NIEUW
DUITSCHE OFFICIEREN
in Batavia gearresteerd
ENGELAND
speelt met open kaarten
DONDERDAG 8 NOVEMBER 1945
BUREAUX
WETTIGE
EVOLUTIE
Amerikaansche pers over
de Sovjet1
Het INDISCH ORGAAN „Het Dagblad" publiceert een hoofd
artikel over den voedseltoestand op Java, waarin staat: „Als
onmiddellijk na de nederlaag van Japan de approviandeering op
deskundige wjjze was aangepakt en een beroep gedaan was op het
buitenland, zou veel onheil voorkomen zijn. Thans echter ziet de
toekomst er somber uit en lijkt zij hoe langer hoe somberder te
worden. De beschikbare rijstvoorraad is onvoldoende om de bevol.
king tot den volgenden oogst te voeden. Plunderen, stelen en zooge
naamd beslag leggen op rjjstvoorraden zijn alledaagsche gebeur
tenissen. De natte mocson-teelt moet vroeg uitgeplant worden maar
de bevolking durft de dessa's niet te verlaten. Als de toestand niet
spoedig verbetert, zal een deel van de beschikbare rijstvelden on
benut blijven. Zij die verantwoordelijk zijn voor wanorde, opstand
en moord, zijn eveneens verantwoordelijk voor armoede, hongersnood
en gebrek aan kleeding.
Stalin niet bij de parade
DE AANKLACHT TEGEN
SEYSS INQUART
Naar wij vernemen, zal
DE KATHOLIEKEN
IN PORTUGAL
De PATRIARCH van Lissabon,
kardinaal Don Manuel Cere-
jeira, heeft met betrekking tot de
komende verkiezingen verklaard,
dat de kerk alle gewettigde vrij
heden toejuicht, maar dat zij het
politieke strijdperk alleen dan
betreedt, wanneer zij wordt aan
gevallen. De katholieke kiezers,
aldus de kardinaal, moeten met
hun geweten te rade gaan en
dengene kiezen, van wien zij ver
wachten, dat hij zoowel in het
openbare als in het partifculiere
leven de gehoorzaamheid aan
Gods wetten zal bevorderen.
Japansche Gestapo in
de knel
COUP OM TRIEST?
H. M. de Koningin in
ons land terug
Het Zuiden en de
gebiedsuitbreiding
Sinaasappelen uit
Palestina
(2aalsie
uteuws
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
41e JAARGANG NUMMER 18778
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 471!
DEN HELDER
Buitm God ia 'l nargans pat lig fVondal)
Abonnementsprijs t 1.10 per maand; t 3.30 per kwartaal
Loodsgracht 69
Telefoon 2333
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 439
Naar algemeen gevoe
len bevat de verklaring
van de Nederlandsch-Xndische Re
geering, door van Mook in volle
dige overeenstemming met den
Haag afgelegd, voor ons niet zoo
veel nieuws, na alles, wat wij van
de Regeering, in het bijzonder bij
het Kamer-debat, al hebben ver
nomen.
Voor Indië Indonesië zeggen
velen liever en dat velen dit nu
grif aanvaarden, is al een conces
sie is het wel nieuw en moet
het heel belangrijk zijn. Van die
veronderstelling zonderen wij
kwaadwillige elementen natuur
lijk uit. Als Soekarno zegt, dat
hij met Nederland niets te maken
wil hebben, want dat het toch
maar gaat om het herstel van het
oude imperialistische koloniale
bewind, dan ontmoeten we toch
waarlijk een element, waarmede,
ook afgezien van alle andere
overwegingen, niet te praten valt.
Als er iets is, wat algemeen als
vaststaand kan worden aangeno
men, dan is het dit, dat het oude
koloniale bewind niet terugkeert
W!ie dit beweert, kent de feiten
niet, ook al heet het blad, waarin
soortgelijke beweringen nu nog
worden geuit, de Londensche „Ti
mes".
En wat de kwestie van de er
kenning van het Nederlandsche
gezag betreft, dit: ook al kunnen
wij begrijpen, dat sommigen het
accent anders zouden willen la
ten vallen, zoo lijkt het ons toe,
dat ook ten dezen aanzien het
zwaartepunt moet liggen op deze
passage in de verklaring; de Re
geering gaat uit van de erken
ning van het rechtmatig streven
der Indonesiërs naar een natio
naal bestaan en van de overtui
ging dat dit streven door een
goede samenwerking tusschen In
donesiërs en Nederlanders, langs
den weg van een wettige evolu
tie, te verwezenlijken is.
Langs den weg van een wettige
evolutie, geen onwettigheid, geen
revolutie, erkenning van de wet
tigheid van het Nederlandsche ge
zag. Indonesië zal volledig deel
genootschap verkrijgen in het Ko
ninkrijk. Deze vorm, zoo stelde de
verklaring vast, is nieuw, doch
kan Inderdaad aan het onder de
bezetting gegroeide nationaal be
wustzijn volie bevrediging schen
ken.
Dit is toch duidelijke taal, die
niet kan worden misverstaan. Nog
zijn alle misverstanden van beleid
en tactiek niet opgelost. Laat ons
daar niet te veel den nadruk op
leggen, al zullen we t.z.t. gaarne
eens vernemen, hoe het precies
met de verklaring van van Mook
en zijn wijze van publicatie in el
kaar zit. Ook andere bladen ver
bonden daaraan conclusies, die
niet geheel duidelijk zijn!
De interpretatie van de rede
van de Koningin, die grondslag
is voor de toegezegde hervormin
gen, is menigeen misschien niet
radicaal genoeg. Ons lijkt ze vol
komen duidelijk, zuiver en gaaf.
Zij biedt een breede grondslag
voor serieuze onderhandelingen in
een rustige sfeer, welke nu spoe
dig moge worden geschapen door
medewerking van alle goedwillen-
den.
Onderhandelingen langs den
eenig juisten weg van: een wetti
ge evolutie. Niet meer en niet
minder.
De New York Herald Tribune
noemt de rede van Molotof een
stap in de richting van duren-
den vrede en schrijft verder
onder meer: „Sovjet-Rusland is
vasthoudend in zijn opvattingen
en argwanend en lastig om mede
te onderhandelen, doch zijn doel
schijnt tenslotte toch hetzelfde
te zijn als dat van alle beschaaf
de staten: vrede en opbouw na
dezen vreeselijksten van alle
oorlogen."
Dultsche officieren ge
arresteerd.
Volgens de Bataviaasche cor
respondent van de „Daily He
rald" hebben de Britten vijf
Duitsche marineofficieren, die
naar men verneemt, bij schietpar
tijen in Batavia betrokken zijn
geweest, gearresteerd. Zij behoor
den tot den onderzeedienst en
verbindingsdienst met de Japan
ners. Voor de capitulatie, toen,
Britsche troepen op Java land-'
den. doken zij onder. Zij zijn
gearresteerd door de zorgeloos,
heid van een Indo-Europeesche
vrouw, die hen had verborgen.
Zij werd stomdronken op straat
gevonden en bekende tijdens de
ondervraging door 'n patrouille,
Duitschers te hebben verborgen.
Er wordt thans naar meer Duit
schers gezocht, die zich op Java
moeten bevinden.
Ongerustheid
Magelang.
omtrent
De concentratie van een aan
zienlijk aantal gewapenden te
Magelang, veroorzaakt ongerust
heid, maar de toestand blijft
rustig en er zijn tot dusverre
geen incidenten gemeld. Een
groot aantal gewapende Indone
siërs schijnen zich om de stad te
concentreeren.
Te Batavia zijn de Britsche
strijdkrachten echter tot talrijke
arrestaties overgegaan. Talrijke
gewapende nationalisten werden
gearresteerd, doch anderen, die
waarschijnlijk door de plaatse
lijke politie zijn gewaarschuwd,
wisten te ontsnappen.
Evacuatie van vrouwen en
kinderen.
Het Nederlandsche koopvaar
dijschip „Talma" is vandaag te
Tandjong Priok gearriveerd met
vrouwen en kinderen uit Soera-
bal a. Het schip was op weg naar
Singapore toen het de opdracht
kreeg, die vrouwen en kinderen
te Tandjong Priok aan land te
zetten wier mannen en vaders in
Batavia wonen. De „Van Heutz'
van de K.P.M. vaart nu regelma^
tig tusschen Batavia en Sema-
rang om twaalfduizend voormali
ge geïnterneerden uit Midden-
Java te evacueeren.
Uit Moskou wordt vernomen,
dat Stalin niet aanwezig was
bij de parade op het Roode
plein. In zijn plaats ging Molotof
voorop aan den stoet van Sovjet
persoonlijkheden op de trappen
van het grafmonument van Le
nin. De menschen waren zoo ver
rast, aldus de Amerikaansche ra.
diospreker dat zij vergaten te ap-
plaudisseeren.
Dit was de eerste maal sinds
Stalin, leider van deSovjet-Unie
is, dat hij niet bij de parade aan
wezig was. Zijn afwezigheid druk
te een stempel op de plechtig
heid. Men veronderstelt, dat Sta
lin zich nog in zijn vacantie-oord
te Sotsji bevindt.
het uitgesteld vertrek van
Baron v. Tuyll v. Serooskerken,
den aanklager van Seys Inquart
in het proces tegen de oorlogs
misdadigers te Neurenberg, dat
oorspronkelijk bepaald was op
3 November jl., heden, Donder
dag, plaats vinden.
Baron van Tuyll zal echter
niet rechtstreeks naar Duitsch-
Iand vertrekken, doch allereerst
naar Parijs gaan voor besprekin
gen van informatieven aard.
Vandaar zal hij naar Neurenberg
gaan om voorbereidingen te tref
fen voer deze procedure, die
naar aile waarschijnlijkheid op
19 November a.s. znl worden ge
opend.
D'' ENGELSCHE MINISTER van Buitenlandsche Zaken, Bevin,
,.fie,en in h?t Lagerhuis een rede gehouden over de buitenlandsche
politiek, waarin natuurlijk ook de atoomhom ter sprake kwam. Bij
het nemen van beslissingen op internationaal gebied mag deze nooit
als politieke factor meespreken. De regeering kan ook niet haar
verplichtingen overdragen aan de geleerden, die belast zijn geweest
met de ontwikkeling der atoomenergie.
LIOE GROOT de macht der wa-
penen ook moge zijn, zoodra
men afwijkt van de gedragslijn,
waarbij de problemen worden op
gelost op grond van wat recht is
zullen deze tot verderf voeren.
Ten aanzien van de organ .satie
der vereenigde volken, heeft men
te doen met een overgangstijd,
waarbij rr.en geduld en vertrou
wen moet hebben. Dan zal ook
da machtspolitiek verdwijnen en
de minister deed een beroep op de
groote mogendheden om de kaar
ten open op tafel te leggen. En
geland is daartoe bereid.
De minister betwistte Rus
land het recht, dat het het
monopolie zou bezitten om
goede betrekkingen met hun
naburen te onderhouden. En
geland elscht het recht op met
Frankrijk, Nederland, België,
Scandinavië of andere landen
in een Westelijk bloc in con
tact te treden. Engeland zal
Te Scheveningen is men, om zoo snel mogelijk met den wederopbouw te
kunnen beginnen begonnen met het opblazen van de versperringen.
Foto Anefo
in de Oostelijke gebieden
niets ondernemen, dat scha
delijk kan zijn voor de Sovjet-
Unie. De minister aanvaardt
niet de positie, die Radio Mos
kou zoo vaak uitbazuint; zij
eischen het recht om goede
betrekkingen te onderhouden
met hun naburen, terwijl ik
een misdadiger ben, wanneer
ik dit vraag.
De belangrijkste zaak in de
buitenlandsche politiek Is het
verlichten van een last, die
drukt op het leven der men
schen. Er is op de wereld ge
noeg voor ieder, er behoeft
geen naijver, geen afgunst te
zijn.
Generaal MacArthur heeft de
Japansche regeering opgedragen
een, uitvoerig rapport jamen te
stellen over de „Kempeitai", een
soort militaire Japansche Gesia
po, officieel in October ontbon
den, maar practisch nog steeds
werkzaam. De jongste maatregel
van MacArthur doet dus meer
diepgaande onderzoekingen naar
de huidige en vroegere activiteit
van deze organisatie verwachten,
niet alleen om haar te ontbinden,
maar ook om haar medewerkers
te straffen, die gedurende den
oorlog vele vreemdelingen, onder
valsche beschuldiging, hebben
gemarteld.
Volgens een door A.F.P. aan
gehaald bericht van de Gazette
de Lausanne, ontleend aan Noord-
Italiaansche bladen, zou een ge
wapende coup om Triest van Joe
goslavische zijde op handen zijn,
In de omgeving van Triëst zou
den troepenconcentraties zijn ge
signaleerd.
H.M. de Koningin is gistermid
dag per vliegtuig uit Engeland
teruggekeerd, na In Londen af
scheid genomen te hebben van
den koning en de koningin en de
Engelsche Koninklijke familie, en
na naar persoonlijke zaken gere-
feld te hebben. Het vliegtuig, dat
estuurd werd door den piloot v.
Dijk, die a.s. Zaterdag het eerste
Indië-toestel zal vliegen, landde
omstreeks kwart over twee op
het vliegveld Valkenburg.
Gistermiddag heeft Prinses
Alice en later Koningin Mary
H.M. de Koningin in haar hotel
bezocht en afscheid van haar ge
nomen.
Op het vliegveld Blackbush
werd H.M. uitgeleide gedaan door
den ambassadeur te Londen, jhr.
Michiels van Verduynen, en den
adjudant van den Engelschen
koning.
De corv'é's voor gebiedsuitbrei
ding der drie zuidelijke provin
cies hebben een telegram aan da
regeering gezonden van den vol
genden inhoud:
„Comité's voor gebiedsuitbreiding
der drie zuidelijke provincies, in
vergadering te Eindhoven bijeen,
constateeren uit gegevens binnen
gekomen uit alle streken en uit
alle bevolkingslagen beneden da
groote rivieren, dat de groote meer
derheid der bevolking o.m. ge
biedsuitbreiding als schadevergoe
ding noodzakelijk acht en dat da
bevolking in het zuiden des lands
ernstig bezorgd is voor bestaans
mogelijkheid van ons volk al deze
rechtvaardige Nederlandsche eisch
in den wind wordt geslagen. Zij
verzoeken de regeering met groo-
ten aandrang alvorens een beslis
sing te nemen, ons volk gelegen
heid te geven zich bij referendum
uit te spreken."
De moeilijke deviezen-positie
van ons land maakt, dat bij den
invoer van levensmiddelen pro
ducten van essentieel belang
voorrang ontvangen boven arti
kelen welke voor de voedselvoor
ziening niet heslist noodzakelijk
zijn. De import van zuidvruchten,
hetzij droog of versch, zal om de
ze reden vooralsnog beperkt blij
ven. Dezer dagen is te Londen
een contract afgesloten voor het
leveren van 200.000 kisten si
naasappelen uit Palestina aan
Nederland. De partij zal In ge
deelten worden geleverd In de
periode van 1 December tot 13
Februari. In totaal kan 8 millioen
kg. worden verwacht, waaronder
een kleine partil citroenen. De si
naasappelen zullen op een nog
nader te bepalen wijze op bon
in worden gebracht.
In Finland, waar 15 November
te Helsinskl, het proces begint
tegen acht personen, die men
verantwoordelijk stelt voor den
oorlog aan de zijde van asmo-
gendheden, mag niet de dood
straf geëischt worden. Twee
generaals der Centrale Chinee-
sche regeering, van wie een zich
van het leven zou hebben be
roofd, zijn krijgsgevangen ge
maakt. Prins Konoye zou op
de Ujst van Japansche oorlogs
misdadigers zijn gezet. Beweerd
wordt, dat ook keizer Hirohito er
op voorkomt.
Tot de spoorlijnen, die voor
het eerst voor electrifioatie in
aanmerking komen, behooren o.m.
de lijnen HaarlemIJmuiden en
VelsenIJmuiden OostUitgeest.