NIEUW
Herstel in den baaierd
van onrecht
Japan moet krachtiger worden
aangepakt
Nederland en de capitulatie
DINSDAG 21 AUGUSTUS 1945
BUREAUX:
Dankdienst N.I.
Luchtmacht
Rapport Sociale
Verzekering
Onbekrompen
woningpeil!
Ned. geïnterneerden vrij
De vrede in de
Rotterdamsche haven
Regeeringdirectoraat
voor motorrijtuigen
Loonen zuivelindustrie
De meubelveilingen
Nederlandsche
aankoopen in Amerika
Uil
eigen
land
Het zoutrantsoen
Belangrijke diefstal
uit auto
Internationaal
Chr. Vakverbond
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 187U
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs l 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 433U
DEN HELDER
Lood.sgra.cht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
Vier en twintig vellen met
instructies van Mac Arthur
In de Nederlandsch-Indisehe Lucht
basis irj Nrd.-Australië hebben leden
van het Nederlanc'sch Indisch bom
menwerperseskader deelgenomen aar-'
een zeer bij zonderen dankdienst, ter
gelegenheid van de overwinning en
den vred'e.,
Japan moet krachtiger aangepakt worden, zeggen de Australische
bladen en de openbare meening inAustraiië is van het zelfde gevoe
len. Van het begin af heeft men in dit Engelsche Dominion, waar men
dichter bij het vuur zit dan de heer en in Londen, gezegd, dat er te zacht
tegen de Japanners wordt opgetreden, ook tegen den Keizer, die men daar
vooral in sterke mate als oorlogsmisdadiger beschouwt. Niet alleen in-
tusschen in Australië verlangt men krachtiger maatregelen tegen Japan,
ook in de Engelsche pers komen stemmen tot uiting, die waarschuwen
tegen de klassieke listigheid van de Japanneezen. Er wordt wel voort
durend gewaarschuwd van de zijde van de Japansche autoriteiten, dat het
volk zijn discipline moet bewaren en moet medewerken met de regelin
gen, die aanstaande zijn. maar woorden zeggen niet genoeg. Er zijn trou
wens ook andere woorden!
Reeds dad'elijk hebben wij er op
gewezen, dat ir»' de redevoeringen van
den Keizer zelfs en van den minister
van oorlog, tot uiting kwam. dat de
nederlaag van Japan "eigenlijk maar
tijdelijk is. In verscheidene buiten-
landsche persstemmen: komt dan ook
naar voren dat afdoende moet wor
den opgetreden tegen iedere pog'ïng,
om het Japansche militairisme weer
te doen herleven. Volgens Reuter uit
Londen heeft de zender te Saigon,
die onder Japahsche controle staat,
nu weer bekend gemaakt, dat het
Japansche zuidelijke leger zou kun
nen aanvallen als de geallieerde troe
pen nieuwe operaties uitvoeren vóór
de overgave geteekend is.
Japan chicaneerde van het begin af
en staat ook nu op het standpunt,
dat het recht heeft, zich „uit zelf
verdediging" te" verweren tegen iede
re onderneming van geallieerde zijde
welke ondernomen wordt voordat de
definitieve overeenkomst is onder-
teekend. Van een onderworpen hou
ding van een verslagen mogendheid
die een totale nederlaag heeft gele
den in een totalen oorlog" valt in deze
redeneering niet veel te merken!
Intusschen zijn de besprekingen te
Manilla geëindigd. De Japansche de
legatie heeft 4 vellen met instruc
ties mee naar Tokio en Mac Arthur
wenscht, dat de definitieve overgave
binnen tien dagen onderteekend
wordt.. Dit zal vermoedelijk te Tokio
geschieden. Zeker is dat nog niet.
De instructies betreffen o.a. de rege
ling van de landing van Amerikaan-
sch troepen, welke met geallieerde
oorlogsschepén zal geschieden. Vol
gens het Japansche standpunt, zooals
dat hier en daar verkondigd wordt,
zou Japan een dergelijke landing „uit
zelfverdediging" mogen verhinde
ren Doch dit is het officieele
standpunt niet en als de heeren geel-
gezichten het uit zich zelf niet doen.
zullen de „instructies" van het hoofd
kwartier van Mac Arthur hen wel
„overtuigen" van de noodzaak om nu
verder dralen het hoofd in den
schoot te leggen!
Verschenen is het eerste deel van
het rapport der commissie, ingesteld
bij beschikking van den minister v.
Sociale 'Saken van 26 Maart 1943,
met de opdracht, algemeene richt
lijnen vast te /stellen voor de toe
komstige ontwikkeling der sociale
verzekering in Nederland.
Dit deel. honderd pagina's beslaan
de, bevat een overzicht van de be
staande stelsels in Nederland en een
aantal andere landen, benevens var*1
de in sommige dezer landen uitge
werkte plannen tot herziening en
uitbreiding der bestaande voorzie
ningen.
Met betrekking tot Nederland be
vat het rapport een beschrijving van
den toestand vóór 10 Mei 1940, als
mede van de maatregelen gedurende
de bezetting.
Het zeer binnenkort te publicee-
ren tweede deel van het rapport
zal een aantal wijzigingen beschrij
ven. welke in het Nederlandsche
systeem van sociale verzekering
zouden kunnen worden aangebracht.,
Het derde deel, dat over eenlge
maanden zal volgden, behandëlt de
medische vraagstukken. Voorzitter,
tevens lid', van de commissie, welke
dit rapport heeft samengesteld, was
mr. dr. A. A. van Rhijn. thans se
cretaris-generaal van hét departe
ment van Sociale Zaken.
Eenige leidende organisaties op het
gebied der Volkshuisvesting hebben
een uitvoerig en gedocumenteerd
adres aan de Regeering gezonden in
zake de Volkshuisvesting., Zij waar
schuwen met klem tegen het bouwen'
van noodwoningen op groote schaal
en geven de voorkeur aan herverdee-
ling' van den aanwezigen woning
voorraad. Het adres bepleit bouw
van woningen van goede hoedanig
heid, o.a. in het belang van een ge
zonde ontplooiing van het gezinsle
ven. Om hoogere kosten wil men de
ze oplossing niet afwijzen. Er wordt
trouwens een tegenwicht tegen die
hoogere kosten aangegeven., Ook
moet er regeling van het woningbe-
heer komen.. Het adres pleit voor
een onbekrompen woningpeil en op
heffing var*1 den woningnood als on
derdeel van ons nationaal herstel.
Volgens mededeeling van den Zwit-
serschen zaakgelastigde te Shanghai
zijr*' eenige honderden Nederlandsche
geïnterneerden in het gebied van
Sjanghai door de Japanneezen vrij
gelaten. Door gebrek aan behuizing
moeten zij in kampen verblijven, tot
dat ce geallieerde troepen zullen zijr*1
aangekomen. Bijzonderheden omtrent
den persoonlijken welstand van de
geïnterneerden zijn nog niet bekend.
De Minister van Justitie, mr. H. A. M. T. Kolfschoten, heeft Maandag,
in tegenwoordigheid van den minister van Financiën, prof., mr. P. Licf-
tinck, den Raad voor rechtsherstel geïnstalleerd. De taak van dezen
Raad is buitengewoon moeilijk en buitengewoon belangrijk. Hij beoogt,
zoo drukte prof. mr. R. P. Cle verin ga, die bij ontstentenis van den
voorzitter, prof. .Gerbrandy het woord voerde, zich uit, herstel zooveel
mogelijk van de baaierd, dien de verwarrende wervelwind der vijande
lijke overheersching ook in de vermogensrechtelijke betrekkingen aan
richtte. Dat is geen eenvoudige zaak. De Minister van Justitie zei het in
zijn installatierede aldus: het is een omvangrijke en moeilijke taak. Gij
zult in ons berooide volk vóór uw beslissing of behandeling .ontevrede
nen en verbitterden ontmoeten, en na uw besluit zullen er ontevredenen
en verbitterden blijven.
De Minister wilde niet toegeven
aan wankelmoedige ged'achton, of
ons land de slagen, die het heeft
ontvangen, ureer te boven zal komen.
De Minister zei tot den Raad:
houdt vol en laat u niet van den
weg afbrengen, door welken tegen
stand' ook. Wanneer gij versaagt, zal
herstel van ons maatschappelijk le
ven daardoor zeer ernstig, ja onher
stelbaar kunnen worden gestoord.
Mocht op het werk van den Raad en
van de Regeering, van het geheele
volk, Gods Zegen rusten, aldus Mi
nister Kolfschoten, mocht al het on
recht worden verwijderd' of verzacht
en al de wanorde weer tot een nieu
we krachtige gemeenschap kunnen
worden hervormd, zoo zal van den
menschelijken arbeid, die daarvoor
noodlg is geweest, een belangrijk
aandeel op rekening van den Raad
voor rechtsherstel mogen worden ge
schreven.
De Raad werkt in verschillende af-
deelingen. De afdeeling rechtspraak
zal al die rechtsverhoudingen, die
door den vijand zijn verstoord, weer
zooveel mogelijk moeten herstellen.
Men zal ernaar moeten streven, het
geroofde aan den bestolene terug te
geven, afgedwongen contracten te
vernietigen of te wijzigen, en ver
goeding te doen geworden aan wie
door oorlogsor*Techt schade is toege
bracht. Deze taak is niet alleen daar
om zoo zwaar, omdat veelal de po
gingen tot herstel bij gebrek aan de
vereischte middelen moeter*1 falen,
maar ook omdat, nu de vijand is
verdwenen, d'e strijd veelal loopen
zal tusschen twee partijen, die beide
onrecht hebben moeten verduren.
De afd'eelingen beheer en voorzie
ningen var*' rechtspersonen zullen het
vijandelijk vermogen en dat van de
landverraders moeten beheeren, en
tevens zorg moeten dragen voor een
herstel van al de organisaties op het
gebied van den handel, de industrie
en de banken, die door vijandelijken
invloed' zijn besmet, en var» heel ons
NederLandsch vereer/igings-wezen in
den ruimsten zin, dat de Duitschers
bij hun poging ons te vernietigen,
grondig hebben verstoord.
De registratie der effecten is al
evenmin een eenvoudige opdracht; 't
ligt in het voornemen der regeering,
de dienaangaande gestelde voor
schriften op korten termijn te wijzi
gen, zoodat deze werkzaamheden
thans nog niet kunnen worden over
zien.
De afdeeling voorzieningen voor
voor afwezigen zal zijn belast met
de zorg van de belangen var? al die
genen, die zich in vijandelijk gebied
bevinden of wier verblijfplaats onbe
kend Is., Op grond var*1 overleg met
den minister voor de overzeesche ge-
biedsdeelen, neemt de minister aan,
dat ae leden van de raad, die als
vertegenwoordigers van de overzee
sche gebiedsdeelen zullen optreden,
zeer spoedig benoemd zullen kunnen
worden, waarna de raad zijn taak m
vollen omvang ter hand zal kunnen
nemen..
Prof. Clever inga zei ir»- zijn rede
tot slot o.a. dat de leden van den
Raad hun lidmaatschap gemakkelijk
hadden kunnen weigeren, zij zijn ie
der voor zich volGoende belast., doch
zooals het tijdens de bezetting wel
een plicht was zich met ernstig on
gerief iets te getroosten voor de ge-
meene zaak, zoo is het dit thans niet
minder. De Nederlander, die zonder
dringende redenen ten huidige dage
nalaat in of buiten zijn beroep, iets
meer te doen Gan het gewone, schiet
tekort. Wij willen trachten deze fout
rdet te begaan
De havenarbeiders te "Rotterdam
zijn op de oude voorwaarden aan het
werk gegaan. In een brief aan de
Scheepvaartvereeniging Zuid, heeft
't bestuur der Eenheids vakbeweging
medegedeeld, dat het bereid is. zich
aan de regelen van het spel en aan
de uitspraak van den Rijksbemidde
laar te onderwerpen. Hiermede be
hoort deze tweede havenstaking tot
het verleden.
Dezer dagen zal een Koninklijk
Besluit verschijnen, waarbij een re-
geerings directoraat voor motorvoer
tuigen wordt ingesteld' in verband
met de moeilijke omstandigheden
waarin ons land zich bevindt tenge
volge van het tekort aan motorvoer
tuigen. Dit „R.D.M." heeft tot taajc
om op korten termijn eenheid te
brengen in het beheer van en de
controle op d'e in den lande aanwe
zige motorvoertuigen, het motor,
voertulgenmateriaal en -materieel
zulks met het doel. het regeerings-
apparaat en het bedrijfsleven zoo
vlot mogelijk te doen functioneeren.
Het college van Rijksbemidd'elaars
heeft allen werkgevers in de zuivel
industrie en in het melkiivrichtings-
bedrijf. behalve Amsterdam. Rotter
dam en Den Haag, vergunning ver
leend' de loonen van hun werknemers
zooals deze golden op 31 October
1942 te verhooger»: met zes gulden
per week.
De onhoudbare toestanden der
meubelveilingen zijn eindelijk
doorgedrongen tot de directie van
de prijzen. De Opsporingsdienst
van het Directoraat-generaal zal
krachtig ingrijpen indien blijkt,
dat op de veilingen de hand niet
gehouden wordt aan de prijsvoor-
schriften. Dit geldt voor allen,
die bij de veiling zijn betrokken,
dus zoowel veilinghouders, als no
tarissen, deurwaarders en de koo-
pers en verkoopers!
KRIJGSGEVANGENEN
De afc.eeling' pers en publiciteit
van den dienst der repatrieering
deelt het volgende meoe: Alle ge
zinnen in Nederland, waarvan vaoer,
man, zoor»- of broeder gedurende ce
oorlogsjaren door de Duitschers in
krijgsgevangenschap werG'en gevoerd
of teruggevoerd of tijGens vijande
lijkheden in krijgsgevangenschap zijn
geraakt, worden verzocht de namen
van hen, die rdet teruggekeerd zijn
of nog vermist worden, schrifelijk
te willen opgeven aan het bureau
van den kolonel J. A. G. van Andel,
verbindingsofficier voor de krijgsge
vangenen bij het militair gezag, in
het B.P.M. gebouw, kamer 227 te
's-Gravenhage. Bij die opgaVe in
duidelijk schrift te vermelden: vol
ledige naam en voornamen, krijgsge-
vangenfiummer en het kamp, waar
hij het laatst geweest is.
DE AMERIKAANSCHE AMBASSA
DEUR in 's Gravenhage, dr. Stanleij
K. Hornbeck is per vlieguig in de re.
sidentie aangekomen.
Dat de Nederlandsche Economische
Missie in Amerika, onder leiding van
oud-minister M. P. L. Steenberghe,
nuttig werk gedaan heeft in de ja
ren, dat zij sinds Maart 1942 heeft
gearbeid, bleek uit medec'eelinger.',
die mr. Steenberghe op een perscon
ferentie heeft gedaan. De Missie
heeft financleele aangelegenheden
geregeld aankoopen voorbereid, do-
cumentaties verricht, contacten tot
stand gebracht. Zij heeft zich bezig
gehouden met scheepvaart- en lucht-
vaartbelangen var»- ons land. Zij heeft
nuttig werk verricht en belangwek
kende resultaten bereikt. Enorme
voorraden zijn door haar bemidde
ling naar ons land verscheept. Daar
waren enorme geldbedragen mee ge
moeid. De Missie zal voortgaan' met
haar werk, den zoo dringend noodi-
gen aanvoer naar ons land te bevor
deren en te versnellen. Er zijn geen
aanwijzingen, dat Amerika ons op
het peil van een landbouwstaat zou
willen houden, aan onze landbouw
producten heeft het geen behoefte.
In Amerika is' voor ons afzetgebied
te vinden vooral voor artikelen van
hooge kwaliteit. De terugschakeling
der industrie m Amerika zal naar de
meening van mr. Steenberghe vlug
genoeg gaan. Mr. Steenberghe bracht
warme hulde aan het personeel van
de koopvaardijvloot, waarvan de helft
verloren is gegaan. Tenslotte heeft
hij er de aandacht op gevestigd, dat
zoo spoedig mogelijk d'e particuliere
handelsbetrekkingen weer zullen
worden ingeschakeld. Het zou niet
mogelijk zijn, de aankoopen te doen
geschieden door een ambtelijk appa
raat. Het wachten Is nu o.m. op een
deviezenregeling.
Voor de schoen- en leerindustrie
wordt de oorlogsschade ook in ver
band met de Duitsche roof getaxeerd
op ongeveer anderhalf millioen gul
den. Het Rijksbureau voor leder
heeft een plan opgesteld om per
maand 350.000 schoenen te laten ma
ken, de productie bedraagt op het
oogenblik een derde van voor den
oorlog. Het commissariaat voor de
noodvoorziening begint een offensief
tegen de ratten in Noord-Limburg.
In de buurt van Venlo sloegen kin
deren met een bijl, op een granaat:
twee jongens van 12 jaar dood, een
vrouw en twee kinderen zwaar ge
wond. Te Nijmegen is overleden
de actieve katholieke Indischman J.
A. M. Bruineman, die lid van de
Eerste Kamer en burgemeester van
Druten was. De eereraad voor het
tooneel heeft een aantal tooneelspe-
lers voor goed, voor tien, of vijf of
twee jaar uitgesloten. De eere
raad voor de beeldende kunsten heeft
eenige maatregelen aangekondigd te
gen kunstenaars, die zich in de be
zettingstijd niet goed gedragen heb
ben.
zal zoo spoedig mogelijk worden
verhoogd. Het is een kwestie van
kolenvervoer. Lukt het, om de
1800 ton kolen, die per maand
noodig zijn aan de fa'oriek in Hen
gelo aan te voeren, dan zal ruim
7800 ton zout per maand kunnen
worden gewonnen, en zou de be
hoefte aan zout, bij zuinig gebruik,
gedekt zijn Er wordt ook neg
zout geïmportes d.
Te Amsterdam is uit een auto, wel
ke van de Alex. Boersstraat naar d'e
Spaarndammerstraat reeG', een car-
tonnen doos ontvreemd, inhoudende
nationale costumes, dameskleeding'
en schoenen. De totale waarde vaii
de g'estolen goederen bedraagt 20
30.000 gulden. Bij de costumes be-
hooren n.l. eenige gouden sierspelden,
Het I.C.V. heeft te Brussel verga
derd, en naar de secretaris, de heer
Serrarens ons mededeelt, heeft he*
bestuur besloten, in October te Brus
sel een buitengewoon' congres te
houden gewijd aan de bespreking
van het volgende onderwerp: De
plaats van den arbeider in den ko
menden tijd, ir*1 onderneming en be
drijf, in staat en samenleving' en in
ternationaal. Het Verbond heeft ge
constateerd, dat in den nieuwen
Volkenbond geen behoorlijke plaats
ingeruimd is aan de bestaande Inter
nationale Organisatie van den Ar
beid. terwijl ook in de delegaties iw
San Francisco de arbeid bijna geen
vertegenwoordigers gevonden heeft.
Volgens een bericht uit Londen zal luit.-generaal van Oyen deelne
men aan de „onderteekening" van de overeenkomst inzake de capitu
latie van Japan. Een ander bericht zegt. dat generaal van Oyen zal
deelnemen aan de „besprekingen", die in Manilla gevoerd zullen wor
den. na het vertrek van de Japansche gedelegeerden, die gisteren naar
Tokio zijn teruggekeerd met instructies van Mac Arthur. Een Reuterbe-
richt uit Manilla deelt echter mede, dat te Manilla geen verdere bijen
komsten meer zullen plaats vinden. Volgens een Reuterbericht uit Wash
ington heeft een woordvoerder van het Amerikaansche departement
van Buitenlandsche Zaken medegedeeld, „dat Frankrijk en zeker ander®
geallieerde regeeringen zijn uitgenoodigd militaire vertegenwoordigers aan
te wijzen om aanwezig te zijn als de overgave wordt onderteekend."
Is daarmede echter voldaan aan
den gerechvaardigd'en wensch van
de Nederlanosche Regeering, om irj
alles, wat de overgave betreft ge
kend te worden? Is het voldoende,
dat een militaire vertegenwoordiger
aanwezig is bij de onderteekening
van de overeenkomst? Er zit voor
Nederland' en Indonesië aar*' de rege
ling van de capitulatie van Japar*'
zonder twijfel veel meer vast dan
alleen militaire belangen l
Volgens een AFP-bericht uit Wash
ington voeren de Japansche troepen
in het gebied' van Batavia het bevel
„Staakt het vurer/' uit en bereiden
zij zich voor op onderhandelingen
over d'e overgave.
HERDENKINGSWEEK
„STICHTING 1940—1945"
Doel: „het lenigen der zedelijke,
maatschappelijke en stoffelijke noo-
den van personen, en groepen van
personen, die tijdens de Duitsche be
zetting door daad of houding tot het
binnenlandsche verzet hebben bijge
dragen alsmede van hunne gezinnen
of nabestaanden, een en ander voor
zoover zij den hier bedoelden bij
stand blijken te behoeven".
(Art. 2 der Statuten),
