NIEUW
MINISTER MANSHOLT
SOERABAJA
is optimistisch
Prins Bernhard heeft zijn
gestolen wagen terug
Behartigenswaardige woorden
van Attlee
ONS VERLIES aan menschenlevens
ZATERDAG 10 NOVEMBER 1945
BUREAUX
AR
wordt beschoten
DE JAARBEURS
In April en Sepf-ember '46
Nederlandseh Indië
De belangrijke taak der bedrijfschappen
DE WERKLOOSHEID
Zal niet groot zijn
ATOOMBOMMEN
Voor Sovjet-Rusland
Twee zware jongens gearresteerd
Moreel tekort bij de mensshen
Ook in China
documentenziekte?
(2aaisie nieuws
Schrikbarende cijfers
Russen in Iran
NOORDHOLLANDSCH
DAGBLAD
Buitan God It 't nergens veilig (Vondel)
Abonnementsprijs I 1.10 per maand; f 5.30 per kwartaal
41» JAARGANG -» NUMMER 18778
ALKMAAR
Langestraat 42 A
Telefoon 4330
HOORN
Draafsingel 59
Telefoon 4712
DEN HELDER
Loudsgracht 69
Telefoon 2383
SCHAGEN
Muienstraat 52
Telefoon 4S9
4.50
5.15
1-95
2.90
1.90
5.25
5.25
4.90
390
0.90
2.60
0.75
1.75
l. 2915
BATAVIA, 10 Nov. (Reu
ter) Volgens een aan „het
ministerie van bultenland-
sche zaken der Indonesische
republiek" ontvangen telefo
nische mededeeling, ligt de
stad Soerabaja sinds heden
ochtend 6 uur plaatselijken
tijd onder vuur. In het geal
lieerde hoofdkwartier be
schikt men nog niet over bij
zonderheden of over een be
vestiging van dit bericht.
Hedenochtend om 10 uur plaat
selijken tijd telefoneerde een re.
publikeinseh lid van het gecom
bineerde Geallieerde-Indonesi
sche Contactbureau te Soerabaja
aan de regeering van dj Indone
sische republiek te Batavia, dat
„kort na zes uur", het tijdstip
waarop het ultimatum van ge
neraal majoor JVuiViSergh af hep,
een hevig granaatvuur werd in
gezet.
Alvorens gisterenavond te slui
ten zeide de onder controle der
extremisten staande radio van
Soerabaja tot de bevolking niet
toe te geven aan de vernederen
de wijze waarop generaal-ma-
joor Mansergh haar beval te ca-
pituleeren. Volgens deze radio
was dit bevel in strijd met de
tien dagen geleden tusschen ir.
Soekarno en generaal-majoor
Hawthorn, opperbevelhebber
van de geallieerde strijdkrachten
op Java, bereikte overeenstem
ming. De radio drong er bij de
bevolking op aan, met door met
schieten te beginnen botsingen
uit te lokken.
Volgens een Indonesischen
zegman zijn vele Indonesiërs
door het granaatvuur gewond,
dat in hevigheid toenam.
Tegen aller verwachting be
staat er voor de komende voor-
jaarsbeurs zeer groote belang
stelling. Reeds zijn meer dan 700
aanvragen om deelneming bin
nengekomen, tot ver over onze
grenzen en zelfs van Amerikaan-
sche zijdel Het bestuur van de
Koninklijke Ned. Jaarbeurs heeft
de jaarbeursdata voor 1946 defi
nitief vastgesteld. De voorj aars-
beurs zal worden gehouden van
2 tot en met 11 April, en de na-
jaarsbeurs van 10 t.m. 19 Sept.
Een kijkje In een vrouwenkamp
bij Batavia, waar tevens de kin
deren zijn ondergebracht. Velen
van hen zijn eerst kort hersteld
van de zware ontberingen, welke
zij onder de Japanners hadden
te lijden.
DE BETEEKENIS van het woord coöperatie is samenwerking
Die samenwerking is vooral geboden, als de nood groot is. Dit
heeft men ook in West-Friesland begrepen en de oprichting van de
Coöperatieve Zaaizaadvereeniging was een moedige stap. Aldus on
geveer, begon de Minister van Landbouw en Visscherij, de heer
S. L. Mansholt, gisterenmiddag op de bijeenkomst van deze vereeni-
ging bij gelegenheid van haar 10-jarig bestaan in het Parkhotel te
Hoorn, zijn rede. Het is zeer gelukkig, dat ook tusschen de coöperaties
onderling weer samenwerking mogelijk is. Spr. hoopt, dat de coöpe
ratieve gedachte, die hier zoo sterk leeft, nog meer ingang vindt
onder de boeren en de tuinders.
Na deze inleiding deelde spr.
een en ander mede over de situ
atie, waarin de boeren en tuinders
zich thans bevinden. Deze is
vooral gekenmerkt door het feit,
dat wij vijf jaar ais het ware van
de wereld zijn afgesloten geweest.
Nu het scherm is opgegaan ont
dekken we, dat groote veranderin
gen hebben plaats gevonden. In
de geallieerde staten zien wij
grooten vooruitgang op het geoied
van den landbouw, die onze ver
bazing maar ook bewondering
wekt. Zoo is de landbouw in En
geland, die verwaarloosd was,
dank zij groote inspanning, aan
merkelijk verbeterd. Kunnen wij
dat tempo bijhouden? In Enge
land hebben kleine groepen in de
verschillende plaatsen tot taak
den landbouw vooruit te brengen.
Een boer, die daar niet deugde,
kon uit zijn bedrijf worden ge
zet, dat ter beschikking van jonge
frissche krachten werd gesteld.
Dank zij dit alles Is de productie
tot 120 procent gestegen. Een an
dere verandering die ons ook
voor problemen stelt, is de toene
ming der industrialisatie in Ame
rika. Een derde factor, speciaal in
West Europa, is de groote vernie
tiging in Frankrijk, België en in
Duitschland, die vooral den Ne-
derlandschen land- en tuinbouw
voor groote moeilijkheden stelt.
De totale vernietiging in
Duitschland stelt onzen land
en tuinbouw voor groote moei
lijkheden en dit baart spr. de
meeste zorgen. Het zal onze
taak zijn nieuwe wegen te zoe
ken. Van ons allen vraagt het
zoeken naar nieuwe mogelijk
heden uiterste krachtsinspan
ning, waarbij de regeering
steun en leiding geeft.
Vooral door het voeren van
een actieve handelspoltiek en
de regeering zoekt in het bui
tenland naar organen die voor
den afzet van onze producten
noodzakelijk zijn. Verder wil
zij door uitzending van onze
beste krachten op het gebied
der wetenschappen en door
voorlichting nieuwe kennis
omtrent den land- en tuin
bouw bij brengen.
Het is niet alleen een kwestie
van voorlichting maar ook van
onderwijs. Volle aandacht wordt
ook geschonken aan de ontwikke
ling van de landarbeiders. Niet al-
leenv de regeering heeft een taak
maar ook de boeren en tuinders
zelf door onderlinge samenwer
king. Spr. herinnert daarbij aan
de Stichting voor den landbouw.
In den tuinbouw is men dien
weg nog niet met dezelfde ener
gie ingeslagen. Toch is het ook
hier beslist noodzakelijk dat een
tóp-lichaam gevormd wordt om
nauw met de regeering samen te
werken. Hier boven op moeten
gebouwd worden de organisaties
voor den afzet en de verwerking,
onze z.g. bedrijfschappen.
Er moet echter niet alleen op
economisch, maar ook op sociaal
gebied worden gewerk. Het ont
werp, dat wordt gereedgemaakt
voorziet dan ook in een Economl
scha en Sociale Kamer.
Ook voor handel en industrie is
natuurlijk een dergelijke organi
satie noodig. Deze organen krij
gen, In samenwerking met de re
geering en belangrijke uitvoerende
taak, hetgeen spr. nader uitstip
pelt, Spr ging uitvoerig ln op de
taak van de sociale kamers, waar
in werkgevers en werknemers in
'n verhouing van fifty-fifty zit
ting hebben. Van het initiatief van
deze bedrijfsorganen hangt veel af
voor de toekomst van ons valk.
Hier in West-Friesland, vooral on
der de tuinders heerscht een goe
de geest, die van aanpakken weet.
In het algemeen ziet spr. de
vooruitzichten wel gunstig, al
blijft de toestand in Duitsch
land een onzekere factor. Toch
zal Duitschland ons weer noo
dig hebben. Ook in Frankrijk
wil men gaarne met onze co-
operaties in contact komen.
Verder toonen Zwitserland en
Tsjecho-Slowakije groote be
langstelling. Rusland, waar
van we nog niets weten, biedt
eveneens vele mogelijkheden.
Er worden van onzen land
bouw vertegenwoordigers uit
gezonden om te onderzoeken,
wat daar voor ons is te doen.
In een persconferentie heeft
Minister Vos verklaard, geen vrees
te koesteren, dat de werkloosheid
in ons land In de eerstvolgende
jaren groot zal zijn. Er zal zelfs
een vrij groote vraag bestaan naar
geschoolde krachten. De Minister
grondt deze verwachtingen ook op
de verhoopte resultaten der ge
leide economie, die z.i. blijvend zal
moeten zijn. Da Volksvertegen
woordiging zal hier tenslotte heb
ben te beslissen. Men zal de con
junctuur niet alleen nationaal,
maar ook internationaal moeten
beheerschen.
Volgens de Daily Sketch
meent men te weten, dat ia
den loop van het onderhoud
tusschen Truman en Attlee
een voorstel ter sprake ge
bracht zou worden, een aan
tal atoombommen ter be
schikking van de Sowjet-
regeering te stellen. Aldus
zou men, zoo verneemt het
blad uit diplomatieke krin-
§en te Londen, zoowei den
owjets tegemoet kunnen
komen ais dengenen onder
de Amerikanen, die geheim
houding van de constructie
methode voorstaan.
PRINS BERNHARD is verheugd. De prachtige Mercedes-auto, die
eenigen lijd geleden in Amsterdam werd gestolen, kon gisteren
weer aan den koninklijken eigenaar worden overhandigd. Maar voor
het zoover zou zijn, moest er heel wat werk verzet worden door
wachtmeester Visser en zijn vijf speurders.
Het voorspel
Drie weken geleden, mocht
een luitenant van den Staf van
Prins Bernhard diens Mercedes-
auto benutten voor een dringen
de dienstreis naar België. Toen
deze officier zijn zaken had ge
regeld, ontving hij een telegra
fische opdracht, waarvoor hij
onmiddellijk naar Engeland
moest vertrekken en het gevolg
was, dat hij de auto van Prins
ENKELE UREN voor zijn vertrek naar de Vcrcenigde Staten, heeft
de Britsche minister-president Attlee het woord gevoerd in het
Mansion House in Londen. ..Het voornaamste doel van mijn bezoek
aan president Truman", aldus Attlee, „is de bespreking met hem en
met Mackenzie King van de wereldaangelegenheden, in het licht
het verschrikkelijke licht van de ontdekking van de atoomenergie"
Over de atoombom sprekend,
verklaarde Attlee; „Ik geloof niet,
dat de meerderheid van ons volk
voldoende begrijpt, ln welken
omvang wij deze meeningen moe
ten herzien. Wij hebben reeds
met de atoombom kennis ge
maakt. Wij kunnen er niet zeker
van zijn, dat de toegepaste we
tenschap voor de oorlogvoering
nog andere en nog verschrikke
lijker wapens zal uitvinden. Het
probleem, waarvoor wij ons thans
gesteld zien, is niet zoozeer hoe
wij deze nieuwe en verwoestende
kracht op de wereld zullen losla
ten, dan wel Welke vorm van
wereldsamenleving noodzakelijk
is in een wereld, waar enkele
bommen groote steden zouden
kunnen verwoesten. Wij zullen
samen moeten werken met alle
landen, om na te gaan, hoe wij in
vrede met elkaar kunnen leven.
In deze tijden, waarin de we
tenschap zooveel tot onze be
schikking heeft gesteld, is het
De COMMUNISTEN van Java
hebben beweerd, documen
ten te hebben gevonden, die zou
den bewijzen, dat de Kwomintang
de verantwoordelijkheid draagt
voor het uitbreken van den bur
geroorlog in China. Een bekend
recept? Tsjang Kai Tsjek zou aan
den gouverneur van Sjanst onder
drukking van de communistische
elementen in de van Japan be
vrijde gebieden hebben gelast. De
besprekingen tusschen Jenan en
Tsjoengking zijn op het doode punt
gekomen.
nog steeds voortduren van
oorlog en gebrek te wijten
aan een moreel tekort van de
menschen. Er was een nacht,
welken wij ons allen herin
neren, toen de Londensche
city door het vuur werd ver
zengd, toen huizen, winkels,
kantoren en fabrieken wer
den verwoest. In den mor
gen zag men toen, sereen bo
ven de ruïnes uit, onze groo
te kathedraal van St. Paul
nog staan. Dit komt mij ais
een symbool voor. Temidden
van den dood en de verwoes
ting van deze jaren van oor
log zijn nog steeds ongerept
gebleven de eeuwige aan
vaarde waarheden, waarvan
ons leven afhankelijk is."
Bernhard in een ga'-ag'e te Brus
sel moest stallen. Op 20 October
11. kregen lt. Peterse en soldaat
Reinierse van den Staf de op
dracht van den Prins, de auto
uit België terug te halen. Dit
gebeurde. Op den terugtocht
naar Holland heeft lt. Peterse
eerst gezorgd, dat de auto de
grens kon passeeren en is toen
voor dienstzaken naar Brussel
teruggekeerd. Reinierse zette
toen alleen den tocht naar Am
sterdam voort. Bij aankomst in
de hoofdstad had hij de Merce
des voor zijn woning in de Le
pelstraat geparkeerd. En hoewel
het contactsleuteltje eruit geno
men was, bleek de auto eenige
uren latei verdwenen te zijn.
Oorspronkelijk werd Reinierse ver
dacht hieraan debet te zijr:, doch bij
onderzoek kwam vast te staan, dat
deze volkomen vrij-uit ging. De Am-
sterdamsche recherche ging san het
werk, doch het mocht haar niet ge
lukken de auto te achterhalen. En
zeker zou Prins Bernhard zijrj troe
telkind voor altijd hebben moeten
missen, wanneer r.iet de P.O.D. te
Alkmaar op toevallige wijze achter
deze zaak was gekomen.
(Vervolg pag. 2)
De Bisschoppen van Arras en van
Mende, in Frankrijk, zijn afgetre
den, hun houding tijdens de bezet
ting was gewraakt. Veldmaar
schalk August von Mackensen is
op 96 jarigen leeftijd overleden.
Er wordt aan getwijfeld of Mal-
ïaby vermoord is, daar in zijn
auto een ontploffing plaats gevon
den zou hebben van springstoffen.
Het vertrek naar Indië van het
4de bataillon stoottroepen uit
Weert is uitgesteld wegens daar
hcerschendc kinderverlamming.
De gezondheidstoestand van ko
ning Leopold laat te wenschen
DR. PH. J. IDENBURG, directeur van het Centraal Bureau voor
de Statistiek, heeft een schatting' gemaakt van het aantal per
sonen, dat Nederland ten gevolge van den oorlog heeft verloren.
Hierbij zijn de militairen en burgers, gedood door oorlogshandelin
gen, de verliezen van de marine en de koopvaardij, de tengevolge
van executie en mishandeling in kampen in Duitschland overleden
Joden, politieke gevangenen en tewerkgestelden en de slachtoffers
van den hongersnood inbegrepen.
Het totaal, waarin dus de
verliezen in Nederlandsch-
Indië nog niet zijn begrepen,
bedraagt 200.000 personen.
Per 1.000 inwoners zijn er 22
omgekomen. Het cijfer van
de militaire en civiele oor
logsslachtoffers voor Groot-
Brittannië en Noord-Ierland
bedraagt 7 per 1.000 Inwo
ners.
INPLAATS van te voldoen aan
het verlangen van Iran, om dit
land te ontruimen, zijn nieuwe
Russische troepen de hoofdstad Te
heran binnengetrokken. Tal van
gebouwen zijn bezet. Nieuwe Rus
sische divisies stroomen Iran bin
nen. Wat beteekent dit? Een
nieuw staal van „machtspolitiek"
van de Groote Een in verband
met het bezoek van Attlee aan
Truman?
