MR
Sï
NIEUW
Truman naar ons land?
Duitsche bezetting duurt
tientallen jaren
In afwachting
Invasie in Japan begonnen
Nieuwe
Stamkaarten
ons
Toch ontmoeting
Churchill-Franco?
Grootscheepsche Amerikaansche
actie zal worden voortgezet
Schoenreparatie op bon
Petroleum-distributie
Urk na de bevrijding
Voor 5 Augustus
door de
Ket R. K.
sser werd
lat het ook
fcrk bevon-
noeite het
Irgen werd
I een auba-
Hierna
fisboom ge-
|n er volks
lem zal op
1/erleenen.
Commissaris
|AR,
liet District
jrdening uit-
ur Levens
hoofdzaak
|raad plegen
uitzondering
keopend zijn
des namid-
namiddags
lags achttien
j ;swinkels op
■tig, en win-
L'oducten, ijs,
|ch op Dins-
[)esloten zijn.
listribueermg
['dzakelijk is,
llast worden,
,-tikel 1, ook
|edoelden tijd
het publiek
|hindering of
van het be-
|rdt als over-
gevolge arti-
op den bij-
tt met hech-
J] of geldboete
fien.
de Gemeen-
^kt door aan-
jemeentehuis-
Jin de dagbia-
lond na haar
|onder den ti-
vensmiddelen-
Commissaris
Alkmaar
llajoor
M. Bokhorst
legers die
Irijd brengen
de bevolking,
ulp VAN de
voedsel en
d, gebouwen
diensten in
tusschen ons
geallieerden
h belang tal
len. Dat gaat
een tusschen-
partijen be-
van spreken
zeggen„Ons
ardt bij het
Nederlandsehe
liten en de
autoriteiten
burgers in
dilitair Gezag.
ten w/V leze de
„Wie is er de
iting Militair Gezag
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
WOENSDAG 11 JUU 1945
41e JAARGANG - NUMMER 18676
lOereldni
Buifen God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
President Truman heeft verklaard, dat de bezetting van Duitschland in
twee phasen kan worden verdeeld. De eerste phase zal er een van vijf
jaar moeten zijn, de tweede zal eenige tientallen jaren duren. President
Truman zal in dezen geest voorstellen doen op de confetenie van de
Groote Drie, welke waarschijnlijk op 17 Juli a.s. te Potsdam bij Berlijn
zal worden gehouden. Truman is reeds onderweg; in een Europeesche
liaven staat een vliegtuig voor hem klaar, dat hem naar Berlijn zal
brengen, onmiddellijk na de aankomst van den kruiser, die Truman
overbrengt. Churchill komt naar Berlijn vanuit zijn vacantieverblijf Hen-
daye. Ook Stalin en zijn staf maken zich gereed om naar de confereJïtie
te vertrekken. De belangstelling van het Russische volk voor de belang
rijke besprekingen van de Groote Drie neemt steeds toe.
ii
Lessen uiit het verleden zijn
er voor ons te over. Wij moe
ten er aandacht voor hebben en ze
willen verstaan. Wij leven minder
dan ooit op een eiland. Internatio
naal is onze positie trouwens veran
derd bij vroeger. Wij hebben veel
meer actief contact met andere lan
den. Politiek en geestelijk zullen wij
veel meer georienteerd zijn op de
Angelsaksische landen dan voorheen,
toen wij merkwaardig in strijd
met wat men ons van zekere zijde
in de bezettingsjaren wilde verwij
ten in veel opzichten gericht wa
ren op Duitsche gewoonten en wet
ten Die nieuwe oriënteering in wes
telijke richting brengt ook nieuwe
gevaren meel Als wij daar maar op
letten, dan behoeft de grootere ge
meenzaamheid, welke met Ameri
kaansche en Engelsche denkbeelden
ontstaat, ons niet op dwaalwegen te
brengen, gelijk die eerder uit het
Oosten waren geïmporteerd. Er is
reeds eerder een overschatting van
de techniek geconstateerd „in oude
cultuurlanden en in nieuwe landen",
reeds eerder is de onchristelijke op
vatting in economie en industrie ge
wraakt, want al te lang was de
zorg voor culturee'e en economische
welvaart in handen van politici, die
de natuurlijke rangschikking der
menschelijke behoeften omkeeren of
verminken. En Ifoch zijn „in het
licht der eeuwighcidsgedachte de
omtrekken van de tallooze levens
verschijnselen scherper te onder
scheiden dan bij het schijnsel van
- menschelijke theorieën-zonder-God.
Ja, zonder den godsdienst en de ze
delijke beginselen van het Christen
dom is een duurzame, stoffelijke
voorspoed uitgesloten", zeide dr.
Cornelissen op den Kaderdag der
R. R. Staatspartij in 1937. Het schijnt
ons tijd te worden, misschien
moeten wij zeg"gen, wéér tijd te wor
den, de dingen duidelijk te zeg
gen. Er heerscht verwarring en er is
geen houvast. Het nieuwe, ook wat
zich al meer concreet moest aandie
nen in de staatkunde, toont een
vaagheid en gebrek aan vastheid.
Dat kan mogelijk niet anders. Maar
het is een toestand, die gevaren
schept. In diezelfde rede citeerde
de spreker Paus Pius XI in zijn en
cycliek over het Communisme anno
1937: ,Men haalt tegenwoordig de na
latenschap binnen van die dwalin
gen, welke onze voorgangers en wij
zelf zoo vaak hebben .gebrandmerkt,
en het kan niet verwonderen, dat in
een reeds m groote mate ontkersten
de wereld de communistische dwa
lingen zich verbreiden". Het kon in
1945 gezegd zijnl Het wordt hoog tijd
dat ook wij, Katholieke Nederlan
ders, ons weer positief gaan rich
ten. Een andere spreker op dien Ka
derdag, de tegenwoordige minister
van Justitie, mr. Kolfschoten, ver
klaarde in zijn rede: „Aan een groot
deel van ons volk is een zóó helder
besef en een zóó onwankelbare over.
(Zte vervolg 5e kolom)
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
teu tos
De betrekkingen tusschen Moskou
en Iran zijn verscherpt als gevolg
van de beschuldiging, dat de Iraan-
sche regeering een dictatoriaal be
wind wil stichten. Volgens een
rapport van den Amerikaanschen se
nator Kilgors blijft het verslagen
Duitschland. een groote bedreiging
voor den wereldvrede, Men ver
wacht de aankondiging van vérstrek
kende hervormingen in Spanje in
een rede, die Franco op 18 Juli zal
houden. De antikoningspartijen in
België dreigen met een gedocumen
teerde aanklacht tegen Lpopold, in
dien het parlement bijeenkomt, om
de kwestie te bespreken; dit docu
ment zou nadeeïig zijn voor de dy
nastie als zoodanig, - President Tru
man is uit Newport News in Virgi
nia naar Europa vertrokken. Een
groep partisanen drong de gevange
nis te Schio bij Venetië binnen en
doodde zonder vorm van proces 47
gevangenen. In Londen is kapt.
Kosstecki, die verbonden was aan
'een Poolsch opleidingskamp, door
Poolsche autoriteiten gearresteerd.
Speciaal in Frankrijk en Engeland,
en naturlijk ook in Spanje loopen
steeds geruchten over een ontmoe
ting tusschen Churchill en Franco.
Volgens de laatste mededeelingen uit
Amerikaansche bron zou zulk een
ontmoeting dezer dagen inderdaad
.plaats hebben op Fransch gebied.
GEDENKPLAAT TE WAGENINGEN
Door Prins Bernard onthuld
Te Wageningen heeft Prins Ber
nard op de plaats waar de Duitsche
strijdmachten in Nederland de capi
tulatie onderteekenden, in hotel „De'
Wereld", onder groote belangstelling
in de-met vlaggen versierde, groo-
tendeels verwoeste stad, een gedenk
plaat onthuld. Onder de gasten be
vond zich ook de Fransche generaal
Poillet, die namens den Franschen
minister van luchtstrijdkrachten aan
den Prins ter gelegenheid van zijn
verjaardag een vliegtuig had aange
boden.
Uit
eigen
land
In IJmuiden is een belangrijke
partij hout, bestemd voor Zaandam,
uit Zweden aangekomen; voorts
20.000 kg versche visch uit Esjberg.
belangrijke tentoonstelling van
meesterwerken^ uit de 16e en 17e
eeuw in het Rijksmuseum te Amster
dam zal door minister v. d. Leeuw
goöpeiïd worden. H.M. de Konin
gin heeft op het Loo verschillende
illegale werkers en werksters in
audiëntie ontvangen. De Billiton-
maatschappij heeft bij een aantal Ne
derlandsehe werven zes complete
tinbaggermolens besteld. De Ne
derlandsehe Regeering heeft de nieu
we Poolsche regeering te Warschau
erkend.
yy
Als gevolg van den grootscheep-
schen aanval van de Amerikaansche
luchtvloot op Tokio bezitten de ge-
alieerden de volkomen heerschappij
boven de Japansche hoofdstad. Geen
enkel Amerikaansch oorlogsschip is
beschadigd, geen enkel vliegtuig
neergeschoten. Er was niets van
eenigerlei Japanschen tegenstand te
bespeuren. De Amerikaansche vloot
maakt zich gereed voor verdere aan
vallen. De blokkade der geallieerden
tegen Japan zal verscherpt worden.
Ook van Japansche zijde ziet men in
de jongste operaties tegen Tokio den
eersten slag der geallieerde invasie.
Niet minder dan 152 Japansche vlieg
tuigen zijn bij de aanvallen van gis
teren, op den grond beschadigd. De
waarnemend^ minister van Buitenl.
Zaken in Washington heeft verklaard
dat weliswaar van verschillende
hoofdsteden in de wereld berichten
zijn ontvangen over vredespogingen
van Japansche zijde, doch dit betreft
geen officieele stappen.
Men wil blijkbaar een- openbare
discussie over eventueele capitulatie
voorwaarden uitlokken. Doch de
eenige mogelijkheid, zoo verklaarde
Crew, ft en blijft „onvoorwaardelijke
overgave". De Australische troepen
hebben een nieuwe landing uitge
voerd in het Westen van Borneo en
de geallieerden bezitten nu de vol
komen heerschappij boven de Baai
van Balik Papan. Er bestaat nog he
vige Japansche tegenstand bij de
Straat van Makassar.
De Directeur van het Rijksbureau
voor Kuiden en Leder te Amsterdam,
maakt bekend, dat voortaan perio
diek distributiebonnen voor repara
tie van schoeisel geldig zuilen wor
den verklaard (raadpleeg bonnen-
lijst). De z.g. klantenbinding is ver
vallen, het publiek is vrij in de keu
ze van den schoenhersteller.
JDersslem van den dag
ZEDELIJKHEID De zedelijke ver
wildering in deze dagen constatee-
rend, schrijft de „Tijd", dat deze in
den grond de openlijke en ontstel
lende openbaring is van een zedelij
ke leegte, die door veel langdurige
vervlakking en verwaarloozing was
ontstaan. De verheffing van het ze
delijk peil der bevolking is in hoog-
sten aanleg een zaak van den gods
dienst, zegt het blad, maar dit
neemt niet weg, voegt het daaraan
toe, integendeel stelt vast, dat ook
de Staat hier een taak en een stren
gen plicht heeft. De zedelijke neu
traliteit van den Staat is zeker een
van de tekorten geweest, die tot de
huidige moreele leegte het meest
hebben bijgedragen. De Staat kan
echter, als hij zijn zedelijke taak
aanvaardt, enorm veel doen voor de
gelding en het aanzien van de zede
lijke beginselen in het openbare le
ven; hij kan in de opvoeding van de
jeugd onmisbare steenen bijdragen
voor een gezonden, zedelijken karak-
terbouw van het opgroeiend ge
slacht. Wij weten, eindigt de „Tijd",
dat de huidige Regeering haar taak
niet als een zedelijk-neutrale of on
verschillige opvat en wij vertrouwen
daar spoedig de blijken van te kun
nen zien.
/QanleeUeitingen
Het zijn belangrijke mededeelingen
die minister Mansholt In een verga
dering te Alkmaar heeft gedaan over
de wijze, waarop z.i. de problemen
in den land- en tuinbouw moeten
worden behandeld. In het algemeen
en in groote lijn ook principieel,
kunnen wij met zijn .zienswijze vol
komen accoord gaan. Het zijn vol
ledig de katholieke ordeningsdenk
beelden, die deze socialistische mi
nister verkondigde, en als regeerings-
plannen kunnen wij ze niet anders
dan toejuichen. Of wij het daarom
ook eens zijn met alle onderdeelen,
is een zaak, die in volkomen gerust
heid nadere overweging kan velen.
De ordening door de organen van
bedrijfsgenooten, met verordenende
bevoegdheid e.d. is een zaak, die
vele jaren tot concrete denkbeelden
heeft geleid in onzen kring, dank zij
het volhardend werken en studeeren
van katholieke voormannen, gestuwd
en gesteund door de katholieke or
ganisaties op sociaal en politiek ge
bied. Hier gaat bovendien in het
maatschappelijk en staatkundig le
ven van Nederland gestalte aanne
men de groote gedachte van de Pau
selijke encyclieken, met name van
„Quadragesimo Anno", die in ons
land door katholieke activiteit gesti
muleerd zijn. Dat blijven wij, om
meer dan één reden voor oogen hou
den, als wij dankbaar en met voldoe
ning den tijd begroeten, dat de oogst
van veel werk gaat rijpen en kan
worden binnengehaald!
Ter verbetering van een foutieve
zin in het bericht van gisteren wordt
er op gewezen, dat, zooals trouwens
reeds uit den kop van het bericht
bleekt od bon 111 een halve liter pe
troleum beschikbaar wordt gesteld
én bovendien op bon R 24 een halve
liter. Tot vyf jaar hebben de kinde
ren dus een liter, boven vijf jaar
krijgen kinderen en volwassenen een
halve liter.
Urk is klein en ligt geheel en al
buiten het belangstellingsveld van
„de rest van Nederland". Geen won
der dus, dat slechts weinigen zich
hebben afgevraagd, hoe de bevrij
ding hier in haar werk ging -en voor
welke problemen de bevolking zich
thans geplaatst ziet. Het is in enke
le woorden te zeggen. Op 14 April
werden plotseling alle teletfoonlei-
dlngen verbroken. De Urkers wisten
toen natuuriyk allang, dat de be
vrijding naderde. Deft volgenden
dag, een Zondag, bereidden de Duit-
schers hun vertrek voor. Zij ver
sperden de sluis, door er twee sche
pen in te laten zinken, bliezen een
kraan in de haven op ep versperden
ook de binnenhalen. Des middags
vertrokken er twee schepen met
Duitschers. Den volgenden dag ver
trok de rest.
Op Dinsdag 17 April was Urk vrij
van de Duitschers en de Canadeezen
waren er nog niet. Een onwennige
situatie! Een laatste landwachter
probeerde vruchtieloos om vla den
Lemmerdijk en later per punter weg
te komen. Nog denzelfden avond
tracl de N.B.S. voor het voetlicht en
werden de eerste landverraders en
gevaarlijke elementen gegrepen. Den
volgenden dag gingen de vlaggen
uit. Donderdags kwam het bij het
wegvoeren der N.S.B.'ers tot een
schietpartij, waarbij helaas een doo-
de en een zwaar gewonde te betreu
ren vielen. Eindelijk konden op Vrij
dag 20 April de Canadeezen met ge
jubel worden begroet.
Urk heeft overigens ook zijn tol
aan het vaderland betaald. Het be
treurt tien van zijn zonen, die in
Duitschland stierven, doodgeschoten
werden, sneuvelden of omkwamen
by het op een mijn loopen van hun
schip. Van acht bewoners van Urk,
die in Duitschland verbleven, in
krijgsgevangenschap waren geraakt
of in Indië waren, heeft men •'hog
geen bericht ontvangen. 18 man van
een klein eiland.
De president der Vereenigde Staten, Truman, zal na de conferentie
van Potsdam een reis door Europa maken. HIJ zal, behalve Engeland,
ook Intalië bezoeken. Volgens latere berichten, zou president Truman
ook Nederland, België en Frankrijk bezoeken.
Het commissariaat noodvoorziening
heeft voor de kindervoeding, waar
over den laatsten tijd zooveel te
doen is geweest, een oplossing ge
vonden. In verband hiermede zullen
vóór 5 Augustus aanstaande, nieuwe
nood-stamkaarten worden uitgereikt,
waarbij de Nederlanders in vier
leeftijdsgroepen worden verdeeld.
(Vervolg le kolom),
tuiging bijgebracht over datgene,
waar het tégen is, dat t gevaar loopt
zich minder bezorgd te maken over
datgene waar 't vóór is, althans voor
moest zijn en zich een overtuiging
te bemachtigen". Ook dit kon op den
dag-van-vandaag gezegd zijn! Wan
neer wij claarna nog eenmaal dien
anderen spreker van die bijeen
komst, dr. Cornelissen mogen citee-
ren, dan is het omdat in het vol
gende uit zijn toespraak het klem
mende van den huidigen toestand
zoo juist wordt belicht: „Nu is het
ónze tijd, benutten wij dezen niet,
dan is naar mijn vaste overtuiging
de kans voor de christelijke staat
kunde voor jaren verkeken", en „te
genover eigen volk, eigen land, en
als voorbeeld voor het buitenland,
zijn wij tot de hoogste krachtsin
spanning verplichtZoo sprak
men in 1937, „onder nieuwe verhou
dingen". Zoo kan men, mutatis mu
tandis, ook nü spreken. De verhou
dingen zijn alleen nieuwer, de pols
slag van den tijd gaat sneller! Zij
mag niet dóórslaan. Wij gaan bou
wen aan een nieuwe gemeenschap,
maar wij moeten dat op de juiste
basis doen. Wij hebben die voorhan
den. Wij moetèn haar doorgeven aan
en propageeren bij anderen. Ook de
bekende actie Naar de Nieuwe Ge
meenschap anno 1938, sterk gestimu
leerd door een man als mag. dr.
Stokman, die bij de Regeering ook
in de bezettingsjaren het vertrou
wen genoot, getuige zijn benoeming
tot een der negen Vertrouwensman
nen, was gebaseerd op het geheel
der katholieke levens- en wereldbe
schouwing, omdat „daarin alleen af
doende waarborgen (te vinden zijn)
om niet te verdwalen in het laby-3*
rlnth van vraagstukken en proble
men, waarvoor de opbouw der ge
meenschap ons plaatst". Zij verdoe
zelt de katholieke beginselen niet eii
zij streeft evenmin naar een grootste
gemeene deeler tusschen de verschil
lende christelijke belijdenissen of
naar een christendom boven geloofs
verdeeldheid". Dat is de goede
grondslag, de gezonde volgorde; im
mers nadat dit gezegd is, verklaarde
dr. Stokman in een radiovoordracht
in December 1939, dat wij, levend te
midden van een volk, dat in gods
dienstig opzicht verdeeld is, niette
min moeten streven naar een elkan
der begrijpen en verdragen „eri alle
aanwezige krachten en goede ele
menten benutten om onze Neder
landsehe staats- en volksgemeen
schap zoo gelukkig mogelijk te ma
ken". Zoo komen wij tot wat eert
ideaal van Katholieke Staatkunde
moet zijn: herstel en vernieuwing
van de christelijke samenleving. Bet
meest te bereiken, al3 Katholieken
een Katholieke1 politiek voeren.
Want wat is dat anders dan de
maatschappij opbouwen op christe
lijke beginselen? En geldt in storm
achtige tijden niet dat de Katholieke^
daartoe eendrachtig moeten zijn,
hoezeer ook open voor iamenwer-
king met anderen?