NIEUW BRITTEN LANDEN BIJ BATAVIA Soekarno heeft geen vat Ook Nederlandsche matrozen deel nemen MAANDAG 1 OCTOBER 1945 BUREAUX De Katholieke Missie in Japan NIEUWE CONFERENTIE Om uit1 de impasse te komen NATIONALISATIE AANSPORING TOT SPAREN SPOORWEGRAMP IN ENGELAND NOOD- GEMEENTERAAD Proclamatie van Mountbatten STAKING Bij DE DRAKA OPGEHEVEN Sterke verschuiving naar links op Indonesische bevolking NOORDHOLLANDSCH 41e JAARGANG NUMMER 18744 ALKMAAR Langestraat 42 A Telefoon 4330 HOORN Draafsingel 59 Telefoon 4712 DEN HELDER Buitan God it 't nergens veilig VondelES I S H Telelol^mx 69 DAGBLAD Telefoon 2383 SCHAGEN Abonnementsprijs f 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal Wè-éP WA Molenstraat 52 Telefoon 459 De landingsstrijdkrachten, die heden ontscheept zijn maakten deel uit van de 23ste Indische di visie, die Batavia en Soerabaja zal bezetten. Deze troepen zullen worden gevolgd door de 26e In dische divisie, die van Britsch- Indië zich onderweg bevindt om Medan en Padang op Sumatra te bezetten. Een militair bestuur zal wor den ingericht in die vier centra door de Nederlandsche burger lijke missie (Nica). Generaal Christison heeft ver der verklaard: „Ik houd alle Ne derlandsche troepen tegen tot we ons goed en wel gevestigd heb ben". Hij voegde hieraan toe: „Wij zullen hun alle aangelegen heden van binnenlandsche vei ligheid overdragen en zullen het gebruik van de interne verbin dingen vermijden". Voorts zeide hij: „Ik mag niet verder het bin nenland in gaan, zelfs niet in het belang der menschelijkheid. Van de gewapende Indonesische strijdkrachten worden noch de „Hei hos" recruten door de Japanners ge oefend voor de handhaving van de hinnenlancsche veiligheid, r.och de „Soekarillas", vrijwilligers voor de „nationale beweging''' ontwapend'. Hun wordt ook toegestaan, hun na tionale vlag uit te steken. Van Java uit zullen de troepen van generaal Christison zich in Oos telijke richting verspreiden door den Indischen Archipel om de verschil lende g»bieden van de Auntraliërs over te nemen. Lord Mountbatten heeft een pro clamatie uitgevaardigd aan de bevol king van Nederlandsch-Indië, waarin hij zegt, dat troepen van het south east Asia command zijn aangekomen om de Japansche overgave namens de vereenigde volken in ontvangst te nemen en om het recht en de orde te handhaven tot het oogenblik, waarop de wottige regeering van Ne derlandsch-Indië weer in functie treedt. De Japanneezen zullen aansprake lijk blijven voor het handhaven van recht en orde in alle deelen van Java totdat deze door geallieerde strijd krachten zullen zijn bezet. De proclamatie zegt verder, dat de Nederlandsch-Indische wetten, waarmede de bevolking vertrouwd' is, zullen worden toegepast door ambte naren van de Nica, slechts onderge schikt aan nadere bevelen, die Mount, baten wellicht genoodzaakt zal zijn te geven. Toen de correspondent van Reuter Soekarno ontmoette, twee uur nadat dë geallieerde bezettingsmacht be gonnen was Batavia over te nemen stond deze op het punt een dringen de bespreking te houden met een mi nister van buitenlandsche zaken van zijn kabinet. Hij zeide: ,,De Indone sische beweging is voornamelijk een beweging voor vrijheid, die op vol komen democratischen grondslag ge leid wordt en die alle partijen omval. Er bestaat een anti-Britsch gevoel op Java. De Indonesiërs vechten tegen voortzetting van de Nederlandsche koloniale politiek van uitbuiting van Indonesië." Soekarno sprak zijn groote ver trouwen uit in de eerlijkheid en het goede oorceel van de vereenigde vol ken, en hij hoopte dat zij de Neder landsche regeering het pad der wijs heid zouden doen inslaan. Hij gaf vrijuit toe dat de Japanneezen op het oogenblik aan dë macht waren, maar alle diensten waren bezet door zijn volgelingen. Later werd nogbericht, dat een detachement van meer dan 100 Ne derlandsche matrozen van den krui ser „Tromp" heeft deelgenomen aan de geallieerde landing bij Batavia. Zij hebben zich gevestigd in de leege ka zernes van het krijgsgevangenenkamp in Batavia, waar zij de wachtdien sten overnamen. f^E Nederlandsche ambassade te Lenden heeft verklaard, dat Soekarno en zijn volgelingen op Java niet een spontane nationa listische regeering vertegenwoor digen, maar integendeel een Ja pansche marionetten-regeering is van een totalitair karakter, af hankelijk van de Japansche mi litaire organisatie. Zij zijn gewa pend en op alle mogelijke manie ren gesteund door de Japanners. 'Scekarno heeft van den vijand een hcoge onderscheiding ont vangen. Met zijn toestemming is zijn Indonesische republiek tien dagen na de Japansche overgave uitgeroepen, terwijl de Japansche strijdkrachten het eiland nog controleeren. De radicale Indo nesische nationalisten in Neder land toonen zich volkomen bereid cm met de Nederlandsche regee ring samen to werken bij het be ramen en uitvoeren van de voor gestelde constitutioneele hervor mingen op de basis van de ver klaring van Koningin Wilhelmi- na van 6 December 1942. Kolonel Raden Hadji Kadir Widjojoadmodjo, die als speciaal adviseur aan den staf van admi raal Paterson is toegevoegd, heeft verklaard, dat Soekarno's Indo nesisch nationalisme geen vat zal hebben op ontwikkelde, noch op onontwikkelde Indonesiërs. Drie jaren bezetting hebben de zienswijze der Indonesiërs radi caler gewijzigd dan twintig jaar En toch weer niet! De Eenfteidsvakcentrale deelt het volgende mede: Het conflict bij de Draka te Am sterdam is in een r.ieuw stadium ge treden. Op de vergadering met alle personeelsleden van de Draka is be sloten de staking, welke was ont staan door oe tewerkstelling' van een 50-tal NSB-sters in het bedrijf, met ingang van Maandag 1 October voor- loopig op te heffen. Volgens bericht van hedenmorgen- duurt de staking echter voort. vrede. Het Japansche terreur- regime heeft diepen indruk ge maakt op de stedenbevolking, bij wie de meening postvatte, dat zulks de eenige manier was om iets gedaan te krijgen. Dit ligt ten grondslag aan Soekarno's dictato riale republiek. Ik ben er zeker van, dat de vier sultanaten en vorstendommen in Midden-Java, die nog steeds het centrum der Javaansche cultuur zijn, iemand als Soekarno nimmer als leider zullen aanvaarden. Dit beteekent niet, dat er in andere gewesten, die ik zoo juist bezocht, geen groeiend verlangen bestaat naar zelfbestuur. Soekarno is een befaamd leider van de extreme nationalistische Indonesiërs. Hij is o.a. wegens revolutionair optreden tot gevan genisstraf veroordeeld. In 1942 verhuisde hij naar Pa dang op Sumatra en juist voor den val' van Bandoeng verzocht hij het gouvernement, hem uit Padang weg te halen, daar hij Japansche repressailles vreesde. Maar dit was toen al niet meer mogelijk. In den ochtend van 17 Maart 1942 werd Soekarno ge wekt door het geluid van moto ren. Hij sprong uit bed en snelde naar buiten, waar hij Japansche vrachtauto's aantrof, die naar Padang gingen. De Japanners zonden hem naar Fort de Koek 70 mijl van Padang voor een bezoek aam den commandant van Volgens berichten uit Tokio heeft de Japansche eerste minis ter 15 Katholieke missionarissen ontboden, die tijdens den oorlog in Japan gebleven zijn. Hij heeft hun bedankt voor het verrichtte werk en hen uitgenoodigd hun taak voert te zetten. In een redevoering te Nijmegen heeft minister Drees gezegd, dat het tegenwoordige kabinet, dat voortreffelijk samenwerkt, naar nationalisatie van de kolenmij nen en naar nationalisatie van de Nederlandsche Bank zal streven. Op den grondslag van het natio nale zal het de internationale samenwerking beoogen. de Japansche eenheden. Hij bleef vier maanden voor de Japanners werken en werd toen naar Java gezonden, In Juli 1942 arriveerde hij te Batavia. In een radiouit zending in het Engelsch op 10 Juli 1942 uit Batavia en Tokio werd gemeld, dat de bekende In donesische leider Soekarno en zijn echtgenoote dien dag in Batavia waren aangekomen. Kort daarop werd het uit onderschepte radio berichten duidelijk, dat Soekarno een werktuig in Japansche han den was geworden. Radiouitzen dingen doen hem kennen als iemand die een felle haat koes tert tegen alle geallieerde landen en een diepe bewondering voor de Japanners en den Japanschen geest. „Het sparen is een groote deugd, die wij allen weer met ernst moeten gaan beoefenen", aldus heeft minister Lieftihck in zijn jongste radiotoespraak ver klaard. In verband hiermede wijst het ministerie van finan ciën er zeer nadrukkelijk op, dat contanten, in nieuw geld, welke men van nu af aan naar een bank of spaarbank brengt, en in het algemeen alle contante gel den, die na 26 September op een of andere rekening worden ge stort, volkomen buiten de blok- keeringsmaatregelen vallen. Over hetgeen men voortaan b.v. uit loon of salaris overspaart en aan het bankwezen toevertrouwd, zal men dus steeds de vrije beschik king hebben. OP de lijn LondenPerth is een spoorwegongeluk gebeurd, het ernstigste, dat sedert tien jaar in Engeland is geschied. De over volle sneltrein is gisterennacht nabij Bournes ontspoord, 40 km van Londen. Tot nog toe zqn 28 dcoden geteld, doch vele verkool de lijken liggen nog onder den eersten wagon; men verwacht hier nog 40 dooden te zullen vinden. /OOR de verkiezing van de tijc'e- V lijke gemeenteraden, die 22 Oc tober moeten hebben plaats gehad, zijn de colleges van de kiesmannen nu over het algemeen door den Com missaris van de Koningin benoemd. Deze heeft zich daarbij van advies laten dienen over ce aanbevelingen, welke de burgëmeesters hem hebben doen toekomen, nadat zij zich om trent die aanbeveling hadden laten adviseeren door een commissie van vertrouwensmannen; wanneer deze commissie haar acvles met eenstem migheid had uitgebracht, was het voor den burgemeester bindënc.'. Dit vermindert de verantwoordelijkheid' voor den burgemeester, in gevallen dat zulk een eenstemmig advies niet temin met zou voldoen aan het wet telijk vereischte, dat er naar ge streefd moest worden, de voornaam ste geestelijke en maatschappelijke stroomingën in de gemeente in het kiescollege te doen vertegenwoordi gen. Het beginsel van de evenredige vertegenwoordiging wordt aldus, ook voor den gemeenteraad, gehandhaafd Overigens kon, volgens het Konink lijk Besluit der Lor.aensche Regee ring van 31 Juli 1944, van ce begin selen der kieswet worden afgeweken, hetgeen uiteraard reeds eeniger mate het geval was, door de wijze van. verkiezing, welke de nood ons op drong. TWEE maanden na het optreden varj het nieuwe kabinet is een uitvoe ringsbeschikking van minister Beel afgekondigd, waarbij echter een af wijking' is ingevoerd, die zeer ingrij pend mag heeten en eerst bij besluit van 14 September j.l. is aan de ge volgen van die afwijking „gestalte" gegeven. Wij bedoelen de bepaling, dat niet' meer met het lij stenstelsel wordt ge werkt maar met het personenstelsel. Blijkbaar voelde de minister zich aan zijn opvatting' van-het personalistisch socialisme verplicht, om, zooals het in het Besluit heet, „de vrijheid van persoonlijke keuze van den kiezer te vergrooten in dier voege dat zijn stem in het algemeen uitsluitend ten goede komt aan de door hem aange wezen candidaten, in ce door hem aangegeven volgorde van voorkeur." Het eigenaardige is, dat steeds te rugkomt de herinnering aan den grondwettelijken eisch, dat de ver kiezing moet geschieden op den. grondslag der evenredige vertegen woordiging. Het personenstelsel zou men dan als een correctie op die E.V, moeten zien, althans op de mogelijk heid' van excessen, welke zeker be staat. MAAR aan den anderen kant' be staat toch reden voor de vraag, of, vooral bij n zoo klein aantal stem men, gelijk nu wo^dt uitgebracht steeds slechts driemaal zooveel als dë raad lenen telt dit „personalisti sche" stelsel niet een gevaar voor het redelijk doorvoeren van die E.V, meebrengt. Immers, de E.V. dringt vanzelfspre kend bepaalde groepen, hetzij van geestelijken, hetzij van maatschappe- lijken aard, bij elkaar. Wil die E.V. nu tot haar recht komen en niet tot een aanfluiting worden, dan moet vanzelfsprekend de persoonlijke ver antwoordelijkheid' van den kiezer (dat is in dit geval: dë kiesman) voor een belangrijk deel opgaan in het groepsbelang', dat de basis der E.V. is. Voorzeker bestaat het gevaar, dat een verkeerde opvatting van perso nalisme de persoonlijke verantwoor delijkheid tegenover de E.V. zou fnuiken. De met dë beste bedoelingen toegelaten grootere persoonlijke vrij heid zou tot een persoonlijke onver antwoordelijkheid ontaarden. Wij hopen het natuurlijk niet. maar vonden de zaak van genoeg belang, er even de aandacht op te vestigen. Daargelaten dan dë vraag, of het eigenlijk wel„sportief" is, een toch al voor velen moeilijk te aan vaarden noodmaatregel, gelijk deze raadsverkiezing is, te belasten met een politiek experiment, dat een veel omstreden probleem tot practisch behandeling forceert..,. pHITSCHE en Britsch-Indische troepen zijn Zaterdagochtend te D Batavia aan land gegaan, aldus wordt officieel te Singapore meegedeeld. De bezettingsstrijdkrachten staan onder bevel van Sir Philip Christison, die Vrijdag benoemd werd tot geallieerd bevel hebber in Indonesië. De landingen bebben vier dagen voor den vastgestelden termijn plaats in verband met de onrust op Java. Generaal Christison, die morgen in Batavia arriveert, heeft, vol gens Reuter, verklaard, dat het eenige doel van de bezetting is de krijgsgevangenen te bevrijden en de Japanners te ontwapenen De Britsche en Indische troepen zullen zich niet met de interne poli tiek bemoeien. De Indonesische regeering zal niet verdreven worden en zal het bewind blijven voeren in de gebieden buiten de Britsche bezettingszones. Er zullen geen Nederlandsche troepen aan de lan dingen deelnemen, daar de Indonesiërs hebben verklaard dat zij zich in dit geval tegen de landingen zouden verzetten. De bevelheb ber is ook voornemens de Nederlandsche vertegenwoordigers en de Indonesische leiders aan een rondetafelconferentie samen te bren gen, hetgeen de Nederlanders tot dusver geweigerd hadclen fVE conferentie van Londen is mislukt en gaat uiteen. En toch is men nog niet tot het be- rcepide slotcommuniqué geko men. Volgens een bericht, gege ven door de Daily Express, over weegt Whitehall n.I. de mogelijk heid van een conferentie van de Big Three, teneinde een uitweg te vinden nit de impasse, waarop de Lcndensche conferentie uit- gelcopen is. Een ander voorstel oppert het houden van een conferentie van vijf, waarin de Gaulle Frankrijk zou vertegenwoordigen en Tsjang Kai Sjek China. Men is van oor deel, dat alleen een bespreking der regeeringshoofden nog in staat is het struikelblok uit den weg te ruimen. Zoodra de minis ters van buitenlandsche zaken in hun hoofdsteden zullen teru^- keeren, zullen de vijf betrokken regeeringen het voorstel bestu- deeren, aldus de „Daily Express". Op 1 October begint in Frank rijk de campagne voor de alge- meene verkiezingen. Ze zal drie weken duren. Op 30 September zijn de Franschen in 1380 dis tricten opnieuw naar de stembus getogen ter herstemming in de departementale verkiezingen. De herstemmingen in de de partementale verkiezingen gaven het volgende beeld: communis ten 200, socialisten Sfio 382, de- mocratisch-soeialistische Unie en beweging voor nationale bevrij ding #2, onafhankelijke socialis ten 44, republikeinsch-socialis- ten 5, radicaal-socialisten 232, linksch-onafhankelijken 12, re- publikeinsche volksbeweging 79, onafhankelijk-radicalen 32, linksch-republikeinen en demo cratische bond 44, republikein- sche federatie en republikeinsch- democratische unie 59, rechtsche en republikeinsche onafhanke- lijken 46, Fransche verzetsbewe ging 20.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1945 | | pagina 1