NIEUW
Landwachters verdienen
de doodstraf
Zondag landing in de baai
van Tokio
Katholieke N.V.B.'ers uiten
vertrouwen in de Staatspartij
WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1945
BUREAUX:
Ons geroofde goed
Nederl. missie
naar Manilla
Zeshonderd dokters
naar Indonesië
Christendom kan
Duitschland redden
Politieke gevangenen
naar Duitschland
Atoombom
achter de deur'
Strooibiljetten tegen
valsche berichten
De herziening der
sociale verzekering
Noodbestuur voor
Indonesië voorbereid
Raad van Rechtsherstel
HET WEERBERICHT
liDereldnieutvs
Minister van Kleffens
naar ons land terug
Reeds Zaterdag luchtlandingen
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG
Buiten God is 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs t 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
NUMMER 18712
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loudsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
Het Bijzonder Gerechtshof te Den
Haag heeft ln de speciaal daarvoor
ingerichte balzaal van het Paleis
aan- den Kneuterdijk haar eerste
zitting gehouden. De rol vertoonde
een mengelmoes' van verschillende
zaken. Bij de samenstelling had n.l.
de bedoeling voorgezeten' zoo spoe
dig mogelijk een aantal principieele
uitspraken te krijgen, welke als
leidraad in de toekomst kunnen die
nen.
De eerste verdachte, welke voor
het Hof verscheen, was de fabrikant
D. van Wijk uit Pijnacker, die in
1944 als groepscommandant van de
Nederl. landwacht was opgetreden.
Als zoodanig hacl verd-, zooals tij
dens de behandeling kwam vast te
staan, jacht gemaakt op onderdui
kers en radiotoestellen. Zelfs had hij
in één geval een onderduiker, die
bij zijn arrestatie trachtte teont
snappen, aangeschoten.
De procureur-fiscaal, mr. J. Zaaijer,
was van oordeel, dat vast is komen
te staan, dat de Nederl. landwacht,
welke oiider de bevelen van Rauter
stond, een onderdeel uitmaakte van
de SS. Derhalve heeft verd. zich
schuldig gemaakt aan het in dienst
treden van een vreemde krijgs
macht, ja erger, van de krijgsmacht
van den vijand.' Mr. Zaayer hekelde
in zijn requisitoir zeer de landwacht.
Hij noemde het een hyena-instituut,
waarvan de leden niet wilden vech
ten aan het front, maar er in het op
dat oogenblik voor hen veilige Ne
derland geen been in zagen de bur
gers op te jagen, te kwellen en
soms zelfs te berooven van het klei
ne beetje voedsel, dat zij op moei
zame hongertochten hadden weten
te verkrijgen..
De proc.-fiscaai meende dan ook,
dat lieden, die van deze organisatie
lid zijn geweest, stuk voor stuk, op
enkele zeer zeldzame uitzonderingen
na, den dood verdiend hebben. Mr.
Zaayer requireerde dan ook tegen
dezen verdachte de doodstraf.
De vercediger. mr. Niessen uit
Rotterdam, bestreed de conclusie
van mr. Zaayer. dat de Ned. land
wacht een Duitsche organisatie zou
zijn. Hij verzocht naar het geestes-
vermogen var.' verdachte een ona'er-
zoek te laten instellen, daar hij be
kend staat als zeer excentriek. De
verdachte verklaarde steeds ge
tracht te hebben iets goeds te be--
reiken en op zijn manier een goed
vaderlander te zijn!
De tweede verdachte was J. B. ui1"
Delft, die terecht stond wegens het
plegen van verraad'. Hij had, zooals
uit het getuigenverhoor kwam vast
te staan, verschillende joden en le
den vaneen organisatie, welke hulp
aan joden verleende, aan den S.D.
of aan een als N.S.Bt'er bekend
Eerste zaken voor het
Bijzonder Gerechtshof
in Den Haag behandeld
Wat de Britsche Regeering
hoopt!
De Engelsche Minister van Oor
log, Lawson, heeft Dinsdag in het
Lagerhuis medegedeeld, dat ge
allieerde autoriteiten in de Brit
sche bezettingszone van Duitsch
land reeds in bescheiden mate een
begin hadden gemaakt met de
teruggave van de door de Duit-
schers uit Nederland geroofde ma-
terieele goederen. Hij hoopte, dat
als gevolg van kortelings uitge
vaardigde instructies spoedig een
behoorlijke hoeveelheid gemakke
lijk als zoodanig te herkennen
goederen aan de Nederlandsche
en andere geallieerden zou wor
den teruggegeven. Hij zei dit in
antwoord op een vraag van luit.-
kol. Hare, die had gevraagd of
Lawson bereid was de verzeke
ring te geven, dat maatregelen
zouden worden genomen om deze
bezittingen zoo spoedig mogelijk
aan het Nederlandsche volk terug
te geven.
MEER AZIJN
De productie der azijnfobrieken
gaat iri stijgende lijn. Een ruimere
voorraad aan grondstoffen staat ter
beschikking, zooa'at binnen met al
te langen tijd de bevoorrading der
wir.kels op grooter schaal dan tot
dusver zal kunnen geschieden,
staanden rechercheur van politie te
Delft uitgeleverd'.
De proc.-fiscaai noemde het ver
laad, zooals dit door verd. is ge
pleegd, gluiperig. Het gevolg is ge
weest, dat een aantal menschen
den dood Is ingejaagd. Op grond
hiervan meende mr. Zaayer, dat ver
dachte niet minder dan de doodstraf
heeft verdiend. Bovendien requi
reerde hij ontzetting uit het actieve
en passieve kiesrecht.
De verdediger, mr. Drooglever For-
tuyn uit Rotterdam, maakte het hof
er op attent, dat verd. r.och lezen
noch schrijven kan. Men kan een
mensch met dergelijke beperkte
geestelijke vermogens niet verant
woordelijk stellen voor zijn daden.
De verdediger verzocht ook voor
dezen verdachte instelling van een
psychiatrisch onderzoek.
(Vervolg 2de pag.)
Het hoofdkwartier van het Ne-
tlerlandsch-Indische leger deelt
volgens een Reuter-bericht uit
Melbourne mede, dat de Neder
landsche militaire missie onder
leiding van luitenant-generaal van
Oyen, opperbevelhebber van het
Ned.-Indische leger, heden, Woens
dag, in Manilla zal aankomen.
(Het is in dit bericht voor het
eerst, dat van een militaire „mis
sie" wordt gesproken. Daaruit
moet worden afgeleid, dat niet,
zooals eerst was medegedeeld, ge
neraal van Oyen alleen naar Ma
nilla zal gaan. Nederland gaat
dus met een militaire delegatie
via het hoofdkwartier van Mac
Arthur naar Tokio a.s. Zondag en
er zal in de resteerende dagen in
dit milieu ook van Nederlandsche
zijde wel over iets anders dan al
leen over het weer gepraat wor
den. Zoo heeft Nederland dan
toch nog gelegenheid, invloed uit
te oefenen op den gang van zaken,
de capitulatie betreffende. - Red.)
Do Katholieke onderteekenaars van den oproep der Nederlandsche
Volksbeweging verzoeken opname van de volgende verklaring:
„Overtuigd van de noodzakelijkheid in dit tijdsgewricht van een
fundamenteele vernieuwing van ons volksleven, ook in zijn staatkundi
gen sector, hebben wij den arbeid van de Nederlandsche Volksbeweging
mede aangevat. Wij zullen dezen arbeid onverzwakt voortzetten, vooral
nu de leiding van de N.V.B. in formeelen zin het gesprek met de lei
ding van die politieke partijen, welke feitelijk en wezenlijk het perso
nalistisch socialisme voorstaan, aan de orde heef gesteld. Onder die
politieke partijen rekenen wij hij uitstek de Katholieke Staatspartij.
Wij koesteren groote waardeering voor de houding van openheid voor
het vernieuwingsstreven en bereidheid tot overleg, die de leiding* van
de Staatspartij getoond heeft in de stichting van het landelijke „Cen
trum voor staatkundige vorming". Wij meenen, dat deze daad met ver
trouwen moet worden beantwoord.
De „verjo aging en vernieuwing,
die de Staatspartij beoogt, zal alleen
dan kunnen voldoen aan e'en eisch
van dit oogenblik. als de discussie
in het vormingscentrum in de eerste
plaats ruimte biedt voor de behan
deling' van wat aan ons, en met ons
aan tal van katholieken als func'a-
menteel-noodzakelijke en opbouwen
de hervorming voor oogen staat.,
Om dit te bevorderen stellen wij
on3 voor in positieven zin zoo krach
tig mogelijk deel te nemen aan de
gedachtenwisseling in het „Centrum
voor staatkundige vorming".
Wij wekken onze geestverwanten
op hetzelfde te d'oen."
Naa? wij vernemen, is de Itegee-
ling voornemens zeshonderd Neder
landsche doctoren naar Indonesië te
zenden, zoodra de overgave der Ja
panners een voldongen feit is ge
worden.,
Volgens Radio Luxemburg heef*
Z. Em. kardinaal Taulhaber. aarts
bisschop van Muenchetv, bij de ope
ning van een conferentie van Bis
schoppen' te Muenchen verklaard',
dat naar zijn meening* .Duitschland
het beste van het Nazicisme gezui
verd' zou kunnen worden door het
herstel en het toezicht van het
Christendom".
In ^erbsnd met bet feit. dat in de
noodgevang'er.issen voor politieke ge
vangenen de opeenhooplng gevaar
voor besm°*"ng bevat, vooral nu
zich betrekkelijk veel gevallen van
schurft, diphterie. typhus en- open
t.b.c. hebben v"^gedaan, '"ZrA^n er
met de geallieerden besprekingen
gevoerd' over hef in góïrrik ~emen
Volgens een bericht uit Washing
ton veronderstelt een Amerikaansch
blad, dat generaal Mac Arthur voor
de veiligheid een paar vliegtuigen
voorzien van atoom-bommen aan
zijn invasie-armada voor Japan zal
toevoegen Een gevaarlijke „stok
achter de deur".
Op Biak hebben 357 Japanners zich
na het lezen der strooibiljetten, die
de Nederlandsch-Inc'ische Regeèring
deed' uitwerpen, overgegeven.. Op
Java en de Socnda-eilanden zijn
421.000 strooibiljetten in het Neder-
lanGsch en bijkans 400.000 in het
Maleisch uitgeworpen, om den- in
vloed van valsche Japansche berich
ten, waarin zelfs de bezetting van
Australië is gemeld', tegen te gaan.
Japansche experts hebben meege
werkt om de strooibiljetten samen
te stellen, terwijl vrijwilligers onder
de Japansche krijgsgevangenen daar
bij behulpzaam zijn geweest. De
laatste dagen zijn onafgebroken
strooibiljetten uitgeworpen. Op en
kele plaatsen yerc! op de betrokken
vliegtuigen gevuurd, maar over het
algemeen was geenerlei Japansche
activiteit te bespeuren.
Ter uitvoering van de voorgeno
men uitbreiding d'er sociale verzeke
ring^ r en voorzieningen èn voor de
loonarbeiders èn voor andeie bevol
kingsgroepen. waarbij de urgentie
van een verbetering der ouderdoms
zorg vooropstaait, heeft mini&fter
Drees thans aan een technische
commissie opgedragen om een wets
ontwerp samen te stellen. Het is d'e
bedoeling, dat deze commissie de
daarvoor in aanmerking komende
organisaties in de gelegenheid zal
stellen, ha^r standpunt schriftelijk
vT mond'elmfir toe te lichten. Ver--
«.rouw*? worrfdat het op deze wjjze
van vroegere Duitache concentratie- mogelijk zal zijn, uiterlijk binnen
kampen in Westfalen en het Rijn- i een half jaar een concreet voorstel
land, l gereed te hebben.
De Had. Indische autoriteiten
staan op het oogenblik voor enorme
moeilijkheden, voortvloeiende uit de
plotselinge capitulatie van Japan.
Het herstel der wettige regeering
in alle deelen van Nederlandsch In
aië zal. zelfs als de Japanners zich
overal in den Archipel van verderen
gewapenden tegenstand onthouden
(iets wat intusschen blijkens d'e
jongste berichten steeds waarschijn
lijker lijkt) vermoedelijk nog wel
eenigen tijd in beslag nemen. De
organisatorische problemen, verbon
den aan den terugkeer der normale
gezagsorganen zijn groot en van uit
eenloopenden aard.
In samenwerking met de geallieer
de militaire autoriteiten worden
thans maatregelen voor de instelling
van een noodbestuur uitgewerk3.
De bevrijding van de eilanden ten
Oosten van Sumatra zal» vermoede
lijk geschieden onder bevel van ge
neraal Mac Arthur Sumatra zelf zou
blijven onder het gezag van Lore'
Louis Mountbattan. Zoowel in het
hoofdkwartier van Mac Arthur als
van Mountbattan zijn vertegenwoor
dlgers van de N.I.C.A. aanwezig..
Voorbereidingen worden getroffen
voor de onmiddellijke bevrijding van
politieke gevangenen en van ge-
interneerden.
De Nee. Indische regeering is thans
bezig, alle beschikbare krachten te
mobiliseeren voor de belangrijke ta
ken, die in de bevrijde gebieden lig
gen te wachten. Vele jongelui die
nog slechts enkele maanden geleden
actief waren in Ge ondergrondsche
in Nederland, zullen binnen enkele
weken reeds in staat worden gesteld
mede te helpen aan den opbouwen-
den arbeid in Nederlandsch-Indië.
De instelling van den Raad voor
het Rechtsherstel op 20 Augustus j.l.
beteekent. dat op dezen dag de ter
mijn van 6 maanden is gaan loopen
uit art. 21 van het besluit Herstel
Rechtsverkeer.
Verzoeken tot nietigverklaring of
gewijzigde of nadere vaststelling van
tijdens de vijandelijke bezetting tot
stand gekomen of gewijzigde rechts
betrekkingen of tot bet doen her
leven van tijdens de bezetting te niet
gegane rechtsbetrekkingen, moeten
derhalve worden ingediend uiterlijk
op 20 Februari 1946.
IN MANDS J OERI JE hebben de
Russische troepen hun opmarsch nog
steeds voortgezet, meldde het Sov
jet legerbericht van Dinsdag. Ruim
50.000 Japanners met verscheidene
generaals gaven zich over. .,Het pro
ces van de capitulatie van het
Kwantoengleger gaat voort", zoo
wordt er aan toegevoegd.
Verwachting, medegedeeld door
het K.N.M.I., geldig tot Woens-
GagavondWisselende bewolking,
eenige regenbuien en Zuidwes
tenwind.
Een bericht van een Belgisch
blad over de verloving van Prins
Karei met een Engelsche Prinses
is door Londen officieel tegenge
sproken. Rusland heeft het
Handvest van den nieuwen Vol
kenbond geteekend, dr. Soeng
teekende het te Washington voor
China. Attlee heeft in het La
gerhuis de oprichting van een
speciale adviescommissie voor
atoom-energie aangekondigd.
De Argentijnsehe regeering heeft
besloten voedsel te zenden aan
landen in Europa die daar be
hoefte aan hebben. Tusschen
Rusland en de Vereenigde Staten
zullen nieuwe luchtlijnen via
West-Europa worden ingesteld.
Amerika en Engeland hebben
bezwaren geuit tegen de verkie
zingen in Bulgarije en zullen de
uitslag daarvan niet als democra
tisch beschouwen. Iran heeft
bij de V.S. nogmaals aangedron
gen op terugtrekking van de ge
allieerde troepen. De Keizer
van Ïndo-China heeft zijn onder
danen opgeroepen met hem te
trachten de onafhankelijkheid van
Indo-China te verkrijgen.
De Nederlandsche minister van.
buienlandsche zaken, mr. E. N. vau
Kleffens. „een der meest prominen
te leden van het NeGerlandsche ka
binet gedurende den oorlog" (alous
meldde Reuter uit Londen), keert
thans voorgoed naar zijn land terug'.
Zijn departement heeft Londen reed's
verlaten en hij zelf gaat tegen het
einde van deze week. Van Kleffens
bevond zich sinds Mei 1940 in En
geland.
LORD WAVELL, de onderkoning
van Britsch-Indië, zal zich naar
Londen begeven voor het voeren
van belangrijke besprekingen met de
Engelsche regeering.
Het Japansche persbureau Domei heeft Dinsdagavond een gezamenlijk
communiqué uitgegeven van het keizerlijk Japansche hoofdkwartier en
van de Japansche regcering, waarin de formeele aankondiging geschiedt
van regelingen voor de landing van geallieerde troepen in het Japansche
moederland op 26 Augustus a.s., in de Baai van Tokio. Teneinde con
flicten te vermijden is besloten, dat de landingen volgens de volgende
regelingen zullen plaats vinden. De eerste groep der landingsstrijd-
krachten voor het bezetten van het moedereiland zullen landen op het
gedeelte van het moederland rondom de hoofdstad Tokio en in de pre
fectures Tschiba, Kanagawa. Jamanasja en Schisoeoka, te beginnen op
Zondag a.s, Te beginnen op Zaterdag a.s. zullen luchtlandingsoperaties
plaats vinden over het moedereiland. Luchtlandingstroepen zullen op het
Atsoegi vliegveld beginnen te landen van Zondag a.s. af. Op denzelfden
dag zal de geallieerde vloot Sagami-baai binnenvaren, terwijl een gedeel
te van deze vloot, bestaande uit lichte schepen, de baai van Tokio
zal binnenvaren. De andere bezettingstroepen zullen van Dinsdag a.s. af
uit de lucht en uit zee landen in de sectoren Atsoegi en Jokosoeka.
De Japansche autoriteiten hebben
verordonneerd, c'at geen verbroede
ring mag plaats hebben tusschen de
Japansche bevolking en de gealli
eerde strijdkrachten.
Schout Jbij- nacht Forest Sherman,
die deel uitmaakt van den staf van
admiraal Nimitz, heeft medegedeeld,
dat d'e Japansche oorlogsvloot zoo
goed als geheel vernietigd is. De
vloot bestond uit 370 schepen en er
zijn er nog 49 over! Sherman is' te
ruggekeerd uit Manilla en heeft vol
gens Reuter te Goeam verklaard,
dat hem uit de besprekingen met d'e
Tapaivneezen was gebleken, d'at er
in Japan nog slechts zeer weinig
voedsel is, terwijl benzine zeer
schaarsch is en het transport zich m
zeer slechten toestand bevindt,
HERDENKINGSWEEK
„STICHTING 1940—1945"
Het werk van de Stichting 1940—
'45 bestaat reeds jarenlang, het werd
op 13-10-1944 definitief begonnen en
is het werk van de geheele Illega
liteit der bezettingsjaren. Vier van
de zes bestuursleden, vóór de bevrij
ding, zijn met alle officieele papie
ren op tafel gearresteerd en de vij
and publiceerde, dat onze Stichting
niet meer bestond. Die publicatie
ligt hier voor ons en wij zijn intens
verheugd, dat de S.D. zich vergiste.
Anderen deden het werk verder, tot
de gevangenen bevrijd werden, en
nuThans is aan een ieder de
beurt mede te doen en zich in te
spannen om hen die door „daad of
houding" tot het binnenlandsch ver
zet tegen den vijand bij Troegen en
die nu in nood verkeeren, of hun
bloedverwanten te helpen.
Nu ook gij!
11