SALTARITIS (Dttse schilders Nieuw Noordhollandsch Dagblad MASSA-DEPORTATIE! De staking in de Australische havens MR. VERSCHUUR HERDACHT J3id en wert j Actueele liturgie Overdragen van gouden munten verboden Stad en Onttrek TEN AFSCHEID Zaterdag 29 September 1945 m. TOTNUTOE gingen we van de ver onderstelling uit, dat d'e moderne c'ansen zelf fatsoenlijk en onberispe lijk zyn. De oudere dansen hadden met* hun fraai rhythme nog wel iets uit te staan met kunst en gaven de danseurs dan ook dat aangename ge voel, wat kunstbeoefening nu een maal schenkt. Of dit met de moderne d'ansen het geval is? Er zijn deskundigen, die dit in twijfel trekken. In ieder ge val heeft zich de dans figuurlijk, maar ook letterlijk in beneden- waartsche richting ontwikkeld. Bij de contredans, wel den oudsten vorm, raakten alleen de handen van het dansenn' paar elkander. Later bij de wals enz. omstrengelde men el- kaars bovenlichaam en d'e zecigheia van deze dansen werd destijds al be twijfeld' of bestreden. Tegenwoordig bij veel moderne dansen ten minste als tango, one step, two step, tuqey trot, pas de l'ours, charleston enz. komen de partijen voortdurend' ook met elkaar.' onderlichamen in contact. Of dit nu allemaal zonder gevaar gebeuren kan? Het is zeer moeilijk aan te nemen, gezien de luchtige kleeding onzer tegenwoordige dames en in aanmerking" genomen de lichte ontvlambaarheid van onze jonge mannen, die voor zwakkere bekorin gen zelfs Ce vlag strijken. Het verbaasd ons daarom niet, dat pater Schilgen twee niet-katholieke doktoren citeert, die 'n vernietigend oordeel vellen over sommige moder ne dansen en ze eenvoudig betitelen als pervers en hoogst-immoreel. Het is vervolgens alg"emeen be kend', dat de kerkvaders zich zeer streng over het dansen uitlaten. Een hunner zegt: waar gedanst wordt, daar is het onverstand der mannen, bederf van vrouwen, droefheid onder ce engelen en vreugde onder de dui velen. PnERGELIJKE weinig-malsche cri- tiek spreken de kerkvaders uit over de dansen van hun tijd, Cie om hare schaamteloosheid berucht wa ren. We kunnen daarom hun oordeel niet strijken over alle moderne dan sen, wel over dezulken, die in ge meenheid' voor d'e oude heidensche dansen niet onder doen, die trouwens van de heidensche volken uit onzen tijd zijn afgekeken. We moeten daarenboven niet uit het oog verliezen, dat zelfs d'e tegen woordige fatsoenlijke dansen heel vaak in een dergelijke sensueele sfeer plaats hebben, dat ze, om met d'e moralisten te spreken, zooal niet een naast dan toch een verwijderd gevaar voor de goede zeden opleve ren. Dit naast of verwijderd gevaar binnen de perken houden, is de be doeling' van zoo veel waarschuwin gen op den kansel. Dit naast of ver wijderd gevaar afschermen, behoort tot de taak van het burgerlijk gezag, onder wier toezicht ook deze publie ke vermakelijkheden vallen. De eerste en voornaamste plicht toch van de burgerlijke overheid is te zorgen voor het algemeen welzijn. Dit algemeen welzijn is vooral g'e- baat met goede openbare zeden, welke helaas de laatste jaren door verklaarbare redenen zoo veel aan soliditeit hebben ingeboet en die door de hedendaagsche dansepidemie nog meer afzakken. Een eenigszins ernstige levensopvating kan daarmee toch moeilijk samengaan en d:e schoone Hollandsche huiselijkheid' g*aat er aan ten gronde. WE zouden. daarom in het alge meen belang de volgende dans- regels willen vaststellen: 1. Men late vermeerdering van nieuwe dansgelegenheden niet toe. 2. Men geve zelden of nooit nacht- permissie. 3. Men controleere het soortelijk gehalte van de verschillende dan cing's. 4. Men late geen ongelimiteerd aantal paren op een dansvloer toe. 5. Men dringe aan op een behoor lijk toezicht en houde daarmee het geweten wakker. Zeker, het zijn geen halve maat regelen, doch de moreeïe en zelfs physieke gezondheid' en ongetwijfeld de gezonde deg*elijkheid' van ons hui dige volk en ook van het nageslacht staan op het spel. Immers wanneer een jonge man en vrouw rein, gezond, krachtig en deugdzaam leven, vóórdat ze vader of moeder worden, dan is dit voor het toekomstig nageslacht van on noemelijk meer voordeel, dan wan neer beiden op hun ouden dag' halve heiligen zullen zijn. Het ware te wenschen, dat de z.g. wilde haren der jeugd' meer ,in de herfst uitvielen en niet in d'e ler.te. Velen onzer kinderen zouden minder te beklagen zijn. Het kind is de vader van den man, doch d'e jonge ling en de jonge dochter zijn de va der en moeder van ons volk. De ge zegende tijd der jeugd.' is hun niet gegeven, om er doorheen te fladde ren In dartele minachting voor hoogst-verantwoordelijke plichten. PATER FREHE O.P. Generaal Dempsey wil 80.000 Jappen deporteeren van Malakka naar de eilanden van den Rio- archipel in Nederlandsch Indië. Hij geeft ze een karig rantsoen rijst, wat landbouwwerktuigen en wat zaad en dan moeten ze ver der zichzelf maar zien te behel pen in dit gebied vol oerwouden! Voorloopig duurt deze deportatie twee jaar. De staking in de Australische havens, waarbij de communis ten hand- en spandiensten ver richten aan de extremistische nationalisten in ons Indië, heeft zich toegespitst. De vakbonden hebben het lossen van voor In dië bestemde schepen tot besmet werk verklaard. Een later bericht uit Canberra meldt, dat beslech ting van het geschil mogelijk is, als vaststaat, dat de Nederland- sche schepen voor Java geen oorlogsmateriaal vervoeren. Ad miraal Helfrich zal het hoofd kwartier der Marine in Batavia vestigen. In de zaal van den Raad van Arbeid te Breda, waarvan hij ja ren geleden de eerste voorzitter was, is een portret onthuld van mr. T. J. Verschuur, oud-minis ter en oudvoorzitter van de R.K. Staatspartij, die in het concen tratiekamp van Bergen-Belsen is gestorven. Bij deze plechtigheid waren o.a. aanwezig mevr. de wed. Verschuur, prof. mr. P. J. M. Aalberse, voorzitter van de Raden van Arbeid uit het Zui den van ons land, vertegenwoor digers van de Rijksverzekerings bank e.a. Verschillende sprekers hebben het woord gevoerd, o.a. de voorzitter van den Raad van Arbeid te Breda, de heer Michiel- sen A. B., die het leven en ster ven van Verschuur schetste. Hij was een kundig man, een geloo- vig man en een goed mensch. LITURGISCHE KALENDER van 30 Sept. tot 7 October Zondag: 19e Zondag na Pinkste ren. Gedachtenis v. c1. H. Hierony- mus. Bel. Kerkl. Mis: Salus, Gloria. 2. H. Hieroi.y- mus. Credo, Prefatie v. d. H. Drie vuldigheid. October: Toegewijd aan O. L. Vrouw, Koningin v. d'. Rozenkrans. Maandag: H. Bavo, Bel. Titelleest e'er Kathedrale Kerk en Hoofdpa troon der Bisschopsstad. Mis: Gaudeamus. Gloria, Credo (Ged. het Octaaf). Dinsdag: H.H. Engelbewaarders. Mis: Bened'icite. Gloria. 2. Octaaf H. Bavo. Credo. Woensdag: H. Theresia v. h. Kind'je Jezus, Mgd., Carmelites. Mis: Veni de Libar.o, Gloria. 2. H. Bavo. Credo. Donderdag: H. Franciscus van As- slsië, Belijder. Mis: Mihi autem, Gloria. 2. H. Ba vo. Credo. Vrijdag: Van het Octaaf van St. Bavo. Ged. van d'e H.H. Placidtis' en Gezellen, Mart. Mis: Gaudeamus. Gloria. 2. H. Martelaren. 3. Conced'o. Credo. Zaterdag: H. Bruno, Belijder Abt. Mis: Os iusti. Gloria. 2. H. Bavo. 3. Paus. Credo. Zondag: Feest van eer.' Allerhei ligste!) Rozenkrans1. „Het heil van het Volk is de hoogste wet", ls het oude adagium, maar de actueele liturgie van den Zondag zegt het ons nog een beetje anders: „Het heil van het volk ben Ik, zegt de Heer", en de introitus vervolgt: „Geef acht, mijn volk, op mijn wet". En in de collecta bidden wij „dat wq door niets naar ziel en lichaam belemmerd, ons op de naleving van Gods geboden mogen toeleggen met een vrij gemoed". Actueele woorden voor alle tijden, maar vooral voor nu, nu de Katho lieke Actie de Tien Geboden op bijzondere wijze in 't centrum van onze belangstelling gaat plaatsen. Wat wil God nu van ons? Dat wij leven naar zijn geboden! Het is heelemaal niet nieuw, maar het is wel eigenaardig, dat in deze dagen van roep om vernieuwing dit oude weer nieuw is. Het epistel laat het al hooren: wordt vernieuwd in den geest van uw gemoed, en bekleed u met den nieuwen mensch, maar dan ook „die naar God geschapen is in gerechtigheid en ware heiligheid". Hij die gestolen heeft, stele niet meer. Die onsociaal met geld is om gegaan, iate dat na en kome weer in het goede spoor, zou men kunnen zeggen! Doch „arbeidt veel meer, verrichtend met zijn handen het goede, opdat hij hebben om mee te deelen aan den behoeftige". En in den dienst van God hebben Wij, als in het verhaal van het Evangelie, te zorgen voor het bruiloftskleed, dat is voor het kleed der heiligmakende genade. Herstel en vernieuwing vereischen nieuwe, betere menschen, die eerst op eigen heiliging uit zijn. Maar: velen zijn geroepen en weinigen uitverkoren. Niet te veel critiek op anderen, vooral niet, die boven ons gesteld zijn. En heilige, nederige berusting in het onafwendbare feit, dat er leiders en gezagsdragers noodig zijn; zij behooren tot de weinige uitverkorenen, de vele geroepenen behooren tot de massa, die leiding noodig heeft en die moet aanvaarden, ook volgens dat eene gebod van God, dat de ge hoorzaamheid regelt! In een kort geleden gepubli ceerde beschikking van den mi nister van financiën is het over dragen van 's rijks munten in zilver, nikkel, brons en zink an ders dan tegen de nominale waarde verboden. Het ministerie van financiën wijst er in dit verband op, dat gouden munten in die beschikking niet worden vermeld, daar het krachtens het besluit deviezenblokkeering van 16 September 1944 zelfs geheel verboden is op eenigerlei wijze over gouden munten, fijn goud en alliages van goud te beschikken. In de lente van '26 begon ik mijn journalistieke loopbaan aan het Noora Holland'sch Dagblad. Veel en velerlei was het werk, dat ik voor mijn lezers mocht verrichten. De echo van de stemmen uit ons vereeniging'sleven liet ik hooren op het klankbord van de krant; van landdagen, meetings, land bouwf ees ten, herdenkingsplechtigheden mocht ik in verslagen de herinnering vast leggen voor de historie van ons ge west. 's Morgens een raadsvergadering op het platteland, 's middags een staking van de polderjongens bij de Zuiderzeewerken en 's avonds een galavoorstelling' in een schouwburg vulden b.v. één cag van journalistiek werk. Ik steeg op een zonnlgen Konin ginnedag voor mijn lezers met een ballon „ins Blaue Hinein"; ik vloog op één dag, tusschen ontbijt en ci- ner even met de Fokker-36 heen en terug naar Berlijn. Ik versloeg' een brandje en maakte excursies raar den aan de zee ontworstelden pol der, de WIeringermeer. Zoo zou ik nog eenigen trjd' door kunnen gaan een kaleidoscopisch beeld te filmen van jaren journalis- tieken arbeidt In den zomer van '36 vertrok ik naar Den Helder, dat in „De Noor- derpost" zijn eerste en eigen katho lieke dagblad kreeg; daar mocht ik pionierswerk verrichten en bouwen aan iets nieuws. Met voldoening zie ik terug' op vier jaar werk in d'e Marinestad, waar de oorlog van '40 mij uit weg .bombardeerde, maar waar ik de gelegenheid had' gekre gen nader kennis te maken met onze Koninklijke Marine. Van dramatische gebeurtenissen: op mijnen geloopen mijnen végers en een in den haven gezonken onderzeeër leverde ik re portages, zooalfc ook van de strijd vaardigheid' van de Stelling Den Helder in de weinige oorlogsdagen. In den nazomer van '45 na vier maanden met vreugde te hebben ge werkt aan den wederopbouw van het Nieuw Noord-Hollandsch Dag blad' g'a ik dit werk en dit gewest, dat mij zoo lief geworden was, ver laten. Dat onze krant zich in een belangstelling en sympathie mag verheugen als nooit tevoren, is mij bij mijn afscheid een groote troost. Ik beveel de krant en mijn opvolgers gaarne in' de blijvende belangstelling" van mijn lezers aan. In den nazomer van herfst wil ik nog niet spreken, omdat de na zomer den oogst van rijpe vruchten aankondigt ga ik mijn werkkring in dit landelijke gewest verruilen voor een irj de groot-stad Amster dam, aan de Maasbode. Daaraan aan den wederopbouw van dit algemeen gewaardeerde blad mijn nog jeugdige kracht te mo gen geven, cht ik mij een voorrecht en ik beschouw de taak, die mij in deze nieuwe functie -wacht, als d'e vrucht van mijn bijna 20-jarig werk aan het Noordhollandsch Dagblad, waaraan Ik steeds dankbare en pret tige herinneringen zal bewaren. Fr. OTTEN ALKMAAR „EX ORIENTE LUX" In de aula van het Murmeilius- Gymr.asium is door het Voorazïa- tisch gezelschap „Ex oriente lux" een lezing met lichtbeelden gehouden over het onderwerp Schets der He- thiëtlsche Geschiedenis en Bescha ving. De rede werd gehouden acor den secretaris van het genootschap, den heer Dr. A. A. Kampman, uit Leiden, en was de eerste vergadering van den studiekring Alkmaar. Doel der bijeenkomst was ook te Alkmaar tot de oprichting van een afdeeling te komen, waarmede de secretaris een overzicht gaf van doel en werkzaamheden van het ge nootschap. Het genootschap is in 1933 door 6 leden opgericht. De spreker, die werd ing'eleid door den voorzitter van het voorloopig bestuur Dr. J. C. Kamerbeek, gaf na afloop van zijn rede gelegenheid' tot het stellen van vragen. Besloten is een afdeeling Alkmaar op te richten. INTERNEERINGSKAMPEN Naar wij vernemen zullen de N.S.B.-kampen aan den Wester- weg en het Dr. Schaepmansplein alhier binnenkort worden opge heven. De gedetieerden zullen onder gebracht worden in het kamp te Castricum, welke kampen naast die van den Helder en Hoorn zul len gehandhaafd blijven. APOTHEEKDIENST In de week van 30 Sept. - 6 Oct. wordt de Zondags- en nacht dienst ingaande Zaterdagavond waargenomen door de apotheek van mevr. Schouten-Oele, Koor straat 47. EEN HALF JAAR DUISTERNIS Een inwoner onzer gemeente werd er dezer dagen op betrapt, •frauduleus stroom te betrekken. Het G.E.B. laat bij dergelijke ge vallen niet met zich spotten en heeft den betrokkene voor den tijd van zes maanden uitgeslo ten van stroomlevering. KAASMARKT Aanvoer 2 stapels resp. 85 en 200 kg. voor resp. f 50 en f 54 per 50 kg. TERAARDEBESTELLING GERT CEVAT Dinsdag werd alhier op de alg. begraafplaats teraarde besteld het stoffelijk overschot van den illegalen werker Gert Cevat, des tijds door de Duitschers gefusil leerd en in een massagraf te Overveen begraven. Na 'n rouw dienst in de chapelle ardente van het Centraal Ziekenhuis, geleid door De. Klein Wassink en bijge woond door mede-oudstrijders van de vierde sectie, werd hij door dezen naar zijn laatste rustplaats geleid. Onder de vele belangstellenden waren burgem. van Kinschot en weth. Ringers. Voorts was aanwezig „Oome Hein" (de hr. Veis Hein), com pagniescommandant. Een bestuurder van „Turnlust" bracht een laatsten groet, waarna een familielid bedankte voor de laatste eer, den overledene be wezen. DE WASSCHERTJEN Evenals de moeders van groote ge zinnen, zitten ce direciie's der was scherijen met tret moeilijke probleem van te weimg vrouwelijke hulp. Een der plaatselijke wasscherijen, die voor de afdeeling wasscherij 40 meisjes noodig heeft, beschikt er over slechts vier; het gevolg is, dat eerst half November en nog in beperkte mate wasschen in behandeling kunnen worden genomen. Ook andere wasscherijen zitten met dit probleem. De vraag rijst, kur.nen in deze was scherijen geen vrouwelijke gedeti neerden aan het werk gezet worden, zooais b.v. ook in Delft gebeurt. Dat hierom zooals in Amsterdam een staking zou uitbreken, is te ris- keeren. RIJWIELHERSTELLERS CURSUS Bij voldoende deelname zal aan de Ambachtsschool te Alk maar een cursus worden geopend voor rijwielherstellers ter oplei ding van het R.E.M.E.C. diplo ma, vereischt bij vestiging als rijwielhandelaar. Voor nadere bijzonderheden zie men de in dit nummer voorkomende adver- I tentie. Met „onze" schilders heb ik dit maal de Alkmaarsche schilders op het oog. Die mag Alkmaar niet uit het oog verliezen. Zij verdienen meer belangstelling en hoogere waardee ring dan hen tot dusverre ten ceel viel. In ons gemeente-museum zijn vele schilderijen te zien, die ongetwijfeld' historische beteekenis hebben. Het zijn echter meest doeken van ouc'e- niet-zeer bekende schilders en spre ken niet tot het hedendaagsche pu bliek. In een Stecelijk Museum moet ook plaats zijn voor het werk van schilders uit onzen tijd; niet al leen om onze tijdgenooten hiermee in kennis te stellen, doch ook om voor ons nageslacht iets te bewaren van de schoonheid', die de Alkmaar sche schilders van nu weten te scheppen. En verschillende van hen hebben werk gewrocht, dat de toets der eeuwen zal doorstaan. De gemeentebegrooting van dit jaar vertoont een tekort van ruim 1 1/4 millioen. Er zal dus voorloopig geen sprake kunnen zijn van aan- koopen door de gemeente van he dendaagsche schilderkunst van onze schilders-stadgenooten. Ik hoop ech ter, dat na de saneering van 's Rijks financiën ook de Stadsfinanciën spoedig gesaneerd zullen zijn en dat de stadsbestuurders dan de uitgaven voor reserveering van werken van Alkmaarsche schilders voor ons na geslacht, van even groot ja, gToo- ter belang zullen achten, dan zooveel andere uitgaven voor cultu- reele doeleinden. Om te beginnen met de jongere generatie, noem ik eerst de nieuwe ster aan den schlldershemel, Henk van den Idsert; op de tentoonstel ling „Het Portret", in den Bergen- schen Kunsthandel van Hopman in de Lang'estraat en in de kamer van den burgemeester op het Stadhuis, alsook op zijn atelier in Bergen, zag ik Werk van dezen jongen Alk maarder, dat gezien mag worden en dat een belofte inhoudt voor de toe komst. Ik aarzel niet te voorspellen, dat in dezen jongen artist een schil der schuilt, waar Alkmaar eens trotsch op zal zijn. Verder zijn ook Heertjes en Engel man jongeren, waarvan veel ver wacht mag' worden. Ik heb van deze twee te weinig werk gezien om er breeder op in te gaan. Van de ouderen wil ik den stillen werker Jan Plas noemen, de schil der van den bloede, die zonder eeni- ge pretentie in allen eenvoud werkt en hoewel dit niet van èl zijn werk gezegd kan worden doeken en paneelen schildert, die niet on derdoen voor het werk van schilders met gevestigde reputatie. Plas schil derde zeer geslaagde doeken van religieuse en mystieke strekking; doch ook landschappen en figuren, waarin hij blijk geeft meei* schilder dan teekenaar te zijn. Sommige stil levens van hem getuigen ongetwij feld van sterken invloed' van Koos Stikvoort, al zijn ze daarom niet minder waardevol. Van zijn werk hooren er zeker in ons Stedelijk Museum voor het na geslacht bewaard te worden. Vele Alkmaarsche families bezitten van hem een doekje of paneel. De Wolf is in tegenstelling met Plas meer teekenaar dan schilder; zijn doeken zijn knap van opzet en compositie, doch missen soms den gloed, die het palet eens meester's verraadt. Hij schilderde o.a. eenige aardige kinderkopjes, die zeker op de tentoonstelling „Het Portret" een plaatsje hadden verdiend'. Ik kan niet alle Alkmaarsche schil ders- noemen, wier werk waard' is voor het nageslacht bewaard te worden. Maar ik kan niet nalaten nog eens speciaal de aandacht te vestigen op den kunstenaar, dien ik niet aarzel den gïootsten Alkmaar- schen schilder te noemen. Gelukkig behoef ik dit niet te zeggen, omdat dit den waren kunstkenners en kunstminnaars nog niet bekend is. Koos Stikvoort heeft de waardee ring en de erkenning reeds onder vonden, die hij verdient. Talrijk zijn de Alkmaarders, die zich de geluk kige bezitter mogen noemen van een of meer van zijn werken. Er zijn zelfs twee particuliere verzamelingen In onze stad van- dertig en meer doeken van dezen schilder alleen. Deze Alkmaarders 2ijn zoo van Stikvoort's werk gaan houden, dat zij maar niet genoeg van zijn doeken kur.nen bezitten. In Koos Stikvoort's werken zijn verschillende perioden te onderken nen. Zijn grijze, sombere doeken uit de jaren '21'30; zijn interieurtjes uit Nunspeet, iets lichter en vroolij- ker en zijn periode van werk uit Brugge, veelal figuren en interieurs. De laatste vijf jaar heeft hij zich op het stilleven geworpen; zijn palet kenmerkt zich door een warm en prachtig" rood en door een innigen gloed, die den schilder van het zui verste ras verraadt. Nu hij zijn kuiperij aan zijn zoon heeft overgedragen- en zich geheel aan zijn groote liefde voor het schil deren kan wijnen, is er een volle rijpheid in zijn: werk gekomen. Hij heeft de laatste jaren veel en vruchtbaar gewerkt en doet dat mo menteel nog; hij werkt voor een ten toonstelling, die hij volgend' jaar in Amsterdam en elders hoopt te hou den. die een overzicht van zijn ver schillende perloden zal geven en naar mijn meening een nieuw tijd perk zijn bloeitijdperk zal in luiden. Wij mogen van hem nog veel en belangrijk werk verwachten.. Als het gemeentebestuur zou nala ten tijdig werk van Stikvoort uit d'e verschillende stadia van zijn schil dersloopbaan voor het Stedelijk Mu seum aan te koopen, zou het ernstig in zijn cultureele taak tekort schie ten. Fr. OTTEN Naai leden noodg als vo R.K. Heyr.e de St Josepl Peet; Zonne bers; Kaan< Hellin D.A.P J. Sei en J. J. Me Riem; Demo? L. Hc en J Hoed', en J. SCI Naa »mbt( make: De h< to herst< wnd'. met n burg< werd echte door de h totda meen in fu aan kon

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1945 | | pagina 2