NIEUW
Ongebreidelde inflatie
bedreigt Oostenrijk
Overeenstemming tusschen
Engeland en Nederland?
De Stichting voor den Land
bouw in ons gewest
ZATERDAG 13 OCTOBER 1945
BUREAUX
NOODPARLEMENT
INGESTELD
Directeur-Generaal
Roode Kruis
POLITIEKE TROEBELEN
IN ARGENTINIë
Mussert staaf 13 Nov.
terecht
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Builen God 't nergens re ilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per Icwartaal
41e JAARGANG NUMMER 18755
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsinael 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loodsgracht 69
Telefoon 2333
SCHAGEN
Molenstraat 52
Telefoon 459
NOOD- GEMEENTERADEN, nooü-
parlenient, staatsnoodreeht, het
duidt alles op den. nood-toe
stand, waarin ons land ook staatkun
dig verkeert. Het moest duidelijk
zijn, dat er derhalve slechts1 langs
den'weg van noodmaatregelen tot be
tere constitutioneele verhoudingen
kan worden teruggekeerd.
De Tweede Kamer, in de afgeloopen
week drie dagen bijeen geweest, heeft
in de eerste parlementaire ronde na
vijf jaar. het wetsontwerp van de
nieuwe Regeering met een te ver
wachten behoorlijke meerderheid
aangenomen en alzoo den eersten stap
doen zetten op den weg naar de in
stelling van het noodparlement.
Tegenstanders waren de anti-revo
lutionairen, die halstarrig hebben V9I-
gehouden, dat het aangeboden middel
onaanvaardbaar was. Het is jammer,
dat de vertegenwoordigers van'n'over
het algemeen zoo gouvernementeel
deel van ons volk dit hardnekkige
standpunt hebben ingenomen. Het
ware beter geweest, indien deze be
langrijke zaak die in een moeilijke
aangelegenheid om bestwil van het
volk naar een oplossing zocht, met al-
gemeene Instemming van de oude
volksvertegenwoordigïng tot stand
gekomen was.
Wij ontkennen geenszins, dat er
gevaarlijke kanten zitten aan het be
treden van den weg van het z.g.
staatsnoodreeht" en wij weten ook,
dat zich nog wel eens voorbeelden
voordoen waaruit blijkt dat men het
onderscheid' tusschen werkelijk staats
noodreeht en willekeur niet blijkt te
kennen, maar hier deed zich toch
een geval voor, dat een noodoplos
sing' geboden was, waar men aan alle
kanten met de letterlijke voorschrif
ten van de grondwet vast liepl
DAT DE ANTI's in hun afwijzen4
standpunt zoo ver zijn gegaan,
is overigens mede de schuld van
de Regeering, die door h^ar aanvan
kelijk optreden aanleiding tot wan
trouwen op dit punt gegeven, heeft
De socialistische heer Donker heeft
den minister van Binnenlandsche Za
ken harde noten te kraken gegeven,
en de concessies', die de Regeering
heeft gedaan bewijzen ook wel, dat
zij Inzag dat ze aanvankelijk te veel
gevraagd had.
De aanneming van dit sterk gewij
zigde wetsontwerp mag dan ook een
succes van de Volksvertegenwoordi
ging, wil men, van het g'emeen over
leg tusschen Regeering en Volksver
tegenwoordiging, genoemd worden,
een reden te meer, om ons' over het
herstel van die Volksvertegenwoordi
ging te verheugen. Die vertegenwoor».
cig'ing is zeker niet honderd procent,
maar dat was nu eenmaal onmogelijk
te krijgen en dus moeten wij, als wij
rekening willen houden met de reali
teit, met het mindere genoegen nemen
De zittingsduur van de Kamer is
nu verlengd tot de tot standkoming
van het noodparlement geheel in
kannen en kruiken is, wat volgens' de
verwachting van minister Schermer-
horn met vier vijf weken het ge
val zal zljrj; wij hopen, dat het niet
te optimistisch gedacht is. Ook is nu
goed gevonden, dat de Kamer meer
belangrijke zaken behandelen kan,
als bijv. de*gewichtige Indische kwes
tie, terwijl zij aanvankelijk alleen
maar bijeen zou komen om dit nood
wetje te behandelen.
DE TOELEG van de anti-revolutio
nairen, om enkele desiderata
door te drijven, is niet gelukt,
de verkiezingen zullen, in de maand
April worden gehouden en de po
ging van oud-minister de Wilde, om
de Regeering door een uitspraak te
binden aan den datum vóór 1 April,
mislukte. Zij was, gezien het feit,
d'at het hier nu maar alleen meer om
een technische kwestie ging, ook niet
meer redelijk te noemen.
Het noodparlement komt "dus. De
huidige gehavende Tweede Kamer en
de huidige gehavende Eerste Kamer
zullen tot honderd vijfig leden wor
den aangevuld, door een commissie,
bestaande uit vertegenwoordigers
van de Eerste en Tweede Kamer en
van de Nationale Adviescommissie,
waaraan maar een kort leven -be
schoren is geweest.
In afwachting van de inwerkingtre
ding van het Noodparlement, dat de
weg van de Eerste Kamer nog pas-
seeren-moet, kan de Tweede Kamer
nog belangrijke d'ingen te zien ge
ven. als de regeering de wenk van
dr. Kortenhorst volgt, om ook de
kwestie van de politieke gevangenen
en het ontzaglijke probleem van het
loonpeil en de prijzen, dat het heele
economische leven beheerscht, met
deze Kamer te bespreken.
Dat zou al met al een voorspel wor
den van de politieke bedoening, wel
ke ons in den komenden verkiezings
strijd te wachten staat! En die ons
paraat moge vinden!
Het d'at'elljksch bestuur van het
Nederlandsche Roode Krula heeft d'en
heer H. P. J, van Ketwieh Verschuur
benoemd tot directeur-generaal dezer
instelling.
I}E TOESTAND OP JAVA Is ernstig. Het bleek uit het bericht,
dat een Britsche en een Britsch-Indische officier gedood en
verminkt zqn by een tumult in Batavia. De Britsch-Indische troe
pen hebben ingegrepen en veertig arrestaties verricht. Ook is een
Nederiandsch-Indlsch officier gedood, na in een hinderlaag gelokt
te zyn. Volgens betrouwbare berichten uit Nederlandsche bron
bevinden zich tal van leden der voormalige Duitsche marine in en
om Soerabaja met valsche passen! Minister-President Schermerhorn
had nu gisterenavond in zyn radiorede gezegd dat de wedloop
tusschen verwording en annarchie eenerzjg'ds en reddingspogingen
van geïnterneerden anderzijds niet alleen met angstige spannnig
worden gevolgd. Er is ook een beroep gedaan op de Engeischa Re
geering aan wie de ontwapening van de Japanners door de gealli
eerden is toevertrouwd, om alles in het werk te stellen, ons de
beveiliging van de levens der geïnterneerden te verzekeren. De
Regeering had goede gronden voor de verwachting, de hiervoor
noodzakelijke militaire maatregelen ten spoedigste zullen worden
genomen. Reuter nu meldde hedennacht om vier uur uit Batavia,
dat admiraal Lord Mountbatten te Singapore geconfereerd heeft
met lt.-generaal Christison en dr. van Mook. Deze conferentie is
thans afgeloopen en is tot overeenstemming gekomen, naar men
meent te weten op alle punten. Nadere bijzonderheden zijn nog niet
bekend.
INTUSSCHEN toonen de berich
ten aan dat de gezagscrisis od
Java steeds ernstiger afmetingen
dreigt aan te nemen Niet alleen
het gezag der Japanners is ten
einde, zooals door iedereen werd
verlangd, niet alleen is er noch
van een geallieerd, noch van een
Nederlandsch gezag sprake, ook
de z.g. Soekarno-regeering blijkt
haar greep op de door haar tot
leven gewekte en tot opstanding
gevoerde massa der jeugdigen
steeds meer te verliezen. Laat
ons bedenken, dat dit een natuur
lijk verschijnsel is bij elke revo
lutionaire beweging. Inwendige
spanningen en chaos zijn het na
tuurlijke uitvloeisel van iederen
eersten revolutionwairen stap. Zij
zijn de vloek, die op de booze
daad volgt, aldus de minister.
Zulke verschijnselen kunnen
echter geen wezenlijke gevolgen
hebben voor de koers van het be
leid der regeering1. De Neder
landsche regeerixi'g betreurt dit
incident Soekarno. Een „inci
dent" omdat het ontstaan is als
gevolg van volstrekt toevallige
omstandigheden.
De regeering zal den door haar
ARGENTINIë beleefd op het
oogenblik weer politieke
troebelen, met als ondergrond de
strijd tegen fascistische en na-
tionaal-socialistische invloeden
De Regeering is thans afgetreden,
als gevolg van een ultimatum
van het leger en de vloot, dat
overdracht van de macht aan hel
opperste gerechtshof eischte. In
geval van een weigering zou het
leger oprukken naar de hoofd
stad Buenos Aires! Nadat alle
ministers van het kabinet-Farell
afgetreden waren, is de voorma
lige vice-president en minister
van oorlog Peron gearresteerd.
In de Argentijnsche hoofdstad
heerschte groote spanning. Een
groep officieren van leger en
vloot was gisteren bijeen in het
gebouw van de legerclub, om de
politieke impasse te bespreken.
Een groote menigte had zich voor
het gebouw verzameld, in af
wachting van de dingen, die
komen zouden. Het volk gaat
met het militaire machtsvertoon
niet accoord Men hoopt, dat een
coalitieregeerlng van alle par
tijen gevormd zal worden.
Volgens den leider van de so
cialistische partij eischt ook het
volk overgave van de regeerings-
macht aan het Gerechtshof en
geen militaire dictatuur.
Toen de menigte voor het ge
bouw van de legerclub gisteren
(Vrödag) begon te demonstree-
ren, heeft de politie geschoten,
er zijn verschillende slachtoffers
gevallen.
In de Apollo-hal te Amsterdam is de kunstijsbaan weer geopend,
waarvan o.a, door de Canadeezen, die op dit punt wereldberoemd
heid bezitten, een dankbaar gebruik gemaakt wordt
als noodzakelijk beschouwden
weg blijven volgen. Zij laat zich
aan de andere zijde niet dwingen
tot onderhandelingen, doch aan
vaardt slechts samenspreking met
die nu nog vrij breede laag der
inheemsche bevolking, die wel het
streven naar zelfstandigheid ver
tegenwoordigen, maar die op
de basis van zelfstandige behar-
tiginig der inwendige aangelegen- den geallieerden raad in Oosten
heden van de Indische wereld rijk verlamd. De Russische ver-
Volgens den bijzonderen cor
respondent van Reuter te Wee-
nen, hebben de instructies uit
Moskou de werkzaamheid van
hun plaats als volledig deelgenoot
in het Koninkrijk der Nederlan
den willen blijven innemen.
De regeering vertrouwt, dat zij
In een van de dagen van de vol
gende week, waarschijnlijk Dins
dag, de gelegenheid zal krijgen
over den toestand in Indië een
verklaring af te leggen In de
Tweede Kamer om naar aanlei
ding daarvan dan met de Kamer
innader overleg te kunnen tre
den.
tegenwoordigers hebben last ge
kregen omtrent de dringende
maatregelen tot hulp aan Oos
tenrijk met de andere geallieer
den niet verder in discussie te
treden. Oostenrijk wordt thans
bedreigd door een ongebreidelde
inflatie, tenzij op het laatste
oogenblik nog een accoord wordt
bereikt in de vergadering van
den raad op 20 October a.s.
Het belangrijkste proces, dat
waarschijnlijk ooit in de geschie
denis van den Nederlandschen
staat is voorgekomen, het proces
namelijk tegen ir. A. A. Mussert,
leider van de N.S.B., zal op 13
November a.s. te Den Haag be
ginnen.
HET GAT BIJ WESTKAPELLE
Gisternacht om kwart voor vijf
is het gat in den dijk Westkapel-
le gedicht. Hoewel de zaak nog
niet veilig is, komt er geen wa
ter meer door het gat. Er wordt
hard verder gewerkt aan de
versterking.
\AOORZITTER KAMPSCHOëR van den L.T.B. heeft op de districts-
vergaderingen te Hoorn en te Alkmaar een en ander medegedeeld
over de Stichting van den Landbouw. De goede samenwerking tus
schen Katholieken Boerenbond, C.B.T.B, en Koninklijk Landbouw-
comité mèt de drie landarbeidersorganisaties heeft er toe geleid, dat
tpdens de bezeting in het geheim een centraal lichaam werd voor
bereid, dat zorgt voor de sociale, economische en technische belangen.
Dit lichaam adviseert thans aan de Regeering; in de naaste toekomst
hoopt men, dat het een publiekrechtelijk lichaam wordt met veror-.
denende bevoegdheid voor alle bodemwerkers. Het is een katholiek
ideaal; ordening voor de bedrijven door de bedrjjfsgenooten.
de organisaties, im de toekomst
zullen er „getrapte" verkiezingen
plaats hebben. De leden van de
organisaties kiezen de bestuurs
leden van de districtsstichtingen.
deze "kiezen de besturen van de
provinciale stichtingen en die
weer het bestuur van de Natio
nale Stichting.
MINISTER MANSHOLT sym
pathiseert met de plannen,
om in een dergelijken vorm sa
men te werken; de Minister er
kent de Stichting op het oogen
blik als het eenige orgaan in den
landbouw, waarmede hij contact
wenscht te houden.
Er liggen nog veel voetangels
en klemmen op dit gebied. Er zal
voor de uitvoering van deze plan
nen veel geld noodig zijn, er zal
o.a. gewerkt worden met een
documentatte-bureau. dat gege
vens verzamelt, wat een zeer be
langrijk onderdeel wordt van de
nieuwe organisatie, vooral in
verband met het onderzoek van
de export-mogelijkheden.
Een mooie toekomst ligt al met
al voor de organisatie open. ma
de In verband met de vooruit
zichten voor de publiekrechte
lijke regeling. Uit de besprekin
gen In de vergaderingen bleek
NATIONAAL, provinciaal en
districtsgewijs zal deze Stich
ting van den Landbouw werken,
met verschillende hoofdafdeelin-
gen; de Stichting is gebouwd op
de dfie richtingen in de land
bouworganisatie. Reeds daaruit
volgt, dat deze landbouwstands-
organisaties blijven bestaan. Zou
den zij verdwijnen, dan zou de
grondslag voor de Stichting, en
daarmee voor het toekomstige
publiekrechterlijke orgaan, weg
vallen
Zoo blijft ook de L.T.B. voort-
werken, en het blijkt nu al:
sterker dan ooitDe L. T. B.
houdt een algemeene taak in de
economische en sociale proble
men, richting gevend aan de
groote lijn. De L.T.B. zorgt voor
ontwikkeling en onderwijs, voor
alles wat de cultureele belangen
en natuurlijk wat de geestelijk-
godsdienstige belangen betreft.
Verder voor de verkiezing van
de bestuursleden in de verschil
lende organen van de Stichting
en het toekomstige publiekrech
terlijke orgaan.
Voorloopig zijn thans de lei
ders van de Stichting aangewezen
door de besturen van de bestaan-
staat dat de L.T.B. ziin recht
matige invloed in de nieuwe or
ganisatie nü stichting, stréks
publiekrechtelijk orgaan moet
veiligstellen, ook bij de verkie
zingen. Daarbij zal nog een oplos
sing gevonden moeten worden
voor de ongeorganiseerde be.
drijfsgenooten Op het oogenblik
bestaat het bestuur van de Na
tionale Stiching uit 9 leden; 2
van den K.N.B.T.B., 2 van de
C.B.T.B., 2 van het K.N.L.C. en
1 van elke arbeidersorganisatie
De toekomst zal leeren, of dit
zoo blijft. De rechten van de so
ciale organisaties, die deze stich
tingen hebben tot stand gebracht,
zullen ook in de verdere ontwik
keling van de organen verdedigd
worden.
PROFESSOR CLEOPHAS heeft
op de vergaderingen een har
tig woordje gezegd over enkele
punten. Hij dankte, ook namens
den Bisschop, de boeren en tuin
ders in het algemeen voor hun
houding tijdens de bezetting.
De L.T.B. heeft meer dan ooit
rede van bestaan, en wij moe.
ten op onze hoede zijn, om onze
plaats ais Katholieke boer. tuin
der en kweeker te handhaven.
De opleiding van de jongeren
moet onze aandacht hebben. Ver
heugend is de geweldige aan
vrage voor de lagere land- en
tuinbouwscholen. Ook middel
baar onderwijs is meer noodig.
maar dat eischt als vóór-oplei
ding Mulo. Ook verder ls meer
algemeene ontwikkeling noodig
voor de jongeren, die als L.T.B.-
jongeren in de nieuwe jongeman
nen-beweging komen, met eert
eigen bestuur als L.T., In nauw
contact werkend met de L.T.B.
Het ls de taak van de L.T.B.
daaraan mede te werken en ook
zoo zijn krècht te toonen door
wel, dat men op het standpunt innerlijke houding.
