NIEUW VOORWAARDEN VAN POTSDAM AANGENOMEN Hoogspanning Sovjettroepen bezetten Mandsjoerije en Korea ZATERDAG 11 AUGUSTUS 1945 BUREAUX: Mits de souvereine rechten van den Keizer onaangetast blijven (2aalsle nieuws Het capitulatie-aanbod officieel ontvangen - Beslissing wordt heden verwacht Hirohito de Keizer van Japan OPERATIES OPGESCHORT De voorwaarden van Potsdam Positie van ons Indië niet duidelijk NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD 41e JAARGANG NUMMER 18703 ALKMAAR Langestraat 42 A TelefooD 4330 HOORN Draafsingel 59 Buiten God is 't nergens veilig (Vondel) Abonnementsprijs I 1.10 per maand; I 5.30 per kwartaal Telefoon 4712 DEN HELDER Loudsgracht 69 Telefoon 2383 SCHAGEN Muienstraat 52 Telefoon 459 JAPAH BIEDT CAPITULATIE AAM De wereld verkeert in hoo£'- spanning. Nauwelijks heeft de atoombom verbaasd en pijnlijk ver rast. of de oorlogsverklaring van Rusland aan Japan komt nieuwe sen satie aan d'e zenuwsloopende oorlogs- berustingen van het Verre Oosten toevoegen. En nog maar amper zijn de zegevierende roode millioenen-le gers hun opmarsch over Japansch gebied begonnen, of de Japansche ladio kondigt een verrassing aan, die ons eemge dagen in spanning wil houden over een sensationeele ver klaring, welke ons a^s. Maandag zou i te wachten staan. En terwijl men gist en wel kan vermoeden, wat dat toch wel zal zijrj.' komt de Telex het ontspannende bericht brengen, in den middag, op een uur. dat alle kranten al gedrukt zijn, dat Japan capituleert. Het neemt de voorwaar den van Potsdam aan. Die voorwaar den hielden in, dat Japan „on-voor- waardelijk" zou capituleeren. En Ja pan maakte, altijd nog volgens de radio-uitzending van Tokio, wel een voorbehoud. De onvoorwaardelijke overgave was toch niet onvoorwaar delijk. Maar het voorbehoud, dat ge maakt is, schijnt niet onoverkomelijk te zijn. Het betreft de positie van den Keizer van Japan. Zoowel in voorloopige Engelsche als Ameri- kaansche beschouwingen komt tot uiting, dat de aanwezigheid' van den Keizer geen bezwaar vormt voor de vernieuwing van Japan als demo cratische staat. En practisch. zou de positie van den Mikado alleen ten aanzien van deze voorwaarde in het geding zijn. Ten aanzien van de an dere voorvaarden niet zoozeer. Zij zijn 1. uitbanning van de oorlogsmis dadigers, 2. vernietiging van het mi litairisme, 3. omzetting van de oor logsindustrie in vredeslndustrie, 4. ontruiming van de bezette gebieden, 5. bezetting van Japan en beperking van ae Japansche souvereiniteit tot de vier eilanden van het moederland en enkele kleinere eilanden, en 6. verkiezing van een democratisch be stuur onder toezicht van de groote mogendheden. Het is zeker niet malsch, maar als Japan de nederlaag van den totalen oorlog aanvaard, zal het ook moeten voelen, dat het een totale nederlaag is, mét alle gevol gen van dien. Wij hopen, dat tie aan geboden capitulatie tot het werkelij ke einde van den oorlog in het Ver re Oosten zal leiden. Dat niet de vrees bewaarheid wordt, aat in be paalde streken, met name in ons In- sulinde, de strijd min of meer clan destien zal worden voortgezet door fanatieke generaals, en aat heel de wereld spoedig voor goed verzuchten mag, dat het vrede is. Laten wij God danken, dat op den weg daarheen nieuwe stappen gezet zijn en bidden dat de hoogspanning van deze Augus- tus-dagen tot uiteindelijk resultaat mogen hebben een ware vrede van gerechtigheid over heel de wereld. De Japansche regeering heeft Vrijdag mede gedeeld, dat zij bereid is de verkfaring van Pots dam, diefde onvoorwaardelijke capitulatie van Japan eischt, te aanvaarden, mits de rechten van den Keizer als souverein heerscher onaangetast blijven. Deze mededeeling werd door het Japansche pers bureau per radio gedaan. Dit bureau voegt hier aan toe, dat een desbetreffende nota is gezonden naar de regeeringen van Zwitserland en Zweden, met de bedoeling, dat die wordt overgebracht aan de regeeringen van de Vereenigde Staten. Engeland, China en de Sovjet Unie. De tekst van de nota luidt; Gehoorzaam aan het- hooge bevel van Z.M. den Keizer, die steeds ge streefd heeft naar bevordering van den wereldvrede en met den ernstigen wensch te komen tot een spoedig einde van de vijandelijkheden, om de menschheid te spa ren voor de rampen, die een voortzetting van den oorlog zou brengen, heeft de Japansche regeering de Sovjet- regeering, met welke zij toen neutrale betrekkingen had, verzocht haar goede diensten te bewijzen voor het her stel van den vrede met de vijandelijke mogedheden. Zaterdagmorgen half 10: Het overleg over het Japansche aanbod tusschen de vier groote mogendheden wordt heden her vat. Radio Moskou verklaart: Het is duidelijk genoeg, dat on voorwaardelijk beteekent „on voorwaardelijk"! De beslis sing van Japan tot capitulatie is door het kabinet eenstemmig genomen, met inbegrip van de ministers van oorlog en ma rine. Amerika en Engeland zouden Keizer Hirohito willen handhaven uit nuttigheids overwegingen. Byrnes, de Amerikaansclie minister van buitenlandsche zaken der Ver eenigde Staten heeft hedennacht om. .kwart voor een uur (Ned. tijd) uit Bern de Japansche voorwaarden voor de overgave ontvangen. President Truman had tevens medegedeeld, dit de regeering van de Vereenigde Staten in contact staat met de regelingen van Engeland, Rusland en China, aangaande het Japanneesche aanbod tot overgave. Het is zeer waarschijnlijk dat voor heden. Zaterdagochtend, geen definitieve beslis sing door de geallieerden zal worden genomen omtrent de Japanneesche stappen tot overgave, aldus schrijft fteuters diplomatieke correspondent te Londen. Het is bekend, dat in China, en in mindere mate in de Wes- cersche democratieën en de Sovjet-Unie, een sterke neiging bestaat tegen het aan de macht laten van het Japansche keizershuis. Vooral in Tsjoengking is men er diep van overtuigd, dat het keizershuis de directe bron is van het Japanneesche fascisme. Het blijft mogelijk, dat een eisch tot abdicatie van den huidigen keizer een uitkomst uit de moeilijkheid sal geven, Daar deze pogingen in het belang van den vrede helaas hebben gefaald, heeft de Japansche regeering in over eenstemming met den verheven wensch van Z.M. den Keizer om den algemeenen vrede te herstellen en een einde te maken aan het namelooze leed, dat een gevolg is van den oor log, tot het volgende besloten: De Japansche regeering is bereid de voorwaarden te aanvaarden, opge somd in de gemeenschappelijke ver klaring ,die op 26 Juli te Potsdam is uitgevaardigd door de chefs der re geeringen van de Vereenigde Staten, Engeland en China en later ook on derteekend door de Sovjetregeering, met dien verstande, dat deze verkla ring geen eisch bevat, welke de rech ten van den keizer als souverein heerscher zou aantasten. De Japansche regeering hoopt op recht. dat in dezen geest overeen stemming zal worden bereikt en wenscht vurig, dat een duidelijke stap in die richting spoedig tegemoet kan worden gezien." Politieke kringen in Londen r.amen een houding aan van behoedzaam op timisme. De situatie zal op dezelfde wijze worden behandeld' als de ineen storting van Duitschland. Dat d'e Japansche regeering nota's heeft aangeboden, is thans officieel bevestigd. De Zweedsche regeering' verleent haar bemiddeling voor het doorsturen der nota's naar Engeland en de Sovjet-Unie; d'e Zwitsersche regeering naar de Ver. Staten en China. Terwijl het publiek te Washington zich nog zeer gereserveerd houdt en liever het officieele nieuws afwacht, zich herinnerend de voorbarige be richten van destijds inzake de capi tulatie van Duitschland', was de Brit- sche hoofdstad en met name Picca dilly Circus Vrijdag een centrum van het grootste vreugdebetoon. En m Tsjoengking, d'e Chineesche hoofd* stad. kon men haast niet gelooven, dat aan den strijd van vele jaren te gen den gehaten Japanner een einde zou zijn gekomen. is in theorie de absolute heerscher van dut land. In de practijk oefent hij echter geen directe macht uit en voor het grootste gedeeltp van zijn tijd' is hij vrij om zich toe \e leggen op zijn hobby, ae fotog'rafie.'Toen ae keizer een en-twintig jaar oud' was,' maakte hij een reis om de wereld, als de eerste kroonprins, die sedert 2500 jaren Japan verliet, en bezocht En geland. de Vereenigae Staten en het vasteland van Europa, o.a. Neder land. Bij zijn terugkeer in Japan brak hij met de traditie, door te trouwen met het meisje, dat hij lief had m plaas van met een vrouw van het geslacht, waaruit sinds generaties Japans keizerinnen waren voortgeko men. Van zijn zes kinderen wonen er vijf in het paleis. Kroonprins Tsoego, die thans elf jaar oud' is, verliet het paleis op zijn derde jaar, in overeen stemming met de gewoonte. Hirohito drinkt noch rookt. Hij is matig en wordt een model echtgenoot en va der genoemd'. Hedenmorgen tien uur meldt Tokio, dat alle krijgsoperaties tegen Japan zijn opgeschort. Washington bevestigt dit al dus: Heden zullen geen opera ties worden uitgevoerd. In 'een gemeenschappelijke procla matie van 26 Juli hebben Churchill, Truman en Jsjar.g' Kai Sjek de vol gende voorwaarden voor Japan vast gesteld ,,Voor altijd moeten het gezag en de invloed worden uitgebannen van hen, die het Japansche volk bedro gen en misleid hebben om op wereld verovering uit te gaan. Wij zijn n.l. var; meening', dat een nieuwe orde, vrede, veiligheid en gerechtigheid onmogelijk zijn, zoolang het onver antwoord te achten militairisme niet uit de wereld is verareveti. Zoolang een zoodanige nieuwe or de niet is gevestigd en zoolang er geen overtuigend bewijs is. dat Ja pans oorlogskracht is vernietigd, zul len deelen van het Japansche gebied', door de ge.allieerden aan te wijzen, bezet worden, teneinde onze func'a- menteele doelstellingen te bereiken. De voorwaarden van de verklaring van Cairo zullen worden uitgevoerd en de Japansche souvereiniteit zal beperkt worden tot d'e eilanden Hondsjoe, Hokkaido, Kioesjoe en Sjikokoe. en tot bepaalae kleinere eilanden die wij zullen vaststellen. De proclamatie herhaalt het te Cairo genomen besluit, dat Japan al zijn veroveringen moet prijsgeven en voegt hieraan het volgende toe: De geallieerden zijn niet voorne mens d'e Japanneezen te vernietigen of onder slavernij te brengen. De Ja panneesche strijdkrachten zullen ont- wapena en naar huis gestuurd wor den. De Japanneesche regeering moet alle hindernissen uit den weg rui men aie aan een herleving van de democratie m den weg staan en de vrijheid var; het woord, van gods dienst en gedachte en eerbied voor ae rechten van den mensch invoeren. De Japanneesche oorlog'sindusstrie- en zullen vernietigd' en herstelbeta lingen in natuara verricht moeten, worden. De geallieerae bezettings troepen zullen uit Japan worden weggenomen wanneer de doelstel lingen zijn bereikt en een vredelie vende verantwoordelijke regeering is g'evormd overeenkomstig d'en wil van het Japanneesche volk en met goeakeuring van de mogendheden- ..Reuters militaire correspondent meldt, dat het aanbod van Japan, waarbij het de verklaring van Potsdam onder het gemelde voorbehoud aanvaardde, gevolgd is op den stap die Togo, de Japansche minister van buitenlandsche zaken, ondernam, toen hij om een onderhoud verzocht met Malik den ambassadeur van deSovjet-Unie en hem verlof gaf om zich „nadat de vijandelijkheden waren uitgebroken", met Moskou in ver binding te stellen. In geen enkelen grooten oorlog is een zoodanige stap feitelijk ooit ondernomen. Het gevoelen, dat de overgave aanstaande was, werd versterkt door inlichtingen, uit gezaghebbende kringen ontvangen, dat het Japansche Kwantoengleger ia Mandsjoerije, onder opperbevel van den 63-jarigen generaal Yamada, niet zoo sterk was als de eerste be richten deden vermoeden. Men gelooft thans dat Yamada niet meer dan 14 divisies heeft om de 2000 mijlen lange grenslijn van Mandsjoerije te verdedigen. Vele kringen in Japan, zoo gelooft men, zouden een overgave aar; de Sovjet-Unie begunstigd hebben, lie ver aan aan Engeland en de Ver eenigde Staten. Indien het Japansche Kwantoengleger zich aan het Roode leger overgeeft, zou zulks vermoede lijk leiden tot 'de onmiddellijke be zetting van Mandsjoerije, Korea en Zuidelijk Sachalin door d'e Sovjet troepen. Men gelooft, dat dit de uit drukkelijke wensch van Rusland was, waaraan Stalin tijdens de conferen tie van Potsdam uitdrukking heeft gegeven. Tevens zouden d'e Russen bepaalde eilanden van de groep der Koerielen willen bezetten. Het Ame- rikaansche standpunt in de bespre kingen van de Big Three was d'at ae Japansche eilanden geheel door Amerikaansche troepen zouden moe ten worden bezet. Malakka zou weer door de Britten bezet worden, maar de positie van Indochina en Neder- landsch-Indië was niet volkomen dui delijk De Amerikanen waren voor een bezetting van Nederlandsch-In- dië door gecombineerde Britsche, Ned'erlandsche en Amerikaansche strijakrachten. DE HAAGSCHE POLITIE heeft op verschillende punten in de stad! raz zia's gehouden tegen het gilde aer zwarte handelaren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1945 | | pagina 1