NIEUW
Wilde staking in de mijnen
Wereld viert Iiidependartee-day
DONDERDAG 5 JULI 1945
BUREAUX:
Hel camtiiimUfne.
en rw-y umü
Amerikaansche en
Russische vlag in Berlijn
Poolsche verkiezingen op
de lange baan?
Wordt Java ontruimd?
Referendum in België
De Wieringermeer
De coloredo-kever te Heer
iiugo Waard
De Engelsche stembus
De Amsterdamsche P.O.D.
Mengelberg ai!
lOereldiiieuws
Waar blijft de actie
„Voor God"
Centrum van Balik Papan
veroverd
QióJM&uiienLeuoLé
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG - NUMMER 18671
Buiten God is 'i nergens aeiltg (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per Wartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
Vandaag worden de verkiezingen in En-
geland! gehouden. Om meer dan eene
reden trekken zij de aandacht over geheel de
wereld'. Ook bijv. omdat er een krachtproef in
gezien wordt wegens het algemeen radicaler-
woróen van de meeningen in de wereld!. In hoe.
verre zal de Arbeiderspartij, in hoeverre zullen
de Communisten met hun eigen partij'tje daar
van profiteeren? Dat is niet alleen een zaak,
die Engeland' aangaat Het gaat hier ook om
gevaren, die in he oog gehouden moeten
worden Zulk een gevaar is bijv. ook het
communisme. Onlangs heeft Z. H. de Paus
blijkens een mededeeling in het weekblad'
„Sancta Maria" van het bisdom Breda in
een schrijven aan het college van kardinalen
uitdrukking gegeven aan zijn groote bezorgd
heid over het communisme; de gevaren van
deze strooming noemde de Paus grooter aan
die van het nationaal-soeialisme. En de Aarts
bisschop van Westminster, mgr. dr. Griffin
hield eenigen tijd over dit onderwerp een rede
in Huil. Hoewel aartsbisschoppen geen politieke
redevoeringen plegen te houden, mag deze
red'e zeker wel gezien worden in. verband met
de verkiezingsactie, welke vandaag' haar hoog
tepunt vond. Welnu, deze Kerkelijke Hoog
waardigheidsbekleder zei o.a.: „Omdat het
Communisme rechtstreeks ingaat tegen het ge
loof in God. is het in zijn grondstelling ver
keerd." Maar hij voegde er aan toe: „Ik ben
niet een van degenen, die meen en dat Oost en
West niet in vrede samen kunnen leven. Veel
minder wore! ik in mijn geest achtervolgd door
het bolsjewistische gevaar". De meeste rampen
welke wij nu meemaken, schreef de Aartsbis
schop echter toe aan 't feit, dat de menschen
niet meer hun ziel als 't allervoornaamste van
den mensch beschouwen. De materialisten, die
verklaren dat godsdienst niets anders is dan
opium voor d'e zwoegende arbeiders, zijn ver
antwoordelijk voor de concentratiekampen van
Belsen en Dachau 1 Want, zoo lichtte dr. Grif
fin deze uitspraak toe, als het gezag van God
ontkend wordt, dan is de eenig mogelijke ver
vanging van die orde te vinden in het gezag
van menschen, die de staten besturen. Ontken,
nen die het gezag van God, dan moeten zij een
nieuwen God stichten in den staat. En zulk
een alvermogende staat kan niet bestaan zon
der Gestapo en concentratiekampen. In 'n dic
tatuur, hetzij van rechts of van links, is ge
meenschappelijke onverantwoordelijkheid aan
de orde van den dag. In het begin van zulk
een dictatuur ziet de massa alles idealistisch in.
Onmerkbaar sluipt het vergif van het verderf
binnen. Niemand, zoo zei de Aartsbisschop
toen, gelooft toch, dat de Duitschers de me
thoden van het Nazi-regiem aanvankelijk zoo
hadden toegejuicht, als ze geweten hadden, tot
welke uitspattingen en terreur dit zou leiden 1
„Wat men ook moge beweren, het is een feit,
dat het Nazi-regiem in den aanvang kwam als
een dageraad van verlossing en verwachting
voor de groote meerderheid van het Duitsche
volk". Mgr. Grif fin liet daar direct op volgen,
dat men dit in Engeland goed moet bedenken.
En niet alleen in Engeland, voegen wij daaraan
toe, want: „als er een drukkend gevaar is, dan
is het dit. d'at wfj den staat zullen toestaan, te
machlg te worden". En: „Er is gevaar, dat de
aanmatiging-van den staat zoo geleidelijk ge
schied, dat de burgers hun vrijheden kwijt zijn,
voordat zij het beseffen". Het is er verre van,
dat de Aartsbisschop een teugelloos en onbe
perkt individualisme wilde prediken, wtant „als
de wedijver of concurrentie van welke soort
dan ook niet onder contróle staat van de ge
meenschap zelf, dan wordt altijd! de arme en
kleine man het slachtoffer". Wij geven deze
uitlatingen van den Engelschen Aartsbisschop
gaarne in overweging aan Nederland in onze
dagen. De conclusie is duidelijk: geen dicta
tuur, noch van rechts, noch van links. Even
wicht tusschen gezag en vrijheid, tusschen
persoonlijkheid en gemeenschap, de waarde
van gemeenschapsbelang boven groepsbelang,
van het groepsbelang boven het persoonlijke,
met volle handhaving van de natuurlijke rech.
ten van de persoonlijkheid, het zijn even zoo
vele richtlijnen uit onveranderlijke christelijke
levensprincipes. ïn dezen tijd meer dan ooit
hebben wij, Katholieken, den plicht, het fier
en onverbloemd voor die richtlijnen en die
christelijke beginselen op te nemen. Wij heb
ben geen enkele reden ons te schamen voor
een streven naar een christelijke samenleving.
Wij hebben evenmin reden, dat streven te ver
bloemen onder andere benamingen. In het
Christendom vinden wij alles, wat d'e wereld
noodig heeft
Hoe noodig het is geweest, dat de nieuwe R3geering duidelijke taal zou spreken tegenover
de wilde stakingen, blijkt wel uit het feit. dat het gevaar van deze misdadige woelingen
nog veel grooter is, dan bekend was op het moment, toen de minister zijn radiorede hield
Deze was reeds niet alleen, maar wel in het bijzonder tot de Rotterdamsche havenarbeiders
gericht, doch in het algemeen tot het volk van Nederland. Op talrijke plaatsen in ons land
is het onrustig. Op verschillende plaatsen zijn inderdaad nieuwe wilde stakingen uitgebroken.
Men vraagt zich af, waar het heen moet. welk spel hier gespeeld wordt. Dat het hier gaat
om vitale belangen van ons volk, blijkt niet alleen uit de wilde staking in de haven van
Rotterdam, maar ook uit de wilde stakingen, welke thans uitgebroken zijn in de Staats
mijnen! Dit Is het geval, naar ons gisterenavond werd gemeld, in de mijn Laura ie Lutterade,
in de Oranje-Nassau-mijn te Heerlen en in de mijn Maurits. Het betreft drie a vierduizend
man. De directeur van de Staatsmijnen, de heer Ir. Groothoff, heeft verklaard, dat hij de
motieven van de stakers niet kent
De ironie van het lot wilde, dat de minister
van Verkeer en Energie juist in Heerlen ver
toefde voor een driedaagsche conferentie met
Mijnbesturen. Militair Gezag en Vakbonden,
ter bespreking van.... de zuivering op de
Mijnen De staking in Rotterdam duurt voort,
ook een beroep van oud-minister Oud op de
arbeiders heeft nog geen effect gehad. In Gro
ningen en Friesland is een tekort aan melk
knechten tengevolge van de hooge looneischen
der betrokkenen. Er moest reeds door vee
artsen worden ingegrepen, om noodlottige ge
volgen voor den melkveestapel te voorkomen.
In Twente zijn enkele wilde stakingen uitge
broken, ook in verband met den duur van den
werktijd. Ondanks ingrijpen van het M.G. is de
arbeid niet hervat. Het weldenkende deel van
het Nederlandscne volk rekent stellig op een
doortastend optreden van de Regeering, gelijk
d'at in de radio-rede van minister Schermer-
horn is aangekondigd.
De groote overwinningsparade der Geallieer
den worct Zaterdag tc Berlijn gehouden. In
verband met de bezetting van het hun toege
wezen deel van Berlijn dat zoo men weet
door Amerika, Rusland, Engeland en Frankrijk
bestuurd zal worden zijn gisteren Ameri
kaansche en Engelsche troepen de stad binnen
getrokken. Engelsche vliegtuigen cirkelden
boven de stad. De Russen droegen een deel van
Berlijn aan de Amerikanen over. De Russische
en Amerikaansche vlag werden geheschen op
de vroegere Adolf Hitlerkazerne. Een Russische
generaal verklaarde daarin een symbool te zien
van de eenheid tusschen beide landen uit het
verleden en voor de toekomst om de democra
tische gedachte over de geheele wereld in te
voeren.
De voorloopige president van Polen, Beiroet,
heeft verklaard, dat zoo spoedig mogelijk alge-
meene verkiezingen zullen worden gehouden
in Polen „nadat de meeste Polen, die nog in
het buitenland zijn, zullen zijn gerepatrieerd".
Dat kan, mede in verband met de houding van
de oude Poolsche Regeering in Londen, nog
wel een tijdje duren
De „Manchester Guardian" publiceert een
verklaring van Radio New Delhi, dat de Japan
ners begonnen zijn Java te ontruimen.
Te Brussel heerscht de meening, dat de bood
schap van den Koning aan de Regeering den
wensch inhoudt, een volksstemming te doen
houden over de vraag, of de Koning moet af
treden.
Dezer dagen is een begin gemaakt met de
herstelwerkzaamheden aan den Wieringermeer-
dijk. Een zandzuiger, enkele sleepbooten en
onderlossers zijn aangekomen en konden on
middellijk in bedrijf worden gesteld. Inmid
dels zijn d'e plannen geheel gereed gekomen.
Er zal ter plaatse van het gat in den dijk
een nieuw stuk dijk worden gelegd ter lengte
van 735 meter. Men rekent er op, dat met dit
werk twee maanden zullen zijn gemoeid, zoo
dat begin September met d'e bemaling kan
worden begonnen.
De Rijkslandbouwvoorlichtingsöienst meldt:
Ook in Heerhugowaard zijn thans larven van
de Coloradokever gevonden.
Een simpele zin, doch een groot gevaar.
Aardappeïverbouwers Utv toekomst staat op
het spel, spuit Uw aardappelen met calcium of
loodarsenaat, sproeimiddel wordt gratis ver
strekt door de Langedijker veilingen. Bezitters
van paardensproeïers helpt uw omgeving, laat
uw sproeier niet stilstaan.
De Coloradokever ziet geel, met 10 zwarte
overlangsche strepen op de dekschilden. Lar
ven: oranje tot oranjerood, kop en pooten
zwart, twee rijen zwarte stippen aan beide
zijden. Eieren: oranje kleur, in hoopjes van 18
tot 80 aan de onderzijde der bladeren. Iedere
kever kan 800 tot 2400 eieren leggen, er kunnen
dri» generaties per jaar voorkomen. 1 vrouw
tjeskever kan «sen paar millioen nakomelingen
biengen, die een aardappelgewas totaal kunnen
rulnoeren, door het afvreten der bladeren.
De uitslag van de heden gehouden Engelsche
verkiezingen zal eerst op 26 Juli bekend zijn,
daar ook de stemmen verzameld moeten wor
den van de Engelsche soldaten, die op het vas
teland van Europa, in Birma en in het Verre
Oosten aan den oorlog deelnemen. En zijn
1600 candidaten voor 600 zetels, en er nemen
bijna S3 millioen kiezers aan de stemming deel.
De kwestie rond de Amsterdamsche P.O.D. is
van de baan. De afgetreden commandant v. d'.
Tak zit weer in de leiding, met het nieuwe
driemanschap, dat nu een viermanschap ge
worden is. De karthoteek is terug. Zij was
door eenige leden van het personeel „in veilig
heid' gebracht" uit protest tegen den gang van
zaken
DE „TROMP" IN ACTIE BIJ BALIKPAPAN
De correspondent van de „Daily Mail" meldt
uit Balikpapan, dat tot de geallieerde vlooteen-
heden, welke aan d'e landingsoperaties bij Ba
likpapan hebben deelgenomen, ook Hr. Ms.
Flottieljeleider „Tromp" behoorde,
De eere-raad voor de muziek heeft ver
klaard, dat de houding van dr. Willem Men
gelberg, zoodanig in strijd is geweest met de
nationale eer. dat hij nooit meer den dirigeer-
staf in ons land' zal mogen opheffen. Zijn broer
dï. Rudof Mengelberg, is geschorst als direc
teur van het Concertgebouw te Amsterdam.
MINISTER CURTIN f
De eerste minister van Australië, John Cur-
tin. is na een langdurig ziekbed overleden in
den leeftijd van 60 jaar. Australië eert hem als
een groot staatsman.
Griekenland wenscht ingrijpen van de Ge
allieerden om een einde te maken aan de ver
volgingen, waaraan de Grieksche bevolking
bloot staat „in Noordelijk Epirus en Zuidelijk
Albanië". Vijftigduizend studenten in Ar
gentinië, hebben een staking afgekondigd als
protest dat de regeering de constitutioneele
wetten buiten werking heeft gesteld. Elf
millioen noodwoningen moeten volgens de
Amerik. bezettingsautoriteiten in Duitscbland
worden gebouwd, waarvoor aibeidcis, kapitaal
eu materiaal door de Duitschers zelf moeten
worden geleverd. Tijdens het vegen van
mijnen voor de Noorsche kust is een Duitsche
mijnenveger in de lucht gevlogen, waarbij 23
Duitschers om het leven kwamen.
Een vraag die dpor velen is gesteld, daar
men terecht meent, dat de Actie „Voor God"
juist in deze dagen bijzonder noodzakelijk is.
Maar men vergeet, dat de Actie door de Duit
schers van al haar middelen is beroofd. Met
den grootsten spoed wordt getracht de Actie
weer op te bouwen, waarbij een zeer nauwen
band met de Katholieke Actie in den lande
zal worden nagestreefd. Wie de Actie „Voor
God" helpen wil in deze eerste moeilijkheden
zende een postwissel: Postbus 2. Heemstede of
s torte een bij Grage op de voorloopige giro
rekening der Actie: Mr. A. Diepenbrock Pr.,
Heemstede No. 240177.
Nederlanders toont weer Uw milddadigheid
en de Actie zal toonen dat zij als een Phoenix
uit haar asch zal herrijzen 1
VIER KINDEREN GEDOOD
Te Heerlen zijn vier kinderen op slag gedood,
die achter een boerd'erij een mijn tot ontplof
fing brachten.
DRIE OUDE MENSCHEN VERMOORD
In Ensched'e zijn de lijken gevonden van
drie oude menschen, die tien weken geleden
vermoord zijn. Het zijn de 65- en 63-jarige
zusters Van Beek en hun 65-jarige broer. Zij
waren in d'en tuin begraven. Hoofddader is de
29-jarige Aanstoots, die gearresteerd is en be
kend heeft. Zijn medeplichtige ontkent. Er is
een bedrag van 3000 gulden ontvreemd en een
aantal sieraden.
Op 4 Juli 1776 werd op het Congres te Philadelphia de Amerikaansche onafhankelijkheid
afgekondigd. Deze dag wordt in de Vereenigde Staten jaarlijks gevierd als „Independance-
Day, Onafhankelijkheidsdag. Dit jaar meer dan ooit geschiedde deze viering over de geheele
wereld, in verband met het groote aandeel, dat Amerika heeft gehad in de bevrijding van het
menschdom van de nazibedreiging, in de verdediging van vrijheid en recht tegenover onrecht
en willekeur. In alle steden ter wereld van eenige beteekenis werden plechtigheden gehou
den, in het bijzonder bij de graven van de Amerikaansche soldaten. In ons land hadden
dergelijke eenvoudige, maar indrukwekkende gebeurtenissen plaats op de kerkhoven van
Amerikaansche soldaten te Margraten in Limburg, te St. Oedenrode-Son in Noordbrabant en
te Molenbeek in Gelderland. Er werden kransen gelegd namens de Nederlandsche Regeering,
namens Prins Bernhard en de Iienebrigade. Stoottroepen defileerden. De vlag werd halfstok
geheschen. In Margraten werd de plechtigheid verricht door minister Schermerhom, in St.
Oedenrode door minister Meynen. in Molenbroek door den luit. generaal baron van Voorst
tot Voorst.
Geallieerde troepen hebben het centrum van
Balik Papan veroverd op Zuid-Oost Borneo. In
d'e omgeving van de stad wordt nog felle strijd
verwacht. Er worden elk oogenblik nieuwe
wreedheden van de Japanners ontdekt. De
veldtocht op de Philippijnen is geëindigd. Er
vochten hier 23 Japansche divisies, welke zoo
goed' als geheel vernietigd zijn. Bij Luzon voor
den de laatste resten der Jappen opgeruimd.
Volgens Amerikaansche berichten gaat het- hier
intusschen nog om ongeveer 30.000 man De
Chineesche troepen boekten nieuwe successen
in het gebied van Kwangsi. De Amerikaansche
luchtmacht was hier actief.
.EXTRA LEVENSMIDDELEN VOOR TERUG
GEKEERDE POLITIEKE GEVANGENEN
Alle Nederlandsche gevangenen, die na de
bevrijding door de Geallieerden gerepatrieerd
zijn uit buitenlandsche concentratiekampen of
gevangenissen en daar opgesloten warNn ten
gevolge van hun goede vaderlandsche gezind
heid', houding of gedragingen, komen in aan
merking voor een extra levensmiddelentoewlj-
zing. Hiertoe dienen zij ziet» zoo spoedig' mo
gelijk schriftelijk te wenden tot het afwikke
lingsbureau concentratiekampen. Taaistraat 60,
Vught.
HOOGHEEMRAADSCHAP
De Militaire Commissaris voor het District
Alkmaar heeft den heer P. Blaauboer te Kol-
horn met ingang van 1 Juli 1945 benoemd tot
hoogheemraad' van het hoogheemraadschap
Noordhollandsch Noorderkwartier, zulks in de
plaats van den heer Joh. d'e Veer te Schagen,
die van dien datum af wederom in zijn vorige
bestuursfunctie als hoofdingeland-plaatsver
vanger zal optreden.
BESTELBON VOOR MARGARINE.
De Directeur-Generaal van de Voedselvoor
ziening maakt het volgende bekend. Teneinde
ook bij d'e verkoop van het artikel margarine
de normale handel in te schakelen, zal het pu
bliek evenals dit voor de artikelen boter, kaas,
grutterswaren enz. reeds geschied is, in d'e ge
legenheid worden gesteld een winkelier te kie
zen van wien men margarine wenscht te be
trekken. Hiertoe moet men de bestelbon K 12
(rood en blauw) uiterlijk op 7 Juli a.s. bij den
gekozen handelaar inleveren. De handelaar zal
een ontvangstbewijs afgeven. De eerste keer
dat margarine beschikbaar wordt gesteld, zal
men deze moeten koopen bij den detaillist bij
wien men bon K 12 heeft ingeleverd. Daarna
is men geheel vrij in de keuze van de winke
lier. In het bijzonder wordt erop gewezen dat
de bonnen K 12 alleen ingeleverd kunnen wor
den bij cle detaillisten die destijds gewoon
waren margarine te verkoopen (derhalve bij
kruideniers, zuivelbedrijven en dergelijke). Bij
den slager "kan men deze bon derhalve niet
inleveren.
H H. Detaillisten
In verband met bovenstaand persbericht
wordt U voor dé laatste maal gewaarschuwd
dat het innemen van bestelbonnen tegen af
gifte van lokmiddelen of het maken van kop
pelverkoop enz., op straffe van winkelsluiting
verboden is. Men gelieve overtreding van deze
bepaling onmiddellijk te melden bij den Dis-
tributedienst. Aangifte bij het C.D.K., bureau
Handel, zal onverwijld plaats vinden, waarna
sluiting van het bedrijf volgt.
Directeur E. J. M. Stumpel; hoofdredacteur
H. N. Smits; gewestel. redacteur Frans Otten;
verantw. voor dé advertenties mej. C. W. J".
Smit; druk: drukkerij Noordholland.