NIEUW
In afwachting
„Briefjes van honderd Ingetrokken!
MAANDAG 9 JULI 1945
Deze week inleveren bij de banken
De oorlog tegen fapan
Geen landelijke staking
De Koningin naar
Rotterdam
Hedenmiddag
zonsverduistering
j3id en werk
Acude^emnqeti
i^Cori lOereld
nieuws
Graanoogst staat er slecht voor
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG - NUMMER 18674
Buiten God is 'i nergens veilig Vondel
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
Reeds vele jaren voor den oorlog was
een nieuwe staatkundige en maatschap
pelijke orde aan het groeien, als gevolg van
de geestelijke omwentelingen, welke in de we
reld plaats hadden. Dat nieuwe nam vormen
aan in fascime en nationaal-socialisme. In
Italië reeds veel eerder dan in Duitschland.
Daarvóór in Portugal en in Spanje. Wanneer
wij dat vaststellen, kunnen wij vanzelfsprekend
niet vergeten, dat die omwentelingen niet plot
seling uit den grond zijn gekomen. Zij zijn
geleidelijk gegroeid uit geweldige botsingen,
op economisch, sociaal, en politiek gebied. Zij
behooren tot de geschiedenis, welke wij ons
ook in Nederland weer voor oogen moeten
houden, nu wij voor groote vraagstukken
staan. Eén daarvan is het probleem, langs wel
ken weg en in welken vorm de Katholieke
Nederlanders wij spreken opzettelijk niet
van Nederlandsche Katholieken! hun aan
deel zullen leveren aan het herstel en de ver
nieuwing, die op alle gebied ook in ons va
derland aan de orde zijn. Er heerscht nog een
toestand van afwachting op dit punt. Lang
kan en zal die toestand niet meer mogen
duren. Het dringende van de oplossing klemt'
meer en meer. Het probleem heeft ook veel
wijder aspecten dan men in het licht van
plaatselijke gebeurtenissen en teleurstellingen
schijnt te zien, Intusschen wordt de aandrang,
om tot daden te komen, sterker. De overtui
ging, dat de Katholieke Nederlanders een
staatkundige eenheid moeten vormen, groeit.
Wij vleien ons met de verwachting, dat over
weging van eenige algemeene en bijzondere
feiten uit de jongste geschiedenis dit besef zal
doen uitbloeien tot een krachtige daad. De
tijd is weer daar, dat het naar het woord van
Leo XIII in zijn encycliek „Immortale Dei" te
achten is „van het grootste gewicht, de nieu
we meeningen omtrent den Staat met de chris
telijke leer te vergelijken". Dat is ten allen
tijde de taak der Kerk geweest. De taak der
leeken was het, en is het. de gezonde leer en
de gezonde gedachten in staat en maatschap
pij te doen doordringen en tot practische con
clusies en verwerkelijking te doen brengen!
Georganiseerd eensgezind optreden der Katho
lieke Nederlanders zal daarbij In de feitelijke
verhoudingen van ons land onmisbaar zijn.
Men vergeet de geschiedenis soms snel! Vijf
jaar oorlog waren in ons land, dat in Mei 1940
één en en kwart eeuw lang in Vrede had ge
leefd, voldoende, om zóó op te gaan in zijn
eigen knellende problemen, dat met voorbij
zien van de lessen der historie soms te vlug
gegrepen werd naar oplossingen, welke, naar
het leek op goede gronden, werden aangebo
den. Maar de geschiedenis laat zich niet straf
feloos negeeren. Zij leert ons duidelijk, dat de
ondergrond van de groote botsingen en beroe
ringen over de wereld steeds was van den
dïepsten geestelijken aard. De opkomst van
het fascime in Italië, de duivelsche veldtocht
van het nationaal-socialisme in Dutschland,
waren de gevolgen van geestelijke revoluties,
gepaard gaande met de sociale en economische
ontredderingen van den wereldoorlog. Aan de
kerk vijandige stroomingen als de vrijmetse
larij en het communisme, ook in zijn nog erger
gedaante van het bolsjewisme, hebben met
name in landen al3 Portugal en Spanje een
geestelijke, zedelijke en maatschappelijke ont
reddering bewerkt, die onmogelijk anders dan
andere uitersten als reactie tot gevolg kort
hebben. En zoo zouden wij kunnen doorgaan.
De feitelijke machtsovername in Duitschland
door het nazidom In 1933 was een laatste sig
naal, dat de wereld duidelijk den weg wee3:
hier namen oude dwalingen in een nieuw kleed
gestalten aan, die een dreiging vormden voor
Europa. En voor Nederland. Het was daarom,
dat de Katholieke Kerk door Kaar Bisschop
pen in ons land het sein op onveilig plaatste
door het herderlijk schrijven over nationaal-
socialisme en fascisme in 1934. Het was daar
om, dat de groote Sociale Organisaties, de Ka
tholieke Staatspartij, de leiders van Cultuur
en Wetenschap, steeds duidelijker en 'dringen
der de beginselen en elschen van da Katholie
ke leer voor Maatschappij en Staat uiteenzet
ten en concretiseerden. Dit geschiedde als het
ware al» inleidingsproces, dat zijn einde nog
Bank- en muntbiljetten van f 100.— zullen m et ingang van 9 Juli 1945 hun hoedanigheid
van wettig betaalmiddel verliezen en buiten omloop worden gesteld. Ieder kan zijn 100
gulden biljetten voor Zaterdag 14 Juli inleveren bij een handelsbank of boerenleenbank;
De bank opent voor het bedrag van de ingeleverde biljetten een rentlelooze rekening die
voorloopig geblokkeerd blijft. Het ontvangstbewijs en de geblokkeerde rekening worden ge
steld ten name van degenen die bij den aanvang van 9 Juli eigenaar waren. De tegoeden
zijn niet overdraagbaar. Vow bijzonderheden zie men de bekendmakingen die op alle post
kantoren en verschillende andere plaatsen zijn. opgehangen. Het is de bedoeling der regee
ring dat men al dadelijk met de saldi der geblokkeerde rekeningen belasting zal kunnen
betalen en zekerheid zal kunnen stellen voor toekomstige belastingen. De regeering wijst er
met nadruk op dat bonafide houders van 100 gld. biljetten geen vrees behoeven te koeste
ren voor de uiteindelijke bestemming van hun bezit. De minister van financiën Prof. P.
Lieftink zal hedenavond om 8 uur in een korte radio-toespraak de genomen maatregel
toelichten.
Vanuit Balik Papan trekken geallieerde troe
pen Noord- en Noordoostwaarts. De Japanners
bouwen in allerijl hun kustbatterljen om en
richten ze naar het binnenland.
Geallieerde bommenwerpers deden aanvallen
op doelen in de buurt van Tokio. Twaalf kust
vaartuigen werden tot zinken gebracht. Verder
werden aanvallen gedaan op doelen op For
mosa, in Kanton en Indo-China. O.a. werd een
drijvend dok tot zinken gebracht. Ket ver
keer op de rivier cje Sittar is volkomen stil
gelegd door geregelde vliegeraanvallen. Ver
keer is trouwens in China bijna onmogelijk,
ook al door gebrek aan steenkool. Locomotie
ven worden reeds, bij gebrek aap-vaste brand
stof, met rijst gestookt.
Op Zuid-Oost-Borneo zijn de geallieerden
tien km opgerukt. Drie vliegvelden zijn bezet,
welke een belangrijke rol zullen spelen bij de
verovering van de laatste olievelden. Tokio,
Yokohama en Osaka zijn Zondag opnieuw door
150 Amerikaansche vliegtuigen, waaronder ver
scheidene vliegende forten, gebombardeerd.
Ook Japansche versterkingen op Celebes, Java
en Kioesioe zijn aangevallen. In Birma is de
Japansche activiteit toegenomen.
STUDENTEN-UITZENDING
Voor herstel van gezondheid en om uit te
rusten, zullen 80 Nederlandsche studenten in
Zwitserland en Engeland worden opgenomen.
RIJST INPL-AATS VAN STEENKOOL!
Uit het gevechtsgebied in het Verre Oos
ten bereikt ons het bericht, dat door de
Japanners in China bij gebrek aan steen
kool, de locomotieven gestookt wordeu
metrijst!
niet gevonden had, toen da oorlog uitbrak,
waarin ook wij spoedig betrokken werdén. Het
gaat natuurlijk niet aan, na deze vijf oorlogs
jaren den draad van Mei 1940 of September
1939 weer op te nemen, alsof er niets ge
beurd is, maar evenmin mag men het zóó
voorstellen, alsof de maatschappelijke en po
litieke. geschiedenis van Nederland pas ln Mei
1940, of in Mei 3945, begint, en alles wat in
de jaren daarvoor gebeurd is, niet meer mee
telt. Juist om den aard van het ontwikkelings
proces, dat in en door den oorlog vooral een
ander tempo accentueert, blijven scholig
en voorlichting, studie en concretiseering
rondom de actueele problemen uit de jaren
1930 tot 1940 ook nu nog hun volle waarde
behouden. Ook nu nog geldt bijv. het fiere
woord van prof. dr. Cobbenhagen, in 1934 ge
sproken op economische studiedagen van het
R. K. Werkliedenverbond, dat het nu de tijd
is, om naast de katholieke geloofsleer ook de
katholieke maatschappijleer te verkondigen!
En ook dit kon vandaag den dag geschreven
zijn: „Er is in dezen tijd weer begrip voor
andere waarden dan de economische, er ls
weer begrip voor de noodzaak van ordening
der levensgebieden". Maar: „naast den zaaier
van da natuurlijke, door de rede gedicteerde
maatschappelijke gedachten, naast den bouwer
van een corporatief gedachte maatschappij,
moet in zekeren zin de geloofsverkondiger
schrijden, om te voorkómen, dat de grond,
waarop wij bouwen, alleen een door den nood
gerijpte is. Niet een tijdelijke noodtoestand ls
de reden, waarom we ordening willen, maar
de reden ls een blijvende, een altijd geldende.
diepste reden is, dat alleen ordening in
staat is te verwezenlijken de synthese der
doeleinden, de richting aller mensohelijke
doeleinden op God, de inschakeling aller men-
schelijke doeleinden in God» wereldplan.'
Van de zijde van het E.V.B. deelt men ons
mede, dat, wanneer op 28 Juli a.s. geen over
eenstemming is bereikt over de voornaamste
eischen der Rotterdamscne stakers, dan op
nieuw de staking te Rotterdam zou wor
den geproclameerd, doch niet een landelijke
staking. Dit ter verduidelijking en rectificatie
van hetgeen over de rede van den heer L. van
Os, uitgesproken op de vergadering van de
E.V.B. te Amsterdam, ia medegedeeld.
Naar w!j vernemen, ligt het in de bedoelinr
van H. M de Konigin, op Dinsdagmiddag 10
Juli a.s. een bezoek aan Rotterdam re brengen.
BRAND BIJ M. G.
Het bureau van het Militair Gezag voor
Brielle en omstreken is Vrijdag door onbeken
de oorzaak afgebrand Het archief is gered.
POLEN- EN SOVJET-RUSLAND hebben een
handelsovereenkomst gesloten. Er zullen nog
dit jaar goederen geruild worden ter waarde
van 300 millioen gulden.
CANADA, ZWEDEN en ZWITSERLAND heb
ben ook de nieuwe Poolsche regeering erkend.
INZAKE DEN TROONSAFSTAND heeft v. d.
Acker koning Leopold geadviseerd spoedig een
beslissing te nemen.
HET FRANSCHE KABINET komt heden bij
een. De voorstellen van De Gaulle om de
grondwet van 1875 te veranderen, komen in
behandeling. De illegale vertegenwoordiging
wenscht verdergaande veranderingen.
TWEE LEDEN van de nieuwe Poolsche re
geering zijn te Londen aangekomen, ter li
quidatie van de Poolsche regeering in Londen.
IN ENGELAND gaat de berechting van oor
logsmisdadigers zeer spoedig beginnen.
DE ..ROME FORCES", een groote organisatie,
die opgericht werd in Engeland,toen de Duit-
sche invasie dreigde, wordt met ingang van
15 Juli ontbonden.
Hedenmiddag na twee uur is ln geheel
Wqst-Europa een gedeeltelijke zonsverduiste
ring waar te nemen. In Rusland en Oost-
Europa 7de verduistering volkomen zijn. Zij
zal ongeveer 2'/» uur duren. In Engeland zullen
waarnemingen verricht worden met „Radar"-
apparaten, die gedurende den oorlog gebruikt
werden» voor de plaatsbepaling van vliegtui
gen De resultaten daarvan zullen geheim ge
houden worden tot na den oorlog tegen Japan.
VALSCHE PROFETEN
Onze werken moeten overeenstem
men met de leer van Jezus Christus,
anders zijn wij huichelaars. Wij moe
ten ons wachten voor valsche profe
ten, die komen in schaapskleederen,
maar inwendig roofzuchtige wolven
zijn. Het nazi-dom is wel verslagen.,
maar de valsche profeten zijn daar
mede nog niet uitgeroeid! Aan hun
vruchten zult gij ze kennen! Bidden
wij met de Kerk, dat Gods Voorzie
nigheid, die in haar schikkingen niet
faalt, van ons afwendt wat schadelijk
is en ons alles verleent, wat ons voor-
deelig kan wezen.
Door een samenloop van omstandigheden is
in onze krant nog niet melding gemaakt van.
een belangrijke beslissing, welke nog door de
Regeering-Gerbrandy in de laatste dagen van
haar demissionair bestaan is genomen. Zij
heeft n.I., teneinde aan de moeilijkheden, wel
ke de huidige omstandigheden medebrengen,
met name voor de grootere gezinnen,, tege
moet te komen, bepaald, dat de uitkeerlng in
gevolge de Kinderbijslagwet, thans bedragen
de f 0.20, resp. f 0.25 per kind en per dag, te
rekenen van 1 Januari 1945 wordt verhoogd tot
f 0.40 per kind en per dag. Zooal3 bekend, wor
den de kosten van het levensonderhoud reeds
beïnvloed door belangrijke Regeeringssubsi-
dies, welke zijn verleend om die kosten zoo
laag mogelijk te houden.
Inderdaad een belangrijke beslissing, die
door de groote gezinnen met vreugde is ver
nomen. Daar het eerste halfjaar van 1945 reeds
verstreken is en de verhooging die voor
het overgroote deel een verdubbeling betee-
kent met 1 Januari ingaat, beteekent dit
voor deze gezinnen een aardig extraa'tje, als
straks deze toeslag op den toeslag over een
periode van 6 maanden zal worden ontvangen!
JE*'
Grieksche grenswachten hebben aan de Bul-
gaarsch-Grieksche grens een aantal gewapende
Macedoniër* in Bulgaarsch uniform aangehou
den, die op Griekscli gebied wilden komen.
In Hmerika is een zesmotorig vrachtvliegtuig
in aanbouw, dat eenige honderden soldaten
kan vervoeren. Honderden Duitsche Junker-
vliegtuigen zullen gebruikt worden voor de
Engelsche burgerluchtvaart. Een vliegtuig
met negen Engelsche gedelegeerden van de
conferentie te San Francisco wordt vermist.
In verschillende plaatsen in Italië, o.a. in Mi
laan en Turijn, zijn stakingen uitgebroken.
Spanje wenscht waarnemers bij de besprekin
gen over Tanger. De Good-Year rubberfa
brieken te Akron in Ohio zijn door de Regee
ring bezet in verband met een staking van
33.000 man. In Finland is een revolutionair
complot ontdekt van den Generalen Staf!
In verband met hernieuwde activiteit van het
illegale republikeinsche leger in Ierland, ver-,
langt de Valera verlenging van de volmachten
tot interneering. In Spanje zullen binnen
kort gemeenteraadsverkiezingen worden ge
houden.
In Washington wordt de behoefte van Euro
pa aan tarwe dit jaar op 236 millioen H.L, ge
schat. Hiervan zullen de Vereenigde Staten en
Canada ieder voor de helft leveren. De graan-
productie in Europa is gedurende den oorlog
niet zoo slecht geweest als dit jaar. Als oor
zaken worden genoemd: de buitengewone
droogte in het MIddellandsche Zeegebied, het
groote gebrek aan kunstmest en de hervorming
van het grondbezit in Oost-Europa. Alleen in
Rusland is de oogst beter dan in de vijf voor
bije jaren het geval was.
BENOEMINGEN IN HET BISDOM HAARLEM
Z. If. Exc. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot Rector van het St. Bernardus Ge
sticht te Sassenhelm den Weleerw. Heer L. M,
van de Griendt; tot Rector van Huize St.
Agnes te Voorhout den Weleerw. Heer F. F.
van Buuren; tot Rector van het St. Jozef-
Paviljoen te Gouda den Weleerw. Heer A. M.
Niekel tot Rector van de St. Jacobus-Stichtlng
te Wassenaar den Weleerw. Keer A. A. M.
Sanders, voorheen Conrector aldaar.
REGISTRATIE VREEMD PAPIER GELD
Inlevering vijandelijk papier geld
De Militaire Commissaris in de provincie
Noord-Kollancl, mede uitoefenende de be
voegdheden, toegekend aan het Militair Gezag
in het vorengenoemde deel van het in bijzon
deren staat van beleg verkeerende grondge
bied van het Rijk in Europa,
gelet op de desbetreffende bepalingen van
Besluit Registratie Vreemd Papiergeld (K.B,
E. 91en van het Besluit Inlevering Vijande
lijk Vreemd Papiergeld (K.B. E. 92),
besluit te bepalen als volgt:
De ingevolge bovengemelde Koninklijke Be
sluiten verplichte aanbieding ter registratie
van vreemd papiergeld en inlevering van vij
andelijk vreemd papiergeld dienen door hou
ders, wonende of verblijf houdende in Noord-
Holland, onder vertoon vein een behoorlijk le
gitimatiebewijs te geschieden binnen het tijd
vak van 9 Juli tot ien met 20 Juli 1945 bij eert
der bankinstellingen ln deze provincie.
De registratie heeft slechts betrekking op
niet vijandelijk vreemd papiergeld. De inle
veringsplicht heeft betrekking op muntbil
jetten en bankbiljetten, uitgegeven door of
vanwege de navolgende mogendheden
Duitschland, Italië. Japan, Slowakije, Roe
menië, Bulgarije, Hongarije, Finland, Thailandl
en Indo-China.