NIEUW
Tweede stadium van invasie in fapan
Herstel van de Monarchie
in Spanje?
De Belgische Konings-crisis
H.M. de Koningin lijdt aan een
acute longaandoening
DONDERDAG 19 JULI 1945
9,emeenteAaden
De geruchten
over Hitier
Invasie
Celebes
van
Don Juan, Koning
van Spanje?
Hirohito oorlogs
misdadiger
Liberator vermist
Rusland
tegen Japan?
Nationale
adviescommissie
bijeen
ge-
AR
res.
:ns-
ien
15.
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG - NUMMER 18683
Buiten God is 't nergens veilig Vondel
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; t 3.30 per kwartaal
BUREAUX
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loudsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
ge-
uur
dag
evraagd
raclit
dit blad
evenng
direct
achtend,
NDEL
kmaar
Een hooge autoriteit, verbonden aan het Britsche ministerie van
Luchtvaart, deelde den luchtvaart-correspondent van Reuter heden mee,
dat de Geallieerde bommenwerpers in den Stillen Oceaan vandaag onge
veer het eerste stadium van het drie-stadiaplan voor de invasie in Japan
hadden afgewerkt. Het tweede stadium zal bestaan uit een zwaar lucht-
offensief op de afzonderlijke vijandelijke vliegvelden. De zegsman ver
klaarde, dat het plan overeenstemt met dat, wat geleid heeft tot de ver_
nietiging van het Duitsche oorlogspotentieel. Het plan is verdeeld in
drie hoofd-etappes en die zijn weer onverdeeld. Stadium 1 omvat: het
verkrijgen en behouden van de suprematie in de lucht, waar de opera
ties dit eischen; Stadium 2: vernietiging van het Japansche transport
systeem; Stadium 3: Landingen op strategisch belangrijke punten.
EJet communique van Nimitz meldt,
dat Woensdag door de Britsche en
Amerikaansche Pacific-vloten de
aanvallen met vliegtuigen vanaf
vliegdekschepen en de bombardemen
ten door slagschepen op het gebied
rond Tokio en op Noord-Oostelijk
Hondsjoe, zijn voortgezet. Vliegtui
gen van vliegdekschepen ontdekten
overblijfselen van de Japansche
vloot die zich verborgen had in het
gebied van Yokosoeka en voerden
hierop een aanval uit ondanks het
welgerichte afweervuur. Het commu
nique deelt niets mee omtrent het
resultaat van dezen aanval.
Door het hoofdkwartier van Mac
Arthur is heden bekend gemaakt,
dat meer dan driehonderd jagers en
bommenwerpers van de vijfde en ze
vende luchtmacht hun aanvallen
vanaf bases op Okinawa tegen Ky-
Eindelijk vernemen wij ook in
ons gewest zoo hier en zoo
daar een en ander over de voorbe
reiding' van de verkiezing der tijde
lijke gemeenteraden. Aanvankelijk is
deze zaak geregeld bij Kon. Besluit
van 12 April j.l. In elke gemeente
wordt een kiescollege gevormd, dat
dTiemaal zooveel ledentelt als de
gemeenteraad heeft. De burgemeester
maakt voor de samenstelling van dit
kiescollege een aanbeveling' op. Hij
laat,zich daarbij voorlichten door een
commissie van vertrouwensmannen,
die hij aanwijst en die tenminste drie
leden moet tellen. Eet kiescollege
wordt benoemd door den Commissa
ris der Koningin in de Provincie, die
zich daarbij weer laat voorlichten
door een commissie van vijf leden,
door dien Commissaris aangewezen
onder goedkeuring van den minister
van Binnenlandsche Zaken. Bij de
"Samenstelling van dit kiescollege moet
er naar worden gestreefd, dat de
^voornaamste geestelijke en maat
schappelijke strooming'en in de ge
meente daarin naar evenredigheid
vertegenwoordigd zijn. Men heeft al
dus getracht, zooveel mogelijk waar
borgen voor objectieve samenstelling
van de kiescolleges te geven, nu de
normale volksinvloed door het tijde
lijk wegvallen van verkiezing' uitge
schakeld is. Niet te ontkennen valt,
dat in de voorbereiding van de ver
kiezingen aan den burgemeester een
groote plaats is toegekend. Dat kan
bezwaren hebben, ook omdat de ge
meenteraad nu eenmaal het orgaan
is, dat het gemeentebestuur, en dus
ook den burgemeester controleert, al
is het wenschelijk, in den nieuwen
tijd' de tegenstelling hier niet scher
per te maker: dan, noodig is en liever
den nadruk te leggen op den factor
samenwerking in het bestuur tus-
schen den Raad en B. en W. Toch is
overwegende invloed van den burge
meester onjuist: reeds eerder heeft
mr. In t Veld, zelf een burgemeester
(van Zaandam) daar in het „Vrije
Volk" op gewezen. Hij legde er daar
bij terecht den nadruk op, dat we
hier voor een noodgeval staan, waa7_
van we het beste moeten maken. Van
alle kanten dan natuurlijk, voegen wij
daaraan toe. Aan één opmerking van
den schrijver willen wij nog even
aandacht schenken. Hij drir.gt er n.l.
op aan, dat de verschillende groepen
in het kiescollege t.z.t. de Candida-
tenlijsten voor den gemeenteraad op
maken in overleg met hun par tij-
af deelingen. Wij zouder: zeggen, met
de besturen of deputaties daarvan.
Op die manier wordt er van de de
mocratie m de gegeven omstandig
heden nog zooveel mogelijk gered.
oesjoe, het meest Zuidelijke van de
Japansche hoofdeilanden, op Maan
dag hebben voortgezet.
Australische troepen op Serawak
hebben Marudi veroverd, dertig' mijl
landinwaarts van Miri, en wel zon
der tegenstand'. Tegenover de baai
van Balikpapan in Zuid-Oost Borneo
breiden de mar.nen van de Australi
sche zevende divisie hun controle
over de rivieren langs de kust uit.
De aanvallen op Kioesjoe werden
uitgevoerd door Mitchells, Libera
tors, Mustangs, Thunderbolts en „In
vaders". Dit laatste is het modernste
type gevechts-bommenwerper, dat
op het einde van den oorlog in Euro
pa korten tijd in actie kwam, en dat
thans voor het eerst wordt gebruikt
bij groote aanvallen op het strijdtoo-
neel in de Pacific. Zes steden werden
gebombardeerd.
In het gebied' van Balikpapan op
Oost-Borneo bleven de Australiërs
druk uitoefenen op de sterke stellin
gen ten Noorden van het gevallen
bastion van den berg Atokhampar,
doch er had in dit gebied geen bij
zondere verandering plaats. Tegen
over de baai van Balikpapan hebben
de mar.nen van de Australische ze
vende divisie thans de controle over
twintig mijl van de baai, de rivier
en de kust van de Straat van Macas
sar. Zij hebben een vooruitgang ge
maakt van ongeveer zes mijl naar
het Zuiden, sinds de berichter: over
hun laatste positie zeven mijl stroom
opwaarts van de Rikorivier ten Noor
den van Penadjam. Op een Noorde
lijke arm van de Rikorivier stootten
de Australiërs Zondagavond op een
vijftig voet groot barkas, volgeladen
met troepen, welke vijf eveneens
met troepen geladen oorlogscar.o's
en een motorboot sleepte. Deze sche
pen werden alle door vuur uit lichte
wapenen vernield.
Het Amerikaansche ministerie var:
buitenlandsche zaken heeft heden
verklaard, dat het nog geen rapport
van de Amerikaansche ambassade in
Argentinië had ontvangen aangaande
het gerucht, dat Hitier zich in Zuid-
Amerika zou bevinden. In verband
hiermede had het ministerie op het
oogenblik geen enkele verklaring af
te legden. Officieus werd van de zij
de der autoriteiten verklaard, dat
men het bericht zeer twijfelachtig
acht, waarbij er tevens op werd ge
wezen, dat het te betreuren valt, dat
het lichaam var: Hitier nooit werd
teruggevonden. Hierdoor is de moge
lijkheid tot legendevorming over het
nog in leven zijn van Hitier ontstaan.
Duitsche duikbooten
bij Argentijnsche kust?
In Argentinië meent mer: de laat
ste dagen voortcurend duikbooten
voor de kust te kunnen signaleeren
en in de Argentijnsche blader: wor
den steeds meer theoriën ontvouwd
over de beweerce aankomst van Hit-
Ier met zijn „vrouw" en over nazi-
schatten, welke zich op diverse
plaatsen tusschen de Zuidpool en
Buenos Aires zouden bevir.den.
Van officieele zijde konden geen
inlichtingen worden verkregen om
trent twee nog niet geïdentificeerde
duikbooten, welke zich gisterer: voor
de Argentijnsche kust zouden heb
ben bevor.den.
Domei heeft verklaard, dat men
het ii> Japansche krir.gen mogelijk
acht, dat Celebes 't tooneel zal wor
den van de eerstvolgende geallieer
de invasie en voegde er aan toe,
dat het burgerlijk bestuur van het
eiland onder leiding van de Japan
sche marine-autoriteiten alle econo
mische krachten hadden geconcen
treerd' voor de verdediging.
In een voor den Raad van de Phalanx gehouden rede heeft generaal
Franco aangekondigd, dat Spanje binnenkort gevraagd zal worden de
monarchie te herstellen. Hij zeide,.dat de traditioneele monarchie het
eenig passende systeem voor Spanje was. Hij voegde daaraan toe: „Ik
verwacht, dat de wet tot herstel van de monarchie langs den voor
geschreven weg door de Cortes zal worden onderzocht en door de na
tie zal worden aangenomen. De monarchie," aldus zeide Franco, „zal
sterk en buigzaam moeten zijn en den geest van de Phalanx-heweging
en van den socialen vooruitgang moeten garandeeren." Generaal Fran
co kondigde geen .enkele andere onmiddellijke verandering in de poli
tieke structuur van Spanje aan en maakte geen gewag van een her
ziening van zijn kabinet.
Verder zeide Franco nog: „Het po
litiek systeem kan r.iet voor alle
naties hetzelfde zijn. Het moet aan
de omstandigheden worden aange
past. Tijdens de democratische pe
riode verloor Spanje zijn imperium,
werd het in den burgeroorlog ge
stort en stond het op het pur.t zijn
eigen grondgebied te verliezen. Een
breed opgezette buitenlandsche pra-
paganda geeft zich over aan be
schouwingen omtrent de Spaansche
publieke opinie, welke tegen het
regiem gericht zou zijn. Nooit is de
politieke situatie in Spanje meer
stabiel geweest dan thans. Wij moe
ten de kwestie van de bepaling' va$
onzen status onder de oogen zien.
Ket was een van mijn grootste zor
gen mijn opvolging te verzekeren in
overeenstemming met den wil van
de Spanjaarden, zonder het werk
van de beweging te benadeelen.
Reeds eerder heb ik verklaard, dat
wij aanstuurden op den traditionee-
len vorm van Spaansche Regeerl-ng.
De regeringsvorm, dien wij gaan
vaststellen, moet sterker blijken te
zijn dan de fouten, die door indivi-
dueele gezaghebbers gemaakt zou
den kunnen worden. Als het oogen
blik daar is, verwacht ik, dat de
nieuwe wet door de Cortes en door
het volk zal worden goedgekeurd.
De beste wet zal waardeloos zijn,
als de geest van de Phalanx ver
slapt. Wij moeten krachtig aanhou
den op den koers, dien wij gevolgd
hebben, als een g'oed kapitein, wat
voor stormen er ook mogen opste
ken."
De VALERA heeft nu verklaard,
dat Ierland wel een republiek is,
maar ook lid var: het Britsche Ge-
meenebest.
Don Juan, Spaar.sch troonpreten
dent heeft gisteren aan een specia-
len correspondent van Reuter ver
klaard, dat hij niet bereid was om de
monarchie uit de handen van Franco
te ontvangen. In tegenstelling tot
andersluidende berichten maakt Dor:
Juan geen toebereidselen voor een
onmiddellüken terugkeer naar Span
je. Don Juan is er vast van over
tuigd, dat het beginsel der cor.stitu-
tioneele monarchie de eenig'e oplos
sing biedt voor het Spaansche poli
tieke probleem en hij is bereid om
den tijd te laten bewijzen of hij al
dan niet gelijk heeft.
Don Juan legde er nog den na
druk op, dat hij gaarne Koning
wenschte te worden, doch alleen in
dien de mogelijkheid werd gegever:
met succes als koning op te treden,
daar hij niet nog meer oneenigheid
in Spanje wenschte te veroorzaken.
Een politieke raad, waarir: de ver
tegenwoordigers van achttien volke
ren zitting heben, heeft voorgesteld,
dat China den nieuwen volkenbond
moet verzoeken den Japanschen Kei
zer Hirohito als oorlogsmisdadiger te
brandmerken. De raad stelt hem aan_
sprakelijk voor het schandelijke Ja
pansche optreden in China en in de
Stille Zuidzee. Deze politieke raad is
het Chineesche kernparlement. De
hier genomen besluiten worden wet,
r.acïat zij zijn goedgekeurd door den
oppersten natlonalen raad van ver
dediging.
'N ZUID-AFRIKAANSCK' VLIEG
TUIG is bij Kartoem neergestort.
Alle Inzittenden dertien passa
giers en drie leden der bemanning
kwamen om het leven.
Het zoeken naar de Liberator wel
ke als vermist werd opgegeven na
zijn vertrek uit Montreal naar Lor.<-
den, met officieele regeeringsperso-
nen die van de conferentie te San
Francisco terugkeerden aar. boord, is
thans gestaakt, volgens mededeeling
van het Engelsche ministerie van
luchtvaart. Van vliegtuig en ir.zit-
tenaen werd geen enkel spoor ge
vonden.
De toestand in Syrië
De Engelsche druk in Syrië neemt
van dag tot dag toe. Volgens uit Bei
roet ontvangen, niet bevestigde be
richten, zou de Syrische regeering
zijn afgetreden. In een later door de
Syrische regeering gepubliceerd com
munique worden de door enkele Sy
rische bladen verspreide berichten
omtrent een eventueel aftreden van
cte regeenng tegengesproken.
Koning Leopold de derde van België kan in de toekomst alleen naai
zijn troon terugkeeren met toestemming van beide Kamers van het Par.
lement. De Belgische Senaat heeft heden eveneens de wet aangenomen,
die den Koning uitsluit, totdat het Parlement hem toestaat naar Brussel
weer te keeren. 77 leden stemden voor en 58 tegen en vijf leden waren
afwezig. Deze cijfers toonen aan, dat de Koning in den Senaat aanmer
kelijk meer steun vond dan gisteren in de Kamer, waar de stemmenver
houding 98 voor de wet en 6 tegen bedroeg met 32 afwezigen. Tijdens
het debat deelde de minister-president mede, dat hij eigenlijk van plan
was geweest den Koning naar België terug te brengen, seint de correspon.
dent van Reuter in Brussel. „Toen ik naar Salzburg ging op een van
mijn eerste bezoeken aan den Koning, was het mijn plan met hem naar
België terug te keeren" zei v. Acker. Maar er kwam een nieuwe factor bij,
die van Acker later zou uiteenzetten.
Het socialistische blad „Le Peuple"
beweert heden in een uiteenzetting:
„Dat Leopold eenigen tijd voor de
landing van de Geallieerden in Nor-
mandië op 6 Juni 1944 besloten had
niet in België te zijn op het moment
van bevrijding dat dit plan en
zijn eigen wensch geleid hebben tot
conferenties met de Duitsehers
dat Leopold van den anderen kant
geweigerd had zich in België schuil
te houden en te verdwijnen bij de
komst der Geallieerden dat zijn
wensch niet in België te zijn, gemo
tiveerd werd door het feit, dat hij
een strenge vervolging van land ver -
radelijke daden voorzag dat Leo
pold niet aan die vervolging wilde
meedoen en dat tenslotte iemand uit
zijn omgeving hem in een begin Mei
1944 afgezonden brief suggereerde,
dat Leopold er verstandig aan zou
doen, mdien hij het lot van de Bel
gische gevangenen in Duitschland
zou deelen. Leopold' verwierp dit
idee, omdat de Duitsehers hem waar
schijnlijk in een -kasteel zouden ir:-
terneeren en niet in een kamp, het
geen geen diepe indruk op de Belgi
sche bevolking zou maken.
Geraffineerde
vervalsching
Een door de regeering Ingesteld
onderzoek heeft uitgewezen, dat een
aantal schilderijen, die voor werk
van Vermeer wercen gehouden, van
de hand van een vervalscher zijn.
De vervalscher, de schilder Han
van Meegeren, die inmiddels is ge
arresteerd, heeft, in bijzijr: van ge
tuigen, een volle&ig'e bekentenis af
gelegd. Volgens deze bekentenis be
hoort tot de door hem vervalschte
werken ook de beroemde „Emmaüs
gangers" uit het museum Boymans
te Rotterdam. Dit werk heeft, toen
het in 1937 aan het licht kwam, over
de geheele wereld' groote bewonde
ring gewekt. De dader heeft van
dien tijd af een aantal vervalschir.-
g'en op de markt doen brengen, die
hij op zulk een geraffineerde wijze
heeft vervaardigd, dat de beste ken
ners niet hebben getwijfeld aan de
echtheid van zijn werk. De geheim
zinnige omstandigheden, waaronder
deze schilderijen opdoken en het
feit, dat er In een kort tijdsbestek
zooveel schilderijen voor den dag
kwamen van een meester wiens be
kend oeuvre niet zeer groot is, heb
ben ertoe geleid, dat men de zaak
der „teruggevonden" Vermeers weer
opnieuw ging bestudeeren. Hierdoor
is een van de geraffineerdste geval
len var: vervalsching tenslotte ont
dekt. De schilderijen werden voor
groote bedragen aan het rijk en aan
particulieren verkocht.
APELDOORN, 18 Juli. De behandelende geneesheer van H. M. de Ko
ningin heeft hedenmorgen het volgende bulletin \tttgegeven
Tengevolge van een gevatte kou lijdt H. M. de Koningin sedert eenige
dagen aan een acute longaandoening, die aanvankelijk zorg baaTde.
Sedert neemt de ziekte een gunstig verloop, al zal een geruimen tijd
rust nog noodig zijn. Indien zich ge en bijzonderheden voordoen, zullen
geen verdere bulletins worden uitgegeven. Arts HAVERKAMP
In Engelsche politieke kringen
blijft men gelooven, dat de houding
van de Sovjet-Unie ten aanzien van
Japan op de conferentie te Potsdam
nader zal worcen gepreciseerd en
waarschijnlijk veranderd. Berichten
uit Tsjoenkmg zouden een optimis
tisch beeld geven, waaruit men kan
opmaken dat CHIr.a reden heeft van
Ruslana effectieve hulp te verwach
ten. Toch schijnt een oorlogsverkla
ring van de zijde van Rusland wei
nig waarschijnlijk. Het Russisch- Ja
pansche neutraliteitsverdrag, dat op
gezegd en eigenlijk afgeloopen Js,
blijft theoretisch nog' verscheidene
maar.oen van kracht. Het gebruik
door de geallieerden van Russische
lucht- en marineteses schijnt wel
het maximum te zijn dat kan wor
den bereikt. Men wees in Londen op
de bijzoncer vriendschappelijke toon
van de Japansche radiocommenta
ren ten aanzien van Rusland, die
men uitlegt als een aanwijzing van
vrees, die men in Tokio gevoelt voor
een Russische krachtsontplooiing.
De Nationale Adviescommissie,
welke straks o.a. een rol zal
spelen bij de samenstelling van
het Noodparlement, zal a.s. Vrij
dag voor het eerst te Den Haag
bijeenkomen. Deze Commissie, die
gevraagd en ongevraagd advies
geeft aan de Regeering, is sa
mengesteld door de oude par
tijen, sociaal-economische groe
peeringen en de verzetsbeweging.
Zij bestaat uit de volgende leden,
aangewezen door de gezamenlijke
verzetsgroepen J. Brandeburg, cir.
J. A. H. J. S. Bruins Slot, J. Buys,
dr. J. J. Glelen, F. J. Goedhart, mr.
C. A. M. ten Hagen, mr. J. J. Han
gelbroek J. Hendriks, Lou Licht
veld, R. Nordheim, H. M. van Rand
wijk, ir. H. van Riessen. prof. dr. M.
H. van Rooy O.F.M., Soer.ito, mej.
er. M. A. Tellegen, G. Wagenaar en
dr. F. Wibaut.
De andere groep bestaat uit mr.
J. Alge ra, prof. F. M. van Asbeck,
mr. F. J. H. Bachg, dr. W. Banning,
A. W. Bieuwenga, mr. M. H. de
Boer, A. C. de Bruyn, ds. J. J. Bus-
kes, ir. W. J. Dewez, mr. R. Dob-
belman, prof. dr. N. A. Donkersloot,
mr. dr. J. Donr.er, J. J. Doornen, F.
de Groot, mr. A. Joekes, E. Kupers,
mr. K. P. v. d. Mandele, H. W. J. A.
Meyerink, mr. E. E. Menten, mevr.
mr. E. Ribbius Pelletier, mr. H. J.
R. M. van Schaik, J. Schilthuls, prof.
mr. P. Scholten, A. Stapelkamp, mr.
D. U. Stikker, magister dr. J. G.
Stokman O.F.M., J. E. Stokvis, H.
W. Tilanus, mr. J. in 't Veld, prof.
dr. J. H. W. Verzijl, mr. G. C. van
Walsum, mr. H. Willemse, mr. dr.
P. J. Witteman, J. Schouten, C. Vor-
rink en J. Rutgers.