NIEUW
DEN SLUIER OPGELICHT?
Ons volk, bevrijd,
herneemt zijn recht
TIP VAN
Belgische katholieken
vallen de Regeering aan
Het gaat om de „ronden"
In afwachting
Installatie van het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam
Koningskwestie in het Parlement
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
WOENSDAG 25 JULI 1945
41e JAARGANG - NUMMER 18688
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
Buiten God is 't nergens veilig Vondelm jjrawf jl Sfi H SC HAGEN
MuÏ67lStTQ,Clt 52
Abonnementsprijs t 1.10 per maand: l 3.30 per kwartaal BÊÊ^ BI Telefoon 459
De kwestie der Herstelbetalingen door Duitschland zou op grond van
de besprekingen in de conferentie der „Groote Drie" te Yalta, geregeld
worden op een conferentie te Moskou. Daar was Frankrijk eerst niet bij,
later wel. In strijd met vroegere mededeelingen heeft men nu vernomen,
dat te Yalta wel een geheime overeenkomst ten aanzien van de herstel
betalingen is gesloten. De „Daily Express" ontleende dit bericht aan de
„New York Herald Tribune", en deelt mede, dat de vergoeding van de oor
logsschade door Duitschland het peuleschilletje van vijf milliard
pond sterling, dat is ongeveer vijftig milliard gulden, zou bedra.
gen. Daarvan zou de helft aan Rusland tei^ goede komen. Amerika en
Engeland zouden ieder aanspraak maken op een vijfde deel Dan blijft er
voor de anderen niet veel meer over. Frankrijk, dat meent na Rusland de
meeste schade te hebben opgeloopen, zou een deel moeten zien te krijgen
van het laatste tiende part van deze reuzensom De Fransche pers spreekt
in dit verband over een nieuw herstel-schandaal en zoowel de Russische
als de Amerikaansche ambassadeur te Parijs zijn halsoverkop naar Potsdam
vetrokken volgens berichten uit Parijs van het A.F.P.
„Geen wraak maar recht en gerechtigheid zal geschieden aan al degenen
die geestelijk geprepareerd waren op het plegen van de feiten waarvoor
zij zullen gedagvaard worden, die de zwakken rondom, hen meesleurden;
die mede verantwoordelijk zijn voor de demoralisatie van ons volk. Eer-
zuchtigen, hebzuchtigen. die los van het volk, gebonden aan zichzelf alleen
eigen persoon en eigen gewin zagen en blind bleven voor het leed en de
nood van het volk. Tot de gevallenen, die met - eerlijke, trouwe oogen van
dien achtergrond op oiïs neerzien, zeg ik: „Wees gerust mijn jongens: er
wordt recht gedaan. Wij zetten jullie srijd voort tegen de ondergravers van
onze samenleving: wij danken God voor de geschonken gelegenheid dien
strijd in nuchtere rechtspraak zonder sentimentaliteit te beëindigen."
Bevoegde Sow jet-kringen te Parijs
hebben het vertrek van Bogomolof.
oen Russischerj ambassadeur in
Frankrijk, naar Potsdam bevestigd,
doch Amerikaansche diplomatieke
kringen hebben geen nader antwoord
gegeven op de vraag', of men erkende
dat ook Caffery de ambassadeur van
de Ver. Staten afwezig was
In een commentaar op het bericht
dat Ce „big tihree" misschien gedeel
ten van hun aandeel zouden afstaan
aan andere landen, schrijft het Fran
sche blad' „l'Ordre": „Dit geeft den
„big threé" een politieke troef in
handen en maakt ons tot< bedelaars".
Terwijl men in officieele Fransche
kringen terughoudend blijft in af.
wachting van bevestiging der beslis
singen door de Groote Drie, maken
hooge ambtenaren er geen geheim
van, dat zij zich bezorgd voelen. Al
gemeen is men in Parijs van meening,
dat Frankrijk door elk plan, waar
door het gedwongen zou worden om
met een van de „big tihree" over zijn
aandeel te onderhandelen, onder aan.
zienlijken polltieken druk zou worden
geplaatst.
Officieel is te Potsdam bekend ge
maakt, dat de „groote drie" Dinsdag
hun laatste bijeenkomst hielden vóór
het „reces" d.w.z. de periode waarin
Churchill. Eden en Attlee zich in ver
band met de verkiezingsuitslagen
naar Engeland zullen begeven.
Conferentie slechts één dag
onderbroken.
Volg<er.s gezaghebbende kringen te
Potsdam verwacht men niet, datl de
conferentie langer dan één dag zal
worden onderbroken. Churchill, Att
lee en Eden zouden heden. Woensdag
namiddag. naar Engeland vertrekken
en Vrijdag terugkeeren. Truman en
Stalin zullen zich Donderdag vermoe
delijk onthouden van belangrijke be
sprekingen.
Men meer.'t te Berlijn be weten, dat)
de conferentie te Potsdam niet vóór
beg'in Augustus zal eindigen en dat
zekere Amerikaansche deskundigen,
die de slotfaze der conferentie moeter.'
bijwonen, op 1 of 2 Augustus uit
Washington zullen vertrekken.
De diplomatieke correspondent van
Reuter schrijft, dat het officieele be
richt. dat de conferentie zal worden
voortgezet ondanks de afwezigheid
van de drie voornaamste Britsche af
gevaardigden. den Indruk bevestigt,
dat de besprekingen te Potsdam voor
een belangrijk deel bestaan hebben
uit detailwerk van specialisten.
Men neemt aan, dat Churchill, Sta
lin en Truman in den loop van hun
achtste ontmoeting in principe over
eenkomsten bereikt hebben, waarvoor
uitgebreide bijeenkomsten van specia
listen benoodigd zijn, vdie er druk
werk aan zullen hebben om deze be
sprekingen in detail uit te werken.
Het Witte Huis te Washington de
menteert het bericht van een corres
pondent var; de Amerikaansche radio
te Berlijn, dat leden van de Ameri
kaansche delegatie Potsdam zouden
verlaten met een „nieuwe verrassende
bestemming".v
Officieel is gemeld, dat de confe
rentie te Potsdam van de „big three"
zal worden voortgezet, wanneer
Churchill, Eden en Attlee Woensdag
r.aar Engeland zullen terugkeeren, in
verband met het bekendmaken van
de Britsche verkiezingsresultaten.
Aangenomen wordt, cat Churchill,
Eden en Attlee weer zoo spoedig mo
gelijk naar Berljjrj. zullen terugkee
ren en indien Churchill overwinnaar
In de gehouden verkiezingen zou zijn.
wordt verwacht, d'at hij onmiddellijk
naar Berlijn zal terugkeeren. De
voortzetting van de conferentie wijst
er in ieder geval op, dat er nog veel
belangTijke aangelegenheden door de
drie mogendheden moeten worden
behandeld.
Aldus sprak de Procureur-fiscaal,
mr. Sikkel, gisteren bij de installatie
van het Bijzonder Gerechtshof te Am
sterdam. dat binnenkort, wanneer de
vestiging van Parket en Griffie al
daar beslag zal hebben gekregen, in
een eigen gebouw aan de Heeren
gracht 466 dagelijks zijn werkzittin
gen door vijf zijner leden zal houden
tot berechting van de lange lijst ver
raders, collaborateurs enz. Achter de
groene tafel had het Bijzonder Hof in
plenaire samenstelling plaats geno
men.
Nadat prof. van Hamel het Bijzon
der Hof voor geïnstalleerd had ver
klaard, sprak de procureurfiscaal mr.
Sikkel zijn rede uit, waarin hij op de
allerwege gestelde vraag „waarom
duurt het zoolang voor men met! de
berechting van N.S.B.'ers enz. be
gint?" het anwoord gaf: „het gaat
vlug". Aan het omvangrijke werk is
lang en gedegen gewerkt, opdat wan
neer eenmaal begonnen wordt regel
matig zonder onderbreking dagelijks
van 's morgens tot 's avonds kan wor
den doorgewerkt in de werkzittingen.
De procureurfiscaal schilderde eens
en voor goed de achtergrond tegen
welke men elk te houden requisitoir
zal moe ter.' zien en beoordeelen.
De deken van de orde der Amster-
damsche advocaten mr. G. J. Salm
herinnerde aan de groote verantwoor
delijkheid van dit college dat voor
het eersf na zeer langen tijd weer
den doodstraf kan uitspreken in Ne
derland. Spr. verklaarde dat ook bij
de balie het gevoel van groote ver
antwoordelijkheid' aanwezig' is en be
loofde de loyale toewijding van alle
leden dezer balie die zich even goe
de en trouwe vaderlanders weten- als
het zittende college.
De president prof. van Hamel dank
te de sprekers en gaf de verzekering
dat ons volk, bevrijd, zijn recht her
neemt en met wijsheid', strengheid en
voortvarendheid het recht en de
rechtvaardghieid weer zal brengen op
de verheven plaats die zij in ons
land hadden en behooren te hebben.
Ds. Kooyman besloot op verzoek
van den president de plechtigheid
met een dankgebed.
DUITSCHE DUFKBOOTEN zijn vol.
gens Radio Buenos Aires naar de
Braziliaansche haven Rio Grande ge
ëscorteerd.
MGR. J. BREKELMANS. plebaan
van de kathedrale basiliek van Sint
Jan en deken van de sad en kanun
nik van het kathedraal kapittel, is te
Den Bosch overleden.
ALS OPVOLGER van den pïaats-
vervangenden Amerikaanschen minis,
tèr van buitenlandsche zaken. Grew,
wiens aftreden zoo goed als zeker
wordt geacht, wordt genoemd' Nor
man Armour, thans g'ezant te Madrid.
EEN SPECIALE DIENST voor de
opsporing van eenige honderden
mannen uit het dorp Putten is in
gericht.
NOG MEER AMERIKAANSCHE
KOLEN
Na de drie Amerikaansche schepen,
welke kortelings in de Rotterdamsche
haven zijn aangekomen met hoog-
vluchtige Amerikaansche kolen aar;
boo ra' zijn thans wederom schepen
met kolen naar deze haven onderweg.
Paarden komen terug
De geallieerde militaire autoritei
ten dragen er zorg voor. dat binnen
kort de Nederlandsche paarden, c.ie
door het Duitsche leg'er over de grens
zijn meegevoerd, terugkeeren naar
Nederland. Met ^Militair Gezag zal
overleg worden"gepTeegö' aangaande
de wijze, waarop de overdracht het
best kan plaats hebben uit geallieer
de militaire in Nederlandsche han
den. op geschikte plaatsen aan ce
Nederlar.dsch- Duitsche grens. Een
maal overgedragen, zal de verant
woordelijkheid voor en de controle
op de paarden door het M.G. moeten
worden overgenomen.
VII (Slot).
Het gaat dus. bij de ontwik-
kellng' van de politieke partij-
formaties, niet alleen, maar voor een
groot deel om de jongeren, om de
nieutoe kiezers in de eerste plaats.
Moeten zij maar werkeloos toezien,
tot de ouderen het eens geworden
zijn? Natuurlijk niet Dat is niet de
bedoeling van de leiders der poli
tieke partijen, niet de bedoeling van
de richtlijnen der geestelijke leiders,
voor zoover die houvast geven op dit
terrein. Het is ook niet de bedoeling
van de Regeering, zooals bleek uit de
speech, van minister-president Scher-
merhorn voor de radio, toen hij
sprak over oud'e en nieuwe schei
dingslijnen.
Daarover nog een enkel woord. Hij
wijst n.l. op de gevaren, welke er
aan verbonden zijn. om de krachten,
die tijdens de bezetting in de illega
liteit werd*en gewekt, thar.s ook
maatschappelijk tot gelding te bren
gen. Voor dezen drang moeten juiste
wegen worden gebaand, anders ont
staat! de neiging, de illegaliteit dien
Invloed' te verschaffen langs staat
kundigen weg, „welk middel op der.'
duur ondoeltreffend moet worden
geacht".
En dan zei minister Schermerhorn
„Het staatkundig leven immers vol
trekt zich nu eenmaal langs andere
gezichtspunten, dan die welke gel
den bij de selectie van persoonlijk
heid en karakter, van durf en on
buigzaamheid, zooals die zich in de
wereld' van het verzet heeft geopen
baard. En toch ligt in die verzets
wereld een voor or.s volksleven bij
uitstek vruchtbare scheiding der
geesten, en zal het noodzakelijk zijn,
deze groep op de plaatte te brengen,
waar zij het bevruchtende werk kan
volvoeren, dat noodig is."
Ook in de partijgroepeeringen zal
dus, zoo vatten wij dit op, harmonie
bereikt moeten worden tusschen de
oude politiek en ö'en nieuwen geest.
De geest van hetl verzet kan inder
daad' bevruchtend werken bij het
politieke vernieuwingsproces, maar
dan in de politieke partijen.
(Vervolg pag. 2, derde kolom)
B.S. en Gezagstroepen
De B.S. boven de groote rivieren
tellen nog 47.000 man. Hiervan zul
len er 27.000 overgaan naar ce Kor.-.
Landmacht. Van de resteerende
20.000 zullen er 12.000 in aanmerking
kunnen komen om opgenomen te
worden in het op te richten corps
Gezagstroepen, dat 60.000 mar.- zal
omvatten. Zij. die verder m dit corps
opgenomen worden, gaan een ver
bintenis aan voor 9 maanden, terwijl
de regeering de toezegging doet, dat
zij. die zich voor 9 maanden verbin
den daarr.a overgaan naar de politie
of in 's Rijks dienst. Verder zal ieder
die later bij de politie wil komen,
bij de Gezagstroepen moeten zijn ge
weest; zij, die reeas als hulppolitie
zijn aangewezen, worden automatisch
bij het corps Gezagstroepen ingelijfd.
Van het corps Gezagstroepen zullen
20.000 man voor de bewaking van po
litieke gevang'enen bestemd zijn.
20.000 voor diverse bewakir.gs-objec-
ten, 11.000 voor politie of h'ulp-politie
diensten en 9.000 voor diverse doel
einden.
CANADEESCHE PAARDEN!
De Canadeesche minister van land
bouw heallt medegedeeld, d:<t men
voor midden October a.s. gereed
hoopt te komen met de verscheping
naar Nederland van paarden, welke
voor rekening' van de Nederlandsche
regeering in Canada worden aange
kocht.
DE PARACHUTISTEN VAN
ARNHEM
Een detachement van de First Air
borne Devision is te Arnhem aange
komen om zich te belasten mei) het
opsporen en identificeeren van para
chutisten, die bij de gevechten om
Arnhem in September 1944 gesneu
veld en provisorisch begraven zijn.
Tusschen Arnhem en Oosterbeek, de
streek, waar het hevigst is gevoch
ten, zal nu voor de gevallenen een
begraafplaats worden Ingericht.
DE AANGIFTE van Nederlandsche
belangen in Duitschlar.d bij het com
missariaat van de Nederlandsche Eco.
nomische belangen in Duitschland,
Emmalaan 4, Amsterdam, dient niet
voor 15 Augustus, maar vóór 5 Aug.
te geschieder.1.
EEN KONINKLIJK GESCHENK
VOOR LIMBURG
H. M. de Koningin heeft den wensch
te kennen gegeven een hoeveelheid
grenenhout ter beschikking te stellen
van het geteisterde platteland van
Noord- en Midden Limburg. Het is
het verlangen van H. M., dat het hout
voor herstel van de nooconderko-
mens. waarin de bevolking tijdelijk
verblijft, wordt gebruikt.
UIT ZWITSERLAND zijn de vorige
week aangekomen een viertal com
pleet ingerichte kampen, voorname
lijk voor het zoo zwaar getroffen
Zeeland.
EEN NIEUW CONTINGENT van
539 Nederlandsche vrijwilligers is te
Sydney aangekomen, samengesteld uit
soldaten. luchtvaartpersoneel en een
kleine af deeling' van het vrouwelijke
corps.
VIER DEENSCHE KOTTERS zijn
uit Esbjerg de haven van IJmuiden
binnengeloopen, twee met versche
visch en twee met levensmiddelen
voor Volksherstel.
BENOEMINGEN IN HET BISDOM
HAARLEM
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot Deken en
Pastoor te Alphen a. d. Rijn den
Zeereerw. Heer L. H. M. Nieuwen-
huizen; tot Deken van het Dekenaat
Wervershoof en tot Pastoor tfc Wog-
r.um den Zeereerw. Heer B. G. Hos-
man; tot Pastoor te Langeraar den
Weleerw. Heer J. M. Halkes; tot Pas
toor te Maasland den Weleerw. Heer
J. J. J. H. Riswick; tot Pastoor tie
de Cocksnorp den Weleerw. Heer G.
J. W. van Dijk, die kapelaan was 1e
Amsterdam (H. Hart). Vervolgens tot
Pastoor te Noordwijkerhout (H. Jo
zef) den Weleerw. Heer H. W. van der
Waarden; tot Pastoor te Vijfhuizen
den Weleerw. Heer A. R. M. van
Beijnen, die Kapelaan was te Amster
dam (O.L.Vr. Roz.). Verder tot Pas
toor te Hoek van Holland den Wel
eerw. Heer J. A. van Kleef, die Ka
pelaan was te Rotterdam (H. Willibr.)
Tenslotte tint Rector van Huize
„Saneta Maria", Haviklaar.' 4 te Den
Haag den Weleerw. Heer J. R. van
Dael. Tot Kapelaan te Lisse (H.
Agatha) den Weleerw. C. A. van
Steen, die Kapelaan was te Neder-
horst den Berg.
De betreurenswaardige verdeeldheid in België heeft zich toegespitst
door de wijze, waarop de oppositie tegen den Koning het parlement ge
bruikt heeft om haar doeleinden te dienen. Reeds eerder was te kennen
gegeven, dat het Parlement in zijn samenstelling van vóór vijf jaarp
niet meer de meening van het volk weergaf. De Belgische verzetsbewe
ging, waarin, evenals in de Fransche mede door het Zuidelijke tempera
ment, de (politieke) hartstochten zich feller doen gelden, oefende reedt
geruimen tijd een ware terreur tegen de Koningsgezinden uit. Zeer veel ar
restaties worden gedaan door de verzetsgroepen, alleen op de beschuldi
ging, dat iemand Koningsgezind, Vlaamsch en Katholiek is. De „Volks
krant publiceerde onlangs een verslag van een specialen medewerker,
waarin vermeld werd, dat de gevangenissen overvol zitten met hoofdza
kelijk vooraanstaande Katholieke Vlamingen, die politiek beschuldigd
worden, maar wier eenige werkelijke fout is, dat zij Koningsgezind zijn
en Katholiek! In het Parlement heeft de Katholieke Partij nu geantwoord
op de beschuldigingen, die Minister van Acker vorige week tegen den
Koning heeft geuit
De Koning hac.' zijn land niet ver
raden. zei de minister, maar hij ge
loofde in een Duitsche overwinning'.
Hij heeft fouten gemaakt, niet g'edaar.'
wat van hem verwacht) kon worden
onder de bezetting, om het verzet te
stimuleeren, enz. De Koning heeft
Hitier opgezocht in Berchtesgader.1,
zijn huwelijk heeft het) prestige van
het vorstenhuis geschaad', hij heeft
slechts zwak geprotesteerd tegen de
deportatie van arbeiders, hij zocht
overeenstemming meli den vijand. De
Katholieke Partij, overtuigd, dat de
meerderheid der bevolking de op
vatting van de meerderheid' van het
parlement niet meer deelt, heefti be
sloten. tegen de Regeering in oppo
sitie te .gaan, voor het eerst na zes
tig jaar! Deze oppositie is Dinsdag
middag voor het eerst! in de zitting
van d'e Belgische Kamer tot uiting
gekomen.
De Katholieke oud-minister de
Vleeschauer verklaarde, dat toen
Frankrijk in elkaar zakte en der.- weg
van Vichy ging, België dien weg-'bij-
na gevolgd was, dank zij den koning
was dit niet gebeurd. Wat) van Acker
ook moge verklaren- hij wil d'e dy
nastie en de monarchie ten val bren
gen. We hebben een regeering, die
den koning beschuldigt, wiens per
soon volgens onze grondwet on
schendbaar is. Hij beschuldigde van
Acker den kor.ing verhinderd te heb
ben naar België terug te keeren. Door
het Roode Kruis waren stappen on
dernomen, maar op last van den mi
nister-president was geen pas ver
strekt. „Valsche berichten werden
over den koning verspreid".
Betreffende het bezoek van Koning
Leopold aar.' Berchtesgaden, merkte
de Vleeschauer op. dat Hitler Leo
pold had' uitgenoodigd. Leopold wei
gerde, maar "toesloot toch te gaan,
c.aar hij hoopte bij het onderhoud met
Hitier te verkrijgen, dat België beter
behandeld zou worden, vooral in ver
band met het loslaten van gevange
nen en ir.' verband met) het brood
rantsoen. dat in België lager wus aan
in Nederland' en Frankrijk.
De Vleeschauer vermelde, dat hij
een brief had ontvangen van den
Kanunnik Leele, den secretaris van
den Aartsbisschop van Mechelen,
waarin verklaard werd, dat de koning
zorgvuldig alles vermeden had wat
den Duitschers aanleiding zou kun
nen geven om hem uit België te ver
wijderen, daar hij in 't land wenschte
te zijn op het moment van de bevrij
ding.
Vervolgens gaven de minister-pre
sident en de minister van buitenland,
sche zaken een uitvoerig overzicht*
over d'e besprekngen met kor.ing Leo
pold in de Meidagen van 1940 en hoe
zij geprobeerd hadden den koning
van zijn voornemen af te houden om
in- België te blijven. De koning had!
toen verklaard dat hij niet wist,
wat hij vbor zijn volk zou kqnnen.
doen. maar dat hij er een voorgevoel
van had, dat hij het volk eer.ig lijden
zou kunnen besparen.