, den arbeid
JAMES BYRNES is thans inderdaad be
noemd tot staatssecretaris van Buitenlandsche
Zaken van Amerika; hij is 66 jaar en was een
der eerste politieke adviseurs ook van wijlen
president Roosevelt.
De B.B.C.-correspondent Talbot te Brussel
seinde hedenmorgen, dat de politieke crisis In.
België haar hoogtepunt heeft bereikt. Te Salz
burg zijn nog verschillende besprekingen ge
voerd, o.a. met een oud-premier Van Zeeland,
een persoonlijk vriend van den Koning. Men
neemt te Brussel aan dat Koning Leopold
den raad "gekregen heeft, af te treden. In dat
geval zou prins Karei regent blijven, totdat
de oudste zoon van den Koning. Prins Boud'e-
wijn, die nu zestien jaar is, over twee jaar
meerderjarig is en aan het bewind kan komen.
Tien schilderijen uit de beroemde collectie
Goudstikker zijn volgens een Amerikaansch
bericht ontdekt in Bilbao in Spanje, tusschen
22 gestolen schilderijen Stappen zijn gedaan,
om de schilderijen weer terug te krijgen.
Belangrijke benoemingen in
hef Bisdom Haarlem
Z. H. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot Deken van het Dekenaat 's-Gra-
venhage en tot Pastoor te 's-Gravenhage (H.
Jac.) den Zeereerw. Keer W. J. Pompe; tot
Pastoor te Scheveningen den Weleerw. Heer
Th. P. Blom; tot Pastoor te Nieuwkoop den
Weleerw. Heer S. A. J. Vloothuis; tot Pastoor
te Rotterdam (H.H. Mart. van Gore.) den
Weleerw. Heer K. Th. H. Heijink; tot Pastoor
te Brielle den Weleerw. Heer G. W. van Diest.
aie Kapelaan was te 's-Gravenhage (H. Lidui-
na); tot Pastoor te Zierikzee den Weleerw.
Heer L. J. Bresser, die Kapelaan was te 's-Gra
venhage (H. Jeroen).
Vervolgens tot Archivaris van het Bisdom
den Zeereerw. Keer F. H. J. A. Cornet; tot
Pastoor te Boskoop den Weleerw. Heer C. A.
Duwend ijk; tot Pastoor te Zwijndrecht den
Weleerw. Heer W. J. V. Hessing die Kapelaan
was te Rotterdam (H. Lambertus).
Tenslotte tot Pastoor te Meije en Zegveld
den Weleerw. Heer F. J. Bemelman; tot Pas
toor te Oud-Vossemeer den Weleerw. Heer C.
H. Olsthoorn; tot Pastoor te Houtrakpolder den
Weleerw. Heer H. -Bakker, die Kapelaan was
te Hoorn; tot Secretaris dér Commissie tot re.,
geling van het Kerkelijk Crediet in het Bis
dom Haarlem den Zeereerw. Heer J. M. Groot;
tot Rector te 's-Gravenhage (Mariagesticht,
Toussaintkade 43) den Hoogeerw. Heer Mgr. J
M. van der Tuijn, die om gezondsheidsredënen
eervol ontslag heeft verkregen als Deken en
Pastoor te 's-Gravenhage.
Doodelijk ongeval bij
motorraces
Bij de motorraces, die Zondagmiddag in het
Stadion te Amsterdam werden gehouden, had
een valpartij plaats. De motorracer De Vleesch-
houwer kreeg drie motoren op zich; hij liep
een schedelbasisfractuur op en is in het Wil-
helmlnagasthuis overleden. De motorraces wer
den afgelast. De officier van Justitie stelde
een onderzoek in.
CHINEESCKE TROEPEN zijn bij hun zege
vierende opmarsch tegen de Japansche over
weldigers Indo China binnengetrokken
JDersstem
van den dag
In heel het land, met ingang van 15 Juli
Met ingang van 15 Juli komt er electrische stroom voor particulieren over het geheele
land. Natuurlijk nog maar een beetje, er zijn maandrantsoenen vastgesteld die wisselen
van aclit tot zestien K.W., maar het begin is er toch. Er zal streng worden toegezien dat
de rantsoenen niet worden overschreden. Bovendien zijn, volgens een bericht van de
„Evening Standard", Engelsche ingenieurs bezig, kabels te doen aanleggen van den Rijn,
om daardoor stroom uit Duitschland naar Noord-Nederland te brengen. Die stroom wordt
opgewekt uit zachte bruinkool uit do Keulsche vlakte. Wat het gas betreft dit wordt
begin dezer maand aan de vier groote steden geleverd. Althans volgens het ministerie van
Handel en Nijverheid. Het gemeentebestuur van Amsterdam deelt mede, dat er van gas
levering voor de hoofdstad voorloopig niets kan komen.
Wat d'e electriciteitsvoorzicning aan particu
lieren betreft, vernamen wij nader: Zooals tot
nu toe gebruikelijk, zullen de rantsoenen wor
den vastgesteld' voor perioden van omstreeks
60 dagen. Voor alle particuliere verbruikers,
die thans reeds aangesloten zijn en bij wie de
eerstvolgende meteropneming plaats heeft na
15 Juli a.s., cVoch vóór 16 Augustus a.s.. dan
wel in het tijdvak, gelegen tusschen 15 Sep
tember en 1 October a.s., gelden dë volgende
rantsoenen voor de perioden: DecemberJanu
ari 26 kwh FebruariMaart 19 kwh. April
Mei 12 Kwh, JuniJuli 8 kwh. Augustus
Sept. 12 kwh. OctoberNovember 23 kwh.
Deze rantsoenen gelden ook voor de verbrui
kers, aan wie de stroomlevering wordt hervat
na 15 Juli a.s. en vóór 16 Augustus a.s., c.'an
wel in de tijdvakken 16 Sejt. 1945 tot en met
15 Oct. 1945, 16 Nov. 1945 tot on met 15 Dec.
1945. enz. Voor alle overige verbruikers geld'en
de volgende rantsoenen voor de perioden: Ja
nuariFebruari 22 kwh MaartAipril 16 kwh,
MeiJuni 9 kwh, JuliAugustus 9 kwh. Sep
tember—October 18 kwh, NovemberDecem
ber 26 kwh.
Bovengenoemde rantsoenen gelden uitslui
tend voor verlichting en huishoudelijk ver
bruik. Voor diegenen, die uitsluitend' of in
hoofdzaak electrisch koken, gelden de volgen-
85 kwh per periode, voor elk gezinslid meel
de rantsoenen: voor gezinnen van 2 personen
15 kwh per periode extra. Voor alleenwonende
personen, die zelf koken 42V» kwh p. periode.
Rantsoenoverschr ij dingen zullen streng wor
den bestraft en wel door afsluiting van den
stroomtoevoer.
I3idl
en werf
HET KOSTBAARST BLOED
is dat van onzen Heer Jezus Christus,
voor onze redding en verlossing ver
goten. Het heeft ons bevrijd van de
slavernij van zonde en geestelijken
dood en 'Satanische tyrannie. In de
maand Juli wordt het bijzonder ver
eerd. Het is de grondslag van de ver
lossing van het menschelijk geslacht,
van de verzoening van hemel en aar
de, de prijs onzer zaligmaking. Wij
bidden en werken, dat „Zijn Bloed
voor ons worde tot een bron van wa
ter, die opspringt ten eeuwigen le
ven".
„MILLIOENEN-NOTA ZONDER CIJFERS"
noemt De Volkskrant" de minlsterieele rede.
Behalve ten aanzien van Indië. ziet het blad
de staatkundige vernieuwing beperkt tot het
gebied waar zij het maatschappelijke raakt,
tot het terrein van de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie. „Geen aankondiging echter
van een overweging tot hervorming der de
mocratie al lijkt het niet goed mogelijk, de
maatschappij grondig te vernieuwen zonder
het staatkundige gebouw aan revisie te onder
werpen en al is moeilijk te negeeren 'n schuld
van de vooroorlogsche gestalte der democratie
aan d'e dreigende, nauw bedwongen onaergang
der democratische gedachte. En ook geen
woord over het probleem der grondwettelijke
vrijheden hoewel we met cat probleem toch
tot klaarheid moeten komen omdat niemand
een herhaling wil van wat die vrijheden
te misbruiken en misbruikt als even zoovele
losbandigheden de Nederlandsche samenle
ving hebben geleverd'. Maar ook over deze
dingen zal nog wel nader te praten zijn. We
staan nog pas aan het begin. En als begin was
hët ongetwijfeld goed."
CHINEESCHE VEROVERINGEN
TSJOENKING, 1 Juli. De Chineezen hebben
bij hun operaties tot het afsnijden van den
Japanschen .weg overland naar Indo-Chlna,
Stam en Malakka drie steden in Noord-Oost-<
Indochina veroverd.
F. l.T.-nieuwi»
Ons telegraafverkeer met het buitenland is
nog zeer beperkt. In het binnenland is een
deel van het verkeer hersteld, o.a. onderling
tusschen de belangrijkste plaatsen in Noord
en Zuid-Hoiland. Ket telefoonbedrijf is zeer
ernstig getroffen. Verschillende centrales in
het Zuiden zijn vrijwel volkomen vernield.
Tjerstel zal nog lang duren. Wat öe Post be
treft, er is en wordt reeds een tweede bestel
ling ingevoerd. Wat gepost word, kan soms
reeds binnen 24 uur besteld wordeii. De post
gaat vooral per auto.
BEVRIJDINGSPOSTZEGELS
De in Londen voor het eerstbevrijde gebied
aangemaakte postzegels zijn ook hier verkrijg
baar, maar zullen niet verder worden aange
maakt. Er worden thans in Nederland' nieuwe
gedrukt. Om de bevrijding te symbollseeren
zal er een postzegel van zeven en een halven
cent in oranjekleur worden uitgegeven, waar
op de Nederlandsche Leeuw den Duitschen
draak verslaat. De postzegel zal half Juli ver
krijgbaar zijn tot 3l October en geldig zijn tot
31 December 1946.
AcmteefcenUig,en
Voor zoover wij kunnen nagaan, is het iets
nieuws, dat de arbeidsbureaux zich than$ be
zig houden met het dienstboden-
vraagstuk. Dat zij dit doen bleek uit
mededeelingen. vanwege de arbeidsbemidde
ling aan de pers gedaan. Het dienstbodenpro-
bleem eischt Inderdaad dringend voorziening.
Hoe de arbeidsbureaux zich hun bemoeienis
met deze zaak voorstellen weten wij nog niet.
Wij hoorden, dat nagegaan wordt, welke voor
waarden moeten worden geschapen, om den
huishoudelijken arbeid voor meisjes aantrek
kelijker te maken dan fabrieks- en ander
werk. Deze kwestie moet in elk geval ter
hand genomen worden. Of de arbeidsbureaux
daar de aangewezen instellingen voor zijn,
met name of deze daartoe voldoende zijn in
gericht dan wel geoutilleerd, is een andere
zaak. Wij meenen in het algemeen trouwens
te moeten zeggen, dat die bureaux t.z.t. op de
helling moeten. Zij zijn reeds in bet begin
van de bezetting op Duitsche manier gereor
ganiseerd. totaal buiten overleg met de orga
nisaties van de betrokkenen. Herziening van
hun grondslag komt natuurlijk t.z.t. aan d'e
<prde. In afwachting c.aarvan is het toe te
juichen, dat het dienstbodenvraagstuk wordt
aangepakt ook van een anderen kant dan
vroeger geschiedde. Op overleg met huisvrou
wen- en jonge vrouwenverenigingen e.d' te
kenen wij.
Steeds duidelijker wordt het. dat in de staat
kundige verhoudingen van ons volk de prin-
cipieele part ij groepeer in gen hersteld
moeten worden die vervolgens in eigen ver
band beraad houden over de nieuwe oriëntee
ring in de politiek. Zoo is thans ook van de
zijde der Vrijzinnig Democraten een geluid
vernomen. Ook daar zoo stelde mr. Oud op
een bijeenkomst in Rotterdam, en de af deeling
Alkmaar in een vergadering, vast gaat men
het Partijverband' herstellen, na geconstateerd
te hebben, dat het V.D.-beginselprogram nog
niets van zijn actualiteit heeft ingeboet. Men
wil samenwerken met anderen. Mr. Ouc staat
gereserveerd vriendelijk tegenover de Volks
beweging. Ook hij constateert intusschen, dat
het woord socialisme al genoeg verwarring
heeft gesticht. Maar hoe hij kan meenen, dat
wel onze godsdienstige overtuiging onze plaats
in de politiek bepaalt", maar tegelijk, „dat
men niet weer tot partijverhoudingen op die
basis moet overgaan" is ons een raadsel!
HET ZUID-OOSTEN VAN EUROPA
kan nog steeds aanspraak maken op
den naam „heksenketel". De Pan-Sla-
vische gedachte werkt krachtig. Rus
land breidt zijn invloed op den Balkan
steeds verder uit; het kreeg zoo juist
Roethenië van Tsjecho-Slowakije ca
deau. Het algemeene aspect op den
Balkan werd reeds eerder in invloed
rijke Engelsche bladen verontrustend
genoemd. In Bulgarije roeien de com
munistische machtshebbers hun poli
tieke tegenstanders uit. Joego-Slaven
en Bulgaren samen verlangen opname
van Macedonië in een Slavische confe
rentie, hetgeen Griekenland, dat ook
nog steeds in beroering is, een aanslr
op zijn dusgenaamd gebiedsdeel noemt.
Rusland stelt verder eischen aan Tur
kije. Het gaat om steunpunten aan de
zee-engten. Turkije voelt er niets voor
en houdt zich aan de beloften, die En
geland en Rusland samen in 1941 ga
ven, toen Duitschland intrigeerde.
Maar Duitschland intrigeert nu niet
meer en Rusland heeft een duidelijk
internationaal doel, dat met voortva
rendheid wordt nagestreefd.
Uit eiyen land
In de Rotterdamsclie haven is een wilde
staking uitgebroken van vrij grooten omvang.
Het ligt in de bedoeling van het Centraal
bestuur voor het draf- en renwezen alle klas
sieke draverijen in de eerstkomende maanden
te laten verrijden. De directie van de Kon.
Ned. Zout-Industrie te Hengelo (O) is „ge
staakt" in afwachting van een nader onder
zoek naar haar gedragingen tijdens de bezet
ting.
DE „BIG THREE", dat zijn dus de Groote
Drie Truman Salin en Churchill, z-illen om
streeks 10 Juli te Potsdam bij Berlijn bijeen
komen. De annexaties van Duitsch gebied,
ook eventueel door Nederland, zal o.a. ter
sprake komen.
Directeur E. J. M. Stumpel; hoofdredacteur
H. N. Smits; gewestel. redacteur Fran» Otten;
verantw. voor ü'e advertenties me j. C. W. «T.
Smit; druk: drukkerij Noordholland.