NIEUW
Dr. VAN MOOK BUITEN ZIJN
BOEK|E? Toestand blijft gespannen
VRIJDAG 2 NOVEMBER 1945
BUREAUX
Bij HET CORPS VROUWELIJKE VRIJWILLIGERS
BURGEROORLOG IN
CHINA ONVER
MIJDELIJK?
Troepenlandingen in het
Noorden
Zeven eenheden kolen
Verkoop van eipoeder
Voordeeltje voor de
Regeering
Prins en Prinses naar
Londen
Als we zoet zijn
MEER JAM
Wat koopen we op de
biscuitsbon
V „ONHOUDBAAR"
NOORDHOLLANDSCH
41e JAARGANG NUMMER 18771
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Buiten God ia 't nergens eeilig (Vondel) I I I Te°ef 00^2383 69
DAGBLAD
Telefoon 2383
SCHAGEN
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 3.30 per kwartaal K Muienstraat 52
Telefoon 459
Niet alleen mannelijke, doch ook vrouwelijke vrijwilligers vinden
hun opleiding in de kampen in Australië. Met groote ernst werken
zij aan de voorbereiding voor de taak welke ze straks in het Neder-
landsch-Indische leger te vervullen zullen hebben. Lt.-Generaal L.
H. v. Oyen, opperbevelhebber van het Nederlandsch-Indische leger,
inspecteert eenige afdeelingen van het korps in het opleidingskamp
Columbia op Nieuw Guinea. (Foto: Anefo-P.)
I I IT BATAVIA wordt gemeld, dat ten huize van generaal Christi.
son tusschen dr. van Mook en ir. Soekarno de eerste besprekin
gen zouden hebben plaats gevonden, die van informatieven aard
waren. Dr. van Mook was vergezeld van den heer van der Plas, den
adviseur voor Nederlandsche zaken bjj de geallieerde autoriteiten,
terwijl ook Mohammed Hatta en drie andere Indonesische leiders
aanwezig waren. De Indonesische leiders zouden pogingen hebben
aangewend om by de Nederlanders het geloof te ontzenuwen, dat de
„republikeinsche regeering" door de Japanners geïnspireerd is.
GEHANDELD TEGEN DEN WIL DER REGEERING.
Naar aanleiding van dit bericht, deelt de regeeringsvoorlichtings-
dienst mede, dat indien het waar is, dat een dergelijke bespreking
heeft plaats gevonden, zulks geschied zou zjjn tegen den uitdrukke-
1 ij ken wil der regeering en haar instructies. Richtsnoer voor de
regeering blyft, dat tusschen haar en Soekarno geen gemeenschap
pelijke grondslag voor besprekingen bestaat en dat bespreking dus
onjuist ware. Zy handelt dienovereenkomstig.
den steek gelaten worden in
de pijnlijke en delicate situa
tie, die direct uit den ge-
meenschappelijken oorlog is
ontstaan."
Toestand blUft onrustig.
Intusschen blijft de toestand overal
onrustig en steeds meer komt de op
portunistische houding van Soekarno
aan het daglicht. Hij verklaarde door
d'en moord op Mallaby zeer getroffen
en met afschuw vervuld" te zijn. Hoe
wel de berichten aanvankelijk meld
den, dat het te Soerabaja weer rus
tig was; zijn er nieuwe verzetshaar-
den ontstaan 200 mijl meer naar
het Westen. Het centrale punt hier
van is Magelang, waar een kleine
macht van Britsch-Indische ghurka
troepen het interneeringskamp be
waakt. Tengevolge var.' vliegtuigaan-
vallen is het grootste gedeelte dezer
stad weer in g'eallieerd'e handen.
Soekarno is naar Magelang vertrok
ken om in een radiorede een beroep
op het volk te doen.
Christison heeft onomwon
den verklaard, dat Soekarno
„wis en zeker" aansprakelijk
is voor den moord op gene
raal Mallaby. De Britsche
pers uit haar meening over
dezen man naar aanleiding
van de recente gebeurtenis
sen in weinig vleiende be
woordingen en spreekt van
een dubbelzinnige figuur,,
waarop men weinig of niet
vertrouwen kan. Sympathiek
is een artikel in de „Evening
Standard" onder den titel
„Eerlijk spil tegen onze
Nederlandsche geallieerden"
waarin 't blad herinnert aan
de 50.000 pond, die in Sep
tember 1940 uit Batavia bij
het Ministerie van Vliegtuig
productie binntnkwamen om
„Spitfires" te koopen. Soe
karno noemt de schrijver
een collaborateur. „De Ne
derlanders hebben het recht"
zoo gaat het blad verder
„om te eischen, dat zij niet
op onyoordeelige wijze in
Vliegtuigversterkingen naar Java.
Op het vliegveld' te Batavia zijn 16
Mosquitovliegtuigen gearriveerd, ter
wijl aan het beroep op Singapore om
meer vliegtuigen te zenden, zal wor
den tegemoetgekomen. Het geheele
31ste squadron van de R.A.F. zal op
het Kemajoranvliegveld! neerstrijken,
terwijl ook zeven of meer Neder
landsche Dakota's zullen aankomen.
Men verwacht, dat het Nederlannsch.
Indische mustangssquadron binr.en 10
dagen hier zal zijn. Ook spoeden zich
Britsche oorlogsschepen naar de cen
tra van onrust op Java.
Omtrent den toestand in Soe
rabaja wordt nog nader gemeld,
dat de toestand Donderdagavond
gespannen was. Er worden drie
Britsche legerofficieren en twee
officieren van de R.A.F. vermist.
Te Kebajoran bij Batavia zijn
reeds Nederlandsche troepen on
der vuur genomen. Zij hadden
het zwaar te verduren.
In den nacht van den 29sten
October werden aan de Molen
vliet in Batavia twee Nederland
sche militairen door een menigte
Indonesiërs aangevallen en met
messteken om het leven ge
bracht. De Nederlandsche Kerk
te Buitenzorg is geplunderd. Het
altaar werd vernield en vele
kostbaarheden zijn gestolen.
Ontkent wordt dat generaal Hawt
horn, die door de linies naar het In
donesische hoofdkwartier is gegaan,
een overeenkomst heeft gesloten. Hij
heeft slechts bevelen gegeven. Hij
beval dat alle Britsche wapens en
uitrusting, die gestolen waren,' door
de Indonesiërs terugeg'even moesten
worden en beloofde den terugkeer
van gevangen Indonesiërs, -maar zon
der hun wapens.
[NE KANSEN op het voorkomen
van een burgeroorlog in Chi
na worden ongunstig beoordeeld.
Uit de maatregelen, welke door
de centrale regeering worden ge
nomen, blijkt, dat deze streeft
naar de politieke eenheid van
China onder haar uitsluitende
controle en dat wordt overgegaan
tot een omvangrijke militaire ope
ratie, welke de definitieve liqui
datie van het communistische re
gime en van de communistische
legers ten Noorden van de Jang-
tse. beoogt.
Tsjang Kai Tsjek heeft onlangs
een communiqué opgesteld, waar
in onomwonden de mislukking
van de besprekingen met de com
munisten zou worden bekend ge
maakt. doch heeft de publicatie
op het laatste oogenblik uitge
steld, vermoedelijk in afwachting
van het antwoord van Jenan op
zijn laatste voorstellen.
De militaire toestand is voor
de centrale regeering buitenge
woon gunstig. Tenzij van de zijde
van de Sovjetunie in Washing
ton wordt geprotesteerd tegen
Amerikaansche inmenging in de
Chineesche aangelegenheden, zou
den de communisten genoodzaakt
kunnen worden naar de bergen
te vluchten of zich achter den
grooten muur terug te trekken.
Amerikaansche schepen hebben
troepen der centrale Chineesche
regeering aan land gezet te
Tsjingwangtao, een Noordchinee-
sche haven op de grens van
Mandsjoerije. De haven ligt in
het gebied, dat door de commu
nisten wordt bestuur.
In niet-communistische Chinee
sche kringen hebben zich tal
rijke stemmen verheven tegen de
Amerikaansche inmenging.
MINISTER VOS beeft aan
gekondigd, dat wij dezen
winter op zeven eenheden
brandstoffen kunnen rekenen.
Zuinigheid blijft dus nog ge
boden.
Winkeliers mogen eipoeder,
dat nog in hun winkelvoorraad
is, zonder bon verkoopen. dit met
onmiddellijken ingang.
Grossiersvoorraden vallen hier
niet onder.
Bij de inlevering der honderd
gulden-biljetten is een bedrag
van 500 millioen gulden niet in
geleverd. De intrekking van. het
overige papiergeld heeft boven
dien een winst opgebracht van
300 millioen gulden.
De subsidie op het levensmid
delenpakket voor 1946 bedraagt
800 millioen gulden, zoodat dit
geld op deze wijze behoorlijk ge
dekt is.
H. K. H. Prinses Juliana en
Z. K. H. Prins Bernard worden
binnen enkele dagen te Londen
verwacht, H. M. de Koningin,
Prinses Juliana en Prins Bern-
hard zijn door het Engelsche Ko
ningspaar uitgenoodigd om op 6
November het noenmaal in, Buc
kingham Palace te gebruiken.
kunnen we met Sinterklaas
weer suikergoed en marse-
Dain verwachten. Dit zal voor
klein en groot een zeer pretti
ge afwisseling zyn.
Het is mogelijk gebleken met
ingang van 4 November het jam
rantsoen te brengen op de oor
spronkelijk gedachte hoeveelheid
n.l. 250 gram per 14 dagen. Op
den jambon kan desgewenscht in
plaats van jam hagelslag, stroop
of kunstharing worden gekocht.
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede, dat op de voor
biscuits aangewezen bonnen ook
wafels en toast verkrijgbaar zijn.
Op een bon, welke recht geeft
op 125 gram biscuits, kan men.
ook 125 gram wafels of 125 gram
toast of 125 gram cream-crackers
koopen.
Dit is de 26-jarige ad spirant-officier
van de R.A.F., Cyriel Jackson, met
vrouw en kind,die tijdens een vlucht
met een Lancaster boven Schwein-
furt uit het vliegtuig klom om de in
brand gevlogen stuurboortvleugel te
trachten te blusschen. Op de vleugel
raakte zijn parachute gedeeltelijk
open en de wind blies hem bijna, van
de vleugel af Zijn handblusscher
werd weggeblazen, raakte in het vuur
en hij werd gewond. Hij viel daardoor
met een gedeeltelijk geopende para
chute naar beneden van 20.000 voet
hoogte. Voor dit staaltje van onge
looflijken moed ontving hij het Vic-
toria-kruis, de hoogste militaire on
derscheiding van het Britsche Rijk.
(Foto A.B.C.-P.
IN ONS INDIë is de toestand
onhoudbaar, schreef dr. Meyer
7 Ranneft, oud-voorzitter van den
Volksraad, d.d. 30 October, in een
brief aan de pers, die voor ons
ligt. Dr. Meyer heeft gelijk. Eeni
ge uren na ontvangst van dezen
brief kwam het bericht, dat de
Engelsche generaal Mallaby was
vermoord, terwij hij met de na
tionalisten aan het confereeren
was. Christison vond het gemeen,
stelde Soekarno verantwoordelijk,
liet dezen rebel bij zich komen
en zeidat de nationalisten
met de Britten moesten samen
werken. Geweld zou met geweld
worden beantwoord en.... Soe
karno sprak door de microfoon,
dat de nationalisten zich netjes
moesten gedragen.
Intusschen wordt er geplunderd en
gemoord entoonen de Buitenge
westen aat Indië niet alleen uit op
standig Java bestaat: daar is het Ne.
derlandsch gezag hersteld. De Engel
sche pers huilt nu tranen met tuiten:
Als Christison eerder krachtig opge
treden was, zou de moord op den
generaal niet gebeurc zijn. Dit
krachtige" optreden van Christison,
vermoedelijk beïnvloed door de over
weging, dat in Soerabaja tegenover
15.000 gewapende Indonesiërs slechts
3.000 Britten staan, heeft nu tot ge
volg gehaa, dat onze aoctor van
Mook toch, zij het dan informeel, be
sprekingen heeft gevoero! met natio
nalistische leiders, onder wie
Soekarno. De pijnlijke vernedering,
waarin Nederland zich sinds het on
toelaatbare optreden van Christison
bevond', heeft insubordinatie van de
onderhandelaars jegens het wettige
Nederlandsche Gezag tot gevolg ge
had. Uitdrukkelijk luidde de op
dracht: geen besprekingen met Soe
karno. De Nederlandsche Regeering
heeft deze daad gedesavoueerd'. Voor-
loopig met woorden alleen. De vraag
is, of het daar op den duur bij zal
blijven. Gaat' het hier ook, als in de
kwestie van den Gouverneur-Gene
raal, om een ,;verschil in tempo".
Ook daarop heeft d'e Regeering Jhr.
Tjarda laten schieten!Maar nu
nog mooier: Christison heeft ook nog
een onthulling gedaan. De Nederland
sche marine-kapitein Huyer zou te
Soerabaja op eigen houtje, in strijd
met de instructies van ifcF.eraal Pat
terson; de capitulatie van Japan
hebben aangenomen en Japansche
wapens hebben ingezameld, die later
door Indonesiërs zijn veroverd. Dat
heet dan een der oorzaken van de on
lusten te Soerabaja. Maar ook in
andere plaatsen op Java hadden d'e
Indonesiërs wapens. En als er wordt
ingegaan op d'e suggestie van Christi
son, „dat het aan de Nederlanders
zelf wordt overgelaten in d'e kwestie-
Huyer diciplinair op te tred'en", dan
hopen wij, die overigens uiteraard
de details van Huyer'a optreden niet
kunnen beoord'eelen dat in oogen-
schouw zal worden genomen, dat deze
Ned'erl. kapitein het vermoedelijk
onhoudbaar vond', dat de onvoor
waardelijke capitulatie van Japan b.v
in Soerabaja zoo lang op haar uit
voering moest wachten door het tal
men van de Engelschen. Misschien
begreep deze Nederlandsche kapitein
ook niet, waarom de capitulatie van
Japan in Neder landsch-Indïë uitge
rekend' was voorbehouden aan Brit
sche, Amerikaansche, Russische en
Chineesche troepen en waarom d'e
Nederlandsche ipstanties, die niet in:
1945, maar in 1942, aan Japan den
oorlog verklaarden, daarvan uitge
zonderd» waren. Deze Nederlandsche
kapitein heeft vermoecelijk, volgens
ce politiek van de Britsche vertraag
de film, een fout gemaakt, ook door
zijn eigenmachtig optreden. Dit was
vermoedelijk geïnspireerd door zijn
wettig Nederlandsch gezagsinstinct.
Hij is in elk geval niet met rebellen
gaan onderhandelen en heeft zich
niet, oneer Engelsch geleide, de tent
van den rebellen-hoofdman laten
binnenbrengen. Wij weten van. IncTë
weinig af, zullen de nieuwlichters
zeggen, die de Regeering bekogelen
met verzoeken, om af te zien van
geweld, ornaat datniet democra
tisch is! Maar wij meenen dat nauwe
lijks een half jaar geleden een boven-
en ondergrondsche geweld'adige strijd
geëindigd is, die in naam van vrij
heid en recht, d'us van- democratie,
gevoerd werd. En wij meenen ook,
dat.de oud-voorzitter van g%i Volks
raad wel iets varï Indië afweet en
dat zijn oordeel, „dat de dingen in
Indië mis gaan; ondanks den schijn
van het tegendeel" waarde heeft.
Wellicht zal de Volksvertegenwoor
diging, hetzij de oude, of d'e nieuwe
in den vorm van het nood-parlement
spoediger dan men denkt voor be
langrijke besprekingen komen te
staan!