NIEUW
WERELDHISTORISCH MOMENT
IN DE BAAI VAN TOKIO
RS
Formeele capitulatie van Japan
maakt einde aan den oorlog
Democratische monarchie
in Spanje?
Veelbelovende woorden van
Truman, Mac Arthur en Nimitz
Een belangrijk schrijven van
den Aartsbisschop van Toledo en
een geestige zet van Rusland
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
MAANDAG 3 SEPTEMBER 1945
41e Jaargang Nummer 18720
Buiten God la 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal
BUREAUX:
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 459
Op Zondag 2 September 1945, des ochtend te half elf, Japan-
schen tijd, dat is half vier Nederl. tijd is de tweede wereld
oorlog, die juist zes jaar geleden uitbrak, officieel geëindigd met
de teekening der Japansche capitulatie. Het tooneel van deze
historische gebeurtenis was het Amerikaansche slagschip Mis
souri, dat deel uitmaakt van de machtige geallieerde vloot, die
in de baai van Tokio ligt. Sjige mitsoe, minister van buitenland-
sche zaken van het verslagen land van de Rijzende Zon, plaat
ste het eerst zijn handteekening onder de capitulatieverklaring;
na hem volgden Mac Arthur en de vertegenwoordigers der geal
lieerde mogendheden, onder wie de eerste Nederlandsche gede
legeerde, luitenant-admiraal Helfrich.
Een der belangrijkste bepalin
gen van de capitulatie verklaring
is, dat de keizer van Japan zijn
regeeringsgezag slechts mag uit
oefenen onder toezicht van den
geallieerden opperbevelhebber,
dat hij dus onderworpen is aan
de bevelen van dien bevelheb
ber. Een ander gewichtig voor
schrift is, dat de Japansche re
geering onverwijld moet zorgdra
gen voor de vrijlating van alle
geallieerde krijgsgevangenen en
geïnterneerde burgers, alsmede
voor hun transport
De eerste order op grond van
den nieuwen toestand werd spoe
dig gegeven. Het Jappansche
hoofdkwartier beval, op aanwij
zing van Mac Arthur, aan alle
Japansche bevelhebbers den
strijd te staken en de wapenen
neer te leggen.
Gedurende de plechtigheid der
onderteekening werd het woord
gevoerd door generaal Mac Ar
thur, die zeide, dat de oorlogs
macht van het Japansche ras
vernietigd rou worden en dat de
vrijheid thans in het offensief
is.
Na de onderteekening hie'd de
president der Vereenigde Staten.
Truman, van Wasuing'on uit,
een radiorede, waarin hij o.m.
zeide: -„.Wij gaan thans voor
waarts naar een nieuwe en be
tere wereld van vrede en samen
werking. God geve, dat wij de
zware taak, die nog voor ons
ligt, mogen volbrengen met den
zelfden moed en hetzelfde geduld,
als waarmede wij de beproevin
gen van den oorlog hébben
doorstaan."
Truman sprak woorden van
diepe erkentelijkheid jegens wij
len president Roosevelt, „den
architect van wereldvrede en
samenwerking".
Hij proclameerde den 2den
September tot dag van de over
winning op Japan.
CAPITULATIE-DRAMA IN
VEEL BEDRIJVEN!
Het Japansche capitulatie
drama voltrekt zich in vele be
drijven! Deze week zal de we
reld getuige zijn van de slot-
phasen in de ontbinding van het
3000-jarige Japansche rijk, als
de plechtigheden van overgave
zullen plaats vinden in China,
Singapore, op de Philippijnen, in
Hongkong en vele andere plaat
sen.
TYPHOON BOVEN JAPAN
Volgens radio Tokio woedt de
hevigste typhoon van dit jaar
boven Japan en Formosa. Er
bestaat de mogelijkheid, dat de
storm het eiland Hondo Dinsdag
bereikt. De geallieerde luchtlan
dingen worden door deze stor
men vertraagd.
GENERAAL MAC ARTHUR hield een toespraak aan
boord van de „Missouri" in de baai van Tokio; „Laat
ons bidden, dat de vrede voor de wereld nu hersteld
moge zijn, en dat God hem altijd voor ons moge behou
den. Ik hoop ernstig, en dat is de hoop van alle men-
schen, dat van deze plechtige gebeurtenis af een
betere wereld zal oprijzen uit het bloed en de slach
ting van het verleden, een wereld, gegrondvest op
trouw en wederzjjdsch begrip, een wereld, toegewijd
aan de waardigheid van den mensch en de vervulling
van zijn diepstgekoesterde wenschen: van vrijheid,
verdraagzaamheid en rechtvaardigheid."
PRESIDENT TRUMAN,
sprekend ter inleiding
van den Amerikaan-
schen V.J.-dag. op 2
September 1945, zeide
o.m.: Met de vereenigde
volkeren gaan wij thans
voorwaarts naar een
nieuwe en betere we
reld van vrede, interna
tionale goodwill en sa
menwerking. Gods hulp
heeft ons gebracht tot
dezen dag van victorie.
Met Zijn hulp zullen
wij vrede hebben en
voorspoed voor ons zelf
en de geheele wereld,
in de jaren die voor ons
liggen.
Z H. Exc. de Aartsbisschop van Toledo, mgr. Play Daniel,
heeft een belangrijk herderlijk schrijven uitgevaardigd, dat, ook
volgens een A.F.P.-bericht uit Madrid, in Spanje algemeen be
schouwd wordt als een feit van het grootste gewicht in de hui
dige poliieke crisis in dit land. De Aartsbisschop brengt de vol
gende vijf punten met aandrang naar voren:
lste vestiging van de monarch ie; 2de raadpleging van het
volk; 3de uitvaardiging van de noodige wetten tot uitoefening
van de rechten van het vo!k;4de vaststelling van de politieke
verantwoordelijkheden en terugkeer van dc bannelingen; 5de
verwijdering uit den staat van alles wat aanleiding tot achter
docht zou kunnen geven.
Men acht het wel waarschijnlijk, dat Franco met deze aanspo
ring rekening zal houden
ADMIRAAL CHESTER NIMITZ, opperbevelhebber
van de geallieerde vloot in den Pacific, zei bjj de
plechtigheid van de overgave o.m.: „De lange en ver
bitterde worsteling, die op 7 December 1941 zoo ver
raderlijk begon, is ten einde. Het proces, dat ten doel
had, Japan deel te doen uitmaken van de familie van
beschaafde volken en dat werd onderbroken, toen
Japan zijn verovcringsprogramma ging uitvoeren, zal
spoedig voortgang vinden."
Mgr. Daniel stelde nadrukke
lijk vast, dat de Spaansche gees-
telijkheid zich geheel en al af-
zijdig heeft gehouden ten aan-
zien van de publieke machtsuit
oefening, en protesteerde tegen
de beschuldigingen welke in het
buitenland tegen haar worden in
gebracht, als zou zij in dienst
staan van een totalitair staats-
regiem. Ook wees hij er op, dat
de regeering van Franco gedu
rende den oorlog een volkomen
neutraliteit heeft bewaard, en
op het „niet tegen te spreken,
feit, dat Spanje het „Drie-mo-
gendheden-pact" niet had" onder
teekend".
Hij verklaarde het juist te ach
ten, dat uit de structuur van den
staat alles zou worden verwij
derd wat aanleiding zou kunnen
geven voor kwade "veronderstel
lingen, doch eischte voor Spanje
het recht op om zijn eigen bin-
nenlandsche problemen op te
lossen.
Het is o.l. heel goed denkbaar,
dat de punten, in dit herdérlijk
schrijven genoemd, een grond
slag zullen vormen om tot over
eenstemming te komen, ook,
met de in Mexico gevormde „re
geering" der Spaansche republi
keinen. Zeer juist zet mgr. Da
niel de puntjes nog eens op de i
wat betreft de bemoeizucht van
anderen, graag voor super-demo
cratisch aangezien wordende mo
gendheden, die echter hoogst-
ondemocratisch hun inv.oed wil
len doen gelden in de zaken van
anderenIntusschen zijn met
name Engeland en Amerika, blij
kens verklaringen van Bevin en
Iruman, eenigen tijd geleden
afgelegd, van oordeel, dat niet
bepaald moet worden ingegrepen
in Spanje, al steken zij wat
hun recht is hun antipathie
voor het regiem van Franco niet
onder stoelen of banken én al
staan zij welgezind ten opzichte
van de republikeinsche actie in
het buitenland, welke actie op
zichzelf ook al iets is, wat niet
bepaald tot de meest-elegante
uitingen van democratie gere
kend kan worden!Dan heb
ben we de Russen nog. Die heb
ben een geestigheid bedacht. Zij
eischen n.l. vergoeding voor de
schade, door de Spaansche „Blau
we Divisie" in den- strijd tegen
de Sovjet-Unie aan de zijde van
Duitschland, aangericht! Gok
moet de verhouding tusschen de
Spaansche regeering en deze
„Blauwe Divisie" worden opge-
relderdMisschien zou de ge
roemde schade verrekend kun
nen worden met de enorme scha
de, welke nog niet zoo heel veel
jaren geleden door de Commu
nisten in Spanje is aangericht
waarbij de „verhouding" tusschen
Rusland en zekere Spaansche
troepen „onderzocht zou kunnen
worden".... Geestig zijn de bee-
ren van het Kremlin wel!
